علیرغم تلاشهای چین برای نشان دادن این موضوع که طرف آمریکایی به این دیدار مشتاقتر بوده اما طرف چینی نیز اهمیت زیادی برای سفر بلینکن و ایجاد ثبات بیشتر در روابط ایالات متحده و چین قائل شده است.
به گزارش جماران به نقل از نیویورک تایمز، آنتونی جی. بلینکن، وزیر امور خارجه، روز دوشنبه با شی جین پینگ، رهبر چین، در پکن دیدار کرد. چین و ایالات متحده سرسختانه تلاش میکنند روابط دو جانبه را از سردی عمیقی که نگرانی های جهانی را در مورد خطر فزاینده درگیری بین آنها افزایش داده ، نجات دهند.
این نشست 35 دقیقهای که بخشی از برنامه های بلینکن در دو روز حضور در پکن بود ، حداقل در حال حاضر این سیگنال را ارسال کرد که ایالات متحده و چین نمیخواهند روابطشان با خصومت آشکار تعریف شود و البته میدانند که رقابت و تلاش های دیپلماتیک آنها خطرات زیادی را به همراه دارد.
بلینکن و شی در تالار بزرگ مردم، ساختمان بزرگ در ضلع غربی میدان تیانآنمن، جایی که شی اغلب از مقامات بلندپایه پذیرایی میکند، گفتگو کردند. رئیس جمهور چین، از دو طرف به دلیل پیشرفت در برخی موضوعات نامشخص در جریان دیدار بلینکن تمجید کرد و گفت: "این بسیار خوب است."
روسای جمهور چین و ایالات متحده، به عنوان رهبران دو اقتصاد بزرگ جهان، تحت فشار فزاینده ای از سوی دیگر کشورها قرار گرفته اند تا مواضع مناقشه برانگیز دولت های خود را نسبت به یکدیگر کاهش دهند. دو کشور مواضع متضادی در مورد مسائل مهم دارند: وضعیت تایوان، موقعیت رو به رشد ارتش چین؛ توسعه فناوری های پیشرفته؛ جنگ روسیه در اوکراین و حقوق بشر.
بسیاری از این مسائل سال ها روابط ایالات متحده و چین را مخدوش کرده است. اما با افزایش قدرت نظامی و اقتصادی چین و زمانی که شی و دستیارانش، ایالات متحده را در حال افول نهایی می دانند، درگیری ها بر سر این مسائل مورد اختلاف بسیار شدیدتر شده است.
مشخص نیست که آیا دیپلماسی سطح بالا می تواند مسیر روابط را تغییر دهد یا خیر، اما مقامات آمریکایی می گویند که حداقل امیدوارند که چنین گفتگوهایی به هر یک از طرفین اجازه دهد تا اهداف طرف مقابل را واضح تر ببینند و از محاسبات اشتباه جلوگیری کنند.
مقامات واشنگتن و پکن به لزوم جلوگیری از سقوط آزاد روابط اذعان کرده اند اما حتی زمانی که دو طرف در طول سفر آنتونی بلینکن به دنبال راه هایی برای بازسازی روابط بودند، دو دولت همچنان به دنبال به تصویر کشیدن این واقعیت بودند که در مورد مسائل اصلی سازش نمی کنند.
شی در سخنان افتتاحیه خود در دیدار با بلینکن به نارضایتی های چین اشاره کرد و گفت: «تعاملات دولت به دولت باید همیشه بر اساس احترام و صداقت متقابل باشد. من امیدوارم که از طریق این دیدار، آقای وزیر، کمک های مثبت بیشتری به ثبات روابط چین و ایالات متحده داشته باشد.»
بلینکن پس از این دیدار گفت که او در هر جلسه بر نیاز به "تعامل مستقیم و ارتباطات پایدار در سطوح ارشد" تاکید کرده است. واشنگتن دولت چین را به خاطر کاستیها در این زمینه سرزنش کرده و بلینکن روز دوشنبه مثال دیگری ارائه کرد: او گفت که او و دستیارانش در جلساتش به چین فشار آوردهاند تا یک کانال ارتباطی نظامی به نظامی باز کند . مقامات امریکایی میگویند برای اجتناب از بحران در دریاها و حریم هوایی اطراف چین وجود چنین کانال نظامی بسیار مهم است اما پکن تاکنون با این مسئله مخالفت کرده است.
بلینکن همچنین گفت که در مورد موضوعات پیچیده دیگری نیز بارئیس جمهور چین بحث کرده است: جنگ اوکراین، برنامه هسته ای کره شمالی، بازداشت غیرقانونی شهروندان آمریکایی توسط چین، اختلاف های اقتصادی و اقدامات سرکوبگرانه در سین کیانگ، تبت و هنگ کنگ.
بلینکن در جلسات جداگانه با شی و وانگ یی، مقام ارشد سیاست خارجی چین، «بحثهای صریح، اساسی و سازنده» داشت. وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که واشنگتن مسئولانه این رقابت را مدیریت خواهد کرد تا روابط به درگیری منحرف نشود.
آنتونی بلینکن در این دو روز کلمات تند هم کم نشنید. صبح روز دوشنبه، وانگ در یک جلسه سه ساعته در مهمانسرای ایالتی دیائویوتای، در پیامی صریح خطاب به مهمانش، واشنگتن را به خاطر تنشهای اخیر مقصر میدانست.
