سفر احتمالی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، به هشدارهای شدید پکن و افزایش نگرانی ها در واشنگتن منجر شده است.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان اگرچه دموکرات کالیفرنیا تاکنون از تایید علنی این سفر خودداری کرده است، اما از دموکرات ها و جمهوری خواهان دعوت کرده است تا او را همراهی کنند.
چین به این سفر احتمالی انتقاد کرده و متعهد شده است که در صورت انجام این سفر "اقدامات قاطعانه و قاطعانه" اتخاذ خواهد کرد. این هفته، وزارت دفاع چین بار دیگر این تهدید را تکرار کرد و هشدار داد: "اگر ایالات متحده اصرار بر اتخاذ مسیر خود داشته باشد، ارتش چین هرگز بیکار نخواهد نشست."
مقامات ایالات متحده نگران هستند که این سفر گزارش شده با واکنش نظامی چین مواجه شود و به طور بالقوه باعث بدترین بحران بین تنگه ای در چند دهه اخیر شود.
این تنش ها زمینه را برای تماس تلفنی طولانی بین جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و شی جین پینگ، رهبر چین در روز پنجشنبه فراهم کرد، که در آن شی به ایالات متحده هشدار داد که در مورد موضوع تایوان "با آتش بازی نکند" - اگرچه هیچ یک از طرفین برنامه های گزارش شده پلوسی را تایید نکردند. مورد بحث قرار گرفتند. آمادگی برای تماس گزارش های قبلی از سفر احتمالی. در اینجا چیزی است که باید در مورد بازدید احتمالی با ریسک بالا بدانید.
چرا پکن از سفر احتمالی پلوسی عصبانی است؟
حزب حاکم کمونیست چین ادعا می کند که دموکراسی خودگردان تایوان به عنوان قلمرو خود - علیرغم اینکه هرگز آن را اداره نکرده است - و استفاده از زور برای "اتحاد مجدد" جزیره با سرزمین اصلی چین را رد نکرده است. برای چندین دهه، پکن به دنبال منزوی کردن تایپه در صحنه جهانی بوده است، از انزوای متحدان دیپلماتیک خود تا ممانعت از پیوستن آن به سازمان های بین المللی.
هر اقدامی که به نظر می رسد به تایوان حس مشروعیت بین المللی بدهد، به شدت با مخالفت چین مواجه می شود. و از نظر پکن، بازدیدهای بلندپایه خارج از کشور توسط مقامات تایوانی، یا بازدید مقامات خارجی از تایوان، این کار را انجام خواهد داد.
در سال 1995، سفر رئیس جمهور وقت تایوان، لی تنگ هوی به ایالات متحده، بحران بزرگی را در تنگه تایوان ایجاد کرد. چین که از این سفر خشمگین شده بود، موشک‌هایی را به آب‌های اطراف تایوان شلیک کرد و این بحران تنها پس از آن پایان یافت که ایالات متحده دو گروه جنگی ناو هواپیمابر را برای نشان دادن حمایت قاطع از تایپه به منطقه فرستاد.
در سال‌های اخیر، تایوان بازدیدهای زیادی از سوی هیئت‌های آمریکایی متشکل از مقامات و قانونگذاران روی کار یا سابق داشته است. این امر با واکنش‌های خشمگین چین از جمله ارسال هواپیماهای جنگی به منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان روبرو شده است.
اما جایگاه سیاسی پلوسی باعث می شود که سفر بالقوه او به پکن تحریک آمیزتر شود.
سوزان ال. شیرک، رئیس مرکز چین قرن بیست و یکم در کالیفرنیا سن دیگو، گفت: پلوسی سومین مقام عمومی در خط جانشینی پس از رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور است، من فکر می کنم چینی ها این موضوع را بسیار جدی می گیرند.
بنابراین او شخصیت بسیار مهمی در سیاست آمریکاست. با عضو معمولی شما در کنگره متفاوت است.
پلوسی از منتقدان قدیمی حزب کمونیست چین است. او سابقه حقوق بشر پکن را محکوم کرده و با مخالفان دموکراسی و دالایی لاما - رهبر معنوی تبت تبعیدی که خاری در چشم دولت چین باقی مانده است، ملاقات کرده است.
پلوسی اخیرا از اعتراضات دمکراسی 2019 در هنگ کنگ حمایت کرده است.
