شرکت انرژی دولتی روسیه گازپروم روز شنبه بدون ارائه جزئیات بیشتر، اعلام کرد که تامین گاز به لتونی را متوقف کرده و این کشور بالتیک را به "نقض شرایط خروج گاز" متهم کرده است.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان این اعلامیه جدیدترین تشدید مناقشه انرژی بین روسیه و اتحادیه اروپا است. گازپروم پیش از این عرضه گاز سالانه به مشتریان حداقل شش کشور اروپایی یعنی لهستان، بلغارستان، فنلاند، دانمارک، آلمان و هلند را به دلیل عدم پرداخت به روبل قطع کرده بود.
مسکو در تلافی تحریم های اعمال شده علیه مسکو توسط کشورهای غربی به دلیل جنگ با اوکراین، خواستار پرداخت به روبل شده است. تحریم ها بخش های بزرگی از ذخایر خارجی روسیه را مسدود کرده و موسسات مالی این کشور را از سیستم بانکی بین المللی محروم کرده است. مسکو با اصرار بر پرداخت روبل، اساسا اروپا را مجبور به خرید ارز خود می کند.
اعلام گازپروم تنها یک روز پس از آن منتشر شد که شرکت انرژی لتونی Latvijas Gaze "لاتویاس گاز" اعلام کرد که از روسیه همسایه گاز می‌خرد و اضافه کرد که از گازپروم نمی‌خرد و به یورو پرداخت می‌کند. در اوایل ماه جاری، پارلمان لتونی به پیشنهادی مبنی بر ممنوعیت عرضه گاز روسیه از ژانویه 2023 رأی مثبت داد.
در همین حال، گازپروم نیز در اوایل ماه جاری به طور چشمگیری جریان خود را از طریق خط لوله نورد استریم 1 کاهش داده است و غرب را به دلیل محرومیت از تجهیزات حیاتی به دلیل تحریم ها مقصر می داند. اروپا گفت که اقدامات روسیه انگیزه سیاسی دارد. این خط لوله که در سال گذشته حدود 35 درصد از کل واردات گاز روسیه را به اروپا تحویل می داد، به مدت 10 روز به دلیل تعمیر و نگهداری معمول بسته شده بود. هنگامی که واردات از سر گرفته شد در هفته گذشته، گاز از طریق نورد استریم 1 با 40 درصد از کل ظرفیت خود عبور می کرد.
این اقدام آلمان را بر آن داشت تا «بحران گاز» را اعلام کند و فاز دوم برنامه سه مرحله‌ای اضطراری گاز خود را فعال کند و این کشور را یک قدم به جیره‌بندی عرضه به صنعت نزدیک‌تر کند. اتحادیه اروپا، که لتونی یکی از اعضای آن است، هفته گذشته موافقت کرد که تقاضای گاز طبیعی را در زمستان امسال به میزان 15 درصد کاهش دهد تا در مصرف گاز صرفه جویی شود «به منظور آماده شدن برای اختلالات احتمالی در عرضه گاز از روسیه».
با این حال، این بلوک با ارائه آزادی عمل به کشورها، جاه طلبی های خود را کاهش داده است. شورای اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد: اتحادیه اروپا کشورهایی را که به شبکه‌های گاز سایر اعضا متصل نیستند از هدف 15 درصدی معاف می‌کند، شورای اتحادیه اروپا در بیانیه ای مطبوعاتی گفت: «آنها نمی توانند حجم قابل توجهی از گاز خط لوله را به نفع سایر کشورهای عضو آزاد کنند».
شایان ذکر است: شرکت گازپروم روسیه (GAZP.MM) روز شنبه اعلام کرد که ارسال گاز به لتونی را پس از متهم کردن این کشور به نقض شرایط عرضه متوقف کرده است، اقدامی که با واکنش مسئولین این کشور بالتیک روبرو شد و مسئولین این کشور گفتند که تأثیر کمی بر عرضه گاز این کشور خواهد داشت.
روسیه پیش از این عرضه گاز به لهستان، بلغارستان، فنلاند، هلند و دانمارک را که طبق دستور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه مبنی بر ایجاد حساب روبلی در یکی از بانک های روسیه از پرداخت هزینه گاز خودداری کردند، قطع کرده است.
روسیه همچنین فروش گاز به شل انرژی اروپا در آلمان را متوقف کرده است.
گازپروم در بیانیه ای در روز شنبه مشخص نکرد که لتونی، یکی از اعضای اتحادیه اروپا و اتحاد نظامی ناتو در مرز روسیه، کدام شرایط عرضه گاز را نقض کرده است.
ادییس سایکانز، معاون وزیر امور خارجه در سیاست انرژی در وزارت اقتصاد لتونی، گفت که با توجه به اینکه لتونی قبلاً تصمیم گرفته است واردات گاز روسیه را از اول ژانویه 2023 ممنوع کند، این اقدام گازپروم تأثیر چندانی نخواهد داشت.
وی گفت: «ما هیچ تأثیر عمده ای از چنین اقدامی نمی بینیم.
اعلام گازپروم یک روز پس از آن منتشر شد که شرکت انرژی لتونی Latvijas Gaze اعلام کرد که از روسیه گاز می‌خرد و به‌جای روبل مورد نیاز هنگام معامله با گازپروم، به یورو می‌پردازد.
با این حال، سخنگوی Latvijas Gaze روز جمعه گفت که این شرکت گاز از گازپروم خریداری نمی کند. Latvijas Gaze با استناد به محرمانه بودن تجاری، از ارائه دهنده روسی خود نامی نمی برد و به درخواست اظهارنظر در روز شنبه پس از اعلام گازپروم پاسخ نداد.
کشورهای اتحادیه اروپا روز سه شنبه با مقررات اضطراری برای محدود کردن استفاده از گاز خود در زمستان امسال موافقت کردند و برای زمستانی با عرضه نامشخص از روسیه آماده شدند.
در ماه مارس، پوتین گفت که بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی جهان از کشورهایی که در موضع خود در قبال اقدامات مسکو در اوکراین به عنوان "غیردوستانه" شناخته می شوند، می خواهد هزینه گاز لوله شده را به روبل بپردازند.
کمیسیون اروپا - که هشدار داده است پیروی از دستور پوتین می‌تواند تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه مسکو را نقض کند - از شرکت‌ها خواسته است به ارزی که در قراردادشان با گازپروم توافق شده است، پرداخت کنند. اکثر آنها به یورو یا دلار هستند.
دولت لتونی اخیرا اعلام کرد که قصد دارد واردات گاز از روسیه را تا ژانویه ۲۰۲۳ به شکل کامل متوقف کند. این مساله بیش از هرچیز به دلیل حمله نظامی روسیه به اوکراین اعمال می‌شود. سال گذشته لتونی حدود ۹۰ درصد گاز خود را از روسیه تامین کرده بود.
