زمان مشخص می‌کند، هنگامی که ضربه غیرمنتظره بعدی در رابطه (برای مثال تنش بین نیروهای چینی و آمریکایی در دریای چین جنوبی) وارد شود، آیا دو رهبر می‌توانند تلفن را بردارند و در مورد آن به گفت‌وگو پردازند؟
به گزارش جماران؛ روز چهارشنبه، شی جین پینگ؛ رهبر چین، در جریان اجلاس سران همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه APEC با جو بایدن؛ رییس جمهوری ایالات متحده در ملکی خارج از سانفرانسیسکو دیدار کرد. در حالی که هر دو رهبر با هم اختلاف نظرهای اساسی داشتند، بایدن در سخنان افتتاحیه خود گفت: این یک گفتگوی صادقانه، صریح و مفید بود.
بی شک در شرایط کنونی وضعیت نظام جهانی مسائل زیادی برای صحبت وجود دارد، از درگیری اسرائیل و حماس و جنگ روسیه در اوکراین گرفته تا زرادخانه هسته‌ای کره شمالی، و از خطرات هوش مصنوعی تا مجموعه‌ای از اختلافات تجاری، اما نتایج گفتگو، حداقل آن‌هایی که به صورت عمومی به اشتراک گذاشته شد، عمدتا محدود به بازگشایی خط تلفن ارتش به ارتش و هماهنگی جدید برای مهار قاچاق فنتانیل (نوعی ماده مخدر) از چین بود.
آیا این دیدار چهار ساعته برای روابط آمریکا و چین خوب بود؟
به نظر می‌رسد بایدن از دیدار خود با شی‌جین پینگ، حداقل در کوتاه‌مدت، بهترین استفاده را کرده است. از سلام و احوال‌پرسی گرم و دست دادن بایدن هنگام ورود شی‌جین پینگ، تا پیشنهاد ایجاد کمپینی برای بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی به بازار چین که مهم‌ترین دغدغه شی برای تقویت اقتصاد چین است، همگی به شکلی تشریفاتی برای رهبر چین برنامه ریزی شد.
پس از نشست بایدن، شی‌جین پینگ با مدیران تجاری آمریکایی شام خورد. بر اساس خلاصه‌ای که بایدن در کنفرانس مطبوعاتی خود پس از آن داشت، دو رهبر در گفتگوی خصوصی خود موضوعات زیادی را از جمله آزادی شهروندان آمریکایی بازداشت شده در چین پوشش دادند،. دو مورد از سه دستاورد اصلی اجلاس به طور گسترده مورد انتظار بود. مبارزه با جریان فنتانیل و اجزای پیش‌ساز آن و از سرگیری ارتباطات سطح بالا بین ارتش‌های دو کشور. سومین مورد کمتر پیش بینی شده اما قابل توجه بود؛ هماهنگی در مورد خطرات هوش مصنوعی و مسائل ایمنی در نهایت و پیام کلی اجلاس واضح بود. هر دو طرف منافع خود را در تثبیت روابط می‌دانند و متعهد به حفظ ارتباطات در سطح بالا حتی در حالی که به رقابت شدید ادامه می‌دهند، هستند.
با این وجود، دوام این موفقیت در هفته‌ها و ماه‌های آینده آشکار خواهد شد. هنگامی که یک سال پیش بایدن و شی جین پینگ در حاشیه نشست گروه بیست G20در بالی با هم دیدار کردند، آن‌ها یک یادداشت خوش بینانه مشابه در مورد ارزش تثبیت روابط و حفظ گفت‌وگو نوشتند، که به سرعت با افزایش تنش‌ها بر سر بالون نظارتی چین بر فراز ایالات متحده، محو شد.
