تصمیم چین به دادن راى ممتنع جمعه شب در پایان رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد در محکومیت تهاجم روسیه به اوکراین ممکن است منبعی برای ناامیدی عمیق در غرب باشد، اما این یک لرزش عصبی را نیز به وزارت امور خارجه روسیه وارد خواهد کرد که حفاظت از چین بدون قید و شرط نیست.
به گزارش جماران به نقل از گاردین، دیپلمات‌های مستقر در بریتانیا، با نگاهی به موضع چین در اواسط هفته، انتظار داشتند پکن در رای‌گیری علیه طرح مورد حمایت آمریکا به روسیه بپیوندد، اما همانند امارات متحده عربی و هند، رای ممتنع داد و روسیه را در استفاده از حق وتو به عنوان عضو دائمی شورای امنیت منزوی کرد.
در یک سطح، رای نشان‌دهنده خط کمترین مقاومت برای چین است و می‌توان آن را بازگشتی به امنیت حمایت طولانی‌مدت چین از نقض‌ناپذیری مرزها و حمایت از عدم مداخله در امور دولت‌های مستقل دانست. اما نشانه‌های آزمایشی وجود دارد که نشان می‌دهد چین در دفاع از روش‌های پوتین و اختلال بالقوه در اقتصاد جهانی ناراحت است.
پوتین ممکن است با به تعویق انداختن حمله به اوکراین تا بعد از بازی های المپیک زمستانی احترام خود را به چین نشان داده باشد، اما با چین در مورد تهاجم مشورت نشد. دیپلمات های چینی پیش بینی های تهاجم را به سخره گرفتند و بسیاری از شهروندان را در محل رها کردند. قرارداد مشارکت عمیق‌تر که با روسیه در 4 فوریه، روز افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی پکن امضا شد، بدون تهاجم پیش‌بینی شده بود. چین از نظم جهانی موجود سود می برد و بی ثباتی را ناراحت کننده می بیند. دورنمای قطع شدن روسیه از سیستم پرداخت سوئیفت ممکن است به نفع تلاش های چین برای ایجاد یک جایگزین باشد، اما اختلال کوتاه مدت نگران کننده است.
به عنوان مثال، در روز جمعه قابل توجه بود که روسیه پس از گفتگوی پوتین و رئیس جمهور شی جین پینگ، پیشنهاد مذاکره در سطح بالا با اوکراین را در مینسک، البته با شرایط غیرقابل قبول، داد. قبل از رای گیری، وزیر امور خارجه چین سه تماس از لیز تراس، وزیر خارجه انگلیس، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور امانوئل ماکرون را پذیرفت. چین در آن تماس ها اعلام کرد که حمایت خود از عدم مداخله و منشور سازمان ملل را تکرار کرده است، اما همچنین با احساس روسیه مبنی بر اینکه توسط پنج دور متوالی توسعه ناتو تهدید شده است ابراز همدردی کرد. اما حتی اگر چین با امتناع سرسختانه از توصیف اقدامات پوتین به‌عنوان تهاجم، خود را منحرف کند، روسیه را در انتقادات خود قرار دهد. چین روز جمعه تاکید کرد که «کاملاً ضروری است که همه طرف‌ها برای جلوگیری از وخامت اوضاع در اوکراین یا حتی خارج شدن از کنترل، خویشتنداری لازم را به کار گیرند. امنیت جان و دارایی مردم عادی باید به طور موثر محافظت شود و به ویژه باید از بحران‌های انسانی در مقیاس بزرگ جلوگیری کرد.
اوکراین باید پل ارتباطی بین شرق و غرب باشد نه خط مقدم رویارویی بین کشورهای بزرگ این، به طور ضمنی، نشان می‌دهد که چین ترجیح می‌دهد اوکراین یک کشور بی‌طرف باشد.
