بحران روسیه و اوکراین: نیروهای پوتین کجا هستند و گزینه های او چیست؟

به گزارش جماران به نقل از گاردین پس از آنکه روسیه صدها تانک، توپخانه خودکششی و حتی موشک های بالستیک کوتاه برد را از سیبری در محدوده ضربه به سمت جلو مستقر کرد، مقامات آمریکایی نسبت به "احتمال بسیار مشخص" تهاجم روسیه به اوکراین در چند روز آینده هشدار داده اند. 

لفاظی های مسکو نیز خصمانه تر شده است. ولادیمیر پوتین خواستار ضمانت‌های قانونی شده است که اوکراین هرگز به ناتو نخواهد پیوست یا میزبان سامانه‌های حمله موشکی این کشور نخواهد بود، امتیازاتی که بعید است او دریافت کند. انبوهی از فعالیت های دیپلماتیک کمک چندانی به کاهش تنش ها نکرده است.

پوتین نیز زمان کوتاهی دارد. سربازان او نمی توانند به طور نامحدود خارج از پادگان باقی بمانند. در اواخر زمستان او احتمالاً مجبور خواهد شد حمله ای را آغاز کند یا نیروهای خود را به عقب بکشد، چیزی شبیه به عقب نشینی. در این بین بریتانیا، ایالات متحده و دیگران باید به شهروندان خود بگویند که اوکراین را ترک کنند.

ما در مورد استقرار چه می دانیم؟

تا 6 فوریه، گروه‌های تاکتیکی گردان 74-76، کوچک‌ترین واحد عملیاتی ارتش مسکو، توسط گروه اطلاعاتی نظامی روچان مشاور تخمین زده شد که در نزدیکی مرزهای اوکراین در روسیه و بلاروس مستقر هستند. بسیاری از تسلیحات سنگین مستقر در نزدیکی اوکراین در بهار 2021 وارد شدند، زمانی که روسیه حدود 110000 سرباز را با تانک و سایر تسلیحات سنگین در نزدیکی مرز مستقر کرد. برخی، اما نه همه، نیروهای روسیه در ماه مه پس از تضمین پوتین با جو بایدن، مستقر خواهند شد.

چند هفته است که نیروهای روسیه از شرق وارد شده اند. در 11 فوریه، رئیس سرویس اطلاعاتی نروژ گفت که تعداد آنها 150000 نفر است. در مناطق جدا شده دونتسک و لوهانسک نیز نیروهای جدایی طلب حضور دارند. تعداد آنها 32000 نفر تخمین زده می شود که برخی از آنها احتمالاً نیروهای ناشناس روسیه هستند.

در اوایل فوریه، شواهدی وجود داشت مبنی بر اینکه نیروهایی که قبلاً چند صد مایل دورتر از مرز جمع شده بودند، به اوکراین نزدیک‌تر می‌شدند. نشانه هایی وجود داشت که نشان می داد هفت ایستگاه BTG در یلنیا، در نزدیکی اسمولنسک، به سمت نزدیک کلینتسی، در حدود 100 کیلومتری مرز حرکت می کردند. روسیه در سال جدید شروع به انتقال تانک‌ها، توپخانه، سامانه‌های دفاع هوایی و جت‌های جنگنده به بلاروس برای تمرین‌های مشترک «اقدام متفقین» کرد که از 10 فوریه آغاز شد و قرار است تا 20 فوریه ادامه داشته باشد. این استقرار به رشد خود ادامه می دهد و در حال حاضر حدود 17 BTG یا احتمالاً بالاتر تخمین زده می شود.

ناتو هشدار داده است که تعداد نیروهای روسیه در بلاروس ممکن است به 30 هزار نفر برسد، از جمله نیروهای عملیات ویژه اسپزناز، جنگنده‌های SU-35، سامانه‌های دفاع هوایی اس-400 و موشک‌های اسکندر که می‌توانند تسلیحات هسته‌ای را حمل کنند و بردی معادل 500 کیلومتر دارند.

 یکی از بزرگترین نیروهایی که از ماه می 2021 در نزدیکی اوکراین باقی مانده است، از ارتش 41 تسلیحات ترکیبی است که مقر آن در نووسیبیرسک تقریباً 2000 مایلی دورتر است. برخی از نیروهای 41 CAA که از بهار در منطقه آموزشی پوگونوو در جنوب ورونژ مستقر هستند، به یلنیا، شهری در منطقه اسمولنسک نزدیکتر به بلاروس نقل مکان کرده اند.

 بر اساس برآورد کنراد موزیکا، تحلیلگر دفاعی مستقل، این تجهیزات شامل پیاده نظام موتوری، تانک های جنگی اصلی، توپخانه موشکی و موشک های بالستیک کوتاه برد اسکندر است که از شش یا هفت BTG تخمین زده می شود.

