صحنه‌های شادی روز جمعه در شهر خرسون در جنوب اوکراین رخ داد، زیرا نیروهای اوکراینی در بیشتر شهر و مناطق اطراف آن پیشروی کردند و ظاهراً با مقاومت کمی یا بدون مقاومت روبرو شدند زیرا آنها تنها پایتخت منطقه‌ای را که امسال توسط روسیه تسخیر شده بود را بازپس گرفتند.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان نیروهای روسی به سمت ساحل شرقی رودخانه دنیپرو عقب نشینی کرده اند که از منطقه وسیع تری که خرسون نیز نامیده می شود، این منطقه در ماه سپتامبر با نقض قوانین بین المللی به روسیه ملحق شد.
این عقب نشینی یک شکست تحقیرآمیز دیگر برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و مهم ترین لحظه نظامی در جنگ از زمانی است که نیروهای اوکراینی در ماه سپتامبر منطقه شمال خارکیف را درنوردیدند.
چه اتفاقی افتاده؟
دستور عقب نشینی روسیه در روز چهارشنبه در جریان یک نشست طراحی شده در مسکو بین سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه و ژنرال سرگئی سوروویکین، فرمانده نیروهای روسیه در اوکراین صادر شد که در رسانه های دولتی روسیه نمایش داده شد.
با ترک نیمه غربی خرسون، روس‌ها از هزاران کیلومتر مربع، از جمله برخی از بهترین زمین‌های کشاورزی اوکراین، که از روزهای اولیه تهاجم اشغال کرده بودند، عقب نشینی کردند.
سوروویکین گفت که این عقب نشینی از جان غیرنظامیان و سربازان محافظت می کند - که با یک ضدحمله تنبیهی اوکراینی مواجه شده اند که انبارهای مهمات و پست های فرماندهی روسیه را هدف قرار داده و خطوط تدارکات آنها را با مشکل مواجه کرده است.
نیروهای روسیه اکنون حدود 40 درصد از منطقه خرسون را که در دنیپرو قرار دارد، ظرف چند روز واگذار کرده اند.
اکنون که نیروهای اوکراینی خرسون را تا رودخانه دنیپرو بازپس گرفته‌اند، دو طرف در طول رودخانه در فاصله 250 کیلومتری (155 مایلی) از ناحیه اطراف نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا تا لبه سیاه روبروی یکدیگر قرار دارند. دریا.
چه معنایی برای روسیه دارد
این عقب نشینی - در حالی که به عنوان یک اقدام نظامی محتاطانه برای صرفه جویی در منابع و امکان استقرار آنها در جبهه های دیگر ارائه می شود - با این وجود ضربه ای به کارزار مسکو در اوکراین وارد می کند.
همین چند هفته پیش منطقه خرسون به طور غیرقانونی به فدراسیون روسیه ضمیمه شد. اکنون حدود 10000 کیلومتر مربع از زمین به دست اوکراین بازگشته است و توپخانه دقیق اوکراین که توسط غرب تامین شده در محدوده کریمه قرار دارد.
روسیه همچنان کنترل حدود 60 درصد از منطقه خرسون، جنوب و شرق دنیپرو، از جمله خط ساحلی در امتداد دریای آزوف را در اختیار دارد. تا زمانی که نیروهای مسکو کرانه شرقی دنیپرو را کنترل و مستحکم کنند، نیروهای اوکراینی برای آسیب رساندن یا مختل کردن کانالی که آب شیرین را به کریمه می رساند، مبارزه خواهند کرد.
حرکت به سمت کرانه شرقی، پر کردن نیروهای روسیه و بازیابی عمق دفاعی را برای روسیه آسان‌تر می‌کند. هر گونه تلاش نیروهای اوکراینی برای عبور از دنیپرو تا حدی پرهزینه خواهد بود، زیرا نیروهای روسی به خوبی در امتداد رودخانه حفر شده اند. خانه های نگهبانی Pillbox به یک منظره رایج تبدیل شده است. سنگرها در تصاویر ماهواره ای ظاهر شد و غیرنظامیان به طور غیر رسمی از خانه های نزدیک به رودخانه خارج شدند.
