روسیه روند پیوستن کشورهای شمال اروپا به پیمان «ناتو» را تسریع کرده است.
به گزارش جماران به نقل از واشنگتن پست، نیرالا ، فنلاند - دو مرزبان فنلاندی از طریق یک بریدگی باریک در یک جنگل کاج بلند می‌روند و اسکی‌هایشان خطی را در امتداد مرزی هنوز یخ‌زده دنبال می‌کنند.
امروز این خط مرز آرام اما تحت نظارت روسیه و فنلاند را مشخص می کند. ممکن است به زودی مرز بین روسیه و قدرتمندترین اتحاد نظامی در جهان باشد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در میان توجیه‌های حمله غیرقانونی خود به اوکراین، احتمال گسترش ناتو را برشمرد. اکنون به نظر می رسد که جنگ وحشیانه آماده است تا ناتو را به درگاه او برساند.
انتظار می رود هر روز فنلاند و سوئد - کشورهای اتحادیه اروپا که از نظر نظامی غیر متعهد هستند - برای پیوستن به ائتلاف 30 عضوی درخواست دهند. مقامات ناتو و ایالات متحده گفته اند که از آنها استقبال خواهد شد.
این تغییر تاریخی نشانه اولیه این است که چگونه تهاجم روسیه به اوکراین معماری امنیتی اروپا پس از جنگ سرد را تغییر داده و نقشه‌های جهان را به شیوه‌هایی که ممکن است برای دهه‌ها احساس می‌شود، بازسازی کند. الحاق فنلاند مرز زمینی ناتو با روسیه را دو برابر خواهد کرد. دو عضو جدید، نیروی کامل ائتلاف را به شمال دور آورده و حضور تقویت‌شده در اطراف دریای بالتیک را تقویت خواهند کرد.
ناتو، ایالات متحده و اتحادیه اروپا اکنون در حال برنامه ریزی برای انزوای درازمدت روسیه هستند که نشان دهنده بازگشت مهار به سبک جنگ سرد پس از سال ها همزیستی و همکاری است.
الکساندر استاب، نخست وزیر سابق فنلاند، گفت: این یکی از آن لحظات در تاریخ اروپاست. آنچه ما به آن نگاه می کنیم، تقسیم نیمه دائمی اروپا به دو بخش است.
از یک طرف، او گفت، شما یک روسیه متجاوز و مستبد و هم جنگ آن، بلاروس، دارید. در طرف دیگر، شما بیش از 30 دموکراسی دارید که کم و بیش توسط یک دشمن مشترک متحد شده اند.
آنا ویسلندر، مدیر اروپای شمالی در شورای آتلانتیک گفت: اکنون همه این یک عرصه نظامی-استراتژیک خواهد بود، به خصوص اگر از طرف روسیه نگاه کنید.
پوتین اشتباه محاسباتی کرد. "این چیزی نیست که او پیش بینی کرده بود."
از برخی جهات، این تغییر دریایی در امنیت اروپا در فنلاند، کشوری که خشم و هشدار نسبت به اقدامات پوتین باعث این تغییر شد، کمترین تعجب آور است.
در هشت دهه از زمانی که سربازان فنلاندی روی اسکی به شکست متجاوزان شوروی کمک کردند، این کشور به اتحادیه اروپا پیوست. در سال 1995 و در حالی که هنوز در تلاش برای تعامل و درک روسیه بود، به یک شریک نزدیک ناتو تبدیل شد. اما هرگز چشم از مرز برنداشته است.
تومی تیمونن، معاون رئیس ایستگاه مرزبانی نیرالا، گفت کسانی که در این منطقه زندگی و کار می کنند از جنگ پوتین خشمگین هستند، اما تعجب نمی کنند. او گفت که مردم اینجا روسیه را می شناسند. مانند همه مردم فنلاند، ما هم در حال حرکت هستیم.
صحنه هایی از اوکراین خاطرات دردناکی را برای فنلاند ایجاد می کند.
در جنگ زمستانی 1939-1940، این کشور با شوروی مبارزه کرد، اما به شدت متحمل شکست شد و مردم و سرزمینی را از دست داد.هنری وانانن، کارشناس سیاست خارجی و مشاور حزب راست میانه حزب ائتلاف ملی، گفت که از آن زمان، کشور به شدت بر دفاع متمرکز شده است. او گفت: این از حافظه جمعی ما می آید.
پایتخت هلسینکی، ساخت پناهگاه های دفاع مدنی را در دهه 1940 آغاز کرد. یکی از تأسیسات مربوط به دوران دهه 1960 که برای محافظت از 9000 نفر در برابر بمباران و حملات شیمیایی طراحی شده بود، در حال حاضر به عنوان یک پارکینگ عمل می کند.
