این لحظه ای است که برای بسیاری از ناظران، کنترل شدید شی جین پینگ، رهبر قدرتمند چین بر چین را مشخص می کند: سلف آشکارا ضعیف او، هو جین تائو، از یک جلسه کلیدی حزب کمونیست طی یک تغییر پنج ساله رهبری - ظاهراً به دستور شی، اسکورت می شود.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان همزمان با پایان کنگره ملی حزب در روز شنبه، تصاویر دو مرد که مرد 79 ساله را از صندلی خود بیرون میآورند و به سمت خروجی میبرد، در سراسر جهان پخش شد، که منجر به روزها گمانهزنی در مورد اینکه آیا هو قربانی یک بازی قدرت عمومی عمدی شده است یا خیر.
این هفته، این شایعات تنها افزایش یافته است - علیرغم ادعای رسانه های دولتی چین در توییتر مبنی بر اینکه هو به دلیل بیماری او را ترک کرده است - و این فتنه احتمالاً با انتشار فیلمی که 90 ثانیه منتهی به ناگهانی او را نشان می دهد، بیشتر هم خواهد شد.
این فیلم که روز سهشنبه توسط شبکه تلویزیونی سیانای سنگاپور منتشر شد، مجموعهای از مبادلات در سطح بالا را بین رهبران ارشد حزب نشان میدهد که در آن هو بارها از دیدن اسناد رسمی جلوی خود منع میشود.
لی ژانشو، مسئول شماره سه حزب، که کنار هو روی میز جلو روی صحنه نشسته است، نشان می دهد که اسناد را از دست هو می گیرد و آنها را زیر یک پوشه قرمز قرار می دهد. وقتی هو به دنبال اسناد میرود، لی آنها را دور میکند.
شی که در سمت دیگر هو نشسته است، نگاهی به مبادلات می اندازد و یک دستیار ارشد را احضار می کند که به طور خلاصه با او صحبت می کند. لحظاتی بعد، یک دستیار دوم با عجله میآید، دستوری از شی دریافت میکند، سپس با هوی که ظاهراً سردرگم است صحبت میکند.
طبق فیلمی که روز شنبه پخش شد، هو - که به نظر میرسد تمایلی به ترک ندارد - سپس از روی صندلی بلند میشود، دستش را گرفته و به بیرون اسکورت میکنند.
هیچ یک از فیلمها - چه آنهایی که در روز شنبه یا سهشنبه منتشر شدند - در چین پخش نشدهاند. همچنین این حادثه در رسانه های چینی زبان گزارش نشده است، یا در رسانه های اجتماعی چینی مورد بحث قرار نگرفته است، جایی که مکالمات پیرامون رهبران ارشد بسیار محدود است.
اواخر شنبه شب، خبرگزاری رسمی چین، شینهوا، به زبان انگلیسی توییت کرد که هو علیرغم وضعیت نامناسبش «اصرار داشت» در مراسم اختتامیه شرکت کند و پس از احساس ناخوشی به بیرون اسکورت شد. با این حال، در داخل چین، جایی که توییتر مسدود شده است، این حادثه ذکر نشده است.
به گفته اریک لیو، تحلیلگر سانسور در چین، در Weibo، سانسورگرها حتی نتایج جستجو را برای کلمات کلیدی مبهم مانند «اسکورت شده» یا «ترک جلسه» محدود کرده اند تا از ارجاع پنهان کاربران به این حادثه جلوگیری کنند.
فیلم روز سهشنبه به گمانهزنیهای شدید درباره آنچه در این سند بود و اینکه چرا هو اجازه دیدن آن را نداشت دامن زد - و ناظران را در مورد آنچه جرقه خروج او را انجام داد اختلاف نظر ایجاد کرد.
برخی معتقدند که احتمالاً به دلیل وضعیت نامناسب سلامتی یا روانی هو بوده است - پس از بازنشستگی در سال 2013، او در انظار عمومی به طور فزاینده ای ضعیف به نظر می رسد. برخی دیگر معتقدند که این می تواند یک بازی قدرت عمدی توسط شی برای نشان دادن اقتدار بی رقیب خود باشد.
نماد یک دوره جدید
مانند بسیاری از اپیزودهای غیرقابل توضیح در جعبه سیاه سیاست نخبگان چین، دلیل واقعی خروج غیرمنتظره هو ممکن است هرگز شناخته نشود. اما کارشناسان میگویند که نمادگرایی - ناخواسته یا غیرمنتظره - به سختی از دست میرود: شی با از بین بردن هر گونه اثر نفوذ از بزرگان حزب یا جناحهای رقیب، عصر جدیدی از حکومت تکنفره را آغاز کرده است که تنها توسط وفاداران سرسخت احاطه شده است.
در همین حال، بسیاری از ویژگیهای بارز دهه قدرت او که طی آن دورهای از رشد اقتصادی دو رقمی و باز بودن نسبی ریاست را برعهده داشت، وجود ندارد.
