دولتهای غربی این همهپرسی و نتیجه برآمده از آن را «ساختگی» میدانند.
به گزارش جماران، همهپرسی الحاق مناطق اشغالی شرق و جنوب شرقی اوکراین به خاک روسیه در حالی ، سهشنبه ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲ به پایان رسید که بنا به شواهد موجود ولادیمیر پوتین در تدارک اعلام رسمی ضمیمه کردن حدود پانزده درصد از قلمرو اوکراین به کشور خود است.
اعلام برپایی این همپرسی پیش از این موجی از انتقادها را در میان کشورهای غربی برانگیخته بود؛ کییف، اروپا و ایالات متحده پیشتر ضمن محکوم کردن این رفراندوم آنرا غیرقانونی خوانده بودند.
این سناریو پیشتر در سال ۲۰۱۴ نیز برای ضمیمه شدن شبه جزیره کریمه اوکراین به خاک روسیه به اجرا درآمده بود؛ اقدامی که تحریمهای گستردهای را از سوی غرب روانه مسکو کرد.
کاخ سفید به تازگی اعلام کرده که اگر مسکو طرح خود را برای الحاق بخشهایی از خاک اوکراین به پیش برود، ایالات متحده آماده است تا هزینههای اقتصادی بیشتری را همراه با متحدان خود به روسیه تحمیل کند.
با این حال، پس از اعمال تحریمهای شدید علیه روسیه پس از تهاجم نظامی به خاک اوکراین به نظر نمیرسد مجازاتهای اقتصادی زیادی برای تحمیل باقی نمانده است، مگر اینکه ایالات متحده بتواند چین و هند را وادار کند تا با نوعی اعمال سقف قیمت برای صادرات انرژی روسیه موافقت کنند.
با مشخص شدن نتیجه همهپرسی یاد شده که از روز جمعه ۲۳ سپتامبر در چهار منطقه شرقی لوهانسک و دونتسک و نیز مناطق خرسون و زاپروژیا در جنوب شرق اوکراین آغاز شد و به نظر میرسد در راستای اهداف مسکو رقم بخورد، باید منتظر واکنشهای تند ایالات متحده و اتحادیه اروپا به این تحولِ قابل پیشبینی بود.
تهدید هستهای دوباره مسکو
احتمال بالای الحاق مناطق اشغالی یاد شده به خاک روسیه که اغلب تحلیلگران بر آن اتفاق نظر دارند با تهدید دوباره مسکو به استفاده از سلاح هستهای در جنگ اوکراین همزمان شده است.
دمیتری مدودف، نایب رئیس فعلی شورای امنیت روسیه روز سهشنبه بار دیگر نسبت به احتمال استفاده کشورش از سلاحهای هستهای در مناقشه نظامی جاری در کشور اوکراین هشدار داد.
این هشدار که با آخرین روز همهپرسی الحاق در سرزمینهای تحت اشغال جداییطلبان اوکراینی همزمان شده به اعتقاد برخی تحلیلگران نوعی تهدید بازدارنده برای ایجاد هراس و پیشگیری از حملات همهجانبه نظامیان تحت امر کییف به منظور بازپسگیری مناطقی است که روسیه قصد ضمیمه کردن آنها به خاک خود را دارد.
به نظر میرسد که مقامات کرملین اعتقاد دارند حتی در صورت به کار بردن محدود سلاحهای هستهای در جنگ اوکراین، ناتو و غرب از بیم شعلهور شدن یک جنگ هستهای تمام عیار به رویارویی نظامی مستقیم با ارتش روسیه تن نخواهند داد.
دمیتری مدودف در این خصوص با انتشار پیامی در کانال تلگرامی خود به نوعی با طرح فرضیهای مشابه پیشبینی کرده که عوامفریبان آمریکا و اروپایی بیم مرگ و نابودی در یک جدال هستهای آخرالزمانی را دارند و از این رو به اعتقاد وی ناتو به صورت مستقیم وارد جنگ اوکراین نمیشود.
از سوی دیگر میخایلو پودولیاک، مشاور ریاست جمهوری اوکراین در واکنش به تهدیدهای مکرر هستهای مسکو اعلام کرده که کشورش خود را برای چنین حملاتی آماده میکند اما مسئولیت مهار آن برعهده قدرتهای هستهای است.
سازمان ملل متحد: حامی تمامیت ارضی اوکراین در داخل مرزهای به رسمیت شناخته شده آن هستیم
معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی روز سهشنبه در نشست شورای امنیت درخصوص برگزار شدن همهپرسی الحاق در مناطقی از اوکراین، بر حمایت از تمامیت ارضی اوکراین در داخل مرزهای به رسمیت شناخته شده آن، تاکید کرد.