این شهر همچنین دارای سرپناه هایی است که به عنوان مرکز ورزشی، استخر و پیست یخ استفاده می شود - اما می توانند در عرض 72 ساعت برای استفاده اضطراری آماده شوند.
تومی راسک، متخصص آمادگی در بخش امداد هلسینکی، گفت که فیلم‌های گلوله باران ویرانگر در اوکراین، از جمله افرادی که در پناهگاه‌های موقت پناه گرفته‌اند، علاقه خود را به دفاع مدنی دوباره افزایش داده است.
تمرکز بر آمادگی به ارتش گسترش می یابد. فنلاند سیستم سربازگیری اجباری برای مردان و سربازگیری داوطلبانه برای زنان را حفظ می کند. این کشور می تواند در زمان جنگ نیرویی متشکل از 280000 سرباز و همچنین حدود 900000 نیروی ذخیره را جمع آوری کند.
کای ساور، معاون وزیر امور خارجه فنلاند در امور سیاست خارجی و امنیتی گفت: ما هرگز پس از جنگ سرد ارتش را منحل نکردیم. ما روی آن سرمایه‌گذاری کردیم.
او گفت: تمایل بسیار بالایی برای دفاع از کشور وجود دارد. ممکن است کهنه به نظر برسد، اما نتیجه تاریخ و موقعیت جغرافیایی ماست.
مقامات ناتو و تحلیلگران دفاعی نیروهای فنلاند را قوی و دارای بودجه نسبتاً خوب توصیف کردند. درست قبل از حمله به اوکراین، فنلاند خرید 64 جنگنده F-35 از غول دفاعی ایالات متحده لاکهید مارتین را نهایی کرد.
در جزیره سانتاهامینا، در هلسینکی، ارتش سربازان را در جنگ شهری آموزش می‌دهد و سربازان گروهی را از طریق مانورهای شلیک مستقیم اجرا می‌کند. آری هلنیوس، فرمانده گردانی که در کنار نیروهای ناتو در کوزوو خدمت می کرد، در یک بعد از ظهر آفتابی آوریل، آنها را تماشا می کرد.
سربازان فنلاندی از دهه 1990 با ناتو همکاری می کنند. فنلاند و سوئد هر دو در مأموریت های بالکان، افغانستان و عراق مشارکت داشتند. هر دو نیرو به شدت با نیروهای ناتو سازگار هستند.
این کشور پس از الحاق کریمه به روسیه، همکاری با ناتو را افزایش داد، اما فنلاند رسماً از نظر نظامی غیر متعهد باقی ماند. مردم فنلاند خارج از اتحاد احساس امنیت بیشتری می کردند.
استاب، نخست وزیر سابق گفت: حمله تمام عیار پوتین به اوکراین عملاً یک شبه آن را تغییر داد. اکثریت مردم فنلاند اکنون معتقدند که در داخل ناتو امن تر خواهند بود. اگر پوتین بتواند برادران، خواهران و عموزاده های اسلاوی خود را در اوکراین سلاخی کند، هیچ چیزی مانع از انجام این کار در فنلاند نمی شود.
هلنیوس گفت که وضعیت اوکراین در ذهن سربازان جوان است. او گفت: "به عنوان سربازان حرفه ای، وظیفه ما این است که به آنها بگوییم که نگران نباشند."
اوکراین نیز مورد توجه عموم مردم است. مری لپنن، افسر اطلاعات عمومی هنگ گارد یاگر، که در جزیره مستقر است، گفت که جنگ به کشور یادآوری کرده است که «چرا ما کاری را که انجام می دهیم انجام می دهیم.
او گفت که شلیک تفنگ ها و سلاح های ضد تانک بسیار نزدیک به شهر باعث ایجاد شکایات صوتی می شد. از 24 فوریه، هیچ کس آنها را فرا نخوانده است تا در مورد آموزش نظامی با صدای بلند بغض کنند.
یاکو توروپاینن، یک راننده کامیون بازنشسته، گفت که در مورد عضویت در ناتو بی طرف بود، اما تهاجم افکار او را تغییر داد.
او گفت که عمویش در جنگ زمستانی کشته شد و کشور چیزهای زیادی از دست داد. فنلاند برای جلوگیری از تکرار آن به "همه کمکی که می تواند دریافت کند" نیاز دارد.
در حال حاضر، او گفت: من فقط امیدوارم طرف مقابل کار احمقانه ای انجام ندهد.