هو همچنین پس از بازنشستگی در سال 2012 پس از دو دوره قدرت، از پستهای حزبی و نظامی خود کنارهگیری کرد که باعث شد شی به دلیل "ذهن گسترده و شخصیت نجیب خود" ستایش شود.
در حالی که هو هرگز به اندازه اکنون شی قدرتمند نبود - تا حدی به دلیل الگوی رهبری جمعی و نفوذ متعادل کننده چندین جناح و بزرگان حزب، از جمله سلف خود جیانگ زمین - او با یک جناح مرتبط با اتحادیه جوانان کمونیست مرتبط بود. گروهی زمانی قدرتمند که نفوذ آن در دوران حکومت شی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
استیو تسانگ، مدیر مؤسسه SOAS چین در دانشگاه لندن، گفت که آخرین فیلم نشان میدهد که خروج چشمگیر هو احتمالاً برنامهریزی نشده بود.
او گفت: «به هر دلیلی، شی دستور داد هو را در زمانی که احتمالاً فکر میکرد که هو دقیقاً آنطور که شی میخواست رفتار نمیکند، اسکورت شود».
ویدئوی جدید توسط برخی به عنوان نشانه ای از نارضایتی فرضی هو از نتیجه کنگره تفسیر شده است، که در آن شی چین توانست با جمع کردن تیم رهبری جدید با متحدان و مشمولان وفادار خود، قدرت خود را تحکیم کند.
نخست وزیر لی کچیانگ و وانگ یانگ، رئیس شورای عالی چین، هر دو از کمیته دائمی دفتر سیاسی عالی حزب بازنشسته شدند، علیرغم اینکه یک سال کمتر از سن بازنشستگی غیررسمی 68 سال بودند.
در یک افشاگری حتی شگفتانگیزتر در روز یکشنبه، هو چونهوا، معاون نخست وزیر، یکی دیگر از دستیاران هو بزرگتر (این دو با هم ارتباطی ندارند)، از دفتر سیاسی 24 عضوی جدید کنار گذاشته شد. آینده سیاسی هو چونهوا که زمانی به عنوان یک ستاره در حال ظهور برای رهبری عالی تدارک دیده می شد، تحت رهبری شی کم رنگ شده است.
اما ون تی سونگ، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه ملی استرالیا، با توجه به تاکید حزب بر وحدت، گفت که پاکسازی عمومی برنامه ریزی شده در اختتامیه کنگره بعید است.
سونگ گفت: «حزب کمونیست چین برای تصویر وحدت و کنترل، و بیش از هر زمان دیگری در دوران شی، ارزش قائل است.
سونگ گفت، اگر شی میخواست هو را پاکسازی کند تا از اعتراض رهبر سابق در ملاء عام جلوگیری کند، این کار را قبل از ورود مطبوعات خارجی به سالن انجام میداد.
او گفت: «پاکسازی برجسته هو در مقطع حساسی مانند کنگره بیستم حزب، حضور مخالفان و این تصور را نشان میدهد که شی حداقل «چالشپذیر» است. هیچ کدام برای تصویر شکست ناپذیری شی عالی نیست.»
"بدون همدلی"
بسیاری از ناظران نیز از سردی ظاهری رهبران دیگر روی صحنه شگفت زده شدند. تعداد کمی نسبت به هو نگرانی نشان دادند و بسیاری از نگاه کردن به سمت او اجتناب کردند.
آلفرد وو، دانشیار مدرسه سیاست عمومی لی کوان یو در دانشگاه ملی سنگاپور گفت: «هیچ همدلی وجود ندارد.
وو گفت که برای قیام در حزب، مقامات یاد گرفته اند که احساسات و ویژگی های شخصی خود را پنهان کنند، "آنها فقط سعی می کنند مانند یک ماشین در دستگاه حزب باشند."
در حین خروج، هو دستی به شانهی سرپرست خود، پریمیر لی زد، که سرش را تکان داد و برای تماشای دور شدن او، برای مدت کوتاهی برگشت. در کنار لی، وانگ صاف نشسته بود و به جلو خیره می شد، ظاهراً در حرکت یخ زده بود.
پایین تر از لبه صحنه، هو چونهوا حتی نگاهی هم به بزرگ حزب در حین عبور نکرد. در عوض، با اخم قابل توجهی به جلو نگاه کرد و دستهایش را روی سینهاش جمع کرده بود.
تحلیلگران می گویند حتی اگر دلیل واقعی خروج هو بزرگ هرگز مشخص نشود، این حادثه با این وجود پیامی صریح در مورد تسلط مطلق شی بر قدرت ارسال کرده است.
تسانگ در دانشگاه لندن گفت: خروج بیوقار هو نشان داد که «شی جناح زمانی قدرتمند (کمونیست) اتحادیه جوانان را به بیاهمیت رسانده است.
تسانگ گفت: "در حالی که هیچ جانشینی در چشم نیست و رهبر قبلی تحقیر شده بود، شی به حزب پیش بینی کرده بود که ... هیچ کس در حزب نباید از بالای شانه خود به دنبال رهبر دیگری باشد، خواه او رهبر آینده باشد یا رهبر گذشته."