تصاویر ماهواره ای گرفته شده از بالای Pogonovo ورود تجهیزات بیشتری را بین نوامبر 2021 و ژانویه 2022 نشان می دهد. دیگر تحرکات اخیر نشان می دهد که تیپ های تفنگ موتوری از ارتش 49 ترکیبی در حال حرکت به سمت کریمه هستند. توپخانه و دارایی های پدافند هوایی ارتش 58 تسلیحات ترکیبی نیز در عکس های ماهواره ای گرفته شده از بالای نووزرنه در غرب کریمه مشاهده شده است. ایالات متحده تخمین می زند که 10000 سرباز در اواخر ژانویه و اوایل فوریه وارد کریمه شدند. همچنین واحدهایی وجود دارند که به طور دائم در نزدیکی اوکراین از ارتش های ترکیبی 8 و 20 مستقر شده اند.

حمله روسیه چه شکلی می تواند داشته باشد؟

آژانس‌های اطلاعاتی غربی بر این باورند که محتمل‌ترین هدف حمله روسیه محاصره کی یف و اجبار تغییر رژیم خواهد بود و پوتین از 11 فوریه تعداد نیروهای کافی برای حمله به این کشور را مستقر کرده بود. این برخلاف تصوری است که در اواخر ژانویه در اوکراین وجود داشت مبنی بر اینکه حمله متمرکز در شرق محتمل ترین سناریو است. در 21 ژانویه، اطلاعات نظامی اوکراین اعلام کرد که از ابتدای ماه جاری مسکو تانک های اضافی، توپخانه خودکششی، خمپاره و بیش از 7000 تن سوخت به جدایی طلبان در شرق اوکراین داده است. نقشه ای که اطلاعات ارتش اوکراین در ماه نوامبر منتشر کرد، بدترین سناریو را نشان می داد. نیروهای روسی که از شرق از مرز اوکراین عبور می کنند و از کریمه حمله می کنند، و همچنین با پشتیبانی سربازان روسی در ترانس نیستریا و نیروهای اعزامی از بلاروس، یک حمله آبی خاکی به اودسا را آغاز می کنند.

ایالات متحده، بریتانیا و برخی از کارشناسان مستقل غربی بر اهمیت بلاروس تأکید می کنند. این کشور که اکنون نزدیک به مسکو است، ساده‌ترین مسیر تهاجم به کیف پایتخت اوکراین در نظر گرفته می‌شود، زیرا به نیروهای روسیه اجازه می‌دهد از رودخانه بزرگ دنیپر در قلمرو دوستانه عبور کرده و از غرب به کی یف حمله کنند.

پیامدهای اقتصادی احتمالی هر جنگ جدید بسیار زیاد خواهد بود زیرا ایالات متحده و متحدانش وعده تحریم‌های اقتصادی و فناوری «مهم و شدید» را در صورت حمله می‌دهند، در حالی که روسیه می‌تواند عرضه گاز به اروپا را قطع کند. روسیه همچنان می تواند در مذاکرات از غرب امتیاز بگیرد و در عین حال نیروهای خود را در امتداد مرز برای تهدید قابل قبول تشدید تنش حفظ کند. پوتین گفته است که معتقد است تنش های بالا برای روسیه مفید است. با این وجود، تحلیلگران می گویند که بدون یک پیروزی آشکار دیپلماتیک، هر عقب نشینی می تواند مانند یک شکست به نظر برسد.

چه زمانی ممکن است یک حمله رخ دهد؟

فوریه برای مدت طولانی به عنوان محتمل ترین ماه برای حمله احتمالی در نظر گرفته شده است. سربازان روسیه در تمرینات نظامی در بلاروس شرکت می کنند که قرار است در 20 فوریه به پایان برسد و ولادیمیر پوتین از سفر خود به پکن برای مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی بازگشته است.

چگونه به اینجا رسیدیم؟

پوتین در سال 2014 نیروهای خود را برای الحاق کریمه، منطقه ای عمدتا روسی زبان اوکراین، فرستاد. روسیه همچنین شورش جدایی‌طلبان را در جنوب شرق اوکراین برانگیخت و سربازان و سلاح‌های مخفیانه را برای تحریک درگیری که به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد، فرستاد. یک توافق صلح در سال 2015 یک خط مرزی ایجاد کرد و از هر دو طرف خواست تا امتیازاتی بدهند. از آن زمان، نبردهای سطح پایین در امتداد جبهه ادامه یافت و هر دو طرف طرف مقابل را به نقض توافق متهم کردند که به گفته ناظران نزدیک به فروپاشی است.

روسیه دیگر نمی خواهد وضعیت موجود را حفظ کند و به دنبال راه دیگری برای اعمال کنترل بر اوکراین است.

نقش نورد استریم 2 چیست؟

تکمیل خط لوله گاز نورد استریم 2 از روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک به هر دو طرف یک سلاح اقتصادی می دهد.

این خط لوله به روسیه این امکان را می دهد که بدون عبور از اوکراین گاز را به اروپا بفرستد، به این معنی که مسکو می تواند بدون این خطر که کیف به تلافی مسیر تامین گاز را قطع کند، بر کیف فشار وارد کند. اوکراین به شدت علیه این پروژه لابی کرده و گفته است که این پروژه امنیت ملی این کشور را تضعیف می کند.