چرا این سفر احتمالی به تنش‌های آمریکا و چین دامن می‌زند؟
پکن هشدار داده است که سفر پلوسی در صورت تحقق، «تأثیر منفی شدیدی بر پایه‌های سیاسی روابط چین و آمریکا» خواهد داشت. ایالات متحده در سال 1979 رسماً به رسمیت شناختن دیپلماتیک خود را از تایپه به پکن تغییر داد - اما مدتهاست که یک راه میانه ظریف را پیموده است. واشنگتن جمهوری خلق چین را به عنوان تنها دولت قانونی چین به رسمیت می شناسد، اما روابط غیررسمی نزدیکی با تایوان دارد. ایالات متحده همچنین طبق قوانین چند دهه ای روابط تایوان، تسلیحات دفاعی را به تایوان می دهد، اما در مورد اینکه آیا در صورت تهاجم چین از تایوان دفاع می کند یا خیر، به طور عمدی مبهم باقی مانده است - سیاستی که به عنوان "ابهام استراتژیک" شناخته می شود.
چرخش اقتدارگرایانه چین تحت رهبری شی و کاهش شدید روابط با واشنگتن، تایوان را به مدار ایالات متحده نزدیکتر کرده است. این موضوع خشم پکن را برانگیخته است و واشنگتن را متهم به "بازی با کارت تایوان" برای مهار ظهور چین کرده است. در همین حال، ایالات متحده تعامل خود را با تایوان افزایش داده و فروش تسلیحات را تایید کرده و هیئت هایی را به این جزیره اعزام کرده است. بر اساس گزارش سی ان ان، از زمانی که قانون سفر تایوان توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده در مارس 2018 به تصویب رسید، مقامات و قانونگذاران آمریکایی بیش از 20 سفر به این جزیره را آغاز کرده اند. قانون 2018 بازدیدهای بین مقامات ایالات متحده و تایوان را در همه سطوح تشویق می کند.
بر اساس گزارش وزارت خارجه چین، تایوان نقش برجسته‌ای در تماس تلفنی دو ساعت و 17 دقیقه‌ای شی و بایدن داشت و رهبر چین از واشنگتن خواست تا به توافق‌های موجود با پکن «در گفتار و در عمل» احترام بگذارد. در این بیانیه افزوده شد که چین "قاطعانه" از حاکمیت ملی خود محافظت خواهد کرد. به نوبه خود، بایدن بار دیگر تاکید کرد که سیاست ایالات متحده «تغییر نکرده است»، بر اساس گزارش کاخ سفید از این تماس. بر اساس این بیانیه، بایدن گفت: «ایالات متحده به شدت با تلاش‌های یکجانبه برای تغییر وضعیت موجود یا تضعیف صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان مخالف است».
آیا رئیس مجلس نمایندگان آمریکا تا به حال به تایوان سفر کرده است؟
سفر گزارش شده پلوسی اولین باری نیست که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سفر می کند. در سال 1997، نیوت گینگریچ تنها چند روز پس از سفر خود به پکن و شانگهای از تایپه دیدن کرد. وزارت خارجه چین پس از سفر گینگریچ به تایوان از وی انتقاد کرد، اما پاسخ به لفاظی محدود شد.
پکن نشان داده است که این بار اوضاع متفاوت خواهد بود.
پس از گذشت بیست و پنج سال، چین قوی‌تر، قدرتمندتر و با اعتماد به نفس است و رهبر آن شی جین‌پینگ به صراحت اعلام کرده است که پکن دیگر هیچ گونه کوچک‌ترین یا چالشی علیه منافع خود را تحمل نخواهد کرد.
درو تامپسون، محقق ارشد مدعو در مدرسه لی کوان یو می‌گوید: «چین در موقعیتی قرار دارد که قاطع‌تر باشد و هزینه‌ها و پیامدهایی را به کشورهایی که منافع چین را در سیاست‌گذاری یا اقدامات خود در نظر نمی‌گیرند، تحمیل کند. سیاست عمومی در دانشگاه ملی سنگاپور.
در مورد زمان بندی چطور؟
سفر پلوسی گزارش شده همچنین در زمان حساسی برای چین انجام خواهد شد.
رئیس مجلس نمایندگان آمریکا پیش از این برنامه ریزی کرده بود که در ماه آوریل رهبری یک هیئت کنگره آمریکا را به تایوان برساند، اما پس از مثبت شدن آزمایش کووید-19 وی این سفر را به تعویق انداخت.
ارتش چین سالگرد تأسیس خود را در اول آگوست جشن می گیرد، در حالی که شی، قدرتمندترین رهبر این کشور در دهه ها، آماده می شود تا کنوانسیون ها را زیر پا بگذارد و در بیستمین کنگره حزب کمونیست در پاییز امسال به دنبال یک دوره سوم باشد.
همچنین انتظار می‌رود رهبران چین در ماه آگوست برای نشست تابستانی سالانه خود در استراحتگاه ساحلی بیدایه گرد هم بیایند، جایی که در پشت درهای بسته درباره تحرکات پرسنل و ایده‌های سیاستی بحث کنند.
