تحریم فوری واردات نفت روسیه شوکی به اتحادیه اروپا وارد خواهد کرد که جبران آن در کوتاه مدت امکان نخواهد داشت.
به گزارش جماران، یورونیوز در گزارشی نوشت: وزرای خارجه اتحادیه اروپا دوشنبه ۲۱ مارس در بروکسل گردهم آمدند تا درباره تحریم های جدید علیه روسیه تصمیم گیری کنند. اولین گمانه زنی ها نشان می داد که هدف اصلی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تحریم «نفت و زغال سنگ» روس‌هاست.
بیشترین وابستگی اتحادیه اروپا به گاز وارداتی روسیه است به همین دلیل وزرای خارجه فعلا قصد ندارند در بحبوحه جنگ اوکراین گاز صادراتی این کشور را تحریم کنند. البته پس از جلسه وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، معلوم شد که آنها برای تحریم نفت روسیه آماده نیستند. اختلافات شدید در جلسه دوشنبه کسب یک توافق در این باره را دست کم به جلسه بعدی این وزرا موکول کرد.
یکی از مهم ترین تحریم هایی که اتحادیه اروپا علیه دولت روسیه در روزهای گذشته انجام داده است، مسدودکردن دارایی های بانک مرکزی این کشور است.
در روزهای اخیر با محاصره و بمباران شهر بندری ماریوپل که ارتباط اوکراین با دریای آزوف را کاملا قطع کرده، زمزمه های مبنی بر تشدید تحریم ها علیه کاخ کرملین قوت گرفت.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از جلسه وزرای خارجه حمله به ماریوپل را «جنایت بزرگ جنگی» خواند.
سایمون کاونی، وزیر خارجه ایرلند، پیش از آغاز نشست به خبرنگاران گفت که «دیر یا زود» کشورهای عضو اتحادیه اروپا ناگزیر می شوند تا به این تحریم‌ها تن دهند.
گفته می شود که مهم ترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا که با تحریم فوری نفت خام روسیه مخالفت کرده‌اند «هلند و آلمان» هستند. وزرای خارجه این کشورها گفته اند که تحریم فوری واردات نفت روسیه شوکی به اتحادیه اروپا وارد خواهد کرد که جبران آن در کوتاه مدت امکان نخواهد داشت.
«آنالِنا بِربوک»، وزیر خارجه آلمان به خبرنگاران گفت: «مسئله تحریم نفتی روسیه این نیست که ما آن را می خواهیم یا نه، بلکه مسئله این است که چقدر به نفت این کشور وابسته هستیم». وی تاکید کرد که آلمان وبسیاری دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا نمی توانند ناگهان تصمیم به قطع واردات نفت روسیه بگیرند.
او گفت: « اگر می توانستیم بصورت خودکار این کار را انجام دهیم مطمین باشید در این زمینه شک نمی کردیم.»
پیش از جلسه وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو، بسیاری از تحلیلگران و دیپلمات ها هشدار داده بودند که «تحریم انرژی های فسیلی وارداتی روسیه» یکی از پیچیده ترین تصمیم های اتحادیه اروپا خواهد بود.
به نظر می رسد بسیاری از کشورهای عضو، تحریم انرژی های فسیلی روسیه را «خط قرمز» سیاست های خارجی گذاشته اند. این کشورها می گویند در صورت تحریم، امکان دارد اقتصاد ملی آنها دچار شوک و بحران بی سابقه شود.
به نظر می رسد که «توافق مشترک درباره تحریم انرژی های فسیلی صادراتی روسیه به اتحادیه اروپا تنها در صورتی امکان پذیر باشد که یک حمله شیمیایی به یکی از شهرهای اوکراین، خصوصا کی‌یف، انجام پذیرد.»
درباره تحریم زغال سنگ روسیه هم اشتراک نظر زیادی وجود ندارد. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا ازجمله، آلمان و لهستان و دانمارک می گویند که قطع واردات زغال سنگ روس برای آنها خط قرمز است و در وضعیت موجود اقتصادی نمی توان تن به آن بدهند.
ولادیمیر پوتین بارها در هفته های اخیر اروپا را تهدید کرده که درصورت توافق بر سر چنین تحریم هایی مسکو خط لوله گاز را به اروپا خواهد بست. رئیس جمهوری روسیه چون میزان وابستگی اتحادیه اروپا به گاز روسیه را می داند از این تهدید به عنوان یک «عامل بازدارنده بالقوه» بهره می برد. بدین ترتیب در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا، برخلاف وعده های پیش از جلسه هیچ توافقی بر سر تحریم ورود حامل انرژی فسیلی روسیه، نفت و زغال سنگ بدست نیامد.
آیا تحریم‌های دوره‌ای اتحادیه اورپا علیه روسیه تاثیرگذار بوده‌اند؟
اتحادیه اروپا از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، در ۲۴ فوریه تا امروز چهار دوره تحریم علیه روسیه اعمال کرده است، تحریم هایی که گام به گام شدیدتر و سخت تر شدند.
