پایگاه خبری جماران، محمد حسین لطف الهی: همزمان با سفر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل، محمدعلی سبحانی، سفیر سابق ایران در لبنان در گفتوگو با «جماران» میگوید، هدف آمریکا جلب رضایت اسرائیل است و تصورش هم سخت است که اعراب در چنین وضعیت ضعفی به سر ببرند که نتوانسته باشند حتی یک اجلاس سران یا اقدام مشترکی برای فشار آوردن به اسرائیل انجام دهند. او بر این باور است که ورود زمینی به غزه تبعات بسیار زیادی برای اسرائیل داشت و همین مسأله تصمیمگیری را برای اسرائیلیها سخت خواهد کرد.
این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
ارزیابی شما از تحولات روزهای اخیر غزه چیست و آیا احتمال حمله زمینی اسرائیل وجود دارد؟
عوامل مختلفی در این ماجرا اثرگذار است. مسأله غزه و احیانا اشغال دوباره غزه چیزی است که از نظر بینالمللی پذیرفته شده نیست. شرایط جغرافیایی و تبعات حمله نیز باعث میشود تصمیمگیری در این خصوص برای اسرائیلیها آسان نباشد. غزه منطقهای با جمعیت متراکم است که تلاش برای اشغال زمینی آن میتواند تبعات بسیار زیادی داشته باشد. یکی از این موضوعات بحث تلفات بسیار زیاد است. این مسأله واضحی است که خود رسانههای اسرائیل هم به آن اشاره کردهاند.
از سوی دیگر، در دنیای غرب هم مخالفتهایی با این مسأله وجود دارد. از نظر بسیاری از کشورها این کار با قطعنامههای سازمان ملل در تناقض است و حمایت از آن کار آسانی نیست. همچنین با واکنشهای زیادی از سوی افکار عمومی روبهرو خواهد شد که اتفاق خوشایندی برای آنها نخواهد بود.
موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، این است که با ورود زمینی به غزه درگیریها به یکباره گستردهتر شود و بازیگران دیگری وارد ماجرا شوند.
همه این موضوعات در کنار هم باعث میشود اتخاذ تصمیم حمله زمینی برای اسرائیل بسیار سخت باشد.
به باور شما اسرائیل با چه هدفی حمله به غیرنظامیان را در دستور کار قرار داده و دستور تخلیه شمال غزه را صادر کرده است؟
اسرائیل یک رژیم جنایتکار است و میخواهد دست برتر را داشته باشد. یک سرباز اسرائیلی که کشته میشود آنها دهها نفر را میکشند. این روش همیشگی اسرائیل است. کاری که اسرائیل میکند نوعی قتلعام دسته جمعی است. سازمان ملل، بسیاری از کشورها و مردم دنیا این کار را محکوم میکنند، اما اسرائیل حمایت آمریکا کار خود را انجام میدهد. سفر جو بایدن به منطقه و اظهارات او نشانهای از این حمایت است.
برای آمریکا دغدغه اصلی این نیست که غیرنظامیان کشته میشوند، کودکان به قتل میرسند یا مردم آواره میشوند. برای آمریکاییها راضی شدن اسرائیل مهمترین مسأله است. این که اسرائیلیها بیمهابا کشتار میکنند، بخش زیادی به حامیان این رژیم از جمله آمریکا بازمیگردد.
واشنگتن نشان داد جایی که منافع اسرائیل مطرح است یا خطری پیش روی اسرائیل قرار دارد، آمریکا حاضر است تمام ارزشها و ادعاهایش درباره حقوق بشر را کنار بگذارد.
اردن، امارات، عربستان و تعداد دیگری از کشورهای عربی به اقدامات اسرائیل واکنش نشان داده و آن را محکوم کردهاند. واکنش کشورهای عربی را به اقدامات اسرائیلیها چطور میبینید؟ آیا این اقدامات برای حمایت از فلسطین کافی است؟
واکنش اعراب بسیار بد و ناکافی است. تصورش هم سخت است که اعراب در چنین وضعیت ضعفی به سر ببرند که نتوانسته باشند حتی یک اجلاس سران یا اقدام مشترکی برای فشار آوردن به اسرائیل انجام دهند. آنها بدون موضع نبودند، مواضعی علیه اسرائیل اتخاذ کردند و برای باز شدن راه کمکهای بشردوستانه و جلوگیری از آوارگی مردم غزه اقداماتی صورت دادند اما آیا برای فلسطینیها این اقدامات کافی است؟ من این طور فکر نمیکنم.
با این وضعیت شما فکر میکنید فرجام این عملیات برای اسرائیل و همچنین مردم فلسطین چه خواهد بود؟
با توجه به حجم درگیریها، حضور تعداد زیادی اسیر اسرائیلی نزد حماس، تأکید حماس بر آمادگی به منظور غافلگیری حماس و همچنین تأثیر روانی عملیات حماس از جمله موضوعاتی هستند که شرایط را به شدت پیچیده میکنند.
یک اتفاق ویژهای که این بار رخ داده و با دفعات گذشته متفاوت است، ناامن شدن جدی اسرائیل است. اسرائیل همواره بر اساس مهاجرت توازن جمعیتی خود را برقرار میکرد، اما زمانی که یک عملیات به مرگ 1500 نفر میانجامد و صد نفر اسیر میشوند، امن بودن منطقه زیر سوال میرود. همین باعث شده که اسرائیل خشن ترین جنایتها را انجام دهد تا احساس امنیت را بازگرداند اما این روشها نتیجهای برای این رژیم نخواهند داشت.
من معتقدم آمریکاییها در سفر بایدن به منطقه موضوع یافتن راهحل را نیز دنبال میکنند زیرا امکان ندارد که درگیریها بتواند تا همیشه ادامه پیدا کند. مسأله این است که تداوم فشارهای اسرائیل یا ورود زمینی به غزه میتواند جنگ را گسترش دهد و طرفهای دیگر را وارد ماجرا کند که به هیچ وجه چنین اتفاقی مورد پسند آمریکا یا اروپا نیست.
همه باید به اسرائیل فشار بیاورند تا شکست را بپذیرد و آتش بس را قبول کند. زمانی که این اتفاق بیفتد بحثهای حقوقی و فشارهای سیاسی شروع خواهد شد. هنوز و در مرحله فعلی چشمانداز یا نشانهای از آتشبس وجود ندارد. آن معادله که اسرائیل هر زمان میخواست کاری انجام دهد بدون توجه به نظر دیگران انجام میداد دیگر وجود ندارد. مردم و افکار عمومی در منطقه خشمگین هستند و عکسالعمل نشان خواهند داد. این طور نیست که تصور کنیم چون لبنان با مشکلات اقتصادی مواجه است، حزبالله در پاسخ به اقدامات اسرائیل درگیر نخواهد شد.
واقعیت این است که توان نظامی اسرائیل به ویژه توان هوایی اسرائیل زیاد است و کشورهای عربی حاضر به مشارکت در هیچ عملیاتی علیه اسرائیل نیستند. بنابراین، تنها راه برای افزایش فشار بر اسرائیل که دلبستگی زیادی به پروسه عادی سازی داشت، کنار گذاشتن این پروسه و فشار آوردن بر اسرائیل برای آتشبس است.
هیچ پیشبینی امکان پذیر نیست و نقشآفرینی آمریکا اهمیت زیادی در آینده این جنگ دارد.