رزماری دی کارلو در ابتدای این نشست و قبل از صحبتهای ویدئویی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، گفت: «اجازه دهید تکرار کنم که سازمان ملل متحد کاملاً متعهد به حاکمیت، وحدت، استقلال و تمامیت ارضی اوکراین در داخل مرزهای شناخته شده بینالمللی است.»
اتحادیه اروپا: همهپرسیها غیرقانونی و نامشروع هستند
اتحادیه اروپا نیز همگام با بریتانیا و سایر متحدان بروکسل در صدد اعمال تحریم علیه سازماندهندگان «رفراندمهای غیرقانونی و نامشروع» در چهار استان اوکراین است، استانهایی که یا کاملا یا تا حدودی تحت کنترل مسکو است.
پیتر استانو، سخنگوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در روز سهشنبه ۲۷ سپتامبر، پنجمین و آخرین روز رایگیری در همهپرسی الحاق مناطقی از اوکراین به خاک روسیه، به خبرنگاران گفت: «عواقبی برای همه افرادی که در همه پرسیهای غیرقانونی و نامشروع شرکت میکنند، وجود خواهد داشت.»
ناتو: همهپرسی در مناطق اشغالی اوکراین نقض فاحش قوانین بینالمللی است
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز سهشنبه رفراندومهای سازماندهی شده از سوی روسیه در مناطق اشغالی اوکراین را «جعلی» خواند و به ولادیمیر زلنسکی در خصوص حمایت از حق دفاع مشروع اوکراین اطمینان داد.
وی پس از گفتگویی تلفنی با رئیس جمهوری اوکراین با انتشار توییتی تاکید کرد: «رفراندمهای ساختگی که توسط روسیه برگزار می شود، مشروعیت ندارد و نقض آشکار قوانین بین المللی است. این سرزمینها متعلق به اوکراین هستند.»
دبیر کل ناتو سپس در جریان دیدار با نمایندگان سوسیالیست در پارلمان اروپا هشدار داد: «جنگها غیرقابل پیش بینی هستند. ما باید درک کنیم که این جنگ می تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و باید آماده ادامه حمایت از اوکراین در دراز مدت باشیم.»
آقای استولتنبرگ بر لزوم افزایش تولید تسلیحات و مهمات توسط کشورهای ناتو تاکید کرد و گفت از این راه «تجهیزات بیشتری برای بازدارندگی و دفاع از خود و همچنین برای حمایت از اوکراین در اختیار خواهیم داشت.»
وی سپس با محکوم کردن تهدیدهای هستهای ولادیمیر پوتین و تشدید درگیریها در اوکراین گفت: "هر گونه استفاده از سلاح هسته ای مطلقا غیرقابل قبول است. این به طور کلی ماهیت درگیری را تغییر می دهد و روسیه باید بداند که جنگ هسته ای برنده ندارد و هرگز نباید در پیش گرفته شود.»
بلینکن: آمریکا هرگز الحاق سرزمینهای اوکراین به روسیه را به رسمیت نمیشناسد
از سوی دیگر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز سهشنبه تاکید کرد که ایالات متحده و متحدانش «هرگز» الحاق سرزمینهای اوکراین به روسیه را به رسمیت نمیشناسند.
آقای بلینکن که در جریان یک کنفرانس خبری سخن میگفت در این خصوص یادآورشد: «ما و بسیاری از کشورهای دیگر موضع خود را به صراحت اعلام کردهایم. ما هرگز الحاق خاک اوکراین به روسیه را به رسمیت نخواهیم شناخت.»
فرانسه: همه پرسی الحاق «خیمهشب بازی» است
کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه روز سه شنبه در واکنش به همه پرسی الحاق که در اوکراین سازماندهی شده است آنرا یک نمایش «خیمهشب بازی» خواند.
رئیس دیپلماسی فرانسه گفت: «این یک نمایش مبتذل است (...) هیچ صداقتی در آرا گرفته شده وجود ندارد. آنها هیچ مشروعیت و ارزشی ندارند.»
وی تاکید کرد: «ما این رفراندومها را به رسمیت نخواهیم شناخت، این اقدام تحریمهای فرانسه، اروپا و سایر کشورهای جامعه بین المللی را به دنبال خواهد داشت.»