در درجه اول، هدف اصلی تحریم ها افراد حقیقی و حقوقی و بانک های روسیه قرارگرفتند. صدها فرد از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه او و الیگارش‌های بخش فولاد، از جمله رومن آبراموویچ، مالک چلسی هدف قرارگرفتند.
اتحادیه اروپا، همچنین صادرات هر کالایی را که می تواند مورد استفاده ارتش روسیه واقع بشود ممنوع کرد. همزمان صادرات محصولات لوکس به روسیه قدغن شد.
با این حال همچنان بسیاری از شرکت های بزرگ تولید و توزیع مواد غذایی اروپایی چون «نستله» و «اوشان» نمایندگی های خود در روسیه را نبسته اند. شرکت فرانسوی توتال هم همچنان به انجام تعهدات گازی و نفتی خود در خاک فدراسیون روسیه مصر است. اصراری که برای مقر این شرکت در پاریس گران تمام شد و گروه های حقوق بشری و محیط زیستی درب ورودی مقر توتال در پاریس را مورد هجمه قرار دادند.
وابستگی شدید اتحادیه اروپا به انرژی‌های فسیلی روسیه
به جز این تحریم ها، اروپا تاکنون به مهم ترین منبع درآمد روسیه یعنی فروش انرژی های فسیلی حمله نکرده چرا که اتحادیه اروپا به شدت به روسیه برای تامین انرژی خود متکی است. فرآورده های نفتی وگازی بطور میانگین یک سوم اقتصاد وارداتی اتحادیه اروپا را در بر می گیرند.
سوخت های فسیلی جامد، مانند زغال سنگ هم ۱۲.۷ درصد از ترکیب انرژی وارداتی اتحادیه اروپا را تشکیل می دهند.
به معنای دیگر مسکو بیش از ۴۰ درصد صادرات گاز به اتحادیه اروپا، ۲۷ درصد واردات نفت خام و ۴۶.۷ درصد واردات سوخت های جامد مانند زغال سنگ را دراختیار دارد. البته پس در هفته های اخیر، پس از جنگ روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی تصمیم گرفته اند تا پیش از پایان سال ۲۰۲۲ خود را از واردات سوخت های فسیلی روسیه مستقل کنند.
آمارهای رسمی نشان می دهند که اتحادیه اروپا از ابتدای حمله روسیه به اوکراین، ۱۶.۸ میلیارد یورو به روسیه بابت سوخت های فسیلی پرداخت کرده است.
تحریم گام به گام روسیه بی‌نتیجه است
سیمونه تاگلیاپیترا، کارشناس ارشد اندیشکده بروگل، به یورونیوز می گوید که « دوره‌های تحریمی اتحادیه اروپا که قرار است گام به گام درآمدهای روسیه ولادیمیر پویتن را کاهش بدهند» در نهایت بر اقتصاد این کشور در کوتاه مدت نتیجه ای نخواهند داشت و «باعث نمی شود تا روسیه دست از تهاجم در اوکراین بکشد.» به گفته این تحلیلگر تنها «یک تحریم فوری جهانی» می تواند درآمدهای کاخ کرملین را به شدت کاهش دهد که «البته بعید است دولت چین کمونیست، دومین ابرقدرت اقتصادی جهان، با این تحریم ها موافقت کند.»
به گفته سیمونه تاگلیاپیترا، کارشناس ارشد اندیشکده بروگل «اتحادیه اروپا باید رویکرد هوشمندانه تری» در پیش بگیرد. مثلا به جای تحریم کامل واردات سوخت روسیه، بابت واردات از این کشور مالیات بگیرد. به این ترتیب شهروندان اروپایی ضرر نمی‌کنند و اقتصاد ۲۷ کشور عضو با بحران مواجه نمی شود.
هشدار روسیه درباره تحریم انرژی‌های فسیلی این کشور
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین بار دیگر روز دوشنبه هشدار داد که «تحریم انرژی های فسیلی روسیه تاثیری بسیاری جدی روی بازار جهانی نفت خواهد گذاشت.» سخنانی که تاکنون به حقیقت تبدیل شده و دست کم در اروپا با افزایش تصاعدی قیمت بنزین و گازوئیل روبرو بوده ایم. افزایشی که باعث تظاهرات و اعتصاب در بخش هایی از اروپا شده است.
کمتر از ۴ هفته از جنگ اوکراین در روسیه می گذرد با این حال این ارتش روسیه است که به پیشروی در شهرهای مختلف اوکراین ادامه می دهد.
هرچند کاخ کرملین در این راه تلفات جانی و مالی زیادی متحمل شده است و مقاومت دولت اوکراین دربرابر تهاجم روسیه ادامه دارد، اما هنوز تحریم های شدید اقتصادی اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه کاخ کرملین، و شخص ولادیمیر پوتین، روسیه را برای پایان این تهاجم قانع نکرده اند.
برخی از دیپلمات ها در بروکسل، پایتخت اتحادیه اروپا، بر این باورند که شاید رهبران ۲۷ کشور عضو باید تصمیماتی جز تحریم های اقتصادی علیه روسیه اتخاذ کنند.