در مسکو، برخی از مفسران جنگ‌طلب این عقب‌نشینی را مایه تحقیر و شرمساری می‌دانند. اما دیگرانی که قبلاً از وزارت دفاع انتقاد داشتند این اقدام را پذیرفته اند. رمضان قدیروف، رهبر چچن گفت که سوروویکین هزار سرباز را نجات داده است و "یک انتخاب دشوار اما درست بین فداکاری‌های بی‌معنا به خاطر اظهارات بلند و نجات جان سربازان بی‌ارزش انجام داد."
قدیروف افزود که خرسون مکان دشواری برای جنگ بود، به ویژه بدون مسیرهای تدارکاتی تضمین شده.
برای اوکراین چه معنایی دارد
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه را «روزی تاریخی» برای اوکراین خواند. زلنسکی گفت: «ما در حال بازگشت به جنوب کشورمان، خرسون هستیم.
موفقیت تازه ارتش اوکراین، پس از پیشروی سریع برق آسا در بخش بزرگی از خارکف در ماه سپتامبر، به تقویت حمایت بین المللی از تلاش های جنگی اوکراین کمک خواهد کرد، حتی در شرایطی که مقامات آمریکایی از زلنسکی می خواهند تا لفاظی خود را در مذاکرات، اگر نه خواسته های اصلی خود، کاهش دهد.
موفقیت در خرسون همچنین ممکن است به واحدهای خسته اوکراینی اجازه دهد تا کمی استراحت کنند و همچنین به دونباس اجازه دهد که نبردهای شدید در لوهانسک و دونتسک ادامه دارد.
اما روسیه دارای تسلیحات فراوان و ده‌ها هزار نیروی تازه بسیج شده برای اعزام به نبرد است، و کمپین آن علیه زیرساخت‌های اوکراینی باعث شده است که منابع برق و آب در بسیاری از مناطق به یک نخ آویزان شود. اوکراین به آرامی دفاع هوایی پیشرفته را از کشورهای کمک کننده غربی دریافت می کند، اما منطقه وسیعی برای دفاع دارد.
مقامات اوکراینی همچنین وظیفه عظیمی برای بازسازی در خرسون دارند، جایی که نیروهای روسی زیرساخت های حیاتی را ویران کردند و تعداد زیادی مین را پشت سر گذاشتند.
روز جمعه، تصاویر ماهواره‌ای Maxar Technologies و عکس‌های دیگر نشان می‌دهد که حداقل هفت پل، که چهار پل از آنها برای عبور از دنیپرو بوده‌اند، در 24 ساعت گذشته تخریب شده‌اند.
همچنین آسیب های جدیدی بر روی یک سد حیاتی که بر روی دنیپرو در شهر نوا کاخوفکا در منطقه خرسون واقع شده است، در ساحل شرقی رودخانه ظاهر شده است. هفته‌ها، هر دو طرف طرف مقابل را به برنامه‌ریزی برای شکستن سد متهم می‌کنند که در صورت تخریب منجر به سیل گسترده در کرانه شرقی می‌شود و نیروگاه هسته‌ای در زاپروژیا را از آب برای خنک کردن راکتورهایش محروم می‌کند.
اوکراین در تابستان با حملات بی امان از راه دور به انبارهای تدارکاتی، قطب های راه آهن و پل های روسیه، مقدمات پیروزی خود را در خرسون فراهم کرد. اکنون در لوهانسک از همین تاکتیک استفاده می کند.
وقایع در خرسون و خارکف نشان داده است که اوکراینی ها دارای چابکی تاکتیکی هستند که با روش جنگ روسیه بیگانه به نظر می رسد و همچنین اطلاعات بسیار برتر میدان نبرد.
بمباران های بی رحمانه روسیه، به ویژه در دونتسک و لوهانسک، بدون شک از زمان آغاز تهاجم، ده ها هزار سرباز اوکراینی را کشته است. اما تصور چنین ابزار صریحی برای دستیابی به هدف پوتین برای رسیدن به مرزهای لوهانسک و دونتسک دشوار است – به خصوص که اوکراین اکنون خطوط مقدم در جنوب را به چنین مزیتی تغییر داده است.
