چه عبارتی منجر به این انفجار شد و خشم بشار اسد رئیس جمهور سوریه و دولت او را برانگیخت؟ و چگونه این عصبانیت با آخرین عراقی همزمان شد؟ واکنش دو کشور چگونه خواهد بود؟
به گزارش جماران به نقل از روزنامه الرای الیوم وزارت امور خارجه سوریه سکوت خود را شکست و با صدور بیانیه ای قوی، وجود هرگونه تماس با ترکیه را «آنگونه که برخی از مقامات این کشور ادعا می کنند» را تکذیب کرد و تاکید کرد که «نمی توان در زمینه مبارزه با تروریسم با یک رژیم تروریستی همکاری کرد. که از تروریسم حمایت و تروریسم تربیت می کند و آن را در منطقه و جهان گسترش می دهد.» و افزود: «آفت دروغ و جعل دیگر به اردوغان محدود نمی شود، بلکه این آلودگی به دیگر مقامات رژیم او سرایت کرده است».
این خشم مقامات سوریه که توسط خبرگزاری رسمی «سانا» گزارش شده، در واکنش شدید به سخنان مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه درباره امکان همکاری با سوریه در مبارزه با تروریسم است ، صورت گرفت است. این انکار سوریه با انکار «ادعاهای» رئیس جمهور اردوغان مبنی بر اینکه حملات هوایی توسط نیروها و هواپیماهای ترکیه در شمال عراق توسط دولت عراق پشتیبانی می شود ، توسط عراق تصادفی نیست.
رئیس جمهور ترکیه این روزها با تشدید بحران های اقتصادی و امنیتی مواجه است، زیرا گروه های مخالف مسلح کرد نزدیک به حزب کارگران کردستان (پ. ک. ک) بر اساس روایت رسمی حملات خود را در استانبول و شهر توریستی "بورسا"، و برخی دیگر از شهرهای ترکیه به ویژه شهرهای معروف از سر گرفته اند. بنابراین، او می‌خواهد مردم ترکیه را که با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی سال آینده نسبت به بخش بزرگی از سیاست‌های حزب عدالت و توسعه «ناراضی» شده‌اند را قانع کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شانس احزاب مخالف افزایش خواهد یافت.
ادعای حمایت دولت عراق از حملات اخیر در خاک عراق و تایید ضمنی سوریه برای حمله دیگری در حسکه در شمال، با هدف "مشروعیت بخشیدن" به این حملات صورت می گیرد که نقض حاکمیت دو کشور است. اقداماتی که خشم برخی از محافل افکار عمومی ترکیه را بر می انگیزد، به ویژه با افزایش تعداد کشته شدگان در صفوف نیروهای ترکیه که به چهار سرباز رسید.
دولت رجب طیب اردوغان و نیروهایش اراضی عراقی به وسعت کشور لبنان یا بزرگتر را اشغال کرده و به زور در آنها پایگاه های نظامی ایجاد کرده اند که هزاران سرباز ترک و تجهیزات سنگین آنها در آن مستقر هستند. همین کار را در شمال و شمال غرب سوریه نیز به بهانه مقابله با گروه های تروریستی و حملات آنها -با اشاره مستقیم به حزب کارگران کردستان که در فهرست گروه های تروریستی طبقه بندی می شود و گروه های ترکی-سوری و عراقی متحد با آن- انجام می دهد.
این عملیات نظامی ترکیه در دو کشور همسایه (سوریه و عراق) آنها را در یک جبهه علیه آنکارا متحد می کند و شاید هماهنگی بین آنها به حمایت "اعلام نشده" از گروه های کرد مخالف دولت فعلی ترکیه تبدیل شود، زیرا در سایه این سیاست های تهاجمی ترکیه، دولت های دو کشور چیز زیادی نمی توانند از دست بدهند.
برخورد اردوغان با دولت های سوریه و عراق که از ویژگی های آن تکبر و از بالا به پایین نگاه کردن است، نتایج منفی برای امنیت داخلی ترکیه خواهد داشت که بارزترین جنبه آن انتقال خشونت ضد خشونت به داخل ترکیه است. به معنای بی ثباتی و ضربه زدن به بخش گردشگری است که نزدیک به پنجاه میلیارد دلار به خزانه ترکیه به ارمغان می آورد. ترکیه از نظر مساحت یک قاره است و اقلیت هایی هستند که از حاکمیت حزب عدالت و توسعه و سیاست های اردوغان، چه داخلی و چه مربوط به کشورهای همسایه، به ویژه سوریه،راضی نیستند و این اقلیت ها تقریباً 40 درصد از کل جمعیت ترکیه را تشکیل می دهند.
اظهارات وزیر خارجه ترکیه مبنی بر اینکه سوریه می خواهد با ترکیه در جنگ علیه یگان های مدافع خلق کرد در شمال و غرب سوریه همکاری کند این همان چیزی است که رهبری سوریه را خشمگین کرد که هرگونه گفتگوی سیاسی را به جز پس از خروج تمامی نیروهای ترکیه از خاک سوریه بدون قید و شرط رد می کند.
اردوغان پس از اینکه متوجه شد که سیاست بازی روی همه طناب‌ها، به‌ویژه در بحران اوکراین، نتیجه معکوس دارد و بر ترکیه، امنیت و ثبات آن تأثیر منفی می‌گذارد، در حال تجربه یک مخمصه داخلی و خارجی است روسیه نمی تواند فراموش کند که ترکیه پهپادهای بیرقدار را به اوکرائین بفروشد که منجر به کشته شدن صدها سرباز این کشور شد و سیاست بی طرفی و میل به میانجیگری که ترفندی را پشت سر خود پنهان می کند، فریبش نمی دهد. در مورد همه کشورهایی که او سعی کرد مشکلاتش را با آنها به صفر برساند، به ویژه مصر و عربستان سعودی همین را می گویند، همه آنها به دلیل نوسانات سیاسی تقریباً به او اعتماد ندارند.
پوتین زمانی که اردوغان در نشست دوجانبه سوچی پیشنهاد احیای توافقنامه آدانا در سال 1998 بین دو کشور را داد که همکاری جدی بین آنها را برای مقابله با تروریسم اختصاص می دهد، نردبان بلند و محکمی را به رئیس جمهور اردوغان برای پایین آمدن از درخت در بحران سوریه پیشنهاد کرد این صفحه جدیدی در روابط بود که به شکوفایی خود رسید، اما اردوغان این ابتکار عمل را رد کرد و از آن طفره رفت، زیرا او نمی خواهد متحدان اسلامگرای خود را که بیشتر آنها او را بعداً ترک کردند و متعاقباً از سرزمین های سوریه عقب نشینی کردند، خشمگین کند و حاکمیت کشور را به آنها بازگرداند.
بزرگترین مشکل رئیس جمهور اردوغان این است که منافع شخصی خود را بر منافع، امنیت و ثبات ترکیه ترجیح می دهد و برای این منظور آماده است به همه مخالفان خود در سرزمین های اشغالی و مصر، عربستان، امارات، یونان، قبرس و روسیه امتیازات خیالی بدهد. اما وقتی صحبت از سوریه به میان می‌آید، اعتراف به شکست است و او تا زمانی که رئیس‌جمهور اسد در قدرت است آرام نخواهد گرفت، حتی اگر ترکیه ویران شود و به یک کشور شکست خورده پر از هرج و مرج، ناامنی و بی ثباتی تبدیل شود.