به گفته دولت چین، وانگ گفت که واشنگتن باید به جای «تعریف» «تئوری تهدید چین» با پکن همکاری کند. او گفت واشنگتن باید تحریمهای چین را لغو کند و از سرکوب توسعه فناوری این کشور دست بردارد. او ایالات متحده را به "مداخله بی پروا در امور داخلی چین" در مورد موضوعاتی مانند تایوان متهم کرد که ایالات متحده تسلیحات آن را تامین می کند.
دیپلماتهای آمریکایی با ورود به هر جلسه، هیچ امیدی به پیشرفتهای ناگهانی یا چشمگیر در روابط نداشتند. در عوض، آنها بر تلاش برای بازسازی خطوط ارتباطی که در ماههای اخیر از هم پاشیده بودند و تقویت مذاکرات در مورد مسائل کوچکتر، مانند ویزا و پروازهای تجاری بین دو کشور، تمرکز کردند. هر دو طرف توافق کردند که در ماههای آینده روی این موضوعات کار کنند.
آنتونی بلینکن، اولین وزیر امور خارجه آمریکا است که از سال 2018 به پکن سفر می کند. ماموریت وی در حالی انجام می شود که روابط دوجانبه طی 12 سال گذشته به پایین ترین حد خود در دهه های اخیر رسیده است. تنش ها در فوریه زمانی افزایش یافت که پنتاگون اعلام کرد که یک بالون نظارتی چینی در حال حرکت در سراسر قاره ایالات متحده است - که باعث شد بلینکن سفر قریب الوقوع به پکن را لغو کند - و سپس به جت های جنگنده آمریکایی دستور داد آن را ساقط کنند.
روابط در اواخر فوریه زمانی که بلینکن در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با وانگ روبرو شد و به او گفت که واشنگتن معتقد است چین در حال بررسی ارائه حمایت مرگبار از روسیه برای جنگش در اوکراین است، بیشتر تیره شد. چین با توقف برخی از مبادلات مهم دیپلماتیک و تشدید لفاظی های ضد آمریکایی به این وضعیت پاسخ داد.
در داخل آمریکا برخی از قانونگذاران جمهوری خواه حتی از سفر آنتونی بلینکن به چین انتقاد کرده و گفتند که این یک امتیاز برای پکن است. انتظار می رود که در سال آینده، زمانی که جو بایدن به دنبال انتخاب مجدد است، موضعگیریهای داغ در مورد چین در میان سیاستمداران آمریکایی تشدید شود. مقامات هر دو طرف می گویند که سفر بلینکن به زودی منجر به یک سری بازدید از پایتخت چین توسط دیگر مقامات ارشد آمریکایی از جمله جانت یلن، وزیر خزانه داری ، جینا ریموندو، وزیر بازرگانی؛ و جان کری، فرستاده ویژه رئیس جمهور در امور آب و هوا شود.
دیدار بلینکن با مقام های چینی در پکن ممکن است از وخامت روابط جلوگیری کند، اگرچه تحلیلگران می گویند که برای غلبه بر بی اعتمادی که بر روابط سایه انداخته به زمان بسیار بیشتری نیاز است. امید این است که مذاکرات در پکن دو دولت را تشویق کند تا "چارچوبی اصولی برای مدیریت روابط دوجانبه شکل دهند تا رقابت را در محدوده های قابل قبول حفظ کرده و فضای بیشتری برای تلاش های هماهنگ در جایی که منافع آمریکا و چین تداخل دارند ایجاد کند.
پیش از سفر آنتونی بلینکن، چین موضع سختی اتخاذ کرده و مکرراً ایالات متحده را به عدم «صداقت» متهم کرده بود. چینی ها همزمان که خواستار گفتوگو شدند همزمان به آسیب رساندن به منافع چین، چه با اعمال تحریمهای جدید و چه در ایجاد روابط تجاری با تایوان از سوی امریکا اشاره کردند.
با این حال، تصمیم شی برای ملاقات با بلینکن نشان داد که چین نیز از تشدید تنش ها ناراحت است.
پل هنل، از کارشناسان امنیت ملی و فعال در دولت های قبلی ایالات متحده در این باره به نیویورک تایمز گفت: «علیرغم تلاشهای چین برای نشان دادن این موضوع که طرف آمریکایی مشتاقتر است، طرف چینی نیز اهمیت زیادی برای سفر بلینکن و ایجاد ثبات بیشتر در روابط ایالات متحده و چین قائل شده است.
به دلیل بدتر شدن اقتصاد چین، ممکن است فشار بر پکن برای تثبیت روابط افزایش یابد. شی همچنین ممکن است به دنبال برقراری ثبات بیشتر در رابطه باشد تا خود را به عنوان یک دولتمرد جهانی معرفی کند. اگر شی بخواهد در نشست رهبران گروه کشورهای همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه شرکت کند، او و بایدن میتوانند در ماه نوامبر در سانفرانسیسکو دوباره دیدار کنند. پکن تلاش برای مدیریت تنش در رابطه دو جانبه با واشنگتن را به نفع خود میداند.