رژیم اشغالگر: همهپرسی الحاق را به رسمیت نمیشناسیم
وزارت خارجه رژیم اسرائیل هم در بیانیه ای اعلام کرد که حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را به رسمیت میشناسد و نتایج همهپرسی الحاق مناطق اوکراین به خاک روسیه را به رسمیت نمیشناسد.
رژیم اشغالگر به دنبال حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه، اگرچه تجهیزات دفاعی از جمله کلاه ایمنی و جلیقههای ضد گلوله در اختیار کییف قرار داد اما با در مجموع موضع محتاطانهای اتخاذ کرد و با حفظ روابط خود با هر دو کشور از ارسال تسلیحات جنگی به اوکراین خودداری کرد، سیاستی که تعجب و انتقاد ولودیمیر زلنسکی را برانگیخته است.
نتایج اولیه همهپرسی به گزارش خبرگزاری تاس
خبرگزاری تاس ادعا کرده است که بیش از ۱۳۰ ناظر از ۲۸ کشور در دونباس بر این همه پرسی نظارت داشتهاند. به گزارش این خبرگزاری روسیه، مشارکت کلی رای دهندگان در چهار استان دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا از ۵۰ درصد بیشتر بوده است.
به گزارش خبرگزاری تاس با پایان رایگیری و پس از شمارش ۲۲.۴۸ درصد آراء، ۹۸.۳۵ درصد رای دهندگان در دونتسک به پیوستن به روسیه رای دادهاند. در لوهانسک با شمارش ۲۱.۱۱ درصد آراء میزان حمایت از الحاق به روسیه ۹۷.۸۳ درصد بوده است. این میزان در زاپوریژیا با شمارش ۲۹ درصد آراء، ۹۷.۷۹ درصد بوده است. به گزارش تاس در خرسون نیز ۲۸ درصد آراء شمارش شده نشان از تمایل و رای آری ۹۷.۵ درصدی مردم آن به ضمیمه شدن به خاک روسیه دارد.
دولتهای غربی این همهپرسی و نتیجه برآمده از آن را «ساختگی» میدانند.
نشت خطوط لوله گاز نورد استریم؛ لرزهنگاری سوئد احتمال انفجار و کرملین احتمال خرابکاری را رد نکردند
مقامات دانمارکی و سوئدی روز سه شنبه از نشت غیرمنتظره خطوط لوله گاز نورد استریم در دریای بالتیک خبر دادند که سوء ظنهایی را در خصوص احتمال خرابکاری برانگیخته است.
خطوط لوله گاز نورد استریم یک و دو که در کانون جدالهای مسکو و غرب بر سر مناقشه نظامی اخیر در اوکراین قرار دارد به ادعای کپنهاگ و استکهلم نشتهایی دارند که در حال حاضر غیرقابل توضیح است.
به گزارش فرانسپرس، یک روز پس از اعلام نشتی در خط لوله گاز نورد استریم ۲، خط لوله موازی آن یعنی نورد استریم۱ نیز که روسیه را به آلمان متصل می کند به نوبه خود در معرض دو نشت گاز بسیار نادر در دریای بالتیک قرار گرفت.
دو خط لوله یاد شده که تحت مدیریت کنسرسیومی وابسته به غول انرژی روسیه، گازپروم قرار دارد و طی ماههای اخیر به یکی از محورهای زورآزمایی ژئوپولیتیکی میان دو طرف مناقشه تبدیل شده بودند به دلیل تبعات جنگ در اوکراین عملیاتی نشده اما هر دو همچنان پر از گاز بودند.
اپراتور شبکه خطوط لوله گاز نورد استریم نیز اوایل روز سهشنبه تایید کرد که سه خط دریایی این شبکه در یک روز آسیبهای «بیسابقه» را متحمل شدند.
کپنهاگ پس از کشف موارد نشتی، بلافاصله زیرساختهای انرژی خود را در حالت آماده باش قرار داد، اما در عین حال یادآور شد که «خیلی زود» است بتوان در مورد علل این حوادث اظهار نظر کرد.
پس از اعلام عصر دوشنبه کنسرسیوم مجری خطوط لوله گاز نورد استریم مبنی بر کاهش ناگهانی فشار در این خط لوله، وزیر آب و هوا و انرژی دانمارک و سازمان دریانوردی سوئد صبح روز سه شنبه از گزارش «دو نشتی دیگر» در خط لوله نورد استریم۱ علاوه بر نشستی گزارش شده پیششین در نورداستریم۲ خبر دادند.