شایان ذکر است: سربازان اوکراین به دنبال عقب‌نشینی نیروهای روسیه از خرسون، وارد این شهر شدند و همراه با ساکنان آن به جشن و پایکوبی پرداختند.
این عقب‌نشینی که یک شکست تحقیر آمیز برای مسکو به شمار می‌رود غیرنظامیان در خرسون را شادمان کرده است. در همین حال کی‌یف اعلام کرده که نیروهای دولتی کنترل شهر را به دست گرفته و از باقی نیروهای اشغالگر خواسته است تا خود را تسلیم کنند.
در همین راستا، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در ویدئویی که در کانال تلگرام خود منتشر کرد، این روز را یک روز تاریخی خواند. او با اعلام اینکه که یگان‌های ویژه نظامی وارد شهر شده‌اند، گفت: «مردم خرسون منتظر این لحظه بودند و هرگز دست از اوکراین نکشیدند.»
رئیس جمهوری اوکراین در ادامه گفت: «شهروندان از پیش نمادهای روسی را از خیابان‌ها و ساختمان‌ها حذف کرده و اجازه نداده بودند هیچ اثری از اشغالگران بر صورت شهر باقی بماند.»
خروج روسیه از این شهر و عقب‌نشینی به سمت بخشی از رودخانه دنیپرو یکی از بزرگترین ضربه‌ها را به پوتین وارد کرده و تسلط مسکو بر جنوب اوکراین را به شدت تضعیف می‌کند. این عقب‌نشینی پس از آن صورت می‌گیرد که اوکراینی‌ها توانستند با یک ضد حمله روس‌ها را غافلگیر کنند تا بیش از صد هزار سرباز روسیه مجبور به ترک این منطقه خارج شوند.
وزارت دفاع مسکو در بیانیه‌ای در این رابطه اعلام کرد که نیروها و تجهیزات این کشور از کرانه غربی رود دنیپرو خارج و عقب‌نشینی از شهر خرسون و مناطق اطراف آن نهایی شده است.
این اقدام روسیه سریع‌تر از آن چیزی بود که بسیاری از تحلیلگران و مقامات غربی پیش‌بینی کرده بودند و به برخی از شبهه‌ها در خصوص توانایی ارتش روسیه دامن زد. اوکراین گفته که بسیاری از نیروهای روس برای این که شناسایی و دستگیر نشوند لباس‌های غیرنظامیان را به تن کرده بوده‌اند.
اداره اطلاعات اوکراین در صفحه فیسبوک خود در این رابطه نوشت: «خرسون به کنترل اوکراین باز می‌گردد و بخش‌هایی از نیروهای مسلح اوکراین وارد شهر می شوند».
این اداره همچنین در پیامی خطاب به سربازان روس گفت: «فرماندهان شما از شما می‌خواهند که لباس غیرنظامی بپوشید و سعی کنید خودتان از خرسون فرار کنید. بدیهی است که شما نمی توانید این کار را انجام دهید.شما فقط یک فرصت برای جلوگیری از مرگ دارید و آن‌هم تسلیم شدن فوری است».
در مرکز خرسون، شهر بندری استراتژیک که توسط نیروهای پوتین در اولین روزهای جنگ تصرف شده بود، ساکنان در حالی که پرچم‌های اوکراین را از بیرون ساختمان‌های خود به اهتزاز در می‌اوردند شعارهای ملی سر داده و جشن گرفتند.
با این حال مقامات در کی‌یف همچنان محتاط بودند و هشدار دادند که نیروهای روسی ممکن است از طریق حملات توپخانه‌ای و مین‌هایی که پس از عقب‌نشینی به جا مانده‌اند، خسارات شدیدی وارد کنند.
در همین رابطه و بر اساس تصاویر و ویدئویی که روز جمعه منتشر شد، یک حمله موشکی مرگبار در شهر نزدیک میکولایف گزارش شد، در حالی که یک پل کلیدی بر روی رودخانه دنیپرو نیز در پی خروج روسیه ویران شده بود.
