نیروهای روسیه در دو هفته گذشته به سمت بلاروس حرکت کرده اند. وزارت دفاع روسیه و بلاروس می گویند این استقرار در آستانه یک تمرین آموزشی بزرگ در ماه جاری است.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان شواهد بیشتری مبنی بر افزایش مداوم تجهیزات و استقرار نظامی روسیه در اطراف اوکراین به دست آمده است، با تصاویر ماهواره ای جدید که گسترش بیشتر حضور نظامی در چندین مکان در بلاروس، کریمه و غرب روسیه را نشان می دهد.
نیروهای روسیه در دو هفته گذشته به سمت بلاروس حرکت کرده اند. وزارت دفاع روسیه و بلاروس می گویند این استقرار در آستانه یک تمرین آموزشی بزرگ در ماه جاری است.
تصاویر توسط Maxar جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد، مکسار در بیانیه ایى گفت که این استقرارها "منعکس کننده افزایش سطح فعالیت و آمادگی است."
Maxar و سایر ارائه دهندگان تصاویر ماهواره ای گفتند که در چند ماه گذشته متوجه گسترش پایگاه ها و پادگان های آموزشی نظامی روسیه در حدود 150 مایلی مرز اوکراین شده اند، برخی از آنها در چند مایلی مرز هستند.
Maxar گفت که جدیدترین تصاویر مرحله جدیدی از فعالیت روسیه را نشان می دهد. در این بیانیه آمده است که پیش از این، «در بیشتر موارد، تعداد کمی از نیروها یا اسکان جدید برای پرسنل اضافی در نزدیکی استقرار مشاهده شد، که نشان می دهد برخی از واحدها ممکن است از پیش مستقر شده باشند یا به جلو مستقر شده باشند، که شروع به تغییر کرده است.
Maxar گفت: طی دو هفته گذشته، چندین استقرار نظامی قابل توجه جدید در بلاروس مشاهده شده است.
همچنین، چادرها/سرپناههای نیرو برای پرسنل تقریباً در همه مکانهای استقرار در بلاروس، کریمه و غرب روسیه دیده شده است، که نشان میدهد یگانها اکنون با نیرو همراه هستند و سطح آمادگی کلی خود را افزایش دادهاند.
Maxar تصاویر سپتامبر و اواخر ژانویه از همان اردوگاه نظامی در Novoozerne با کریمه را مقایسه کرد. این تصاویر افزایش قابل توجهی در فعالیت را نشان می دهد و منطقه ای از چادرها برپا شده است. این بدان معناست که اردوگاه آماده استقرار نیروها است، اگرچه تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر ورود نیروها وجود ندارد.
Maxar همچنین خاطرنشان کرد که «فعالیتهای آموزشی نظامی محلی (از جمله توپخانه و آموزش مانور) در مناطق آموزشی متعددی در حال پیشرفت است.
این تصاویر دهانه های برخوردی را در دو منطقه آموزشی پوگونوو و پرشینوفسکی در روسیه را نشان می دهد. پرشینوفسکی حدود 30 مایل (50 کیلومتر) از مرز اوکراین فاصله دارد. Pogonovo حدود 150 مایل (220 کیلومتر) از مرز فاصله دارد.
کنراد موزیکا، تحلیلگر دفاعی با تمرکز بر روسیه و بلاروس در مشاوران هوافضا و دفاعی روچان، گفت که او معتقد است در حال حاضر بین 74 تا 76 گروه تاکتیکی گردان روسی (BTG) در اطراف اوکراین حضور دارند. گروههای تاکتیکی گردان معمولاً از حدود 1000 سرباز همراه با واحدهای پشتیبانی تشکیل میشوند.
موزیکا می گوید که از هفته اول ژانویه، روسیه نیروهای خود را از منطقه نظامی شرقی -- هزاران مایل دورتر در سیبری -- به غرب روسیه و بلاروس منتقل کرده است. موزیکا در یادداشتی نوشت: اندازه این استقرار قابل توجه است، شاید به 15-20 BTG برسد.
