برکناری عمران خان در رای عدم اعتماد می تواند بر روابط با کشورهایی از جمله هند، افغانستان و چین تأثیر بگذارد.
به گزارش جماران به نقل از گاردین عمران خان، نخست وزیر پاکستان، پس از سه سال و هفت ماه قدرت، در اولین ساعات روز یکشنبه دهم آوریل 2022 با رأی ۱۷۴ نماینده از مجموع ۳۴۲ نفر از سمت نخست وزیری پاکستان عزل شد.
پس از تشکیل مجدد پارلمان در روز دوشنبه برای رای دادن به نخست وزیر جدید، دولت جدید به احتمال زیاد تحت رهبری شهباز شریف، رهبر مخالفان تشکیل خواهد شد.
این کشور با بیش از 220 میلیون نفر جمعیت بین افغانستان در غرب، چین در شمال شرق و هند در شرق قرار دارد که آن را از اهمیت استراتژیک حیاتی می سازد.
از زمان به قدرت رسیدن در سال 2018،سخنان خان بیشتر ضد آمریکایی شده است و او تمایل خود را برای نزدیک شدن به چین و اخیراً روسیه ابراز کرد - خان در 24 فوریه، روز آغاز تهاجم به اوکراین، با رئیس جمهور ولادیمیر پوتین گفتگو کرد.
ارتش قدرتمند پاکستان به طور سنتی سیاست خارجی و دفاعی را کنترل می کند، اما لفاظی های عمومی تند خان بر تعدادی از روابط کلیدی تأثیر گذاشت.
افغانستان
روابط بین آژانس اطلاعات نظامی پاکستان و طالبان در سال های اخیر سست شده است.
اکنون که طالبان به قدرت بازگشته اند - در بحبوحه بحران اقتصادی و انسانی به دلیل کمبود پول و انزوای بین المللی - قطر بدون شک مهمترین شریک خارجی این کشور است، موقعیتی که زمانی در اختیار پاکستان بود.
تنش بین طالبان و ارتش پاکستان که چندین سرباز را در حملات نزدیک به مرز مشترک خود از دست داده اند، افزایش یافته است. پاکستان از طالبان می‌خواهد تا برای سرکوب گروه‌های افراطی و نگرانی از گسترش خشونت در پاکستان، اقدامات بیشتری انجام دهند. این اتفاق از قبل شروع شده است.
خان نسبت به بسیاری از رهبران خارجی کمتر از طالبان در مورد حقوق بشر انتقاد کرده بود.
چین
خان به طور مداوم بر نقش مثبت چین در پاکستان و در کل جهان تأکید می‌کرد. کریدور اقتصادی چین و پاکستان به ارزش 60 میلیارد دلار (46 میلیارد پوند) که همسایگان را به هم پیوند می دهد، زیر نظر دو حزب سیاسی مستقر پاکستان که احتمالاً هر دو در دولت جدید قدرت مشترک دارند، مفهوم سازی و راه اندازی شد.
جانشین احتمالی شریف، برادر کوچک‌تر نواز شریف، نخست‌وزیر سه‌بار، مستقیماً به‌عنوان وزیر ارشد استان شرقی پنجاب با چین معامله کرد و شهرت او برای اجرای پروژه‌های زیربنایی بزرگ در حالی که از موقعیت سیاسی دوری می‌کند، در واقع می‌تواند به گوش پکن تبدیل شود.
هندوستان
همسایگان دارای سلاح اتمی از زمان استقلال در سال 1947، سه جنگ با یکدیگر داشته اند که دو مورد از آنها بر سر منطقه مورد مناقشه کشمیر با اکثریت مسلمان بوده است. تنش در امتداد مرز دوفاکتو در کشمیر به لطف آتش بس به پایین ترین سطح خود از سال 2021 رسیده است.
اما به دلیل بی اعتمادی عمیق نسبت به طیف وسیعی از مسائل، از جمله انتقاد شدید خان از نخست وزیر هند، نارندرا مودی، به دلیل مدیریت حملات او به مسلمانان اقلیت در هند، سال ها هیچ گفتگو رسمی دیپلماتیکی وجود نداشت.
کاران تاپار، یک مفسر سیاسی هندی که روابط هند و پاکستان را از نزدیک دنبال می‌کند، گفت که ارتش پاکستان می‌تواند بر دولت جدید اسلام‌آباد فشار بیاورد تا بر اساس آتش‌بس موفق در کشمیر ایجاد شود.
ژنرال قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش قدرتمند پاکستان اخیراً گفت که کشورش آماده است در صورت موافقت هند در کشمیر پیشروی کند.
