پیامها و پیامدهای انتخابات ترکیه / اردوغان همچنان قدرتمند است

به گزارش جماران، به نظر می رسد رجب طیب اردوغان ، رئیس جمهور مستقر ترکیه به سمت اولین دور دوم انتخابات ریاست جمهوری خود و کشورش پیش می رود.

نیویورک تایمز در گزارشی در این باره می نویسد: انتخابات پیچیده  ترکیه در روز یکشنبه نشان داد که ایمان مردم به سیستم انتخاباتی این کشور همچنان قوی است و رئیس جمهور فعلی، رجب طیب اردوغان، علیرغم ناکامی آشکار در کسب پیروزی در دور اول، هنوز یک نیروی سیاسی قدرتمند است.

پس از آنکه نتایج اولیه نشان داد که اردوغان با 49.4 درصد آرا و رقیب اصلی وی، کمال قلیچداراوغلو، با 45 درصد آرا، احتمالاً در 28 ماه مه در دور دوم انتخابات با هم رقابت خواهند کرد.  به نظر می رسد رجب طیب اردوغان که 20 سال رهبری ترکیه را برعهده داشت، در موقعیتی قوی برای ادامه ریاست جمهوری با یک دوره پنج ساله دیگر قرار دارد.

این انتخابات در سراسر جهان به دقت زیر نظر گرفته شد و همه مایلند بدانند تغییر سیاسی در ترکیه چگونه می تواند مسیر آینده یک متحد مهم ناتو را با طیف گسترده ای از روابط دیپلماتیک و اقتصادی در سطح بین المللی تغییر داده یا تداوم می بخشد.  

رجب طیب اردوغان که اغلب شرکای غربی خود از جمله ایالات متحده را ناامید کرده است و در بحبوحه تورم بالا و ویرانی های ناشی از زمین لرزه های ماه فوریه که بیش از 50000 نفر را در جنوب ترکیه کشته است، با نارضایتی عمومی در داخل هم روبرو شده بود.

قبل از رای گیری، اکثر نظرسنجی ها از برتری جزئی  قلیچداراوغلو، نامزد مشترک ائتلاف تازه تاسیس شش حزب مخالف حکایت داشت اما نتایج اولیه جذابیت و نفوذ ماندگار  اردوغان را نشان داد.

در اینجا به چند نکته کلیدی اشاره می شود:

این اولین انتخابات در تاریخ ترکیه خواهد بود که در آن هیچ نامزد ریاست جمهوری اکثریت را در دور اول کسب نکرد.اگر دور دوم اعلام شود، یک پنجره پیچیده دو هفته ای باز خواهد شد که در طی آن نامزدها همه تلاش خواهند کرد تا رای دهندگان بیشتری را به اردوگاه خود بکشاند.

انتخابات روز یکشنبه دومین انتخابات کشور پس از همه پرسی سال 2017 با حمایت اردوغان بود که در جریان آن ترکیه را از پارلمانی به ریاستی تغییر داد. اردوغان در دو رقابت اخیر ریاست جمهوری، در سال های 2014 و 2018، به طور کامل و با اختلاف قابل توجهی پیروز شد. این بار ناتوانی او در انجام این کار نشان می دهد که او برخی از حمایت ها را از دست داده است.

اردوغان هنوز برتر است

به نظر می رسد که رجب طیب اردوغان با برتری نسبت به  قلیچداراوغلو، از اکثریت مطلق برخوردار است.  حذف نامزد سوم، سینان اوغان، آرای 5.2 درصد از رای دهندگانی را که او را انتخاب کردند در سبد رای دیگر نامزدها قرار می دهد. بسیاری از این رای دهندگان به جناح راست تعلق دارند و پیش بینی می شود که اکثر آنها، اگر در دور دوم انتخابات شرکت کنند، احتمالا اردوغان را انتخاب خواهند کرد.

در آستانه انتخابات،  اردوغان آزادانه از منابع دولتی استفاده کرد تا شانس پیروزی خود را بهبود بخشد، حقوق کارمندان دولت و حداقل دستمزد ملی را افزایش داد و سایر هزینه های دولتی را آزاد کرد تا مردم را از اثرات فوری تورم بالا مصون نگه دارد. او می‌تواند اقدامات بیشتری را از هم‌اکنون تا دور دوم اجرا کند.  همچنین او می تواند تا زمان برگزاری دور دوم به هم حزبی های خود درباره تعداد آرایی که در دور اول به دست آورد فخرفروشی کند.