وی همچنین گفت که نیروی زمینی روسیه واحدهایی را شامل موشک های بالستیک کوتاه برد اسکندر به بلاروس و بخش هایی از روسیه نزدیک به اوکراین مستقر کرده است. او حدس میزند که حداقل 48 پرتابگر در نزدیکی اوکراین وجود دارد.
در حالی که تواناییها و تحرکات روسیه اغلب قابل مشاهده است، اما خواندن نیات کرملین بسیار دشوارتر است. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا هفته گذشته گفت که حمله به اوکراین در ماه فوریه "یک احتمال مشخص" است.
لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا گفته است که "به احتمال زیاد [رئیس جمهور پوتین] به احتمال زیاد به اوکراین حمله خواهد کرد." او در 30 ژانویه به بیبیسی گفت: تهدید واقعی حمله وجود دارد، اما ما نمیدانیم چه اتفاقی قرار است بیفتد.
کرملین همواره هرگونه برنامه ای برای حمله به اوکراین را رد کرده است.
دیگر تحولات
ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه ۲ فوریه از اعزام ۳ هزار سرباز دیگر آمریکایی به اروپایی شرقی برای دفاع از کشورهای ناتو، «در برابر هرگونه تجاوز» خبر داد. تصمیمی که روسیه آن را «مخرب» ارزیابی کرد. از سوی دیگر امانوئل ماکرون قرار است با جو بایدن درباره بحران اوکراین گفتوگو خواهد کرد و سفر به مسکو را رد نکرد.
این در حالی است که پیش از این ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه آمریکا و متحدانش را متهم کرد که درخواستهای امنیتی مسکو را نادیده گرفتهاند.
او در عین حال گفت که مسکو مایل به گفتگوهای بیشتر برای کاهش تنشها بر سر اوکراین است. سرگئی لاوروف و آنتونی بلینکن، وزرای خارجه روسیه و آمریکا نیز در جریان گفتگوی تلفنی با یکدیگر با پذیرش اینکه «عمیقا» با یکدیگر اختلاف نظر دارند به طور ضمنی خواستار ادامه گفتگوها بین دو طرف شدند.
رئیسجمهوری روسیه گفت که اوکراین به «ابزاری» در دست آمریکا تبدیل شده است تا روسیه را به جنگ بکشاند و سپس تحریمهای شدید اقتصادی علیه مسکو وضع کند. ولادیمیر پوتین افزود: «امیدوارم که در نهایت راهحلی پیدا کنیم هرچند آسان نیست.»
آیا ما با ناتو میجنگیم؟
پوتین در توجیه مخالفتش با عضویت اوکراین در ناتو اظهار داشت: «تصور کنید که اوکراین به عنوان عضو ناتو عملیات نظامی در کریمه که سرزمینی خودمختار متعلق به روسیه است آغاز کند. حالا ما چی؟ آیا ما با ناتو میجنگیم؟»
کشورهای غربی الحاق شبهجزیره کریمه به روسیه را پس از تنشهای سال ۲۰۱۴ به رسمیت نمیشناسند. واشنگتن و متحدانش تاکید میکنند که اوکراین به عنوان یک کشور مستقل حق دارد تا سیاست خارجی و متحدان خود را انتخاب کند.
ممنوعیت پخش «راشا تودی» در آلمان؛ مسکو: تلافی میکنیم
روسیه ممنوعیت پخش شبکه روسی راشاتودی در آلمان را سیاسی توصیف کرد و گفت اقدامات تلافیجویانه علیه رسانههای آلمانی حاضر در روسیه انجام خواهد داد.
وزارت خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کرد: «این تصمیم برای ما چارهای جز اتخاذ اقدامات تلافیجویانه علیه رسانههای آلمانی معتبر در روسیه باقی نمیگذارد.»
جانسون و پوتین گفتوگو کردند
سخنگوی داونینگ استریت پس از گفتوگوی تلفنی رهبران بریتانیا و روسیه گفت که بوریس جانسون و ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه درباره لزوم دستیابی به یک راهحل «مسالمت آمیز» برای بحران اوکراین توافق کردند.