خطری که برای روسیه وجود دارد این است که اگر این کشور به وضعیت نابسامان تنزل یابد، به جای شریک آینده چین، به عنوان یک درخواست کننده باقی خواهد ماند. طی 10 سال، اروپا خود را از وابستگی به گاز و نفت روسیه رها خواهد کرد - این امر در رم و برلین به یک امر ضروری تبدیل شده است. روسیه به عنوان مشتری به چین متکی خواهد بود.
خطر بیشتری برای روسیه وجود دارد. چین به نفوذ خود در آفریقا افتخار می کند. تمامی نمایندگان آفریقایی در شورای امنیت به روسیه رای منفی دادند. سفیر کنیا این کار را با تاکید بر اینکه با مداخلات نظامی قبلی غرب مخالفت کرده است، انجام داد.
آزمایش‌های گسترده‌تری از عقاید آفریقایی قریب‌الوقوع است. واشنگتن خواهان این است که گناه روسیه قبل از مجمع عمومی 193 عضوی که در آن همه اعضا رای می‌دهند، بیشتر مورد آزمایش قرار گیرد.
اتحاد گسترده ای در پشت آرمان اوکراین شکل می گیرد.
در مناظره ای که روز چهارشنبه برگزار شد، کشورهایی از گواتمالا گرفته تا ترکیه و ژاپن استقبال روسیه از جمهوری های خودخوانده جدایی طلب را محکوم کردند یا از اوکراین حمایت کردند.
در سال 2014، پس از تصرف کریمه توسط روسیه، مجمع عمومی قطعنامه ای را تصویب کرد که همه پرسی روسیه در کریمه را باطل اعلام کرد. 100 رای موافق، 11 رای مخالف و 58 رای ممتنع دریافت کرد، در حالی که 22 کشور رای ندادند. در صورت رأی گیری بیشتر، مسائل اندکی متفاوت خواهد بود، اما تهاجم آشکارتر از سال 2014 بوده است، رسانه های اجتماعی فراگیرتر شده است و چین، که جایگاه آن در صحنه جهانی رو به رشد است، پنهان کردن آن آسان تر است. با قدرت بیشتر، شاید مسئولیت بزرگتری به وجود بیاید.
شایان ذکر است شورای امنیت سازمان ملل متحد جمعه شب برای بررسی جنگ روسیه علیه اوکراین تشکیل جلسه داد. با اینکه مشخص بود که روسیه به عنوان عضو دائم شورای امنیت از حق وتوی خود استفاده می‌کند اما چین، هند و امارات عربی متحده نیز به این قطعنامه رای ممتنع دادند.
ژانگ جون، نماینده دائم چین در شورای امنیت در توجیه رای خود گفت که «دیپلماسی تنها راه حل بحران اوکراین» است.
وی گفت: چین عمیقا از آنچه در اوکراین می‌گذرد نگران است، ما نمی‌خواهیم شاهد چنین اتفاقی باشیم. چین همواره خواستار احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی تمام کشورهاست. ما همیشه خواستار راه حلی قابل قبول و صلح آمیز برای پایه برابری و احترام متقابل بوده‌ایم. ما از اوکراین و روسیه برای حل مشکلاتشان از طریق گفتگو حمایت می‌کنیم.
وی با اشاره به دو جلسه فوری شورای امنیت درباره بحران اوکراین که هفته پیش برگزار شد گفت که در شرایط حساس و پیچیده کنونی شورای امنیت نه تنها باید پاسخ مناسب ارائه دهد بلکه باید بسیار هشیار باشد.
ژانگ چون در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه «مساله اوکراین یک شبه پیش نیامده» گفت که این بحران «نتیجه علزیاد و پیچیده» است. وی همچنین به توسعه ناتو به سمت شرق اشاره کرد و گفت: «اوکراین باید پلی بین شرق و غرب باشد نه خط مقدم مواجهه قدرت های بزرگ.» نماینده چین همچنین تاکید کرد که راه حل نهایی بحراین اوکراین رها کردن تفکر جنگ سرد و توجه و رعایت نگرانی‌های امنیتی مشروع تمام کشورهاست.»
