مقامات و تحلیلگران غربی بر این باورند که کرملین در روز ۹ مه، که یک روز نمادین برای روسیه به شمار می‌رود، می‌خواهد به صورت رسمی علیه اوکراین اعلان جنگ دهد.
به گزارش جماران، در حالی که تنها چند روز به برگزاری رژه «روز پیروزی» در مسکو باقی مانده، گمانه‌زنی‌ها درباره موضع‌گیری احتمالی روسیه در این تاریخ شدت گرفته است.
این اظهارنظرها از آن‌جا نشأت می‌گیرد که هرچند ممکن است روسیه در ۲۴ فوریه به اوکراین حمله کرده باشد، اما ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور همواره تاکید داشته که نیروهایش در حال «جنگ» در اوکراین نیستند، بلکه صرفا در حال انجام «عملیات نظامی ویژه» هستند.
با این حال، مقامات و تحلیلگران غربی بر این باورند که کرملین در روز ۹ مه، که یک روز نمادین برای روسیه به شمار می‌رود، می‌خواهد به صورت رسمی علیه اوکراین اعلان جنگ دهد.
اما اهمیت ۹ مه در چیست و روسیه چه هدفی را از تغییر موضع احتمالی در این روز دنبال می‌کند؟
چرا ۹ مه برای روسیه مهم است؟
روز ۹ ماه مه که در داخل روسیه به عنوان «روز پیروزی» شناخته می شود، یادآور غلبه این کشور بر آلمان نازی در سال ۱۹۴۵ است. در این روز در پایتخت رژه نظامی برگزار شده و رهبران روسیه به طور سنتی بر روی مقبره ولادیمیر لنین در میدان سرخ می‌ایستند تا مراسم را تماشا کنند.
جیمز نیکسی، تحلیلگر مسائل روسیه در چتم‌هاوس لندن، می‌گوید ۹ مه همزمان برای «خودنمایی جلوی جمعیت داخل» و همینطور «ترساندن مخالفان و خشنود کردن دیکتاتور» طراحی شده است.
مقامات غربی مدت‌هاست اعتقاد دارند که ولادیمیر پوتین از اهمیت نمادین و ارزش تبلیغاتی این روز برای اعلام دستاوردهای نظامی در جنگ اوکراین یا تشدید منازعه و یا هر دو استفاده خواهد کرد.
رئیس‌جمهور روسیه در واقع از جمله کسانی است که به نمادگرایی باور دارد. او حمله به اوکراین را یک روز پس از روز «مدافع میهن»، یکی دیگر از روزهای مهم نظامی در روسیه، آغاز کرده بود.
آمادگی برای اعلان بسیج عمومی؟
اولگ ایگناتوف، تحلیلگر ارشد روسیه در گروه بحران، می‌گوید پوتین گزینه‌های زیادی روی میز دارد با این حال «اعلان جنگ» سخت‌ترین سناریو است.
گزینه دیگر پوتین، تصویب قانون «بسیج» روسیه است که می‌تواند شروعی باشد برای اعلام یک بسیج عمومی یا جزئی نظامی. این حالت توسط قانونگذاران در مواردی پیش‌بینی شده که «تجاوز، تهدید مستقیم به تجاوز یا شروع درگیری‌های مسلحانه علیه روسیه» در جریان باشد.
این امر به دولت این امکان را می‌دهد که نه تنها برای نیروهای ذخیره نظامی را فراخوان دهد، بلکه اقتصاد کشور را نیز در وضعیت جنگی قرار دهد. کارشناسان نظامی می‌گویند نیروهای روسی از ابتدای جنگ دستکم حدود ۱۵ هزار سرباز خود را از دست داده‌اند و اگر مسکو بخواهد به اهداف خود در اوکراین دست یابد، به نیروهای ذخیره نیاز دارد.
