زمانی که شی جین پینگ روز یکشنبه روی صحنه فرش قرمز رفت تا سومین دوره هنجارشکنانه خود را به عنوان رهبر عالی چین آغاز کند، لحظه تاج گذاری بود.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان، شی 69 ساله از کنگره پنج ساله حزب کمونیست حاکم با قدرتی بیشتر از همیشه بیرون آمده است و رده های بالای حزب خود را با حمایت های دیرینه و متحدان سرسخت خود کنار هم قرار داده است.
این حلقه درونی وفادار نه تنها تسلط شی بر قدرت را تقویت کرده است، بلکه کنترل او را بر آینده چین نیز محکم کرده است. خط سیر کشور تا حدی که در دهههای گذشته دیده نشده است، با چشمانداز و جاهطلبی یک مرد شکل میگیرد، با کمترین فضایی برای اختلاف یا تنظیم مجدد در اوج قدرت حزب.
از نظر شی، چین بیش از هر زمان دیگری به رسیدن به رویای "جوان سازی ملی" و بازپس گیری جایگاه واقعی خود در جهان نزدیک است. اما مسیر پیشرو نیز با «بادهای تند، آبهای متلاطم یا حتی طوفانهای خطرناک» احاطه شده است - هشدار تاریکی که شی هم در شروع و هم در پایان کنگره یک هفته ای ارائه کرد.
بر اساس گزارش کاری شی به کنگره، چالشهای فزاینده از «وضعیت تیره و پیچیده بینالمللی» ناشی میشود و «تلاشهای خارجی برای سرکوب و مهار چین» که تهدید میکند «در هر زمان تشدید خواهد شد».
ناظران می گویند پاسخ شی به این چشم انداز تیره، تشدید دفاع شدید از منافع و امنیت ملی چین در برابر همه تهدیدات محسوس است.
«شی احتمالاً به شدت همه تصمیمات مهم سیاست خارجی را کنترل می کند و در آن دخالت می کند. بانی لین، مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS) پروژه قدرت چین، گفت: مجموعه او از رهبری ارشد چین با وفاداران به او اجازه میدهد بهتر کنترل و اعمال نفوذ کند.
کاری که او تصمیم می گیرد انجام دهد - و اینکه چگونه آن را انجام می دهد - تأثیر عمیقی بر جهان خواهد داشت.
چین و غرب
شی به دوره بعدی قدرت خود وارد می شود که با چشم انداز متفاوتی نسبت به دو دوره قبلی خود مواجه است. روابط بین چین و غرب به طور چشمگیری با روابط ایالات متحده و چین بر سر جنگ تجاری و فناوری، اصطکاک بر سر تایوان، کووید-19، سابقه حقوق بشر پکن و امتناع این کشور از محکوم کردن جنگ روسیه در اوکراین تغییر کرده است.
گزارش کاری شی، برنامه اقدام پنج ساله ای که در طول کنگره ارائه شد، به "تغییرات شدید" در چشم انداز بین المللی، از جمله "تلاش های خارجی برای باج خواهی، مهار، محاصره و اعمال حداکثر فشار" بر چین اشاره کرد - اصطلاحاتی که اغلب توسط چینی ها استفاده می شود. دیپلمات ها اقدامات آمریکا را محکوم کنند.
اندرو اسمال، نویسنده کتاب «بدون محدودیت: داستان درونی جنگ چین با غرب»، گفت: واضح است که شی چین به جای فرصتها وارد دورهای از مبارزه در عرصه بینالمللی شده است.
انتظار بدتر شدن بیشتر روابط «به چینی منجر میشود که آشکارا درگیر رقابت سیستمی با غرب است - قاطعیت بیشتر، مواضع خصمانهتر آشکارا ایدئولوژیک، تلاشهای بیشتر برای ایجاد ائتلافهای متقابل از خود، و فشار بیشتر. برای تقویت موقعیت چین در جهان در حال توسعه.»
این فشارها احتمالاً بر روابط نزدیک پکن با مسکو نیز تأثیر می گذارد. در حالی که چین به دنبال ظاهر شدن به عنوان یک بازیگر بی طرف در جنگ اوکراین بوده است، اما از محکوم کردن تهاجم روسیه امتناع کرده و در عوض غرب را مسئول این درگیری می داند - پویایی که ممکن است تغییر آن نیز بعید باشد.
