سوالی که توجه بسیاری از ناظران بینالملل را به جود جلب کرده این است که با وجود تردیدها از آینده گروه واگنر آیا اوکراین میتواند از هرج و مرج به وجود آمده در روسیه و پیامدهای سیاسی آن به نفع خود استفاده کند؟
به گزارش جماران، به نقل از نیویورک تایمز، گروه واگنر نقش بسیار مهمی در تصرف باخموت که از پیروزیهای مهم مسکو در میدان جنگ بعد از متوقف شدن و زمینگیر شدن ارتش روسیه در خاک اوکراین، ایفا کرد. نبود نیروهای مزدور واگنر با تجربه جنگی بالا میتواند به جاه طلبیهای کرملین در جنگ اوکراین آسیب برساند.
برای برخی از نیروهای اوکراینی، سربازان گروه واگنر مجهزترین نیروهایی بودند که از زمان حمله روسیه به خاک کشورشان با آنها روبرو شدند. سربازان اوکراینی، نیروهای واگنر را از تاکتیکهای تهاجمی و تک تیراندازی که یک پهپاد را با یک گلوله سرنگون کرد را به یاد میآوردند.
سوالی که توجه بسیاری از ناظران بینالملل را به جود جلب کرده این است که با وجود تردیدها از آینده گروه واگنر آیا اوکراین میتواند از هرج و مرج به وجود آمده در روسیه و پیامدهای سیاسی آن به نفع خود استفاده کند؟ پس از شورش یک روزه واگنر که توسط پریگوژین؛ رئیس این گروه مزدور رخ داد، وضعیت نامشخص واگنر برای سربازان اوکراینی، امید بخش خواهد بود. به گفته تحلیلگران، بسته به اینکه رویدادهای پیش رو پس از این فاجعه سیاسی در روسیه چگونه اتفاق میافتد، ارتش اوکراین ممکن است بتواند از هرج و مرج به وجود آمده برای دستیابی به برخی دستاوردها در میدان نبرد استفاده کند.
با این حال مقامات آمریکایی معتقداند، هنوز برای تعیین پیامدهای درازمدت خصومت بین پریگوژین و تشکیلات نظامی روسیه خیلی زود است. «راب لی» یکی از اعضای ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی آمریکا، میگوید: «روابط قبلی بین واگنر و دولت روسیه احتمالا پایان یافته است و حتی اگر این اتفاق نمیافتاد، مشخص نبود که آیا واگنر همان نقشی را که در نبرد باخموت داشت در آینده این جنگ بازی میکند یا خیر.»
براساس گزارش ناظران بینالمللی از جنگ اوکراین، درگیری شدید در باخموت منجر به مجروح و کشته شدن تعداد بالایی از روسها در ماههای اول سال جاری شد. با تصرف شهر در بهار امسال، نیروهای واگنر نشان دادند که درسهای سختی از جنگ طی سال گذشته آموختهاند، تاکتیکهای خود را بهبود بخشیدهاند و کار را برای نیروهای اوکراین سخت کردهاند. جنگجوهای قراردادی واگنر با استفاده از مانورهای زیرکانه روی زمین و فرستادن موج به موج سربازان وظیفه زندانی به جنگ از مدافعان اوکراینی پیشی گرفتند. اما این یک جایزه کوتاه مدت به روسیه بود. ارزش استراتژیک این گروه زمانی کاهش یافت که ارتش اوکراین مناطق مرتفع در حاشیه باخموت را تصرف کرد و روسیه را از استفاده از این شهر به عنوان محلی برای حملاتی که میتوانست مسکو را به تصرف «کراماتورسک»، شهر بعدی که به دنبال گسترش کنترل خود بر شرق اوکراین بود، سوق دهد، محروم کرد.
