رهبران جهان آخر این هفته در پنوم پن برای اولین بار از یک سری اجلاس های بین المللی در جنوب شرقی آسیا در هفته آینده، جایی که اختلافات بین قدرت های بزرگ و درگیری تهدید می کند مذاکرات را تحت الشعاع قرار دهد، گرد هم می آیند.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان اولین ایستگاه، پایتخت کامبوج است که در آن رهبران کشورهای هند و اقیانوس آرام در کنار اجلاس سران اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه آن) ملاقات خواهند کرد و هفته آینده نشست رهبران گروه 20 (G20) در بالی و گروه 20 برگزار خواهد شد.
ترکیب دیپلماتیک انباشته آزمونی برای اشتهای بین المللی برای هماهنگی در مورد موضوعاتی مانند تغییرات آب و هوایی، تورم جهانی و افزایش قیمت مواد غذایی در پشت حمله روسیه به اوکراین، و بهبود اقتصادی پس از همه گیری کووید-19 - و اولین بار خواهد بود. که هر سه رویداد از زمان شروع شیوع در سال 2020 به صورت حضوری برگزار می شود.
تقسیمات ژئوپلیتیکی شدیدی که در دهه‌های گذشته دیده نشده بود، بر سر این تقویم سیاسی ظاهر می‌شود، زیرا جنگ در اوکراین روابط روسیه با غرب را به شدت متحول کرده است، دو اقتصاد برتر جهانی، ایالات متحده و چین همچنان درگیر تشدید رقابت هستند، و بقیه جهان. برای انتخاب یک طرف فشار داده می شود.
اینکه ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه در طول تاریخ های دیپلماتیک ظاهر خواهد شد، نامشخص است یا خیر. هم جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و هم شی جین پینگ، رهبر چین، قرار است در دو اجلاس در جنوب شرقی آسیا شرکت کنند - منطقه ای که مدت هاست برای نفوذ و شوخی بین پکن و واشنگتن نقطه صفر بوده است.
شی پس از سال ها بدون سفر در طول همه گیری همه گیر، با کسب یک دوره هنجارشکنانه برای سومین دوره قدرت، دوباره در صحنه جهانی ظاهر می شود، در حالی که بایدن با عملکرد بهتر از حد انتظار حزبش در انتخابات میان دوره ای ایالات متحده، به سمت شرق می رود. انتظار می رود هر دو کشور خود را به عنوان یک شریک قوی تر و بازیگر جهانی مسئولیت پذیرتر از دیگری معرفی کنند.
کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرد که این دو روز دوشنبه در حاشیه G20 که اولین دیدار حضوری آنها پس از انتخاب بایدن است، رو در رو ملاقات خواهند کرد. پکن روز جمعه برنامه سفر شی جینپینگ به اجلاس G20 و APEC را تایید کرد و گفت که او با بایدن و چندین رهبر دیگر دیدارهای دوجانبه خواهد داشت.
گفت‌وگو بین این دو می‌تواند به جلوگیری از تشدید تنش‌ها بین قدرت‌ها کمک کند. اما برای رهبرانی که در طی روزهای آتی در طی سلسله نشست‌های سران ملاقات می‌کنند، دستیابی به توافق‌های محکم در مورد رسیدگی به مسائل جهانی - که در بهترین زمان یک معامله سخت است - یک چالش خواهد بود.
دنیای تقسیم شده
کارشناسان می گویند، حتی منطقه ای ترین نشست ها، نشست سران آسه آن رهبران آسیای جنوب شرقی - که روز جمعه در پنوم پن آغاز شد و قرار است به تقویت ثبات منطقه ای و همچنین چالش های جهانی بپردازد - منعکس کننده سیاست های شکسته جهان خواهد بود.
