آیا عمر سیاسی عمران خان به پایان رسید؟

به گزارش جماران، پاکستان روزهای پرآشوبی را پشت سر می گذارد. عمران خان، نخست وزیر سابق پاکستان، پس از آنکه توسط دادگاه محلی به اتهام فساد مالی به سه سال زندان محکوم شد، شب را در یک زندان با امنیت بالا گذراند.

الجزیره در گزارشی در این باره نوشت: این محکومیت، خان را به مدت پنج سال از سیاست منع و آینده سیاسی او را تهدید می کند. این بازیکن 70 ساله کریکت که به سیاستمداری مشهور و البته جنجالی تبدیل شد متهم به فروش غیرقانونی هدایای دولتی برای سود به ارزش 140 میلیون روپیه پاکستان (497500 دلار) شده است . خان تخلفات را رد کرده و  وکلای او می گویند که درباره خان محاکمه عادلانه ای صورت نگرفت و این پرونده انگیزه های سیاسی دارد. رهبر محبوب اپوزیسیون، که دستگیری او در ماه مه باعث اعتراضات مرگبار شد، به الجزیره گفته بود که مقامات در تلاش هستند تا تحریک انصاف پاکستان (PTI)  - بزرگترین حزب در این کشور- را در آستانه انتخابات سرکوب کنند.

او در این باره گفته بود: « شما نمی توانید رویکردی را که مورد اقبال است بازداشت یا محصور کنید. اگر به نظرسنجی‌ها نگاه کنید، PTI دارای محبوبیت 70 درصدی است. هیچ حزبی چنین محبوبیتی نداشته است. پس آنچه در حال وقوع است یک دیوانگی است.»

آیا عمران خان می تواند نسبت به محکومیت اعتراض کند؟

حزب تحریک انصاف می گوید که علیه این تصمیم به دادگاه های بالاتر اعتراض کرده است .  بابر اعوان، یکی از اعضای حزب تحریک انصاف و بخشی از تیم حقوقی خان، گفت که این حکم "حکمی مضحک از سوی دادگاه ساختگی" است.  عوان به الجزیره گفت: «عمران خان محاکمه عادلانه ای نداشت که طبق قانون اساسی کشور حق هر شهروندی است. خان در جلسه دادگاه حضور نداشت. »

قانون پاکستان امکان برگزاری محاکمات غیابی را که به موجب آن وی متهم شده بود، پیش بینی نمی کند.  اعوان  در این باره  گفت:  «احتمال تعلیق حکم و آزادی زودهنگام عمران خان» پس از شکایت آنها به دادگاه عالی وجود دارد.

آیا خان هنوز هم می تواند در سیاست دخالت کند؟

این دستگیری به هر امیدی که خان برای شرکت در انتخابات عمومی آتی داشته باشد پایان می دهد. در پاکستان هر کسی که به ارتکاب جرم محکوم شود، برای شرکت در انتخابات  رد صلاحیت می شود.  قرار است انتخابات سراسری تا اواسط نوامبر برگزار شود، اما گمانه زنی ها وجود دارد که ممکن است پس از انتشار آخرین نتایج سرشماری کشور در روز شنبه، این تاریخ به تعویق بیفتد که این امر مستلزم ترسیم مجدد حوزه های انتخابیه بر اساس قوانین پاکستان است. اگر درخواست تجدید نظر او ناموفق باشد، این حکم تنها به خان اجازه می دهد تا پس از پنج سال به سیاست بازگردد. با این حال، این پرونده یکی از نزدیک به 150 موردی است که خان در دادگاه های متفاوت با آن مواجه است که شامل اتهامات فساد و تلاش برای قتل می شود.  خان مدعی شده که موارد اتهامی به او بهانه ای برای جلوگیری از شرکت او  در انتخابات است.

چرا عمران خان اینقدر محبوب است؟

خان به‌عنوان چهره‌ای جدید در میان چهره‌های سیاسی سنتی در پاکستان دیده می‌شد و وعده‌اش برای پاکسازی سیاست از فساد، رأی‌دهندگان جوانی را که از نظم سیاسی قدیمی سرخورده بودند، جذب کرد. خان در سال 2018 با موجی از حمایت مردمی، مانیفست مبارزه با فساد و حمایت تشکیلات نظامی قدرتمند به نخست وزیری رسید. در همان زمان، استقبال او از اسلام محافظه‌کار و لفاظی‌های ضدغربی - به ویژه با هدف ایالات متحده - بر محافظه‌کاران مذهبی تأثیرگذار  بود.  اقدام های بشردوستانه خان نیز تحسین های زیادی را برای او به همراه داشت.  او بیمارستان و مرکز تحقیقات سرطان یادبود شوکت خانم را در لاهور و پیشاور تاسیس کرد که خدمات رایگان سرطان را برای اکثر بیماران ارائه می دهند. در دوران حضور او در راس قدرت، پاکستان برخی از پایین‌ترین نرخ‌های COVID-19 را در جنوب آسیا ثبت کرد و با تدوین یک برنامه فقرزدایی به کاهش مشکلات اقتصادی ناشی از همه‌گیری کمک کرد.

خان در آوریل گذشته پس از کناره گیری متحدانش و برخی از نمایندگان حزب تحریک انصاف، در یک طرح عدم اعتماد مجلس از قدرت برکنار شد. او مدعی بود که دولتش توسط ارتش قدرتمند سرنگون شده است. ارتش این اتهامات را رد کرده است.  عمران خان برکناری خود را توطئه مورد حمایت ایالات متحده دانست و همین موضع گیری در کنار سخنرانی های آتشین هم محبوبیت او را افزایش داده و هم هوادارانش را به خیابان ها کشاند. زمانی که او در جریان یک تجمع در 2022 از سوقصد جان سالم به در برد محبوب تر از قیل شد و البته بدون ارائه مدرکی فرمانده ارتش پاکستان را به دست داشتن در این توطئه متهم کرد.

خان چه زمانی وارد سیاست شد؟

خان در سال 1996 وارد عرصه سیاست شد و حزب تحریک انصاف را تأسیس کرد. او به عنوان یک سیاستمدار کاریزماتیک ظاهر شد که در نهایت توانست دو سلسله سیاسی مستقر را که برای چندین دهه بر پاکستان تسلط داشتند، سرنگون کند. خان خود را به عنوان سیاستمداری که می تواند با فساد طولانی مدت در کشور مقابله کند، معرفی کرده و وعده برنامه های بلندپروازانه ای برای تقویت حاکمیت قانون داد.  عمران خان پیش از ورود به عرصه سیاسی در کریکت هم موفق بود و پاکستان را در جام جهانی 1992 پیروز میدان کرد.