شیرک گفت: «این دوران بسیار پرتنشی در سیاست داخلی چین است.» خود (شی) و بسیاری دیگر از اعضای نخبگان در چین، دیدار پلوسی را تحقیر شی جین پینگ (و) رهبری او می دانند. و این بدان معناست که او احساس می کند مجبور است به گونه ای واکنش نشان دهد تا قدرت خود را نشان دهد."
در حالی که زمان‌بندی حساس سیاسی می‌تواند باعث واکنش شدید پکن شود، برخی کارشناسان بر این باورند که می‌تواند به این معنا باشد که حزب کمونیست می‌خواهد ثبات را تضمین کند و از خارج شدن اوضاع از کنترل جلوگیری کند.
راستش را بخواهید، این زمان مناسبی برای شی جین پینگ نیست تا درست قبل از بیستمین کنگره حزب، درگیری نظامی را تحریک کند.
تامپسون با اشاره به کندی اقتصاد چین، تعمیق بحران املاک و مستغلات، افزایش بیکاری و تلاش مداوم برای مهار بحران های پراکنده، گفت: به نفع شی جین پینگ است که این موضوع را به طور منطقی مدیریت کند و در کنار همه بحران های دیگری که باید با آنها مقابله کند، بحران ایجاد نکند.
واکنش چین چگونه خواهد بود؟
چین مشخص نکرده است که قصد دارد چه "اقدامات قهرآمیزی" اتخاذ کند، اما برخی از تحلیلگران چینی می گویند که واکنش پکن می تواند شامل یک بخش نظامی باشد. شی یین‌هونگ، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه رنمین چین، گفت: «چین با اقدامات متقابل بی‌سابقه‌ای پاسخ خواهد داد - قوی‌ترین اقداماتی که از زمان بحران تنگه تایوان تاکنون انجام داده است».
یک مقام آمریکایی به سی ان ان گفت، مقامات دولت بایدن به طور خصوصی ابراز نگرانی کرده اند که چین ممکن است به دنبال اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز تایوان باشد تا این سفر احتمالی را متوقف کند. مقامات امنیت ملی بی سر و صدا در حال تلاش برای متقاعد کردن پلوسی در مورد خطراتی هستند که سفر احتمالی او به تایوان می تواند داشته باشد، در حالی که پنتاگون در حال توسعه یک طرح امنیتی برای استفاده از کشتی ها و هواپیماها برای ایمن نگه داشتن او در صورت تصمیم او برای ادامه دادن است. اما نگرانی دائمی در میان مقامات آمریکایی این است که اگر چین و ایالات متحده به طور قابل توجهی عملیات هوایی و دریایی خود را در منطقه افزایش دهند، ممکن است محاسبات اشتباه یا حوادث یا سوانح غیرعمدی رخ دهد.
ایالات متحده انتظار اقدام خصمانه مستقیم از سوی پکن در سفر احتمالی پلوسی را ندارد. حداقل پنج مقام دفاعی این موضوع را یک احتمال بسیار دور توصیف کردند و گفتند که پنتاگون می خواهد شاهد کاهش لفاظی های عمومی باشد.
تایوان در مورد سفر احتمالی پلوسی چه گفته است؟
تایوان در مورد این وضعیت اظهار نظر کمی کرده است. زمانی که هفته گذشته فایننشال تایمز برای اولین بار از سفر احتمالی پلوسی خبر داد، وزارت امور خارجه تایوان گفت که "هیچ اطلاعاتی" در مورد این دیدار دریافت نکرده است. در جریان یک نشست خبری منظم در روز پنجشنبه، سخنگوی این وزارتخانه بار دیگر تاکید کرد که هیچ اطلاعات قطعی در مورد اینکه آیا پلوسی از جزیره بازدید خواهد کرد یا خیر دریافت نکرده است و "هیچ اظهارنظر بیشتری" در این مورد نداشته است.
جوآن او، سخنگوی وزارت امور خارجه تایوان و دفتر نمایندگی اقتصادی و فرهنگی تایپه در ایالات متحده، دعوت از اعضای کنگره آمریکا برای بازدید از تایوان را از دیرباز مورد توجه قرار داده است.
نه رئیس جمهور تسای اینگ ون و نه دفتر ریاست جمهوری در مورد سفر احتمالی پلوسی بیانیه ای صادر نکرده اند.
سو تسنگ چانگ، نخست‌وزیر تایوان روز چهارشنبه گفت این جزیره پذیرای مهمانان دوستانه از خارج از کشور است. وی گفت: «ما از رئیس مجلس پلوسی به خاطر حمایت قوی و محبت او نسبت به تایوان در طول این سال ها بسیار سپاسگزاریم.