نتایج اولیه حاکی از آن بود که حزب عدالت و توسعه تحت رهبری رجب طیب اردوغان و متحدانش اکثریت خود را در پارلمان 600 کرسی حفظ خواهند کرد.  این مساله به اردوغان این امکان را می دهد تا اینگونه استدلال کند که باید در دور دوم انتخابات هم پیروز شود وگرنه پارلمان و دولت متفاوت ، می تواند عملکرد کارآمد دولت را مختل کند .

البته قلیچداراوغلو پیش بینی کرده است که در دور دوم انتخابات پیروز خواهد شد و به هوادارانش گفت: "ما قطعا پیروز خواهیم شد و دموکراسی را به این کشور خواهیم آورد."

ترک ها همچنان به انتخابات اعتماد دارند

 در سراسر ترکیه و در جوامع ترک خارج از کشور، اکثریت قریب به اتفاق 64 میلیون واجد شرایط رأی، نظر خود را با حضور در پای صندوق رای ثبت کردند. برخی صف‌های طولانی را تحمل کردند و از محله‌های زلزله‌زده خود را به مراکز اخذ رای رساندند تا آنچه را که بسیاری وظیفه ملی می‌دانند انجام دهند.

اگرچه شورای عالی انتخابات که بر انتخابات نظارت می کند، هنوز آمار رسمی منتشر نکرده اما گزارش ها حاکی از این است که میزان مشارکت از 88 درصد فراتر رفته است. این به طور قابل توجهی بیشتر از مشارکت 66.6 درصدی در انتخابات ریاست جمهوری 2020 ایالات متحده است.  

البته چنین اعداد بالایی در ترکیه غیرعادی نیست. در آخرین انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی، در سال 2018، حدود 85 درصد از رای دهندگان رای دادند. و از سال 1983، مشارکت در هیچ انتخاباتی - از جمله برای شهرداران و شوراهای شهر - هرگز به زیر 74 درصد نرسیده است.

بسیاری از دانشمندان علوم سیاسی،  ترکیه را یک دموکراسی کامل نمی دانند، عمدتاً به دلیل قدرت فوق العاده اعمال شده توسط رئیس جمهور و توانایی او در شکل دادن به زمین بازی سیاسی قبل از رأی گیری. اما ترک ها هنوز انتخابات را بسیار جدی می گیرند. این شامل آقای اردوغان می شود که اوایل روز دوشنبه به هواداران گفت که آماده است در صورت لزوم با دور دوم روبه رو شود. او گفت: «در زندگی سیاسی‌ام، همیشه به تصمیم شما احترام گذاشته‌ام. من از همه همان بلوغ دموکراتیک را انتظار دارم.»

ناسیونالیسم غالب شد

 ممکن است رای دهندگان ترکیه سیاست خارجی را در پای صندوق های رای در اولویت قرار ندهند، اما به نظر می رسد تصمیم اردوغان برای افزایش لفاظی های ملی گرایانه در طول مبارزات انتخاباتی، هم برای او و هم برای ائتلاف پارلمانی محافظه کارش نتیجه داده است .

در طول مبارزات انتخاباتی،  او انتقادات خود از ایالات متحده را تشدید کرد و حتی در آستانه انتخابات ادعا کرد که رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن به دنبال سرنگونی او است.  اردوغان و اعضای حزبش نیز آشکارا مخالفان را به همکاری با تروریست ها متهم کردند زیرا از حمایت حزب اصلی طرفدار کرد ترکیه برخوردار بودند. ملی گرایان ترک اغلب سیاستمداران کرد را به حمایت یا همکاری با شبه نظامیان کردی متهم می کنند که برای دهه ها با دولت ترکیه در جنگ بوده اند. سینان اوغان، نامزد رتبه سوم، همچنین در مورد اولویت بندی راه های فرستادن میلیون ها پناهجوی سوری در ترکیه به خانه صحبت کرد و از ائتلاف مخالفان به رهبری کمال قلیچداراوغلو به دلیل حمایت از کردها انتقاد کرد. در دور دوم، نامزدی که به طور موثرتری از مواضع ملی گرایانه حمایت می کند، می تواند تعداد بیشتری از حامیان اوغان را جذب کند.