وی گفت که رهبران دو کشور در این واقعیت توافق دارند که تشدید اوضاع به نفع هیچ کسی نیست.
سخنگوی دفتر نخست وزیر بریتانیا تاکید کرد که نخست وزیر بریتانیا به رئیس جمهوری روسیه هشدار داده است که «هرگونه تهاجم بیشتر روسیه به اوکراین، یک اشتباه محاسباتی غم انگیز خواهد بود.»
واشنگتن ۳ هزار نیروی دیگر را به اروپای شرقی میفرستد
ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه از اعزام ۳ هزار سرباز دیگر آمریکایی به اروپایی شرقی برای دفاع از کشورهای ناتو، «در برابر هرگونه تجاوز» خبر داد. تصمیمی که روسیه آن را «مخرب» ارزیابی کرد.
پیش از این واشنگتن ۸ هزار و ۵۰۰ سرباز دیگر را در حالت آماده باش قرار داد تا در صورت لزوم در نیروی واکنش سریع ناتو مستقر شوند.
جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در جمع خبرنگاران گفت: «این اقدامات پیامی روشن به جهان است که ما آماده ایم به متحدان خود در ناتو اطمینان دهیم و مصمم به دفاع از آن ها در برابر هرگونه تجاوزی هستیم.»
وی در عین حال تکرار کرد که این نیروها در اوکراین که عضو ناتو نیست نخواهند جنگید.
همزمان الکساندر گروچکو، معاون وزیر خارجه روسیه این اقدام را «غیر موجه، مخرب و باعث افزایش تنشهای نظامی و کاهش دامنه تصمیمگیریهای سیاسی» توصیف و آن را محکوم کرد.
ماکرون با بایدن صحبت میکند و سفر به روسیه را رد نمیکند
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه روز چهارشنبه اعلام کرد که در چند ساعت آینده با جو بایدن، همتای آمریکایی خود درباره بحران اوکراین گفتوگو خواهد کرد و سفر به مسکو برای یافتن راهحل دیپلماتیک را رد نمیکند.
رئیس جمهوری فرانسه در حاشیه نشست وزرای کشور اتحادیه اروپا که در شمال فرانسه برپا شد گفت: «من بسیار نگران وضعیت منطقه هستم.»
وی افزود: «اولویت من درباره اوکراین و گفتوگو با روسیه، تنشزدایی و یافتن راهحل سیاسی برای خروج از بحران است.»
وی تصریح کرد که سفر احتمالی به مسکو و شاید به کییف «به میزان پیشرفت مذاکرات وی در ساعات آینده بستگی دارد.»
ماکرون که در روزهای اخیر چندین بار با ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی، روسای جمهوری روسیه و اوکراین صحبت کرده است، افزود: «من هیچ چیزی را حذف نمیکنم زیرا فکر میکنم نقش فرانسه به ویژه با ریاست شورای اتحادیه اروپا در این دوره، تلاش برای ایجاد راه حل مشترک است.»
وی تاکید کرد که «اگر اروپاییها ظرفیت دفاع از خود و ایجاد راهحل مشترک با همسایگان خود از جمله روسها را نداشته باشند، هیچ نظم امنیتی و ثبات برای ما اروپاییها وجود نخواهد داشت.»
وزیر خارجه فرانسه: همه عوامل برای حمله روسیه به اوکراین مهیا شده است
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه میگوید همه عوامل برای دخالت نظامی روسیه در اوکراین مهیا شده است. او با این حال افزود که نشانهای مبنی بر اراده ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه برای آغاز عملیات نظامی دیده نمیشود.
به گفته وزیر خارجه فرانسه خطر جنگ «روشن و فوری» است. وی اظهار داشت: «شرایط ناگوار است، دهها هزار سرباز روس در مرز اوکراین هستند.»