تدارکات پر زحمت برای سفر امسال و ملایمت اخیر رسانه دولتی چین در لحن خود در قبال ایالات متحده، پایه خوبی برای حفظ خطوط ارتباطی است. اما اقتصاد شکننده چین نیز ممکن است به عنوان یک عامل مفید برای هرگونه انگیزه افزایشی از سوی پکن که می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را بیشتر دفع کند، عمل کرد. با این حال، زمان مشخص می‌کند، هنگامی که ضربه غیرمنتظره بعدی در رابطه (برای مثال تنش بین نیروهای چینی و آمریکایی در دریای چین جنوبی) وارد شود، آیا دو رهبر می‌توانند تلفن را بردارند و در مورد آن به گفت‌وگو پردازند؟
رکود اقتصادی چین و چهره دوستانه شی‌جین پینگ
شی پیش از دیدار با بایدن در اجلاس سران APEC گفت: «اقتصاد جهانی در حال بهبود است، اما حرکت آن کند است.» اما در واقعیت، اقتصاد ضعیفی که شی واقعا نگران آن است، اقتصاد چین است. در واقع، این که شی با بایدن ملاقات کرد و میزان امتیاز دادن او (معامله فنتانیل و از سرگیری مبادلات نظامی با نظامی، برای ذکر دو مثال)، همه چیز به رکود طولانی در حال حاضر مربوط می‌شود که در اقتصاد چین ادامه دارد.
زنگ هشداری که نشان می‌دهد اوضاع اقتصاد چین تا چه حد بد شده است، گزارش سازمان تجارت جهانی در اوایل ماه جاری میلادی بود که اعلام داشت: «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین در سه ماهه سوم سال کاهش یافته است.»
اولین بار در دو دهه گذشته است که شرکت‌ها پول خود را از این کشور خارج کردند. شی می‌داند که چین برای ادامه سرمایه‌گذاری و ایجاد شغل به شرکت‌های چندملیتی نیاز دارد به ویژه برای جوانان چینی، که بر اساس آخرین آمار منتشر شده، 20 درصد از آن‌ها در مناطق شهری بیکار هستند.
نگرانی شی در مورد وضعیت نامطلوب اقتصاد چین نیز پشت تصمیم او برای شرکت در ضیافتی به افتخار او با روسای شرکت‌ها، از جمله تیم کوک اپل، لری فینک از بلک راک، و رایان مک‌اینرنی از ویزا، اندکی پس از دیدارش با بایدن در چهارشنبه شب است. بنابراین، حتی با وجود این‌که به نظر نمی‌رسد شی جینپینگ چیز زیادی در ازای آن دریافت کند، تعرفه‌های دوران ترامپ برداشته نشده و محدودیت‌های رو به رشد دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته، از جمله نیمه‌هادی، معکوس نمی‌شود. او در حالی که اعمال محدودیت‌های آمریکا را می‌بیند، چهره دوستانه‌ای از خود برای اولین سفرش به ایالات متحده نشان داد.
این رابطه به چیزی بیش از دست دادن صمیمانه نیاز دارد!
علی‌رغم انتظارات کم، نشست بایدن و شی می‌تواند روی کمپین انتخاباتی که به طور فزاینده چالش برانگیز است، تمرکز کند و شی‌جین پینگ می‌تواند توجه خود را به احیای اقتصاد پراکنده چین معطوف کند.
با این وجود خطر ارتباط نادرست وجود دارد که زمینه را برای ناامیدی فراهم می‌کند. متحدان ایالات متحده در آسیا-اقیانوسیه که مستقیما در معرض تهدیدات چین بر سر اختلافات دریایی و مرزی قرار دارند، ممکن است چنین پیامی را دلگرم کننده نبینند. به عقیده آن‌ها، این چین است که به طور یکجانبه می‌خواهد وضعیت موجود را با تهدید و زور تغییر دهد و باید رفتارهای خود را تغییر دهد. پکن همچنین خواهان تغییر بوده و خواستار است ایالات متحده به مهار چین با فناوری پیشرفته پایان دهد تا بتواند به توسعه و تغییر سیستم سیاسی و اقتصادی بین‌المللی فعلی به نفع خود ادامه دهد.
