آیا روسیه شیر گاز را بر غرب می بندد؟

به گزارش جماران، روزنامه فرانسوی  لوفیگارو در گزارشی نوشت: چه روسیه به اوکراین حمله کند یا نه، تنش ناشی از آن نگران کننده است. گازپروم روسیه بیش از 40 درصد گاز وارداتی اروپا و بیش از 20 درصد مصرف سالانه آن را تامین می کند. و اگر غرب روسیه را تحریم کند، مسکو می تواند عرضه گاز به اروپا را قطع یا حتی متوقف کند تا حداقل همسایگان اروپایی خود را تحت فشار قرار دهد.

ژان لوک ملانشن، یکی از اعضای مجلس ملی فرانسه، نگران است: "آیا اتحادیه اروپا در صورت وقوع درگیری در اوکراین، طرح "ب" دارد؟ فرانسه در این زمینه چگونه عمل می کند؟ این نماینده پارلمان در 30 ژانویه در شبکه تلویزیونی فرانس 5 نسبت به جایگزینی این 40 درصد ابراز تردید کرده گفت: "به نظر شما ما می توانیم بدون این گاز کار کنیم؟" و در توییتر تصریح کرد: آمریکایی ها ترجیح می دهند که ما گاز شیل آنها را بخریم و نه روسیه. آیا ما برای زندگی در صلح به سادگی باید به آمریکایی ها وابسته باشیم؟"

سوال منطقی است. در ژانویه 2009، اوکراین ترانزیت گاز روسیه از طریق خاک خود را به مدت سیزده روز مسدود کرد. این امر اروپا را از 70 درصد واردات گاز روسیه محروم کرد. کشورهایی مانند اسلواکی و بلغارستان مجبور به کاهش مصرف سوخت شدند در حالی که برخی از ساکنان آنها از سرما یخ زدند. اگر چنین وضعیتی تکرار شود و یا اگر تعلیق عرضه بیشتر طول بکشد، به ویژه دشوار خواهد بود. در سال 2020، سهمیه گاز حدود 16 درصد از مصرف انرژی در فرانسه، 27 درصد در آلمان و 41 درصد در ایتالیا را تشکیل داده است.

البته اروپا می‌تواند واردات گاز طبیعی مایع (LNG) را که از طریق دریا از قطر یا ایالات متحده حمل می‌شود، همان طوری که در ژانویه آنجام داد، افزایش دهد. اتحادیه اروپا ظرفیت کافی برای تبدیل LNG به حالت گازی را دارد. درست است، این تصمیم شامل حمل و نقل حجم زیادی از گاز در سراسر اروپا است.

تولیدکنندگان LNG نیز باید تعداد مورد نیاز نفتکش را تهیه کنند. و آنهایی که نمی توانند به سرعت تولید خود را افزایش دهند، باید عرضه را به مشتریان سنتی خود، عمدتاً در آسیا، کاهش دهند. کاخ سفید موضوع کمبود گاز در اروپا را با تولیدکنندگان گاز شیل آمریکا و قطر، دومین صادرکننده بزرگ LNG، بررسی کرد.

با این حال، سیستم انرژی اروپا امروز نسبت به سال 2009 انعطاف پذیرتر است. به این ترتیب بندهای منع فروش مجدد گاز از قراردادها حذف شد و اتصال شبکه ها بهبود یافت. اتحادیه اروپا همچنین می توانست گاز بیشتری از الجزایر، نروژ، آذربایجان وارد کند و هلند نیز می توانست گاز بیشتری از میدان گرونینگن که به زودی بسته می شود، تولید کند. حجم آن چندان بزرگ نیست، اما برای چند ماه دوام خواهند داشت. با این حال، برای اتریش، اسلواکی و برخی از مناطق ایتالیا، شرایط دشوار خواهد بود. بعد از اینکه آلمانی ها انرژی هسته ای را کنار گذاشتند، آلمان به ویژه به گاز وابسته است: 55 درصد واردات گاز آلمان از روسیه است.

در روزهای اخیر قیمت گاز کاهش یافته است، اما به طور متوسط ​​سالانه چهار برابر افزایش می یابد و به دلیل عدم تعادل بین عرضه و تقاضای جهانی باید اندکی بیشتر شود.

اروپا همچنین نمی تواند بن بست کاهش مصرف را نادیده بگیرد، خواه گرمایش خانگی، تولید صنعتی یا تولید برق. بنابه داده های گروه متالورژیست های اروپایی Eurométaux، نیمی از کارخانه های تولید آلومینیوم در حال حاضر بیکار هستند. اقدامات ارتقاء بهره وری انرژی نیز باید تشویق شوند، اگرچه طولانی مدت هستند و مانند پاییز گذشته، تشدید کار نیروگاه های زغال سنگ ضروری است.

