با وجود شرایط جدید در منطقه، برخی از کارشناسان می گویند توافقی که در آن عربستان سعودی اسرائیل را به رسمیت بشناسد، کاملا مرده نیست.
شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، این هفته سفری مهم به واشنگتن داشت؛ سفری که با هدف حفظ روابط مستحکم آمریکا و عربستان در بحبوحه پیچیدگی های منطقه ای جنگ اسرائیل و حماس انجام شد.
به گزارش جماران، سایت خبری – تحلیلی «المانیتور» درباره این سفر نوشت: شاهزاده خالد بن سلمان که نام او را به اختصار KBS می نویسند در جریان سفر به ایالات متحده با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده دیدار کرد. دو طرف درباره تلاش‌ها برای تقویت مشارکت دفاعی ایالات متحده و عربستان سعودی و همچنین تعهد دولت به حمایت از شرکای خود در برابر تهدیدها، از جمله «آنهایی که توسط ایران حمایت می‌شوند» گفت و گو کردند.
در مورد یمن، سالیوان از تلاش های عربستان سعودی برای پایان دادن به جنگ تمجید کرد. بر اساس گزارش کاخ سفید، سالیوان و مهمان سعودی بیشتر در مورد نیاز به ارائه کمک‌های بشردوستانه به غزه و جلوگیری از ورود «بازیگران غیردولتی» به جنگ بحث کردند.
جنگ یمن بین دولت مورد حمایت عربستان و نیروهای حوثی که گفته می شود مورد حمایت ایران هستند، در ماه های اخیر آرام شده است. عربستان سعودی اوایل سال جاری مذاکرات صلح با حوثی ها را پیش برد. اشاره به «بازیگران غیردولتی» در رایزنی های سالیوان و وزیر دفاع عربستان می‌تواند به حوثی‌ها، حزب‌الله لبنان و دیگر نیروهای مورد حمایت ایران در منطقه بازگردد.
خالد بن سلمان روز چهارشنبه با همتای آمریکایی خود لوید جی آستین ملاقات کرد. بر اساس گزارشی از سخنگوی پنتاگون، آستین در این گفت و گو بر تعهد ایالات متحده به دفاع از عربستان سعودی تاکید کرده و از اقدامات عربستان سعودی در مورد یمن، حمایت بشردوستانه از اوکراین و تلاش‌ها برای میزبانی مذاکرات دیپلماتیک در سودان قدردانی کرد.
عربستان سعودی در ماه فوریه قرارداد کمک 400 میلیون دلاری به اوکراین را امضا کرد و به دنبال نقش میانجی در جنگ است. در سودان، عربستان سعودی ماه گذشته میزبان مذاکرات بین نیروهای مسلح سودان و نیروهای پشتیبانی سریع بود.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که وزیر دفاع عربستان در مدت زمان حضور در واشنگتن با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده برای گفتگو درباره وضعیت انسانی و جنگ غزه و همچنین جنگ یمن، دیدار کرد. خالد بن سلمان پس از این دیدار در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: درباره «تلاش‌ها برای تنش‌زدایی در منطقه» و روابط دوجانبه با وزیر امور خارجه بحث کرده است.
ایالات متحده از زمان آغاز جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه، موقعیت نظامی خود در منطقه را تقویت کرده است. وال استریت ژورنال در 25 اکتبر گزارش داد که ایالات متحده تجهیزات نظامی جدید از جمله سامانه های موشکی زمین به هوای پاتریوت را به عربستان سعودی اعزام کرده است.
«فراس مکساد»، کارشناس ارشد موسسه خاورمیانه به المانیتور می گوید: عربستان سعودی امیدوار است جنگ به سرعت پایان یابد. ریاض نظاره گر این جنگ است و می داند که این جنگ با منافع آنها در تضاد است و در کوتاه‌مدت تنها یک هدف کلیدی دارد و آنهم پایان دادن به این جنگ است.