با این حال، این خط لوله که به پروژه حیوان خانگی پوتین تبدیل شده است، هنوز آنلاین نشده است و دولت های غربی نشان داده اند که در صورت تهاجم، ممکن است هرگز چنین اتفاقی نیفتد.

شایان ذکر است تصاویر جدید ماهواره‌ای نشان دهنده افزایش حضور و استقرار نیروهای روسی در سه جبهه اطراف اوکراین است و این مساله نگرانی‌ها درباره وقوع یک تهاجم را افزایش می‌دهد.

به نوشته نیوزویک، این تصاویر که روز پنجشنبه توسط کمپانی فناوری "ماکسار" مستقر در کلورادو منتشر شد نشان می‌دهد که سربازان و تجهیزات روسی در جبهه‌های این کشور در کریمه، بلاروس و غرب روسیه مستقر شده‌اند.

اگرچه روسیه بارها هرگونه آمادگی و برنامه ریزی برای انجام حمله به اوکراین را رد کرده اما حدود ۱۳۰ هزار سرباز روسی اکنون در نزدیکی مرز این کشور مستقر شده‌اند.

کمپانی ماکسار همچنین گزارش داده که استقرار بزرگ سربازان و تجهیزات نظامی و ارتشی روسی اخیرا به منطقه آموزشی شرق روسیه به نام "کورسک" رسیده‌اند که ۷۵ مایلی شرق مرز با اوکراین است.

همچنین بیش از ۵۵۰ چادر و صدها خودروی زرهی نیز در فرودگاه "اوکتیابرسکویه" بزرگترین شهر شبه جزیره کریمه دیده شده است.

همچنین در دیگر شهرهای کریمه نیز استقرار توپخانه‌ای و فعالیت‌های آموزشی و همچنین استقرار در شهر "اسلاونه" مشاهده و گزارش شده است.

اوکراین هم‌چنین می‌گوید که روسیه عملا دسترسی این کشور از طریق دریا به بیرون را مسدود کرده است. این درحالی است که روسیه برای یک مانور دریایی در طول هفته آینده آماده می‌شود.

دمیترو کولِبا، وزیر خارجه اوکراین گفت که دسترسی این کشور به دریای آزوف کاملا سد شده و نیروهای روسیه دسترسی این کشور به دریای سیاه را هم تقریبا به طور کامل قطع کرده‌اند.

مانورهای دریایی روسیه هفته آینده در این دو دریا در جنوب اوکراین انجام خواهد شد. روسیه با اشاره به انجام آزمایش‌های موشکی و توپخانه‌ای هشدارهای ساحلی صادر کرده است.

وزارت خارجه اوکراین گفت که "وسعت بی سابقه ناحیه محل مانورها کشتیرانی در هر دو دریا را عملا غیرممکن می‌کند" و اولکسی رزنیکف، وزیر دفاع این کشور در توییتی نوشت که آب‌های بین‌المللی این دو دریا توسط روسیه مسدود شده است.

نیوزویک پیشتر گزارش کرده بود که آمریکا در حال استقرار سربازانش در اورپاست و به زودی ۱۷۰۰ سرباز دیگر را در مرز با لهستان به منظور تقویت متحدانش در ناتو مستقر می‌کند. اما هنوز مشخص نیست که آیا رزمایش‌ها یا مانورهای نظامی قرار است انجام شود یا خیر.

کریستوفر دوناهو، یکی از مقام‌های ارتش آمریکا در پی ورود به لهستان گفت: مشارکت ملی ما در اینجا در لهستان نشان‌دهنده همبستگی ما با همه متحدانمان در اروپاست و بدیهی است که در این دوره عدم اطمینان، ما به این نتیجه رسیده‌ایم که با هم قوی‌تر هستیم.

روز پنجشنبه همچنین وزارت خارجه آمریکا توصیه سفر خود به اوکراین را به روز کرد و از شهروندانش در این کشور خواست تا هر چه سریعتر اوکراین را ترک کنند چون دولت آمریکا در صورت حمله روسیه به اوکراین نمی‌تواند آنها را از اوکراین خارج کند.

 ایالات متحده امروز تصمیم خود در رابطه با خروج کارکنان سفارت این کشور در کی‌یف را اعلام خواهد کرد.

«آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه ایالات متحده، در میانه تشدید تنش‌ها در مرز اوکراین و روسیه، از شهروندان آمریکایی که در اوکراین حضور دارند خواست تا این کشور را ترک کنند. 

ایالات متحده همچنین قصد دارد تا امروز -شنبه- تصمیم خود مبنی بر خروج کارکنان سفارت این کشور از اوکراین را اعلام کند.

بر اساس برخی گزارش‌ها،‌ تعداد محدودی از دیپلمات‌های ایالات متحده به غرب اوکراین،‌ در نزدیکی مرز لهستان،‌ منتقل خواهند شد تا ایالات متحده بتواند در این کشور حضور دیپلماتیک داشته باشد. 

مقامات ایالات متحده، پیش‌بینی می‌کنند که روسیه به‌زودی و در روزهای آینده به اوکراین حمله خواهد کرد.