اگرچه رسانه های بین المللی به دقت رویدادها را زیر نظر دارند، اما تشدید تنش به سختی در تایوان خبرساز شد. رسانه های تایوان بیشتر بر انتخابات محلی آتی و مانورهای نظامی تایوان متمرکز شده اند.
پیش از این، مقامات تایوانی به طور علنی از سفرهای هیئت های آمریکایی استقبال کرده و آنها را نشانه حمایت واشنگتن می دانستند.
سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری پنج شنبه شب خود درباره موضوع حساس سفر «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفت، جو بایدن معتقد است، به او ربطی ندارد که به پلوسی توصیه کند به تایوان برود یا نه.
براساس گزارش خبرگزاری روسی تاس، «کارن ژان پیِر» تاکید کرد، سفری اعلام نشده است و ما این را به خود رئیس مجلس واگذار می‌کنیم که درباره آن تصمیم بگیرد.
وی افزود، «بایدن خودش 36 سال سناتور بوده و به خوبی می‌داند که در کنگره روندها چگونه کار می‌کند و ربطی به او ندارد که رئیس مجلس نمایندگان به کجا سفر می‌کند. پس مخالفت علنی نمی‌کند.»
وزیر خارجه روسیه بر تعهد مسکو به سیاست چین واحد در آستانه سفر احتمالی تحریک‌آمیز رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان تاکید کرد.
در واکنش به اخبار درباره سفر احتمالی «نانسی پلوسی» رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و هشدارهای تند چین، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه گفت موضع کشورش در خصوص چین واحد بدون تغییر باقی می‌ماند و مسکو انتظار دارد و امیدوار است که هیچ تحریکی در رابطه با مسئله تایوان صورت نگیرد.
لاوروف که در نشست سران سازمان همکاری شانگهای در تاشکند ازبکستان در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت: ما هیچ مشکلی با حفظ اصل حاکمیت چین نداریم و با این واقعیت پیش می‌رویم که هیچ اقدام تحریک‌آمیزی که بتواند اوضاع را تشدید کند، انجام نخواهد شد.
دیپلمات ارشد روسیه با اشاره به اینکه وی و «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در دیدار خود در حاشیه نشست سازمان همکاری شانگهای در مورد وضعیت تایوان صحبت نکردند، تاکید کرد که موضع روسیه درباره این موضوع کاملاً روشن است.
لاوروف تاکید کرد: «موضع ما در مورد وجود تنها یک چین بدون تغییر باقی می‌ماند». وی افزود که «ایالات متحده دستکم به طور رسمی مدعی است که به همین موضع پایبند است. اما در عمل، همانطور که می‌دانید، اعمال آنها همیشه با کلامشان مطابقت ندارد».
به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک، روسیه هیچ روابط دیپلماتیکی با تایوان ندارد و از زمان پایان جنگ داخلی چین در اواخر دهه ۱۹۴۰ از ادعاهای ارضی جمهوری خلق چین بر این جزیره حمایت کرده است. در سازمان ملل متحد، اتحاد جماهیر شوروی پیوسته خواستار آن بود که کرسی دائمی شورای امنیت که توسط تایوان اشغال شده بود به جمهوری خلق چین واگذار شود و در نهایت چین در سال ۱۹۷۱ بعد از این که ایالات متحده برای برقراری روابط با پکن اقدام کرد، این کرسی را دریافت کرد.
اوایل فوریه، روسیه در یک بیانیه مشترک بین مسکو و پکن درباره مسائل بین المللی، حمایت خود از اصل چین واحد را تایید و بر موضع خود مبنی بر اینکه تایوان بخشی جدایی‌ناپذیر چین است، تایید کرد و با هرگونه تلاش برای تشویق جدایی تایوان مخالفت کرد.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، لاوروف در بخش دیگری از سخنانش گفت روسیه در حال توافق برای زمان تماس با «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی وی است و به زودی تاریخ مناسب را پیشنهاد خواهد داد. رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه همچنین توضیح داد که موضوع گفت‌وگو با بلینکن، اجرای تعهدات آمریکا در خصوص «توافق غلات» اوکراین خواهد بود.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پنجشنبه (۲۸ ژوئیه) گفت ایالات متحده انتظار دارد که تماس تلفنی بین آنتونی بلینکن و سرگئی لاوروف در روزهای آینده انجام شود. در همین حال، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که لاوروف به زودی به درخواست تماس پاسخ خواهد داد.
لاوروف در بخش دیگری از اظهاراتش درباره افغانستان هم اظهار داشت: ما با رهبری افغانستان کار می‌کنیم، اما برای به رسمیت شناختن آن باید شرایط لازم را برآورده کند.