در گذرگاه مرزی والیما، چند ساعت خارج از هلسینکی، تغییر در روابط فنلاند با روسیه از قبل قابل مشاهده است.
چندی پیش، این ایست بازرسی مملو از کامیون‌های حمل‌ونقل، مسافران و خریداران فرامرزی بود که به مراکز خرید می‌رفتند - نمادهایی از اینکه چگونه اروپا با وجود تهاجم به گرجستان، الحاق کریمه و هر چیز دیگری به روسیه گره خورده است.
به گفته سروان جوسی پکالا، رئیس گذرگاه مرزی والیما، به لطف همه‌گیری و جنگ، اکنون گذرگاهی که برای هزاران نفر ساخته شده است، روزانه چند صد نفر را می‌بیند. برخی از روس‌ها با واکسن‌های مورد تأیید اتحادیه اروپا هنوز بازدید می‌کنند، و گهگاه کامیون‌ها چوب‌هایشان را حمل می‌کنند، اما پارکینگ‌ها خالی هستند و روستای زسار اوت‌لت بی‌صدا به نظر می‌رسد. پاسداران از E.U استقبال می کنند. شهروندانی که روسیه را ترک می کنند و اوکراینی هایی که از جنگ فرار می کنند.
بعید به نظر می رسد که ترافیک بازگردد. اگرچه عضویت در ناتو هیچ تاثیری بر سیاست مرزی ندارد، اما به نظر می‌رسد که اکثر مردم قبول دارند که پیوستن به ناتو احتمالاً آغازگر دوره جدیدی از تفرقه بین غرب و روسیه است که از جهاتی یادآور جنگ سرد است.
یکی از سؤالات مطرح این است که آیا فنلاند و سوئد به طور موازی عضویت در ناتو را دنبال خواهند کرد یا خیر. سوئد تا کنون با سرعت کمتری نسبت به فنلاند حرکت کرده است، اما اکثر تحلیلگران معتقدند که راهی برای هماهنگی پیدا خواهند کرد. ویزلندر گفت، تفکر این است که اگر روسیه قرار است انتقام بگیرد، «بهتر است که یک بار این اتفاق بیفتد».
مسکو درباره «عواقب» نامشخص هشدار داده و گفته است که در صورت توسعه ناتو، تسلیحات هسته‌ای را در منطقه بالتیک مستقر خواهد کرد. اما مقامات و تحلیلگران اروپایی تا حد زیادی این تهدیدها را کم اهمیت جلوه داده اند و خاطرنشان کرده اند که روسیه از قبل تسلیحات هسته ای در برد دارد.
جین کاسلا، مدیر سیاست دفاعی در وزارت دفاع فنلاند، گفت که او انتظار ندارد برنامه‌ریزان روسی تغییرات عمده‌ای در وضعیت کشور ایجاد کنند.
این واقعاً تغییر بزرگی برای محاسبات نظامی روسیه نخواهد بود. در عوض، حرکت ناتو ضربه‌ای برای عزت نفس و حیثیت آنها خواهد بود، زیرا مدت‌هاست که می‌گویند نمی‌خواهند این اتفاق بیفتد.
سائر، معاون وزیر امور خارجه، گفت فنلاند مراقب حملات هیبریدی یا مخفیانه است. او گفت: "تنها چیزی که می توانم بگویم این است که ما آماده ایم." او بن بست را پایدار می بیند. وی گفت: چالش سیاست خارجی و امنیتی ما همزیستی عملکردی با روسیه است و به طور جدی سعی کرده ایم راه هایی برای همزیستی و همکاری پیدا کنیم.
به دلیل تجاوز روسیه، وضعیت تغییر کرده است. پیدا کردن راهی برای خروج زمان می برد.
شایان ذکر است: رسانه های منطقه اسکاندیناوی از وجود گزارش هایی درباره ارائه درخواست سوئد و فنلاند برای عضویت در ناتو تا اواسط ماه می(خرداد) خبر دادند.
روزنامه فنلاندی «ایلتالهتی» در گزارشی اعلام کرد: استکهلم پیشنهاد کرده هر دو کشور در یک روز تمایل خود به عضویت در ناتو را اعلام کنند و هلسینکی هم این موضوع را پذیرفته است.
روزنامه سوئدی «اکسپرسن» به نقل از منابع دولتی، گزارش را تایید کرد.
نخست وزیران سوئد و فنلاند، اوایل همین ماه میلادی اعلام کرده بودند که جنگ اوکراین چشم انداز امنیتی منطقه را تغییر داده و آنها خواستار عضویت در ناتو هستند.