اسمال گفت: به نظر می رسد (شی) از قبل بسیاری از هزینه های ناشی از (این رابطه) را برای روابط چین با غرب و به ویژه اروپا نادیده گرفته است.
تهدیدی برای تایوان
در افتتاحیه کنگره در 16 اکتبر، شی جینپینگ بلندترین و طولانیترین تشویق را از میان نزدیک به 2300 نماینده دستچین شده در تالار بزرگ مردم پکن به دست آورد، زمانی که او قول داد سرزمین اصلی را با تایوان "یکپارچه" کند - یک دموکراسی خودگردان. پکن ادعا میکند که با وجود اینکه هرگز آن را کنترل نکرده است.
شی پیش از دادن هشدار تلخ مبنی بر اینکه پکن هرگز قول نخواهد داد که از توسل به زور چشم پوشی کند، گفت: چین "برای اتحاد مجدد صلح آمیز تلاش خواهد کرد".
چرخ های تاریخ به سوی اتحاد مجدد چین و جوان سازی ملت چین می چرخد. اتحاد مجدد کامل کشور ما باید محقق شود.
تحت رهبری شی، پکن فشار نظامی بر تایوان را افزایش داده و هواپیماهای جنگی را فرستاده و تمرینهای نظامی را در نزدیکی جزیره انجام داده است. به دنبال حمایت ضمنی چین از تهاجم روسیه به اوکراین، نگرانیها فقط در مورد برنامههای پکن برای تایوان افزایش یافته است.
لین در CSIS گفت که گزارش کاری شی هیچ تغییر عمدهای در سیاست پکن در قبال تایوان نشان نمیدهد، اما تغییر رهبری در ارتش چین میتواند سرنخهایی را در مورد «تمایل او به «پیشرفت» بیشتر در اتحاد با جزیره باشد.
هی ویدونگ، فرمانده سابق فرماندهی تئاتر شرقی ارتش آزادیبخش خلق، که بر تنگه تایوان نظارت می کند، به طور غیرمنتظره ای به معاونت رئیس کمیسیون نظامی مرکزی ارتقا یافت - علیرغم اینکه قبلاً هرگز در این هیئت خدمت نکرده بود.
لین گفت: «این نشان میدهد که شی احتمال وقوع یک بحران یا درگیری نظامی را بسیار جدی میگیرد و میخواهد اطمینان حاصل کند که PLA آماده است.» من معتقد نیستم که شی قصد دارد از نیروی قابل توجهی علیه تایوان استفاده کند، اما اقداماتی را برای آماده شدن برای انجام این کار انجام می دهد.
گزارش کاری شی همچنین نشان میدهد که چین در استقرار منظم نیروهای نظامی خود و به روشهای متنوع، ماهرتر شود تا بتواند «در جنگهای محلی پیروز شود».
«شی آشکارا میخواهد که PLA بتواند در جنگی برای به دست گرفتن کنترل تایوان پیروز شود، خواه محاسباتش این باشد که این واقعاً ریسکی است که ارزش آن را دارد یا نه. این همیشه اولویت اصلی است.
اسمال به تعدادی از مقاطع خطر برای تشدید تنش در تنگه تایوان در سال های آینده اشاره کرد، از جمله انتخابات ریاست جمهوری بعدی جزیره در سال 2024.
او گفت: «اما این واقعیت باقی است که PLA در دهههای گذشته به طور جدی مورد آزمایش قرار نگرفته است و یکی از مسائل در دوره پیش رو این خواهد بود که آیا آنها میتوانند خود را به طور مؤثر برای این امر آماده کنند یا خیر».
اقتصاد
شی در یک سخنرانی تلویزیونی در روز یکشنبه پس از اعلام تیم رهبری جدید خود - کمیته دائمی دفتر سیاسی حزب - متعهد شد که درهای چین به جهان "فقط گسترده تر می شود" و توسعه کشور خود "فرصت های بیشتری برای جهان ایجاد می کند".