صدور فرمان بسیج سراسری می‌تواند به معنای تمدید خدمت اجباری برای سربازانی باشد که در حال حاضر در حال انجام وظیفه در نیروهای مسلح هستند و همینطور فراخوان نیروهای ذخیره یا آوردن مردان ۱۸ تا ۵۵ سال به جنگ که آموزش نظامی دیده‌اند. با این حال این اقدام می‌تواند یک خطر بزرگ نیز برای دولت پوتین باشد. چرا که کل روایت کرملین را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در حقیقت این اقدام به منزله اذعان پوتین به این امر است که تهاجم به اوکراین طبق برنامه پیش نرفته است. بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا، در مصاحبه‌ای در روز ۲۸ آوریل گفت: «بسیج سراسری برای فراخوان نیروهای ذخیره اعتراف به شکست است، برای مردی که فکر می‌کرد اوکراین را ظرف چند روز خواهد گرفت.»
حمایت داخلی از جنگ نیز می‌تواند دستخوش این اعلان قرار بگیرد چرا که بخشی از روس‌ها هرچند از جنگ علیه اوکراین حمایت می‌کنند، با این حال موضعشان در شرایطی است که لازم نیست خود شخصا بروند و بجنگند. به همین خاطر در صورتی که اگر بسیج سراسری اعلام شود ممکن است قسمتی از مردم از پشتیبانی مسکو دست بکشند.
در همین حال این امکان هم وجود دارد که پوتین قانون بسیج را بدون اعلان رسمی جنگ علیه اوکراین وضع کند.
اما شدیدترین حالت، اعمال قانون حکومت نظامی در روسیه است. در این شرایط برگزاری انتخابات معلق خواهد شد و قدرت بیش از پیش در دستان پوتین متمرکز می‌شود. محدودیت‌هایی همچون جلوگیری از خروج مردان در سن جنگ از کشور نیز می‌تواند به کاهش محبوبیت رئیس‌جمهور بیانجامد.
چه احتمالات دیگری برای روز ۹ مه وجود دارد؟
اگر پوتین اعلان جنگ نکند، ممکن است به دنبال بیانیه‌ای به مناسبت روز پیروزی باشد. این گزینه‌های دیگر می‌توانند شامل الحاق مناطق جدا شده لوهانسک و دونتسک در شرق اوکراین به روسیه، آغاز عملیات بزرگ بزرگ برای تسخیر بندر اودسا در جنوب و یا اعلام کنترل کامل بر شهر بندری ماریوپل باشند.
همچنین نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه روسیه در حال برنامه‌ریزی برای اعلام الحاق «جمهوری خلق» در جنوب شرقی شهر خرسون است. در واقع پوتین با اعلام پیروزی در یک نبرد و یا برشمردن شماری از دستاوردهای نظامی برای ارتش روسیه می‌تواند از ۹ مه برای تقویت موضع خود استفاده کند.
واکنش‌ها به گمانه‌زنی‌های ۹ مه چه بوده است؟
بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا گفته است پوتین نمی‌تواند در روز تسلیم نازی‌ها به روس‌ها در سال ۱۹۴۵ ادعای پیروزی کند، در نتیجه احتمال دارد به جای آن رسما اعلان جنگ دهد چرا که «به گوشت جلوی توپ بیشتری از مردم روسیه نیاز دارد».
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، نیز در این خصوص گفته «روس‌ها هر کاری که از دستشان بربیاید انجام خواهند داد تا از ۹ مه برای اهداف تبلیغاتی استفاده کنند.» او اضافه کرده است که در روزهای اخیر کرملین تلاش‌های تبلیغاتی خود را دوچندان کرده و تقریبا به طور قطع از این روز برای «منحرف کردن تمرکزها از شکست‌های تاکتیکی و استراتژیک نیروهای خود در میدان جنگ در اوکراین» استفاده خواهد کرد.
به گزارش یورونیوز، در همین حال سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه این هفته گفت تا روز دوشنبه آینده، که مصادف با تعطیلات سالانه روز پیروزی روسیه است، این کشور هیچ برنامه‌ای برای «تکمیل» فاز عملیات نظامی خود در اوکراین ندارد.
در همین حال دیمیتری پسکوف سخنگوی وزیرخارجه روسیه، گمانه‌زنی‌ها درباره «اعلان جنگ» در ۹ مه را «مزخرف» دانسته است.
این در شرایطی است که مقامات روسیه پیشتر وقوع حمله نظامی به اوکراین را نیز انکار کرده بودند. به همین دلیل در نهایت پیش‌بینی اینکه روسیه و رئیس‌جمهور آن در ۹ مه چه موضعی اتخاذ خواهند کرد دشوار خواهد بود.