اکنون تنها یک رهبر در چین وجود دارد.
شایان ذکر است خبرگزاری رسمی شینهوآ بعداً در توییتی نوشت که آقای هو پس از احساس ناخوشی از تالار به بیرون مشایعت شده است - اما این موضوع را در داخل کشور گزارش نکرد. توییتر برای کاربران چینی مسدود شده است.
این لحظه یک روز پیش از اینکه آقای شی سومین دوره ریاست جمهوری خود و اسامی تیم اصلی وفادارانش را اعلام کند اتفاق افتاد - هم زمانبندی و هم این واقعیت که سیاست چین بسیار مبهم است آغازگر یک بازی حدس و گمانهزنی جهانی در مورد آنچه اتفاق افتاده است، بود.
بسیاری گمان کردند که چه بسا این بخش نمایشی عمدی از تئاتر سیاسی باشد. برخلاف آقای هو، که ریاستجمهوری او بین سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۱۳ دوره گشایش به روی جهان تلقی میشد، آقای شی ریاست کشوری را بر عهده گرفت که به طور فزایندهای منزوی شده است.
فیلم جدیدی که «شبکه خبری آسیا» مستقر در سنگاپور فیلمبرداری کرده است، روایت رسمی مبنی بر اینکه آقای هو بیمار بوده است را نقض نمیکند. اما همچنین نشان میدهد که دست زدن به سندی که در مقابل آقای هو بود در این حادثه نقش داشته است.
به گزارش وبسایت روزنامه گاردین، در نشست اخیر کنگره حزب کمونیست چین، «هو جینتائو» رئیسجمهوری سابق این کشور و رهبر سابق حزب کمونیست را از جلسه بیرون کردند.
در ویدیویی که پیش از این از نشست کنگره منتشر شده بود، شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین دستوراتی را به شخصی میدهد و اندکی بعد همان شخص هو جینتائو را از جلسه خارج میکند.
این رویداد تنها صحنه برنامهریزی نشده در این نشست مهم حزب کمونیست بود؛ نشستی ۷ روزه که به غیر از جنجال مذکور، تمامی بخشهای آن با دقت طراحی شده بود.
خبرگزاری رسمی شینهوا مدعی شد که خروج هو جینتائو به دلیل ناخوش احوالی او بوده، اما جزئیات بیشتری در این باره ارائه نکرد. برخی میگویند که این کار یک نمایش قدرت از سوی شی جینپینگ بوده و با هدف ارعاب دیگر اعضای حزب انجام شده است.
این پیشامد در تلویزیون چین پخش نشد و نام هو جینتائو عملا به صورت کامل از تمامی شبکه اینترنت داخلی این کشور حذف شد.
در تصویری که اخیرا منتشر شده، دیده میشود که هو جینتائو در تالار بزرگ خلق در کنار شی جینپینگ و لی ژانشو نشسته است. لی اسنادی را از دستان هو جینتائو خارج کرده و آنها را در پوشه قرمز رنگی قرار میدهد که در مقابل تمامی رهبران حزب کمونیست قرار دارد و با او صحبت میکند.
او ابتدا پوشه حاوی اسناد را در مقابل جینتائو قرار میهد، اما سپس - احتمالا از ترس آنکه جینتائو مجددا اسناد را از پوشه خارج کند - پوشه را به سمت خود کشیده و دستش را روی آن میگذارد. شی به یک طرف میز نگاهی میاندازد و ظاهرا درخواست کمک میکند، سپس یک دستیار به سمت او رفته و گفتوگوی مختصری با او دارد.
لی ژانشو به گفتوگو با هو جینتائو ادامه میدهد و در این بین، شی کاملا بیتفاوت به روبرو نگاه میکند. سپس دستیار جوان با هو و لی گفتوگوی کوتاهی میکند و سپس با شی حرف میزند، البته این بار کمی طولانیتر. از این جا به بعد، همانطور که در ویدیوهای قبلی مشاهده شد، این دستیار دستان هو جینتائو را گرفته و او را از سر میزش بلند میکند تا به بیرون از سالن هدایت کند.
هو جینتائو هنگام خروج، از پشت شی جینپینگ رد میشود و ظاهرا سعی میکند پوشه اسناد او را بردارد، اما شی دستانش را روی پوشه گذاشته و مانع این کار میشود. دلیل این ماجرا هرچه باشد، این رخداد در انظار عمومی، آن هم پس از آنکه خبرنگاران برای پوشش جلسه صبحگاهی این کنگره وارد سالن شده بودند، بار نمادین داشت.
شی جینپینگ از این نشست یک هفتهای برای تثبیت قدرت و جایگاه خود در حزب کمونیست چین و از میان برداشتن رقبایش استفاده کرد. جیانگ زمین، رهبر سابق ۹۶ ساله چین هم در این مراسم حضور نداشت و با خارج کردن هو جینتائو، شی جینپینگ عملا به ارشدترین مقام صحنه تبدیل شد.