سلسله شریف در طول سال‌ها در خط مقدم چندین نزاع با هند بوده است.
ایالات متحده
کارشناسان جنوب آسیا مستقر در ایالات متحده می گویند بحران سیاسی پاکستان بعید است اولویتی برای جو بایدن رئیس جمهور این کشور باشد که با جنگ در اوکراین دست و پنجه نرم می کند، مگر اینکه منجر به ناآرامی های گسترده یا افزایش تنش با هند شود.
رابین رافل، دستیار سابق وزیر امور خارجه در جنوب آسیا که از همکاران ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی است، گفت: ما ماهی های زیادی برای سرخ کردن داریم.
به گفته برخی تحلیلگران، با حفظ کنترل پشت پرده سیاست های خارجی و امنیتی توسط ارتش پاکستان، تغییر دولت نگرانی عمده ای نبود.
کورتیس، که به عنوان مدیر ارشد شورای امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا در جنوب آسیا خدمت می کرد، گفت:از آنجایی که این ارتش است که سیاست‌هایی را که ایالات متحده واقعاً به آنها اهمیت می‌دهد، یعنی افغانستان، هند و سلاح‌های هسته‌ای، هدف می‌گیرد، تحولات سیاسی داخلی پاکستان تا حد زیادی برای ایالات متحده بی‌ربط است.
وی افزود که سفر خان به مسکو از نظر روابط ایالات متحده یک "فاجعه" بوده است و یک دولت جدید در اسلام آباد حداقل می تواند به بهبود روابط کمک کند. خان آمریکا را مسئول بحران سیاسی کنونی دانسته و گفته است که واشنگتن خواهان برکناری او به دلیل سفر اخیر به مسکو است. واشنگتن هر گونه نقشی را رد می کند.
هم زمان با برکناری عمران خان از مقام نخست وزیری پاکستان توسط مجلس این کشور، ده ها هزار نفر از موافقان و مخالفان او در خیابانهای اسلام آباد و لاهور حاضر شده و دست به شادی و یا مخالفت زده اند.
شایان ذکر است پس از آنکه مجلس پاکستان پس از یک نشست ۱۴ ساعته طرح استیضاح عمران خان را بررسی کرد و به برکناری وی رای مثبت داد، به طور هم زمان دهها هزار نفر از مردم پاکستان، بعضی برای شادی و برخی برای مخالفت به خیابان های اسلام آباد ریخته اند.
ویدیوهایی از مولانا فضل الرحمان، رئیس جمعیت علمای اسلام پاکستان که روابط نزدیکی با طالبان دارد منتشر شده که جمعیت دیدار کننده با او برکناری عمران خان را تبریک می گویند و او نیز با شادی به آنها پاسخ متقابل می دهد . فضل الرحمان از مخالفان سیاسی جدی عمران خان محسوب می شد که هم اکنون به یکی از خوشحال ترین چهره های سیاسی پاکستان تبدیل شده است.
عمران خان پیش از این هشدار داده بود که در صورت برکناری، دولت جدید را به رسمیت نخواهد شناخت.
آقای خان همچنین مخالفانش را به همکاری با ایالات متحده متهم کرده است. آمریکا این اتهام را رد می کند.
او از مردم خواسته بود تا یکشنبه به خیابان‌ها بیایند و علیه دخالت بیگانگان تظاهرات کنند.
در همین حال منابع خبری از حضور دهها هزار نفر از طرفداران عمران خان در پی عزل او در خیابان های لاهور خبر داده اند.
از نخست وزیر معزول پاکستان نقل شده که گفته است : من در برابر توطئه دشمنان خارجی تنها ماندم اگر می‌خواهید مرا بکشید، بکشید، من به مردم کشورم خیانت نمیکنم و مرگ یک روز فرا میرسد.
بله من تنها هستم اما بردگی پذیرفته نیست. من تا لحظه آخر می جنگم و حاضرم به زندان بروم.
به نظر می رسد تحولات سیاسی پاکستان یک بار دیگر می رود تا این کشور را مدتی دچار بحران سیاسی کند، موضوعی که در این کشور سابقه دار است چرا که هیچ نخست وزیری در این کشور تا کنون نتوانسته دوره پنج ساله خود را به اتمام برساند و یا از طریق کودتا و یا از طریق ترور از کار برکنار شده است.
با این همه عمران خان اولین نخست وزیر پاکستان است که به شیوه رای عدم اعتماد از طریق مجلس از قدرت کنار گذاشته می شود. اقدامی که از سوی عمران خان و طرفدارانش به کودتای نرم و توطئه آمریکا لقب گرفته است.