اما بر خلاف دیگر نشست‌های مهم، که ممکن است بیشتر بر پیامدهای جنگ در اوکراین متمرکز باشد، رهبران آسه‌آن در حال ورود به اجلاس سران و نشست‌های مربوطه در آخر هفته جاری تحت فشار برای رسیدگی به یک درگیری مارپیچ در داخل بلوک خود هستند: در حالی که میانمار همچنان در آشوب است. و تقریباً دو سال پس از یک کودتای وحشیانه که دولت منتخب دموکراتیک را سرنگون کرد، تحت حکومت نظامی قرار گرفت.
تفاوت‌های بین کشورهای آسیای جنوب شرقی در نحوه رسیدگی به این مناقشه، همراه با وفاداری متقاطع آنها با قدرت‌های بزرگ – و اکراه از طرف بلوک به نظر می‌رسد که بین ایالات متحده و چین طرف‌دار می‌شود – همگی بر میزان توافق این گروه تأثیر خواهد گذاشت. کارشناسان می گویند و آنچه می تواند در سراسر قله ها انجام دهد.
تیتینان پونگسودیراک، مدیر مؤسسه امنیت و مطالعات بین‌المللی در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه چولالانگکورن در بانکوک، گفت: «به طور معمول این فصل بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود – شما سه اجلاس بزرگ جهانی در جنوب شرقی آسیا دارید – پنوم پن، بالی و بانکوک.
او گفت: «اما (آسه آن) در مورد تجاوز روسیه، در مورد بحران کودتای میانمار، در مورد جنگ طلبی چین در دریای چین جنوبی و غیره بسیار اختلاف نظر دارد و این بدان معناست که آسه آن در وضعیت بدی قرار دارد.
در رای گیری ماه گذشته سازمان ملل متحد، هفت کشور از 10 کشور آسه آن، از جمله نماینده میانمار که مورد حمایت ارتش حاکم نیست، به محکومیت الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه رای دادند، در حالی که تایلند، لائوس و ویتنام رای ممتنع دادند.
اما آسه آن به عنوان یک بلوک همچنین گامی برای تشدید روابط با کیف در رویدادهای این هفته برداشته است و معاهده دوستی و همکاری با اوکراین را در مراسمی با دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین در روز پنجشنبه در پنوم پنه امضا کرد.
این بلوک قصد دارد از اجماع بین کشورهای خود به عنوان نقطه قوت خود استفاده کند، زمانی که بازیگران بزرگتر جهانی را پای میز می آورد، به عنوان مثال در اجلاس سران آسیای شرقی مجاور خود که 18 کشور هند و اقیانوسیه از جمله روسیه، چین و ایالات متحده را گرد هم می آورد. این آخر هفته ملاقات می کند
پونگسودیراک گفت: «اگر آسه‌آن نتواند خانه‌اش را سر و سامان دهد، اگر آسه‌آن نتواند عضو سرکشی مانند رژیم نظامی میانمار را مهار کند، آن‌وقت آسه‌آن اهمیت خود را از دست می‌دهد». از سوی دیگر، اگر آسه آن متحد باشد، اگر بتواند تعهد و تصمیم گیری کند... می تواند قدرت کشش زیادی داشته باشد.»
درگیری و رقابت در آسیای جنوب شرقی
نزدیک به دو سال از زمانی که کودتای نظامی دموکراسی نوپای میانمار را در هم شکست، گروه های حقوق بشر و ناظران می گویند که آزادی ها و حقوق در این کشور به شدت بدتر شده است. اعدام های ایالتی بازگشته اند و تعداد حملات خشونت آمیز ثبت شده توسط حکومت نظامی حاکم بر زیرساخت های غیرنظامی، از جمله مدارس، افزایش یافته است.
گروه‌های شورشی مسلح متعددی علیه حکومت نظامی حاکم ظهور کرده‌اند، در حالی که میلیون‌ها نفر از طریق اشکال نافرمانی مدنی در برابر حکومت آن مقاومت کرده‌اند.