پل آنتونیفسکی تنها گذرگاه جاده‌ای از شهر خرسون به ساحل شرقی رودخانه است که نیروهای روسی اکنون خطوط دفاعی جدید خود را در آنجا ایجاد کرده‌اند. آسیب به پل ممکن است هر گونه پیشروی بیشتر اوکراین را کند کند، اما در حال حاضر ارتش و ساکنان محلی آن خوشحال بودند که پرچم کشور را به سرزمینی که از روزهای اولیه جنگ اشغال شده بود بازگردانند.
بازپس گیری خرسون می تواند یک پیروزی استراتژیک و روانی برای اوکراین باشد. این یکی از مهمترین شهرهایی بود که از زمان تهاجم تمام عیار روسیه در ۲۴ فوریه به اشغال مسکو درآمد و تصرف آن به اطمینان از دسترسی به ساحل کمک کرد و به کرملین اجازه داد تا یک کریدور زمینی در سراسر جنوب اوکراین ایجاد کند. همچنین این منطقه به عنوان دروازه‌ای حیاتی به شبه جزیره کریمه عمل می‌کند که روسیه از سال ۲۰۱۴ آن را اشغال و ضمیمه خاک خود کرده است.
کرملین: خرسون متعلق به روسیه است
کرملین روز جمعه در نخستین واکنش پس از عقب‌نشینی نیروهای روسی از خرسون اعلام کرد که این اقدام، تغییری در تصمیم روسیه مبنی بر ضمیمه کردن این منطقه به روسیه ایجاد نخواهد کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که وضعیت منطقه «تثبیت شده» است و هیچ تغییری امکان‌پذیر نیست. او در ادامه گفت: «این موضوع موضوع فدراسیون روسیه است و از نظر قانونی ثابت و تعریف شده است. هیچ تغییری وجود ندارد و هیچ تغییری نمی‌تواند وجود داشته باشد.»
آقای پسکوف همچنین تاکید کرد که روسیه از الحاق خرسون و سه منطقه دیگر در مراسم پیروزی در ۳۰ سپتامبر در مسکو پشیمان نیست. مسکو سالها پس از شبه جزیره کریمه، ۴ استان دیگر اوکراین را در سال جاری میلادی با برگزاری همه‌پرسی در آنها ضمیمه خاک خود کرد، همه‌پرسی که کی‌یف و متحدانش آن را رد و محکوم کرده‌اند. ولودیمیر زلنسکی می‌گوید کی‌یف تا بازپس‌گیری تمامی سرزمین‌های اشغال شده‌اش از پای نمی‌نشیند.
پسکوف در اولین اظهارنظر عمومی پس از عقب نشینی نیروهای روسی گفت که این تصمیمی است که توسط وزارت دفاع گرفته شده و او توضیحی اضافه‌تر از آنچه در این رابطه گفته شده ندارد. با این حال سخنگوی کرملین تاکید کرد که مسکو همچنان به دستیابی اهداف خود در عملیات نظامی ویژه متعهد است.
او در ادامه افزود: «تنها پس از دستیابی به اهداف آن و یا با دستیابی به آن اهداف از طریق مذاکرات صلح، می‌توان به درگیری پایان داد. اما به دلیل موضع گیری طرف اوکراینی، مذاکرات صلح غیرممکن است.»
از زمانی که ابتکارات اولیه آتش بس در استانبول طی هفته های اول درگیری بدون پیشرفت شکست خورد، هیچ تلاش علنی برای برگزاری مجدد مذاکرات صلح بین دو طرف صورت نگرفته است.
«بن والاس»، وزیر دفاع انگلیس گفت، عقب‌نشینی نیروهای ارتش روسیه از شهر خرسون اوکراین «یک شکست استراتژیک دیگر» برای مسکو است و وعده ادامه حمایت‌های لندن از کی‌یف را داد.
به نوشته خبرگزاری «نشنال نیوز»، روسیه اعلام کرد، روز جمعه عقب‌نشینی سربازانش از شهر خرسون را بدون هیچ گونه تلفاتی تکمیل کرده است.
بن والاس ادعا کرد: «ارتش روسیه در نتیجه حمله غیرقانونی خود متحمل تلفات جانی عظیم شده و تنها تحقیر و انزواطلبی بین‌المللی را کسب کرده است.»
