رجب طیب اردوغان از چین چه می خواهد؟

به گزارش جماران، ترکیه و چین تلاش مضاعفی را برای تعمیق روابط دوجانبه آغاز کردند. به گزارش المانیتور، وانگ یی وزیر امور خارجه تازه منصوب شده چین برای نخستین بار از سال 2011 - در بالاترین سطح-  به آنکارا سفر کرد. او در دیدار روز چهارشنبه با هاکان فیدان، همتای ترک خود و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، بر تعمیق همکاری ها به ویژه در زمینه اقتصادی متمرکز شد.

به گفته سایت ریاست جمهوری ترکیه، اردوغان و وانگ در این دیدار درباره روابط دوجانبه بین دو کشور و همچنین مسائل بین المللی گفتگو کردند.

اردوغان تمایل کشورش را برای برگزاری اولین جلسه کارگروه سطح بالا که برای همسویی طرح کمربند و جاده چین با پروژه کریدور میانی ترکیه تشکیل شده است، ابراز کرد که هدف آن ایجاد کریدوری است که مرزهای شرقی کشور را به جمهوری های دیگر در آسیای مرکزی و چین از طریق حوضه خزر متصل می کند.

به گزارش شبکه تلویزیونی عمومی TRT ترکیه، تقویت روابط اقتصادی و تجاری نیز یکی از موضوعات اصلی در دیدار فیدان و وانگ بود.  دو دیپلمات ارشد درباره اقداماتی که باید برای افزایش سرمایه گذاری و همکاری متقابل در زمینه های مختلف از جمله انرژی هسته ای، کشاورزی، هوانوردی غیرنظامی، فرهنگ و گردشگری انجام شود، گفتگو کردند.

سفر وانگ به ترکیه اولین سفر سطح بالا از چین به یکی از کشورهای ناتو کمتر از سه هفته پس از آن بود که ناتو در بیانیه پایانی اجلاس سران ، چین را به "تلاش برای براندازی نظم بین المللی مبتنی بر قوانین، از جمله در حوزه فضایی، سایبری و دریایی" متهم کرد.

اردوغان در تلاش برای جذب منابع مالی خارجی برای کاهش بحران ارز خارجی ، با دقت از لحن بیان شده در بیانیه مشترک سران ناتو فاصله گرفته بود. رئیس جمهور ترکیه در پایان نشست سران ناتو در 12 ژوئیه نسبت به حاشیه راندن پکن هشدار داد: «در زمانی که خطرات امنیتی جهانی در حال افزایش است، پیشرفت همکاری و گفت‌وگوی سیاسی همه‌جانبه با شرکای خود در منطقه آسیا و اقیانوسیه هم در سطح دوجانبه و هم از طریق ناتو. طبیعی است.  من به ویژه تاکید کردم که این روابط باید بدون هدف قرار دادن کشور ثالث تقویت شود.

با وجود پیشنهادات آنکارا، تحلیلگران بر این باورند که موقعیت سیاسی و رقابت اقتصادی احتمالا همکاری بین ترکیه و چین را محدود خواهد کرد. مشکل ترین مسئله در روابط آنکارا و پکن، رفتار چین با اقلیت ترک اویغور است. پس از متهم کردن چین به تداوم یک "نسل کشی" علیه اویغورها در سال 2009، اردوغان و دولتش به تدریج از انتقادات خود از پکن در این زمینه با هدف ترمیم رابطه با این قدرت آسیایی خودداری کردند.

با این حال، آنکارا هنوز باید کارهای بیشتری انجام دهد تا پکن را متقاعد کند که روابط دوجانبه را با حفظ اختلاف درباره اویغورها و روابط دوجانبه به عنوان دو مسیر مجزا، تقسیم و پیگیری کند.

سونر کاگاپتای، مدیر برنامه تحقیقاتی ترکیه در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک در گفت و گو با المانیتور می گوید که تلاش های ترکیه برای ترمیم روابط با چین بر سر موضوع اویغور، اعتماد پکن به آنکارا را به طور کامل احیا نکرده است.  او در این باره افزود : اعتماد در این رابطه وجود ندارد. و آنچه در هسته اصلی این مشکل نهفته است، روابط عمیق و تاریخی ترکیه با اویغورهای دیاسپورا و البته با اویغورها در خود چین است.

هرچند که در چند سال اخیر ترکیه انتقاد از رفتار چین در مقابله با اویغورها را کمرنگ کرده  اما چینی‌ها به خوبی می‌دانند که ترکیه همچنان مرکز قدیمی‌ترین و بزرگترین دیاسپورای اویغور در خارج از چین است.

به گفته نیکلاس هراس از موسسه استراتژی و سیاست نیو لاین، تلاش های ترکیه برای تبدیل کردن خود به عنوان یک مرکز تولید برای شرکت های غربی و روابط رو به رشد آن با جمهوری های ترک آسیای مرکزی به عنوان مناطق اصلی رقابت؛ امری مهم و قابل توجه است.

هراس می‌گوید: «ترکیه همزمان که به دنبال جذب سرمایه‌گذاری چین برای کمک به کاهش چالش‌های اقتصادی داخلی خود است، تلاش می کند خود را به عنوان یک مکان جایگزین کلیدی برای چین برای سرمایه‌گذاری اقتصادی به بازیگرانی مانند ایالات متحده و شرکای اروپایی و آسیایی معرفی کند.  چین همچنین به تلاش ترکیه برای افزایش نفوذ در آسیای مرکزی به چشم تهدید برای منافع خود نگاه می کند چرا که پکن  در چندین کشور از این کشورها سرمایه گذاری کرده و همین سرمایه گذاری به کاهش نفوذ ترکیه منتهی شده است.