چین یکی از برندگان مهم جنگ روسیه و اوکراین است.
به گزارش جماران، امروز، بسیاری از بحثها در سراسر غرب مربوط به دولت نهایی در اوکراین است، اما نظرات کمی در مورد آینده دولت و حکومت روسیه مطرح میشود و این موضوع برای چین یک سوالی مهمتر است.
به گزارش شورای آتلانتیک، از آنجا که جنگ روسیه در اوکراین با ضد حمله احتمالی اوکراین وارد مرحله دیگری میشود، چین بدون توجه به اینکه در نهایت کدام طرف پیروز است، خود را برای سود بردن از هر دو نتیجه آماده میکند. چین قبلا توانسته دستاوردهای قابل توجهی را در روابط خود با روسیه به دست آورد زیرا مسکو برای بقای اقتصادی و حمایت سیاسی خود به پکن بیش از گذشته وابسته شده است.
اگرچه در اروپا بر سر روابط با چین اتفاق نظر وجود ندارد، سلسله سفرهای اخیر در سطح بالا به چین توسط مقامات آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا این نکته را گوشزد میکند که اگرچه چین از نظر جغرافیایی دور است، اما به طور فزایندهای شبه قدرت آن در اروپا حضور دارد.
در اوایل فوریه 2022، «ولادیمیر پوتین» و «شی جین پینگ» اندکی پیش از آغاز تهاجم گسترده نیروهای روسیه به اوکراین، با یکدیگر دیدار کردند. اگرچه پوتین برنامههای خود را در آن زمان فاش نکرد، اما به نظر میرسد که در صورت اطلاع پوتین به رهبر چین، ظاهرا شی جین پینگ او را از انجام این حمله منصرف نکرده است. تمرکز اروپا و متحدان غربی آمریکا بر روی اوکراین و روسیه، باعث میشد که رهبران غربی به ویژه آمریکا از چین و اقدامات چین و تمرکز بر روی سیاستهای منطقهای این کشور برای مدتی دور بمانند.
پکن چگونه سود میبرد؟
جنگ فرسایشی روسیه در اوکراین به نفع پکن است، چراکه منجر به تضعیف طولانیمدت روسیه شده و در نتیجه موازنه قدرت چین و روسیه را به طور قطعی به نفع چین برای سالهای آینده در آسیای قارهای تغییر میدهد. گویا هنوز سایه قدرت شوروی و وجود یک قدرت هستهای در شمال چین بر روی رهبران و دولتمردان این کشور سنگینی میکند. گذشته از این، چین از انرژی ارزان روسیه سود میبرد و موقعیت رقابتی خود را در بازارهای جهانی بهبود میبخشد. صادرات گاز روسیه از طریق خط لوله به چین در سال 2022، دو و نیم برابر افزایش یافت و صادرات گاز طبیعی مایع این کشور به چین بیش از دو برابر شد. همچنین چین حجم واردات زغال سنگ از روسیه را 20 درصد افزایش داده است.
علاوه بر موضوع انرژی، بزرگترین جایزه برای پکن، مذاکره با مسکو برای دسترسی به فناوری پیشرفته نظامی این کشور به ویژه سامانههای رانش زیردریایی تهاجمی است، جایی که چین به طور قابل توجهی پشت سر آمریکا و روسیه قرار دارد. این مورد همچنین در مورد چندین سیستم تسلیحاتی دیگر روسی از جمله فناوری موشکهای مافوق صوت نیز صدق میکند.
امروز، بسیاری از بحثها در سراسر غرب مربوط به دولت نهایی در اوکراین است، اما نظرات کمی در مورد آینده دولت و حکومت روسیه مطرح میشود و این موضوع برای چین یک سوالی مهمتر است. اشتباه پوتین در حمله به اوکراین، تضمین میکند که نهایتا روسیه از این درگیری خارج میشود و در موقعیت قدرت نسبی خود در اوراسیا و در سطح جهانی ضعیف باقی خواهد ماند.
همانطور که وقایع پس از جنگ روسیه و ژاپن در سال 1904 و شکست ارتش تزاری در سال 1917 رخ داد. تاریخ روسیه نشان داده است که جنگهای روسیه در خارج از قلمرو ملی و قومی، منجر به ایجاد نیروهای گریز از مرکز قدرتمند و آشفتگی داخلی و در نهایت فروپاشی حکومت در این کشور میشود.
پوتین یا جانشین نهایی او در آینده به دنبال حمایت پکن خواهد بود، چراکه با تضعیف روسیه با اختلافات داخلی دست و پنجه نرم میکنند و پس از آن چین در موقعیتی قرار خواهد گرفت که حمایت خود را مشروط به وفاداری روسیه به پکن کند. این داستان تاریخ است.
همچنین شکست در یک جنگ بزرگ خارجی ممکن است منجر به شکنندگی دولت روسیه شود، همانطور که پس از شکست و خروج شوروی از افغانستان، تنها کمتر از دو سال به عمر اتحاد جماهیر شوروی باقی ماند. شکست روسیه در اوکراین میتواند کنترل و اقتدار دولت و حکومت این کشور را بر پهنه وسیع جغرافیایی روسیه تعضیف و یا حتی با چالشی اساسی روبرو سازد و در نهایت چین میتواند حوزه نفوذ ژئوپلیتیکی خود را بر سرزمینهای شرقی روسیه گسترش دهد. حتی ممکن است پکن فراتر رفته و نیاز مبرمی به اعزام بیشتر نیروهای نظامی خود به مرزهای شمالی ببیند. پهنه جغرافیایی چند قومیتی چین و تکثر قومی-نژادی، اثرات فوری تجزیه و یا چالش قومیتی روسیه بر مناطق خود را بر چین میگذارد و دسترسی این کشور به انرژی و غذا از روسیه را تهدید میکند.
تسلیح مجدد اروپا توسط ناتو شرط لازم برای برخورداری از یک چتر حمایتی در این قاره است و پیروزی اوکراین بر این اصلِ پس از سال 1945 تاکید میکند که مرزها را نمیتوان با زور تغییر داد. این مسئله نشان میدهد که غرب قدرت ماندگاری برای دفاع از نظم بینالمللی موجود را دارد و پیامی روشن به مسکو است.
آنچه که در پایان باید دانست این نکته است که بازنده رقابت ژئواستراتژیک جهانی میان قدرتهای جهان و تنظیم کننده نظم بینالملل، روسیه خواهد بود. این کشور در اثر تحریمها و جنگ فرسایشی در اوکراین آنقدر ضعیف خواهد شد که دیگر سایه قدرت آن در شمال مرزهای چین سنگینی نکند و در نهایت در جبهه اروپا با یک ناتو دوباره احیا شده روبرو شود و آنچه که به نظر میرسد این است که چین بیش از آنکه از جنگ روسیه در اوکراین متضرر شود، نفع میبرد و خواهد برد.