از سوی دیگر موسسه لرزهنگاری سوئد نیز روز سهشنبه از ثبت دو انفجار زیردریایی پیش از وقوع این حادثه در نزدیکی محل نشت خط لوله گاز نورد استریم ۱ و ۲ خبر داده است.
یک مسئول شبکه ملی لرزه نگاری سوئد در این خصوص به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما این حادثه (نشتی خطوط لوله گاز) را به این صورت تفسیر می کنیم که با بیشترین احتمال از نوعی انفجار منشا گرفته است.»
کرملین: همه فرضیهها از جمله خرابکاری قابل بررسی است
کرملین در واکنش به گزارش نشت گاز از خطوط نورد استریم ضمن ابراز نگرانی شدید یادآور شده است که هیچ فرضیهای از جمله خرابکاری را در خصوص علل این حوادث نباید نادیده گرفت.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در پاسخ به این سوال که آیا خرابکاری دلیل این خسارت بوده است، به خبرنگاران گفت: «هیچ گزینه ای را نمی توان در حال حاضر رد کرد.»
آقای پسکوف سپس ضمن اشاره به نگرانی شدید کرملین از شرایط به وجود آمده گفت که این حوادث نیاز به بررسی فوری دارد زیرا امنیت انرژی «کل قاره» را تحت تاثیر قرار می دهد.
خطوط لوله نورد استریم ۱ و ۲ از ظرفیت کل انتقال سالانه ۱۱۰ میلیارد متر مکعب گاز برخورداند که این میزان بیش از نیمی از حجم صادرات گاز طبیعی روسیه را تشکیل می دهد.
نورد استریم۱ به طول ۱۲۲۴ کیلومتر از دو خط لوله موازی با ظرفیت سالانه ۲۷.۵ میلیارد متر مکعب برای هر یک از خطوط تشکیل شده است که از وایبورگ روسیه تا نقطه خروجی لوبمین آلمان ادامه دارد. این خط لوله طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ احداث شد و در ۸ اکتبر ۲۰۱۲ کار افتتاح آن به سرانجام رسید.
نورد استریم ۲ که تقریباً به موازات نورد استریم ۱ اجرا می شود، در سپتامبر ۲۰۲۱ احداث شد اما هرگز راه اندازی نشد زیرا آلمان از صدور مجوز بهرهبرداری از آن خودداری کرد. این پروژه تنها چند روز پیش از اعزام نیروهای ارتش روسیه به خاک اوکراین و آغاز تهاجم نظامی به این کشور در ۲۴ فوریه متوقف شد.
کییف: این یک حمله تروریستی برنامهریزی شده از سوی مسکو است
کییف در واکنش به نشت گاز از خطوط لوله نورد استریم که پیشتر دانمارک و سوئد از آن خبر داده بودند انگشت اتهام را به سوی کرملین نشانه رفت و مسکو را به طراحی یک «حمله تروریستی برنامهریزی شده» علیه اتحادیه اروپا متهم کرد.
مشاور ریاست جمهوری اوکراین با انتشار توییتی تصریح کرد: «نشت گاز در مقیاس بزرگ از نورد استریم ۱1 چیزی جز یک حمله تروریستی برنامه ریزی شده توسط روسیه و یک اقدام تجاوزکارانه علیه اتحادیه اروپا نیست.»
به گفته میخائیلو پودولیاک، روسیه همزمان با ترس و نگرانی در قاره سبز نسبت به بحران بیسابقه انرژی در ماههای آینده «میخواهد اوضاع اقتصادی اروپا را بیثبات کند و قبل از زمستان هراس ایجاد کند.»
مشاور ریاست جمهوری اوکراین در این پیام توییتری افزود: «بهترین پاسخ به یک ظالم (...) دادن تانکهای بیشتر برای اوکراین است»؛ وی بدین ترتیب خواستار تحویل بیشتر تسلیحات غربی به ارتش اوکراین برای مقابله با نیروهای ارتش روسیه شد.
کاخ سفید «آماده» حمایت از اروپاییها است
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه درباره نشت خطوط لوله گاز زیردریایی نورد استریم در دریای بالتیک گفت: «شرکای اروپایی ما تحقیقات لازم را در این خصوص انجام میدهند؛ ما هم آماده حمایت از تلاشهای آنها هستیم.»
این مسئول کاخ سفید با امتناع از «گمانزنی» درباره دلایل این نشتها در زیرساختهای حیاتی برای تحویل گاز روسیه، افزود: این نشاندهنده اهمیت تلاشهای مشترک ما به منظور یافتن منابع گاز جایگزین برای اروپا است.