به گزارش اکسیوس، سفر وزیر دفاع عربستان به واشنگتن از قبل برنامه ریزی شده بود، اما با این وجود در زمان حساسی به دلیل جنگ در غزه رخ داد. برخی از کارشناسان معتقدند که مساله عادی سازی رابطه عربستان سعودی با اسرائیل که تا پیش از حمله 7 اکتبر حماس به سرزمین های اشغالی با سرعت بسیاری پیش می رفت، یکی از محورهای مورد بحث در دیدار وزیر دفاع عربستان با مقام های آمریکایی در جریان سفر اخیر بوده است. دولت بایدن ماه‌ها است که برای دستیابی به چنین توافقی تلاش می‌کند، اما جنگ موضوع را پیچیده‌تر کرده است.
بنا به گزارش ها، عربستان سعودی در ازای عادی سازی به دنبال تضمین های امنیتی از سوی ایالات متحده است و وال استریت ژورنال در ماه سپتامبر گزارش داد که حمایت ایالات متحده از برنامه انرژی هسته ای غیرنظامی عربستان نیز به عنوان بخشی از مذاکرات عادی سازی مطرح شده است.
با وجود شرایط جدید در منطقه ، برخی از کارشناسان می گویند توافقی که در آن عربستان سعودی اسرائیل را به رسمیت بشناسد، کاملا مرده نیست. عربستان سعودی همچنان به بررسی یک توافق گسترده تر با ایالات متحده به عنوان بخشی از معامله عادی سازی روابط با اسرائیل که شامل ترتیبات امنیتی و تضمین هایی از سوی ایالات متحده به عربستان سعودی است، ادامه می دهد. شاید حصول این توافق به تعویق افتاده باشد اما کاملا از بین نرفته است.
مکساد در این باره به المانیتور می گوید: «جنگ بر تلاش‌های عادی‌سازی رابطه اسرائیل و عربستان سعودی تأثیر گذاشته که البته بخش اعظم آن به خاطر دیدگاه مردم عربستان سعودی به اسرائیل پس از حملاتش به غزه است. طولانی شدن این جنگ می تواند افکار عمومی عربستان را بیش از پیش در مخالفت با این عادی سازی بسیج کند و این همان موضوعی است که رهبران عربستان نباید نادیده بگیرند.
پادشاهی سعودی بیشتر نگران پیامدهای منطقه ای جنگ، از جمله حوثی ها در یمن است. برخلاف تمام جنگ‌های قبلی غزه، در این جنگ، حوثی‌ها فعالانه به حماس کمک می‌کنند. در 19 اکتبر، نیروی دریایی ایالات متحده گفت که موشک ها و پهپادهای شلیک شده توسط حوثی ها را سرنگون کرده است. حوثی های یمن نیز این عملیات را تایید کردند. عبدالملک الحوثی، رهبر حوثی ها، پیشتر در 10 اکتبر تهدید کرده بود که نیروهایش در جنگ غزه علیه اسرائیل و آمریکا مداخله خواهند کرد.
حملات حوثی‌ها یک نگرانی بزرگ برای عربستان سعودی است. حملات حوثی ها به سمت اسرائیل از حریم هوایی عربستان می گذرد و گاهی اوقات، مشخص نیست که هدف در داخل عربستان است با فراتر از مرزهای آن.
«عزیز الغشیان»، تحلیلگر سعودی روز سه شنبه به رویترز گفت: «جنگ این پتانسیل را دارد که عربستان را در موقعیتی قرار دهد که میان آمریکا، اسرائیل و ایران قرار بگیرد. این همان وضعیتی است که عربستان می خواهد از آن پرهیز کند.
از سوی دیگر هرچه جنگ غزه طولانی تر شود، میل عربستان به دریافت تضمین هایی از آمریکا در ازای عادی سازی رابطه با اسرائیل هم با شک و تردیدهای بیشتری همراه می شود. هرچه این روند طولانی‌تر شود و افکار عمومی عرب، مسلمانان و عربستان ملتهب‌تر باشد، پیشبرد توافق عادی‌سازی در آینده برای عربستان سخت‌تر خواهد بود؛ توافقی که عربستان امیدوار است در سایه آن تضمین‌های امنیتی بیشتر آمریکا و حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی خود را دریافت کند.
