بیشتر مشکلات در این انتخابات و انتخابات اخیر ترکیه به پیش از حضور ترک‌ها در پای صندوق‌های رای بازمی‌گردد.
به گزارش جماران، استیون کوک، تحلیل‌گر ارشد روابط بین‌المللی در یادداشتی در شورای روابط خارجی درباره انتخابات روز یکشنبه ترکیه نوشت: اگرچه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور کنونی ترکیه اکنون برای تداوم حضور در قدرت باید با کمال قلیچداراوغلو در دور دوم هم رقابت کند اما آیا دور اول انتخابات برای او موفقیت آمیز بود؟
دو هفته مانده به دور دوم انتخابات ترکیه رقابت سختی بین نامزدها وجود دارد اما رجب طیب اردوغان پس از کسب 49.5 درصد آرا در دور اول ، تمام امتیازات را برای ورود به دور دوم دارد. این نتیجه باعث شد که او بیش از 4 درصد از رقیب اصلی خود، کمال قلیچداراوغلو جلوتر باشد. نامزد مقام سوم، سینان اوغان، که در دور اول حدود 5 درصد آرا را به دست آورد، ملی گرا است و حمایت از قلیچداراوغلو و حزب اتحاد ملت را تلویحا رد کرده است، زیرا این ائتلاف از حمایت احزاب کرد برخوردار است. اگر اوغان رسما از اردوغان حمایت کند، پیروزی برای قلیچداراوغلو دشوارتر خواهد بود.
درباره سلامت انتخابات
بیشتر مشکلات در این انتخابات و انتخابات اخیر ترکیه به پیش از حضور ترک‌ها در پای صندوق‌های رای بازمی‌گردد. به عنوان مثال، در دسامبر 2022، یکی از رقبای اصلی اردوغان، شهردار استانبول، اکرم امام اوغلو، به اتهام توهین به قضات شورای عالی انتخابات به سه سال زندان محکوم شد. این به وضوح تلاشی بود تا امام اوغلو از به چالش کشیدن اردوغان جلوگیری کند. (پرونده در حال تجدید نظر است و امام اوغلو یکی از نامزدهای اپوزیسیون برای معاونت نخست وزیر است.) قوه قضاییه تحت کنترل حزب عدالت و توسعه (AKP) همچنین به دنبال تعطیلی حزب دموکراتیک خلق مستقر در کردستان و ممنوع کردن افراد رده بالای آن از فعالیت سیاسی به مدت پنج سال است.
علاوه بر بسیج رسانه ها (که اکثریت قریب به اتفاق آن در دستان حزب عدالت و توسعه است) برای تبلیغ رئیس جمهور اردوغان و حزب او، دولت از اجبار استفاده کرده است تا اطمینان حاصل کند که روایت اردوغان بدون چالش باقی می ماند. تنها یک روز قبل از حضور ترک‌ها به پای صندوق‌های رای، مقامات ترکیه از توییتر خواستند که توییت‌ها را از حساب‌های خاصی در ترکیه مسدود کند وگرنه این سرویس در این کشور ممنوع خواهد شد. حساب‌های متخلف احتمالاً مخالفان رئیس‌جمهور و حزب حاکم بودند که پیروان قابل توجهی دارند.
در جریان رای گیری، مقامات حزب عدالت و توسعه صحت تعداد زیادی از برگه های رای را در مناطقی که تصور می شد مخالفان از حمایت قابل توجهی برخوردار بودند، به چالش کشیدند. مشخص نیست که آیا آرای مورد نظر تاکنون جمع آوری و در رای نهایی شمارش شده است یا خیر.
دانستن نتیجه قطعی سخت است. بسیاری از مفسران بر چالش های اقتصادی ترکیه، به ویژه بحران لیر و نرخ تورم بالا تمرکز کرده اند. واکنش کند دولت به زلزله 6 فوریه نیز وجود دارد. در حالی که مسائل مربوط به سیستم سیاسی ترکیه هم مهم هستند. قلیچداراوغلو پیش از این بر بازگشت ترکیه به سیستم پارلمانی و دموکراسی تاکید کرده است. ترکیه قبلاً یک سیستم پارلمانی- ریاستی ترکیبی بود و یک دموکراسی یکپارچه نبود، اما قلیچداراوغلو معتقد است که با تعمیق اقتدارگرایی اردوغان در دهه گذشته ، تغییر در این ساختار برای مردم از جذابیت عمیقی برخوردار است. قلیچداراوغلو همچنین قول داده است که رویکردی آرام‌تر و کمتر پدرسالارانه برای حکومت داشته باشد.