چگونه چین روایت‌های این نشست را به نفع خود شکل می‌دهد؟
پیش از دیدار شی و بایدن در سانفرانسیسکو، رسانه‌های دولتی چین این دیدار را پیروزی «دیپلماسی» به رهبری شی به تصویر کشیدند. پوشش انگلیسی زبان این رویداد در رسانه‌های دولتی چین بر استقبال گرم شی در سانفرانسیسکو متمرکز شد و مزایای روابط مثبت برای هر دو طرف را تشریح کرد. پوشش چینی زبان بر نقش رو به جلو شی در تلاش برای ایجاد ثبات در روابط تاکید کرد و همچنین به شدت بر مشارکت بالای مردم چین در خارج از کشور در این رویداد تاکید کرد و به دنبال نشان دادن حمایت جهانی از شی برای مخاطبان داخلی بود. نظرات اضافی در رسانه‌های دولتی در سراسر جهان بر فعالیت‌های چین از طریق APEC به عنوان کمک به «راه حل‌های چینی» برای ایجاد «جامعه‌ای از آینده مشترک برای بشریت» و به ارمغان آوردن رفاه و توسعه برای منطقه تاکید داشت. کشورهای جهان به اصطلاح جنوب هدف این پوشش بود که هم به مخاطبان جهانی و هم داخلی نشان دهد که چین به ویژه شی به دنبال تثبیت روابط ایالات متحده و چین به نفع جهان است و چین یک رهبر جهانی مسئول است.
پیام اصلی این خواهد بود که چین تنش‌ها را کنار گذاشته و تلاش می‌کند تا با ایالات متحده برای منافع جهانی کار کند، اما ایالات متحده مایل است منافعی را که از تثبیت روابط آمریکا و چین حاصل می‌شود، قربانی کند. این پیام به نگرانی‌های موجود در بلوک‌های منطقه‌ای مانند انجمن کشورهای آسیای جنوب شرقی، جایی که بحث در مورد چگونگی مدیریت تنش‌های فزاینده بین ایالات متحده و چین به یک منطقه نگرانی فزاینده تبدیل شده است، اطمینان خاطر می‌دهد.
افزایش استعداد نظامی چین و بی ثباتی منطقه‌ای
در حالی که مسائل مربوط به روابط اقتصادی سخت‌تر بین ایالات متحده و چین سرفصل‌های اجلاس سران را تشکیل می‌دهند، افزایش توان نظامی چین، بزرگ‌ترین چالش کشورهای همسایه آن است. پکن به طور بی وقفه توانایی‌های نظامی خود را در سراسر حوزه‌ها گسترش داده و به شدت به دنبال فناوری‌های پیشرفته نظامی و استفاده دوگانه برای کاهش شکاف کیفی با ارتش ایالات متحده است. این تغییر سریع در قابلیت‌های نظامی نسبی به بی‌ثباتی منطقه ادامه می‌دهد و همچنین اتحاد نزدیک چین با روسیه خطر دسترسی پکن به برخی از فناوری‌های پیشرفته نظامی روسیه را افزایش می‌دهد.
مذاکرات اقلیمی، سازنده اما ناکافی
مفاد اقلیمی که از آخرین نشست بین مقامات ارشد اقلیمی ایالات متحده و چین به دست آمد و در بیانیه‌ای یک روز قبل از نشست بایدن و شی منتشر شد، سازنده اما ناکافی بود. ایالات متحده و چین توافق کردند که همکاری خود را در زمینه کاهش متان، افزایش دهند و هر کدام متعهد شدند تا حداقل پنج پروژه مشارکتی جذب کربن و ذخیره‌سازی زیرزمینی را تا سال 2030 انجام دهند.
با این حال، بیانیه چیزهای زیادی برای دلخواه باقی می‌گذارد. هر دو طرف توافق کردند که تلاش‌ها را برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح جهان تا سال 2030 دنبال کنند. تمرکز بر ظرفیت اشتباه است. جهان به تولید واقعی برق تجدیدپذیر برای جابجایی سوخت‌های فسیلی، به ویژه زغال سنگ، نیاز دارد. علاوه بر این، تاکید نابجا بر ظرفیت به جای تولید، امتیازی برای استقرار ناکارآمد زیرساخت‌های زیست‌محیطی بی‌کیفیت انرژی‌های تجدیدپذیر پکن است.
در نهایت، این بیانیه تنها حاوی اشاره‌ای گذرا به حیاتی‌ترین کالای جهان (آب) است. چین به احتمال زیاد به آینده‌ای که به شدت وابسته آب است، قرار دارد.