سانا مارین نخست وزیر فنلاند که کشورش ۱۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد، گفته بود که خواستار پیوستن سریع چند هفته ای به ناتوست.
ماگدالنا اندرسون همتای سوئدی وی نیز گفته بود که سوئد باید برای هر اقدامی از سوی روسیه آماده باشد و جنگ اوکراین همه چیز را تغییر داده است.
کرملین درباره پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو هشدار داده و اعلام کرده که در صورت پیوستن این دو کشور به این پیمان نظامی، استحکامات نظامی خود در ناتو را تقویت و تسلیحات اتمی در این منطقه مستقر خواهد کرد.
روزنامه «اکسپرسن» اعلام کرد که تقاضای دو کشور برای عضویت در ناتو ممکن است ۱۶ می که همزمان با بازدید رئیس جمهوری فنلاند از استکهلم است، ارائه شود.
نظرسنجی های اخیر حاکی از این است که ۶۸ درصد فنلاندی ها موافق پیوستن به ناتو و تنها ۱۲ درصد مخالف هستند و وضعیت در سوئد هم تقریبا به همین شکل است.
سوئد و فنلاند از سال ۱۹۹۵ و بعد از عضویت در اتحادیه اروپا، بی طرفی محض را رها کرده اند و در زرمایش های مشترک با ناتو شرکت می کنند اما هنوز به طور رسمی بی طرف محسوب می شوند.
پکا هاویستو وزیر امور خارجه فنلاند روز شنبه گفت که این کشور در ارسال درخواست برای عضویت در پیمان ناتو نباید تاخیر کند.
وی که در جریان مصاحبه‌ای این موضوع را مطرح می‌کرد، افزود: هنوز چه اتفاق بدتری باید روی دهد تا فنلاند ناتو را در نظر بگیرد.
وزیر امور خارجه فنلاند تاکید کرد که هم اکنون زمان مناسبی است تا هلسینکی درخواست عضویت در ناتو را مطرح کند.
هاویستو اضافه کرد که درگیری‌ها در اوکراین، هلسینکی را مجبور کرد تا سیاست امنیتی خود را مورد ارزیابی قرار دهد و برای فنلاند و سوئد خوب خواهد بود تا مواضع خود درباره عضویت در ناتو را همگام سازی کنند.
بحث درباره عضویت فنلاند در ناتو چند روز پیش در پارلمان این کشور مطرح شد. بر اساس تحلیل رسانه‌های این کشور، 114 عضو از 200 عضو پارلمان، حمایت خود را از پیوستن فنلاند به ناتو ابراز داشته‌اند.
بنا به گزارش روزنامه گاردین مقام‌های سوئد و فنلاند توافق کرده‌اند در اوایل ماه مه آینده، همزمان درخواست عضویت خود در ائتلاف ناتو به رهبری آمریکا را رسما ارائه دهند.
نخست‌وزیران هر دو کشور، پیش‌تر با این استدلال که حمله روسیه به اوکراین «کل چشم‌انداز امنیتی اروپا» را تغییر داده، اعلام کردند که در حال بررسی عضویت در ناتو هستند. آنان تاکید کردند که رفتار روسیه «ذهنیت غالب» در منطقه نوردیک (شمال اروپا) را بطور چشمگیری به تجدیدنظر واداشته است.
سانا مارین، نخست‌وزیر فنلاند، با اشاره به این که کشورش که 1300 کیلومتر با روسیه مرز مشترک دارد، و چنین تصمیمی می‌تواند ریسک خشمگین ساختن مسکو را به همراه داشته باشد، گفته بود که برای ارائه درخواست عضویت «بسیار سریع و در عرض چند هفته، نه چند ماه» تصمیم خواهد گرفت.
روسیه بارها به هر دو کشور نسبت به این اقدام هشدار داده است. کرملین اعلام کرد که در صورتی که دو کشور تصمیم بگیرند با پیوستن به ناتو از چندین دهه عدم تعهد نظامی خود دست بکشند، مجبور خواهد شد با تقویت نیروی نظامی خود در منطقه «بالتیک»، از جمله با استقرار تسلیحات هسته‌ای، «تعادل نظامی» را بازگرداند.
فنلاند در میان کشورهای اروپایی طولانی‌ترین مرز مشترک با روسیه را دارد، ولی سوئد با روسیه هم‌مرز نیست. با این حال هر دو کشور تاکنون رسماً از نظر نظامی «غیرمتعهد» هستند، اما پس از اینکه در سال 1995 به اتحادیه اروپا پیوستند، با شرکت در تمرین‌ها و تبادل اطلاعات، به شرکای ناتو تبدیل شدند.