نشست‌های آخر هفته در پنوم پن، در حالی که رهبران آسیای جنوب شرقی تلاش می‌کنند راهی به جلو بیابند، پس از شکست حکومت نظامی میانمار در اجرای طرح صلح که در آوریل سال گذشته مورد مذاکره قرار گرفت، درگیری را به کانون بین‌المللی بازگرداند. این کشور علیرغم درخواست‌های گروه‌های حقوق بشر برای اخراج آن، همچنان بخشی از ASEAN است، اما از اعزام نمایندگان در سطح سیاسی به رویدادهای کلیدی منع شده است.
وزرای امور خارجه آسه آن در اواخر ماه گذشته آخرین تلاش خود را برای تعیین استراتژی انجام دادند و پراک سوخون، وزیر امور خارجه کامبوج، که ریاست جلسه را بر عهده داشت، پس از آن در بیانیه‌ای تاکید کرد که چالش‌ها به «پیچیدگی و دشواری دهه‌های میانمار بازمی‌گردد. درگیری های طولانی مدت که با بحران سیاسی کنونی تشدید شده است.
اما ناظران حداقل در زمانی که کامبوج ریاست اتحادیه را برعهده دارد، انتظارات کمی برای خط مشی سخت گیرانه دارند و در حال حاضر به دنبال سال آینده هستند که اندونزی رهبری را در سال 2023 به دست گیرد.
کاخ سفید روز سه‌شنبه اعلام کرد پرداختن به «بحران جاری» محور گفتگوهای بایدن با رهبران آسیای جنوب شرقی به هنگام شرکت در نشست‌های آسه‌آن در آخر هفته خواهد بود. از زمان کودتا، دولت بایدن تحریم های هدفمندی را علیه رژیم نظامی آغاز کرده و با دولت وحدت ملی مخالف دولت دیدارهایی داشته است.
ناظران می گویند، از سوی دیگر، چین از حکومت نظامی حاکم حمایت کرده است و بعید است که از اقدامات سخت حمایت کند. یک تحقیق چند ماهه درباره وضعیت میانمار که ماه گذشته توسط یک تیم بین المللی از قانونگذاران منتشر شد، روسیه و چین را متهم کرد که "هم سلاح و هم مشروعیت را برای رژیم منزوی فراهم می کنند."
به گفته چانگ جا یان، دانشیار علوم سیاسی، دانشیار دانشگاه ملی سنگاپور، این نیز می تواند بر نتایج این آخر هفته تأثیر بگذارد.
چونگ گفت: «به دلیل حمایت روسیه و (چین) از حکومت نظامی، هر گونه تلاش برای دستیابی به راه حل از سوی آسه آن مستلزم نوعی تعامل با آنها است، خواه این برای خرید و یا حتی عدم مخالفت باشد.
بحران میانمار تنها منطقه ای نیست که ممکن است اختلاف بین ایالات متحده و چین بر سر اجلاس های آسه آن به چشم بیاید، حتی در شرایطی که مسائلی مانند تجاوز چین در دریای چین جنوبی - جایی که پکن ادعاهای ارضی مبنی بر تعارض با چندین کشور آسیای جنوب شرقی را مطرح می کند - ممکن است مورد توجه قرار گیرد. امسال اهمیت کمتری دارد.
آسه آن اجلاس های جانبی معمول خود را به ترتیب با ایالات متحده و چین و همچنین سایر کشورها برگزار خواهد کرد و لی کچیانگ، رهبر شماره دو چین، نخست وزیر متمرکز بر اقتصاد، اوایل این هفته به عنوان نماینده شی وارد شد.
به گفته چونگ به چین از آنجایی که رهبران آسیای جنوب شرقی به دنبال تقویت ثبات اقتصادی خود هستند، احتمالاً در مورد تأثیر رقابت ایالات متحده و چین بر منطقه، تجارت و زنجیره تأمین آن، به عنوان مثال در پی ممنوعیت صادرات نیمه هادی های ایالات متحده، نگرانی هایی را ایجاد می کنند. .
او گفت: «کشورهای آسه آن تلاش خواهند کرد و راهی برای مدیریت همه این موارد بیابند و به پکن و واشنگتن نگاه خواهند کرد تا ببینند چه نوع آزادی عمل می‌توانند فراهم کنند.»