اردوغان کارزار انتخاباتی خود را بر روی ترکیبی از تداوم، پتانسیل بی ثباتی در صورت پیروزی ائتلاف اپوزیسیون ناهمگون از نظر ایدئولوژیکی و مسائل هویتی بنا کرده است. در هفته‌های قبل از دور اول انتخابات، اردوغان با تاکید بر ارزش‌های خانوادگی و دینی، موضع شدیدی علیه همجنس‌گرایی داشت.
مشکلات اقتصادی کشور چقدر جدی است؟
ترکیه حدود چهار سال است که بحران ارزی را تجربه می کند. بین سال های 2018 تا 2021، لیر حدود 50 درصد از ارزش خود را از دست داد و در دوازده ماه بین ژانویه 2021 تا ژانویه 2022، 83 درصد از ارزش خود را از دست داد. راه معکوس کردن ریزش ارز و مهار تورم ناشی از آن این است که بانک مرکزی ترکیه، نرخ بهره را افزایش دهد. اگرچه قرار است این بانک مستقل باشد، اردوغان قاطعانه با افزایش نرخ های بهره مخالف است و برای جلوگیری از افزایش نرخ بهره ، استراتژی غیر متعارفی را ترجیح می دهد که به اعتقاد او رشد صادراتی را تحریک می کند. او نگران است که نرخ‌های بهره بالاتر به ترک‌های طبقه متوسط که پایگاه رای او هستند آسیب بزند، هرچند که این قشر هم در حال حاضر با افزایش نرخ تورم فشار اقتصادی بسیاری را تجربه می کنند.
آیا در صورت پیروزی اردوغان در دور دوم، باید انتظار تغییرات عمده در سیاست را داشته باشیم؟ بعید به نظر می رسد.
اردوغان تمایل دارد که پیروزی‌های انتخاباتی خود را به‌عنوان اختیارات تام و اثبات سیاست‌های خود ببیند. مهم ترین مسئله اقتصاد است، اما به جای تغییر رویکرد و دنبال کردن سیاست های اقتصادی متفاوت، پیروزی اردوغان احتمالاً رهبر ترکیه را متقاعد می کند که شکل پوپولیسم اقتصادی او کارآمد است. برخی ممکن است استدلال کنند که این دقیقاً زمان مناسبی برای تغییر مسیر در اقتصاد است، اما اردوغان بعید است که تسلیم آنچه که او «لابی نرخ بهره» می‌خواند، شود.
سیاست خارجی در دوره اردوغان نیز احتمالاً مشابه خواهد بود. ترکیه در منطقه خاکستری بین روسیه و اوکراین ساکن خواهد شد ( تلاش برای تظاهر به بی طرفی در جنگ ) ، روابط با کشورهای خلیج فارس به دنبال سرمایه‌گذاری از صندوق‌های دارایی مستقل خود را توسعه خواهد داد، از گرم شدن روابط با اسرائیل برای بهبود جایگاه ترکیه با ایالات متحده و بهبود روابط با مصر استفاده خواهد کرد . به سیاست منزوی کردن یونان ادامه می دهد، حتی اگر روابط بین آتن و آنکارا پس از زلزله فوریه 2023 بهبود چشمگیری پیدا کرده باشد و به دنبال تنظیم مجدد رابطه با ایالات متحده می رود.
عادی سازی روابط با سوریه و بازگرداندن پناهجویان سوری به کشورشان ممکن است دیگر آنقدر مساله فوری برای اردوغان نباشد چرا که شخصا با این رویکرد چندان موافق نبود و به دلیل کسب محبوبیت در آستانه انتخابات آن را اتخاذ کرد.
اولویت های سیاست خارجی قلیچداراوغلو فراتر از عادی سازی روابط با رئیس جمهور سوریه بشار اسد و بازگرداندن سوری ها به کشورشان است. او می خواهد مذاکرات عضویت با اتحادیه اروپا را تجدید کند، اما در قبال قبرس موضع سختی اتخاذ کرده است. وی تغییر عمده ای در موضع ترکیه در قبال جنگ اوکراین نشان نداده و در مورد روابط با ایالات متحده سکوت کرده است.
