گفتگو با قاهره بخشی از ابتکار سیاست خارجی اخیر آنکارا برای ترمیم روابط با دیگر قدرت های منطقه مانند امارات متحده عربی، اسرائیل و عربستان سعودی محسوب میشود.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، قاهره و آنکارا با تعیین سفیران خود نشان دادند که عزم جدی برای احیای روابط خود در بالاترین سطح دیپلماتیک دارند.
در بیانیه مشترک وزارت خارجه ترکیه که روز سه شنبه منتشر شد، دو دولت اعلام کردند که ترکیه « صالح متلو سن» را به عنوان سفیر خود در قاهره و مصر «عمرو الهامی» را به عنوان نماینده خود در آنکارا منصوب کرده است.
در این بیانیه آمده است: «این گام با هدف عادی سازی مجدد روابط بین دو کشور و نشان دهنده اراده متقابل برای بهبود روابط دوجانبه در راستای منافع مردم ترکیه و مصر است».
روابط قاهره و آنکارا در سال 2013 پس از آن که عبدالفتاح السیسی، فرمانده نظامی وقت و رئیس جمهور کنونی مصر، کودتا برای برکناری رئیس جمهور محمد مرسی ، رهبر سابق اخوان المسلمین، یک گروه اسلام گرای سیاسی فعال در چندین کشور، را رهبری کرد، قطع شد.
محمد مرسی، اولین رئیس جمهور منتخب دموکراتیک مصر، از حمایت رجب طیب اردوغان، رهبر ترکیه و حزب محافظه کار عدالت و توسعه (AK Party) که به اخوان المسلمین نزدیک بود، برخوردار بود.
منصور آکگون، استاد روابط بینالملل در دانشگاه فرهنگ استانبول، میگوید که روابط بین دو بازیگر کلیدی منطقهای از زمان کودتای 2013 بهویژه به دلیل موضع سرسختانه آنکارا علیه دولت السیسی که در سال 2014 رئیسجمهور شد، بسیار کمرنگ بوده است. گفتگوهای سیاسی بین دو طرف تا چند سال پیش متوقف شده بود و برقراری مجدد روابط در سطح سفیر نشان میدهد که طرفین آماده گفتگوی مجدد در حوزه سیاسی هستند. من معتقدم هر دو کشور فهمیدهاند که نمیتوان دیگری را تغییر داد و مخاطبی را در قاهره یا آنکارا ساخت که با همه استانداردهای دیگری منطبق باشد.»
از سال 2013، ترکیه و مصر به عنوان دو رقیب منطقهای در چندین جبهه با هم روبرو شدند و رهبران آنها به طور لفظی به یکدیگر حمله کردند، اما در دهه 2020 هر دو وارد روند متفاوت و تلاش برای تنشزدایی از روابط شدند.
مقامات ارشد وزارت خارجه دو کشور از سال 2021 مذاکراتی را انجام دادهاند و تلاشها برای نزدیکی ترکیه و مصر پس از دست دادن السیسی و اردوغان در جام جهانی قطر در اواخر سال 2022 تغییر کرد.
دو طرف در سال 2023 چندین بار در سطح وزیران گفتگو ، پیام های دوستانه ای برای یکدیگر ارسال و آشکارا در مورد برقراری مجدد روابط دیپلماتیک کامل مذاکره کرده اند.
سیاست منطقهای جدید ترکیه
گفتگو با قاهره بخشی از ابتکار سیاست خارجی اخیر آنکارا برای ترمیم روابط با دیگر قدرت های منطقه مانند امارات متحده عربی، اسرائیل و عربستان سعودی محسوب میشود.
پیش از آغاز تلاش ترکیه برای اصلاح روابط خود در منطقه، موضوعات اختلاف نظر بین آنکارا و قاهره شامل اشتراک منابع هیدروکربنی در شرق دریای مدیترانه، درگیری در لیبی، جنگ در سوریه و بحران دیپلماتیک در خلیج فارس بود.
ترکیه پس از آنکه عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با دوحه در ژوئن 2017 قطع کردند، از قطر حمایت کرد، تحولی که باعث ایجاد اتحادهای منطقه ای رقیب شد. چهار متحد عرب، با حمایت چندین کشور دیگر، محاصره دریایی، زمینی و هوایی را علیه قطر تحمیل کردند و دوحه را به حمایت از «تروریسم» متهم کردند، ادعایی که دولت خلیج فارس بارها آن را رد کرده است.
آکگون میگوید که حل بحران خلیج فارس در سال 2021 کاتالیزوری برای آنکارا برای ترمیم روابط خود با قدرت های منطقه ای بوده است. او در اینباره افزود : «قطر و ترکیه شرکای ژئوپلیتیکی کلیدی هستند و آنکارا بدون حل بحران خلیج فارس هرگز روابط خود را با کشورهای محاصره کننده به سطح کنونی ارتقا نمیداد. من معتقدم حل بحران خلیج فارس همیشه پیش شرط عادی سازی روابط با چهار کشور محاصره کننده خلیج فارس بوده و ناامید کردن قطر هرگز گزینه ای برای آنکارا نبوده است."
عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین در ژانویه 2021 قراردادهایی را با قطر امضا و محاصره خود را لغو کردند تا پس از بیش از سه سال روابط میان طرفین وارد فاز عادی سازی شود.