خبر موافقت ترکیه با الحاق سوئد به ناتو عصر دوشنبه و تنها چند ساعت پس از فرود بایدن در پایتخت لیتوانی صورت گرفت.
به گزارش جماران، جو بایدن ، رئیس جمهور ایالات متحده و رهبران ناتو پس از یک پیروزی بزرگ در عصر دوشنبه، زمانی که ترکیه با پیشنهاد سوئد برای پیوستن به این ائتلاف نظامی موافقت کرد، روز سهشنبه با احساس وحدت دوباره وارد اولین روز اجلاس سران ناتو میشوند.
به گزارش سی ان ان ، جو بایدن هنگام آغاز نشست دوجانبه با رئیس جمهور لیتوانی گفت: آقای رئیس جمهور به خاطر میزبانی این نشست تاریخی در زمان مهمی از شما متشکرم. این اولین باری است که رهبران ناتو، 31 نفر، با یکدیگر دیدار خواهند کرد و مشتاقانه منتظر دیدار با عضو 32 ام با اضافه شدن سوئد هستیم. من مطمئن هستم که این کار را انجام خواهیم داد.
رهبران در ویلنیوس، لیتوانی، برای یک اجلاس دو روزه گرد هم می آیند که می تواند به یکی از مهم ترین گردهمایی ها برای اتحاد نظامی ناتو در تاریخ مدرن تبدیل شود. این نشست در حقیقت تهدیدی برای ولادیمیر پوتین رئیس جمهور است و این در حالی است که پیش از این کارشناسان امنیت ملی هشدار داده بودند که عدم پذیرش سوئد به عضویت ناتو میتواند نشانهای از شکاف در این ائتلاف باشد،
خبر موافقت ترکیه با الحاق سوئد به ناتو عصر دوشنبه و تنها چند ساعت پس از فرود بایدن در پایتخت لیتوانی صورت گرفت. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه از بیش از یک سال پیش پیشنهاد الحاق سوئد را مسدود کرده بود. پس از این اعلام ، جو بایدن و سایر اعضا از اتحاد بیسابقهای در میان ائتلاف در مواجهه با جنگ روسیه خبر دادند، و این اقدام همچنین به رهبران قدرت نمایش قابل توجهی برای حضور در نشست ارائه میکند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، صبح سهشنبه در حاشیه اجلاس ناتو به خبرنگاران گفت: «ما با تمام قدرت و توان خود در این نشست حاضر می شویم. زمانی که نشست ناتو آغاز شود، اتحاد ما نه تنها بزرگتر و قویتر از همیشه خواهد بود، بلکه متحدتر، هدفمندتر و پرانرژیتر از هر زمانی در تاریخ مدرن این ائتلاف خواهدبود. همه این موفقیت ها به دلیل قدرت رهبری رئیس جمهور بایدن است.
سالیوان با اشاره به میزبانی هفته گذشته بایدن از نخست وزیر سوئد در کاخ سفید، گفت که تصمیم ترکیه "محصول گفتگوهای مستقیم میان سه طرف این توافق" بود، اما ایالات متحده "اخیراً تعامل قابل توجهی با همه دست اندرکاران داشت. از تماس جو بایدن با اردوغان در روز یکشنبه تا گفت و گوی آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه با همتایان سوئدی و ترک خود.
سالیوان در ادامه سخنانش به پرسش هایی که در طول یک هفته اخیر درباره اتحاد میان اعضای ناتو در رسانه ها مطرح شده اشاره کرده و گفت : امروز مشخص شده که این نشست برای رئیس جمهور روسیه "بسیار ناامید کننده" خواهد بود. من میتوانم بگویم در بسیاری از پوششهای رسانه ای درباره ایت نشست ، شایعات مربوط به مرگ اتحاد ناتو بسیار اغراقآمیز بود. هر چند ماه یک بار این سوال مطرح می شود: آیا غرب می تواند با هم کنار بیاید؟ آیا ناتو می تواند با هم متحد شود؟هر بار که اعضای ناتو دور هم جمع می شوند، این سوال دوباره مطرح می شود، و هر بار قاطعانه به آن پاسخ می دهند: "بله، ما می توانیم.
سوئدیها فوراً به ائتلاف نمیپیوندند بلکه برای تأیید رسمی عضویت آنها به یک رویه پارلمانی در ترکیه نیاز است و مجارستان نیز باید اعتراض خود به این عضویت خود را کنار بگذارد. انتظار میرود اکنون که اردوغان با آن موافقت کرده، سناریوی واحدی درباره مجارستان هم اتفاق بیفتد.
جو بایدن پس از انتشار این خبر در بیانیهای خواستار «تصویب سریع» شد و سالیوان روز سهشنبه گفت که ایالات متحده مشتاقانه منتظر است «در آینده نزدیک از سوئد بهعنوان سی و دومین متحد ناتو استقبال کند.»
مسائل مهم دیگری نیز وجود خواهد داشت که رئیس جمهور ایالات متحده در این هفته در حاشیه و متن اجلاس ناتو به آن پرداخته است، از جمله تصمیم بحث برانگیز او برای ارسال مهمات خوشه ای به اوکراین - که توسط بیش از 100 کشور، از جمله برخی از متحدان کلیدی ایالات متحده، ممنوع شده است.
همچنین سوالاتی برای رهبران ناتو در مورد مسیر نهایی پیوستن اوکراین به ناتو و امکان کمک های امنیتی بیشتر وجود دارد که انتظار می رود رئیس جمهور ولادیمیر زلنسکی شخصاً در روز چهارشنبه در جلسه ای درباره این موضوع شرکت کرده و دیداری حضوری هم با همتای آمریکایی خود داشته باشد. این دیدار هم نشانه دیگری از وحدت در برابر روسیه خواهد بود زیرا حضور زلنسکی در این اجلاس زیر سوال رفته بود.
جنگ روسیه در اوکراین یکی از موضوعات اصلی در دستور کار رهبران ناتو به همراه بحث در مورد مسیر آینده برای پیوستن این کشور جنگ زده به ائتلاف ناتو است که باعث ایجاد اختلاف بین رهبران شده است.
دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین روز دوشنبه در توییتی نوشت: «در پی مذاکرات فشرده، متحدان ناتو در مورد حذف MAP [برنامه اقدام عضویت] از مسیر عضویت اوکراین به اجماع رسیدهاند».
سالیوان روز سه شنبه اعلام کرد که بایدن و متحدان ناتو "یک سیگنال واحد و مثبت" را در مسیر عضویت اوکراین در ناتو در اجلاس سران ارسال خواهند کرد اما کی یف هنوز به برداشتن "گامهای بیشتری در مسیر اصلاحات خود نیاز دارد."
همزمان سالیوان از پیش بینی تاریخ مشخصی برای پیوستن اوکراین به این ائتلاف خودداری کرد و گفت : من نمی توانم یک جدول زمانی برای آن تعیین کنم. ناتو باید مسیر یا نقشه راه لازم را برای پیوستن اوکراین به ناتو ترسیم کند و سپس نوبت اوکراین است که در این مسیر گام بردارد.
جو بایدن هفته گذشته در مصاحبه ای با فرید زکریا خبرنگار سی ان ان گفت که اوکراین هنوز برای ورود به ناتو آماده نیست و جنگ روسیه در اوکراین باید قبل از اینکه ناتو اضافه کردن کی یف را به صفوف خود بررسی کند، پایان یابد.