به نظر می رسد وضعیت تحت کنترل است. اما اگر تعلیق عرضه طولانی شود، از آنجایی که ذخایر گاز در اروپا دوباره پر نشده است، کار دشوارتر خواهد شد.

اگرچه عرضه از روسیه نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، ناظران مایلند باور کنند که مسکو گاز را قطع نخواهد کرد. در واقع، در این صورت، منبع درآمد قابل توجهی را از دست خواهد داد. البته بانک مرکزی روسیه دارای ذخایر ارزی مناسبی است (630 میلیارد دلار). اما بر اساس برخی برآوردها، اگر گازپروم تمام عرضه خود به اروپا را قطع کند، بیش از 200 میلیون دلار در روز ضرر خواهد کرد. و اگر قطع تحویل گاز حداقل سه ماه طول بکشد، ضرر و زیان به حدود 20 میلیارد دلار خواهد رسید. این امر منجر به از دست دادن مشتریان خواهد شد و بر سودآوری آینده نورد استریم 2 که برای تامین گاز روسیه به آلمان در نظر گرفته شده است، تأثیر منفی خواهد گذاشت.

در هر صورت، اگر مسکو جریان گاز را قطع کند و تحویل LNG خود به کشورهای اروپایی را متوقف کند، وضعیت بسیار ناخوشایند خواهد بود. تامین گاز از دست رفته از منابع دیگر حتی بیشتر از امروز برای اروپا هزینه خواهد داشت. تقاضا کاهش می یابد، در برخی کشورها مردم باید گرمای کمتری دریافت کنند، شرکت ها باید خطوط تولید را متوقف کنند. و علاوه بر این، بیشتر از نیروگاه هایی که با نفت یا زغال سنگ کار می کنند، استفاده خواهند شد. آنها بسیار ارزان تر هستند، اما، متاسفانه، آنها محیط زیست را آلوده می کنند.

د رتحولی دیگر، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا امروز جمعه چهار فوریه در تلاش برای تنوع بخشیدن به منابع انرژی این قاره و کاهش وابستگی به گاز روسیه به جمهوری آذربایجان سفر کرد.

در این سفر «کادری سیمسون»، کمیسر انرژی اتحادیه با الهام علی اف، رهبر اقتدارگرای جمهوری آذربایجان در خصوص افزایش عرضه گاز از سوی این کشور غنی از انرژی در قفقاز گفتگو کرد.

مقاماتی از کشورهای اروپایی و همچنین بریتانیا و ایالات متحده نیز در این هیئت حضور داشتند.

ادعاهای غرب مبنی بر اینکه مسکو در حال برنامه ریزی برای حمله به اوکراین است، موجب بالا رفتن نگرانی‌ها از احتمال توقف ارسال گاز روسیه به اروپا شده است.

سیمسون و علی اف در این دیدار در خصوص کریدو گاز جنوبی گفتگو کردند. مسیری که گاز را با لوله‌های انتقال از سواحل دریای خزر به گرجستان، ترکیه و سپس به اروپا می رساند و از سال ۲۰۲۰ عملیاتی شده است.

ادعاهای غرب مبنی بر اینکه مسکو در حال برنامه ریزی برای حمله به اوکراین است، موجب بالا رفتن نگرانی‌ها از احتمال توقف ارسال گاز روسیه به اروپا شده است.

برخی در اتحادیه اروپا روسیه را متهم می‌کنند که از انرژی همچون ابزاری برای فشار آوردن به غرب استفاده می‌کند.

سیمسون پس از دیدار با علی اف در توییتر خود نوشت: «می‌خواهم از تلاش‌های آذربایجان برای افزایش عرضه گاز به اتحادیه اروپا از طریق کریدور گاز جنوبی تشکر کنم.»

وی پس از دیدار با پرویز شهبازوف وزیر انرژی آذربایجان نیز گفت: «ما توافق کردیم که مشارکت خود را هم در بخش گاز و هم در زمینه انرژی های تجدیدپذیر افزایش دهیم.»

علی اف نیز با بیان اینکه فصل جدیدی از همکاری‌ها بین اتحادیه اروپا و کشورش آغاز شده گفت: «همکاری بین اتحادیه اروپا و آذربایجان در حوزه انرژی وارد مرحله جدیدی شده است.»

مسیر گاز شامل خطوط لوله ای است که از آذربایجان، گرجستان، ترکیه و یونان می گذرد و از طریق دریای آدریاتیک به ایتالیا می رسد.

کریم اسدی اصل