وی گفت: چین نمی تواند جدا از جهان توسعه یابد و جهان نیز برای توسعه خود به چین نیاز دارد.
اما چین امروز از لحاظ فیزیکی بسته تر از دهه های گذشته است. شی به حمایت از سیاست پرهزینه صفر کووید ادامه می دهد که مرزها را به شدت محدود نگه می دارد و به طور منظم شهرهای خود را در قرنطینه می فرستد - رشد اقتصادی چین را پایین می آورد.
همچنین به نظر میرسد که تعهد شی برای اطمینان بخشی به سرمایهگذاران کمک چندانی نکرده است. روز دوشنبه، بازار سهام هنگ کنگ - جایی که بسیاری از بزرگترین شرکت های چین در آن فهرست شده اند - بدترین روز خود را از زمان بحران مالی جهانی سال 2008 پشت سر گذاشت. علی بابا و تنسنت، دو غول فناوری پیشرو در چین، هر دو بیش از 11 درصد سقوط کردند و مجموعاً 54 میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست دادند.
خطرات در مورد چگونگی عبور دومین اقتصاد بزرگ جهان از این چالش ها، به ویژه در لحظه ای که خطر رکود اقتصادی جهانی وجود دارد، بسیار زیاد است.
به گفته ویکتور شیه، کارشناس سیاست نخبگان چین در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو ، علاقه آشکار شی به ادغام امنیت داخلی و بینالمللی میتواند «به سیاستهایی مانند تحریمها علیه شرکتهای خارجی، (و) تشدید تشریفات زمانی که سرمایهگذاری خارجی در شرکتهای فناوری چینی وجود دارد، تبدیل شود.
و در حالی که شی گفته است که تقویت «جایگاه و نفوذ بینالمللی» چین، از جمله با حمایت از توسعه جهانی، از جمله اهداف اصلی او برای پنج سال آینده است، پکن ممکن است دیگر نتواند به همان سطح از تعامل اقتصادی برای انجام این کار تکیه کند.
شایان ذکر است: بعد از پایان اجلاس یک هفته ای بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین، شی جینپینگ رئیس جمهوری این کشور در یک رویداد تاریخی و بی سابقه، برای سومین دوره متوالی به عنوان دبیرکل این حزب به عنوان حزب حاکم انتخاب شد.
اجلاس بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین که از یکشنبه هفته گذشته آغاز شده بود، پس از یک هفته برگزاری جلسات متعدد با هدف بررسی برنامه های کلان این کشور در سال های پیش رو، ساعاتی پیش خاتمه یافت و براساس اعلام رسانه های رسمی چین، شی جینپینگ که در 10 سال اخیر دبیرکلی این حزب و ریاست جمهوری چین را برعهده داشت، برای سومین دوره پنج ساله متوالی به عنوان دبیرکل این حزب ابقا شد.
همچنین اعضای کمیته سیاسی دائمی حزب کمونیست مشخص شدند که این افراد شامل "لی کیانگ"، "ژائو لجی"، "وانگ هونینگ"، "کای کی"، "دیانگ شوئیشیانگ" و "لی شی" از نزدیک ترین شخصیت ها به شی جینپینگ هستند.
در پایان این اجلاس یک هفته ای ، شی جینپنگ در یک کنفرانس خبری با حضور نمایندگانه رسانه های چین و جهان حضور یافت و سخنانی را مطرح کرد.
رئیس جمهوری چین در بخشی از این سخنانش در این نشست مطبوعاتی گفت: اقتصاد چین از انعطاف بالا و پتانسیل های زیاد برخوردار است و فضای زیادی برای مانور و انعطاف دارد.
وی افزود: توسعه چین را نمی توان جدا از توسعه جهانی دانست ضمن این که جهان هم به چین نیاز دارد.
شی گفت: چین در دوره جدید درهای خود را بیش از گذشته به روی جهان خواهد گشود .
رئیس جمهوری چین با تاکید بر اهمیت توجه حزب به مردم، تاکید کرد که این حزب همواره باید در حرکت رو به جلو باشد ضمن اینکه به اصلاحات هم توجه داشته باشد.