پایگاه نشنال نیوز نوشت، تحلیلگران اطلاعاتی معتقدند روند خروج مسکو از خرسون احتمالا از 22 اکتبر زمانی که مقامات منصوب از جانب روسیه خواستار ترک شهر از سوی شهروندان شدند شروع شده بود. روز جمعه خبرگزاری «تاس» روسیه گزارش کرد، بالغ بر 115000 غیرنظامی خرسون را ترک کردند.
نشنال نیوز در گزارش خود بیان داشت: اکنون انتظار می‌رود اوکراین به اشغال مناطق بزرگی از منطقه خرسون در سمت کرانه غربی رودخانه «دنیپرو» بپردازد و نیروهایش کنترل عمده این شهر را به دست بگیرند.
به نوشته این رسانه همچنین یک مشاور وزیر دفاع اوکراین هم ادعا کرد، در میان نیروهای روسیه «وحشت» وجود دارد اما هشدار داد این جنگ «هنوز تا پایان فاصله زیادی دارد.»
خرسون جزو اولین شهرهای اوکراین بود که در عملیات ویژه‌ای که روسیه از فوریه گذشته در این کشور همسایه خود آغاز کرد، توسط نیروهای ارتش روسیه تصرف شد.
هنوز «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه درباره این عقب‌نشینی که دستور آن در جریان یک ضد حمله اوکراینی‌ها صادر شد اظهار نظر نکرده است.
وزارت دفاع انگلیس در یک بیانیه اطلاعاتی به‌روزرسانی شده که در رسانه‌های اجتماعی منتشر ساخت ادعا کرد، نیروهای روسیه «به احتمال بسیار زیاد» در چارچوب عملیات عقب‌نشینی خود پل‌های روی رودخانه دنیپرو را از بین برده‌اند.
روزنامه عکاظ عربستان در مطلبی با اشاره به عقب نشینی روس‌ها از خرسون آورده است: کارشناسان و ناظران امور درباره عقب نشینی روسیه از خرسون دیدگاه‌های مختلفی دارند.
برخی از تحلیلگران آن‌را یک گام تاکتیکی می‌دانند که حاوی پیام‌های سیاسی است و برخی دیگر آن‌را نشانه پیشروی نیروهای اوکرایی به سبب حمایت گسترده نظامی غرب می‌دانند به طوری که غرب با مهمات و تسلیحات منحصر به فرد موازنه نبرد را تغییر داده‌اند.
کارشناسان نظامی از عقب نشینی روس‌ها به عنوان اقدامی برای آماده شدن برای پاتک سنگین و گرفتار کردن نیروهای اوکراین در دام نام می‌برند. از نگاه این کارشناسان هدف این است که نیروهای اوکراینی به شهری کشانده شوند که- در زمره اولین شهرهایی بود که در آغاز جنگ اوکراین به دست روس‌ها افتاد- و در محاصره قرار گیرند.
از نگاه این کارشناسان این موضوع غافلگیرکننده ای به ویژه برای روس‌ها با توجه به هشدارهایی درباره احتمال انفجار سد کاخووکا و محاصره نیروهای روسی در کرانه راست رود دنیپرو محسوب می‌شود. ماندن روس‌ها در کرانه راست به مثابه خطر بزرگ و تلفات و خسارات سنگین بود.
این کارشناسان براین باورند که عقب نشینی روس‌ها سبب سیطره اوکراین بر این منطقه خواهد شد که روس‌ها آن‌را تخلیه کرده‌اند و همین سبب خواهد شد که در تیررس آتش توپخانه و موشک‌های روس‌ها قرار گیرند.
این رسانه در ادامه آورده است: برخی دیدگاه دیگری دارند و آن‌را موجب کاهش بحران اوکراین یا شروع مرحله جدیدی از گفتگو میان مسکو و کی یف و پایان جنگ می‌دانند. از دیدگاه این تحلیلگران این به عنوان حسن نیت به شکل غیرمستقیم از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه است و اینکه بحران اوکراین راهکار نظامی ندارد و باید از راه گفتگو و گزینه دیپلماتیک حل و فصل شود.
