چین تنها دولت بزرگی است که روابط دوستانه با مسکو دارد و همچنین به‌عنوان بزرگترین خریدار نفت و گاز روسیه یک اهرم اقتصادی است.
به گزارش جماران، شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین روز چهارشنبه در گفت‌وگویی ویژه با همتای اوکراینی خود گفت که پکن نماینده‌ای را به کی‌یف می‌فرستد تا درباره «حل و فصل سیاسی» جنگ روسیه با این کشور گفت‌وگو کند. این گفت‌وگو با استقبال مقامات اروپایی روبرو شد.
پکن پیش از این از دخالت در درگیری‌های بین سایر کشورها اجتناب کرده بود اما به‌نظر می‌رسد پس از هماهنگ کردن مذاکرات بین عربستان و ایران در ماه مارس که منجر به احیای روابط دیپلماتیک پس از یک وقفه هفت ساله شد سعی دارد خود را به‌عنوان یک نیروی دیپلماتیک جهانی معرفی کند.
طبق بیانیه دولت چین، شی جین پینگ در یک تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین گفت که یک نماینده چین که سفیر سابق این کشور در روسیه است، از اوکراین و «سایر کشورها» بازدید خواهد کرد تا در مورد راه‌حل سیاسی احتمالی گفت‌وگو کند.
در این بیانیه اشاره‌ای به تهاجم روسیه به اوکراین نشده است و درباره احتمال سفر این نماینده به مسکو هم سخنی به میان نیامده است.
از مدت‌ها قبل که پکن اعلام کرده بود می‌خواهد در جنگ اوکراین میانجیگری کند، پیش‌بینی می‌شد که تماس تلفنی بین شی و زلنسکی انجام شود.
چرا این موضوع مهم است؟
چین تنها دولت بزرگی است که روابط دوستانه با مسکو دارد و همچنین به‌عنوان بزرگترین خریدار نفت و گاز روسیه یک اهرم اقتصادی است. این اتفاق پس از آن رخ داد که ایالات متحده و متحدانش خرید نفت و گاز از روسیه را به شدت کاهش دادند.
پکن که مسکو را به‌عنوان یک شریک دیپلماتیک در مخالفت با سلطه ایالات متحده بر امور جهانی می‌بیند از انتقاد از تهاجم روسیه خودداری کرده و از موقعیت خود به‌عنوان یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل برای منحرف کردن حملات دیپلماتیک علیه روسیه استفاده کرده است.
چرا چین این کار را کرد؟
دولت شی نقش بزرگ تر و پررنگ تری را در دیپلماسی بین الملل در دستور کار قرار داده است. این مهم به‌عنوان بخشی از یک کارزار کلی برای بازگرداندن چین به آنچه که حزب کمونیست حاکم به‌عنوان یک رهبر سیاسی و اقتصادی لازم می‌داند و برای ایجاد نظمی جهانی که به نفع پکن است، دنبال شده است.
بازگشت چین پس از دهه‌ها اجتناب از دخالت در درگیری‌های سایر کشورها و سایر امور بین‌المللی با اولویت دادن به توسعه اقتصادی داخلی، بازگشتی زیرکانه است.
عربستان و ایران در ماه مارس گذشته پس از مذاکرات در پکن، اعلامیه‌ای «غافلگیرکننده» صادر کردند که پس از یک وقفه هفت ساله سفارتخانه‌های خود را در پایتخت‌های یکدیگر بازگشایی خواهند کرد. چین به‌عنوان یک خریدار بزرگ نفت با هر دو کشور روابط خوبی دارد.
«چین گانگ» وزیر خارجه چین به همتایان اسرائیلی و فلسطینی خود گفت که کشورش آماده کمک به تسهیل مذاکرات صلح است.
میانجیگری میان اوکراین و روسیه حضور چین در اروپای شرقی را افزایش می‌دهد جایی که پکن تلاش کرده است با دولت‌های دیگر روابط برقرار کند. این موضوع باعث شکایت برخی از مقامات اروپایی مبنی بر تلاش چین برای به‌دست آوردن اهرم فشار بر اتحادیه اروپا شده است.
کیمبرلی مارتن، استاد علوم سیاسی از دانشگاه کلمبیای نیویورک تردید دارد که چین در نقش صلح‌جو موفق شود.
او با بیان اینکه پکن «بیش از حد به روسیه نزدیک شده است» گفت: «باور داشتن چین به‌عنوان یک صلح‌طلب برای من مشکل است.»
روابط چین با روسیه چگونه است؟
چین نزدیک‌ترین کشوری است که رژیم «منزوی» ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به‌عنوان یک متحد اصلی دارد.
شی و پوتین پیش از تهاجم فوریه ۲۰۲۲ بیانیه مشترکی صادر کردند که در آن گفته شد دولت‌هایشان «دوستی بدون محدودیت» دارند.
پکن تلاش کرده است تا خود را بی‌طرف نشان دهد اما توجیه‌های روسیه برای تهاجم را تکرار کرده است.
شی جین پینگ در جریان سفر به مسکو در ماه مارس گذشته مورد استقبال گرم پوتین قرار گرفت. وزیر دفاع چین در ماه جاری نیز به روسیه سفر کرد.
چین خرید نفت و گاز روسیه را برای اقتصاد تشنه انرژی خود افزایش داده است و به جبران درآمدهای از دست رفته ناشی از تحریم‌های غرب کمک می‌کند. چین در ازای آن انرژی را به قیمت پایین‌تری دریافت می‌کند گرچه جزییات فاش نشده است.
کیمبرلی مارتن معتقد است تماس شی-زلنسکی، «سیلی به روسیه بود زیرا روسیه بسیار مشتاق است که چین را به‌عنوان متحد خود نشان دهد.»
او گفت که تماس مستقیم چین و اوکراین «نشان می‌دهد که چین حداقل یک قدم از روسیه فاصله می‌گیرد.»
روابط چین با اوکراین چگونه است؟
چین قبل از تهاجم روسیه، بزرگترین شریک تجاری اوکراین بود هر چند این شراکت در مقیاسی کوچکتر از تجارت چین و روسیه بود.
اوکراین در سال ۲۰۲۱ برنامه‌هایی را برای شرکت‌های چینی در جهت ایجاد زیرساخت‌های مرتبط با تجارت اعلام کرد.
به گزارش یورونیوز، دولت زلنسکی پس از اینکه مشخص شد شی جین پینگ تلاشی برای توقف پوتین در جنگ نخواهد کرد نسبت به پکن رفتاری متضاد داشت اما روابط «دوستانه» باقی مانده است.
وزیر خارجه چین در ماه قول داد که پکن به هیچ یک از طرفین تسلیحات ارائه نخواهد کرد تعهدی که به نفع اوکراین است که تانک، موشک و سایر تسلیحات را از ایالات متحده و دولت‌های اروپایی دریافت کرده است.
از سوی دیگر زمانی که سفیر چین در فرانسه در سخنانی گفت که جمهوری‌های شوروی سابق که اوکراین را نیز در بر می‌گیرد ممکن است کشورهای مستقل نباشند در اروپا جنجال به پا کرد. این موضوع با اظهارات پوتین در انکار حاکمیت اوکراین مطابقت دارد.
با این حال پکن به کشورهای اتحادیه جماهیر شوروی سابق اطمینان داد که به حاکمیت آن‌ها احترام می‌گذارد و اعلام کرد که اظهارات سفیر یک نظر شخصی بود.