وقایعی که در حین اشغال و تصرف باخموت و پس از آن رخ داد، باعث گسست بین پریگوژین و وزارت دفاع روسیه شد. نیروهای واگنر تنها پس از آن که رئیس جمهور روسیه؛ ولادیمیر پوتین، به ارتش دستور داد تا از نیروهای واگنر پشتیبانی کنند، توانستند مرکز شهر را تصرف کنند.
پس از تصرف باخموت، وزارت دفاع روسیه اقداماتی را برای ادغام واگنر در ارتش گستردهتر انجام داد که میتوانست قدرت آقای پریگوژین را کاهش دهد. «تاتیانا استانووایا»، یکی از اعضای ارشد گروه صلح بینالمللی، میگوید: «وقتی روسیه همه داوطلبانی را که در اوکراین میجنگند مجبور به امضای قرارداد با وزارت دفاع کرد، به این معنی بود که آقای پریگوژین باید نیروهای خود را تحت کنترل ارتش قرار دهد که یکی از دلایل شوروش پریگوژین نیز ریشه در همین مسئله دارد.»
به گفته خانم استانووایا، مراکز اطلاعاتی ایالات متحده، بریتانیا و اوکراین گزارشهایی مبنی بر اینکه پریگوژین ممکن است با استفاده نیروهای تحت اختیار خود یک حرکت تهاجمی انجام دهد تا وزارت دفاع را مجبور به تغییر کند. دریافت کرده بودند. این اطلاعات درست روز جمعه ثابت شد، زیرا نیروهای واگنر برای کنترل یک شهر در جنوب روسیه حرکت کردند. به همان سرعت، شورش روز بعد به پایان رسید و با اعلام این که آقای پریگوژین حرکت خود به مسکو را متوقف خواهد کرد و به بلاروس میرود پایان یافت که بیشتر معنای تبعید پریگوژین را میدهد.
متعاقب آن کرملین اعلام کرد که سربازان واگنر که در شورش شرکت نکردند، اجازه خواهند داشت با وزارت دفاع قرارداد امضا کنند و کسانی که به کاروان شوروشی واگنر ملحق شده بودند تحت پیگرد قانونی قرار نخواهند گرفت. این بیانیه حاکی از آن بود که واگنر به شکل فعلی دیگر وجود نخواهد داشت و نسخه تغییر آن از قبل پیچیده شده است. اگرچه بخشی از کادر مزدور پریگوژین احتمالا تحت کنترل ارتش روسیه ادامه خواهد داشت، اما اینکه چه تعداد سرباز واگنر مایل به جنگ در زیر چتر وزارت دفاع خواهند بود، یک سوال باز است.
به گفته مقامات آمریکایی و تحلیلگران مستقل، اوکراین به دنبال استفاده از هرج و مرج ایجاد شده توسط پریگوژین خواهد بود، اما به نظر نمیرسد بتوان فورا از شکاف دفاعی ایجاد شده در ارتش روسیه استفاده کند. شوروش پریگوژین علیه ارتش روسیه، حداقل بر اساس گزارش اولیه، باعث نشد که هیچ یک از واحدهای روسی در روز جمعه یا شنبه مواضع خود را در جنوب یا شرق اوکراین ترک کنند تا به دفاع از مسکو بروند. در حالی که این واقعه در حال رخ دادن بود، هیچ وقفهای در روند جنگ رخ نداد و نیروهای روسی قبل از طلوع صبح روز شنبه بیش از 50 موشک به سراسر اوکراین شلیک کردند.
واگنر ابزار فوقالعاده مهم سیاست خارجی روسیه، به ویژه در مالی، جمهوری آفریقای مرکزی، سوریه و سایر کشورها بوده است. در حالی که این گروه به احتمال زیاد تحت کنترل وزارت دفاع تغییر شکل خواهد داد، اما پریگوژین؛ رئیس این گروه ممکن است حرکت بعدی خود را نیز انجام دهد. همانگونه که اقدام اخیر وی قابل پیش بینی نبود.