نظامیان روسیه و بلاروس تمرینهای اولیه برای رزمایش مشترک را آغاز کردند
نظامیان روسیه و بلاروس تمرینها و هماهنگیهای اولیه با یکدیگر را برای انجام رزمایش مشترک آغاز کردند. این رزمایش در حالی برگزار خواهد شد که تنشها بین کشورهای غربی و روسیه بر سر اوکراین اوج گرفته است.
وزارت دفاع روسیه تصاویری منتشر کرد که واحدهایی از نیروهای مسلح این کشور را در حال تمرین عملیات رزمی در کنار نظامیان بلاروس نشان میدهد.
فن درلاین خواستار تصویب سریع بسته کمک مالی به اوکراین شد
اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا روز سهشنبه خواستار تصویب سریع بسته کمک مالی این اتحادیه به اوکراین شد. او از
پارلمان اروپا و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا خواست تا به سرعت بر سر این بسته یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورویی توافق کنند تا امکان پرداخت بخش اول آن به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار در اسرع وقت فراهم شود.
دیدار رهبران چین و روسیه در پکن
کرملین از نشست مشترک ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ، روسای جمهور روسیه و چین به هنگام برگزاری بازیهای المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن برای طرح «دیدگاه مشترک» خود از امنیت بینالمللی خبر داد.
قرار است سران دو کشور روسیه و چین روز جمعه چهارم فوریه در مراسم افتتاحیه بازیهای المپیک زمستانی پکن سخنرانی کنند.
بازیهای المپیک زمستانی ۲۰۲۲ از ۴ تا ۲۰ فوریه در پکن برگزار میشود.
از آنجا که المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن به شدت سیاسی شده است، پیشبینی میشود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و شی جینپینگ، همتای چینی او از مراسم افتتاحیه این بازیها به عنوان فرصتی برای طرح دیدگاههایشان بهره ببرند.
تاکنون برخی کشورهای غربی از جمله آمریکا، بریتانیا، استرالیا و کانادا بازیهای المپیک زمستانی پکن را به دلیل نقض حقوق بشر از سوی چین تحریم دیپلماتیک کردهاند، اقدامی که از سوی مقامهای چین محکوم شده است.
این در حالی است که رهبران روسیه و چین گفتهاند که با هرگونه تلاش برای سیاسی کردن ورزش و المپیک مخالف هستند.
در هر حال یوری اوچاکوف، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور روسیه امروز چهارشنبه دوم فوریه و پیش از سفر آقای پوتین به چین، گفت که مسکو و پکن درک یکسانی از نیاز به تشکیل یک نظم جهانی عادلانه دارند.
او بار دیگر تأکید کرد که چین از خواستههای روسیه برای دریافت تضمینهای امنیتی از غرب حمایت میکند. با این حال تاکنون هیچ هماهنگی درباره اقدامات روسیه و چین در زمینه دریافت تضمینهای امنیتی مشاهده نشده است.
کرملین مدعی است که چین در بحران اوکراین از روسیه حمایت میکند، موضوعی که در صورت صحت میتواند پکن را در مقابل واشنگتن قرار دهد.
برخی از تحلیلگران سیاسی بر این نظرند که چین در بحران اوکراین به شدت محتاطانه عمل کرده است. آنها برای اثبات نظر خود به نحوه انتشار اخبار اوکراین در رسانههای دولتی چین اشاره میکنند که پوشش کمی داشته است.
آنها همچنین به تفاوت گزارشهای رسمی منتشر شده از گفتگوی ویدئویی رهبران چین و روسیه اشاره میکنند که نسخه روسی با نسخه چینی متفاوت بوده است. کرملین در گزارش خود نوشته بود که شی جینپینگ از درخواست ولادیمیر پوتین برای دریافت تضمینهای امنیتی از غرب که مانع گسترش بیشتر ناتو به سمت شرق اروپا میشود، حمایت میکند اما نسخه چینی که توسط خبرگزاری رسمی شین هوا منتشر شد به چنین موضوعی اشاره نداشت.
البته وزیر خارجه چین پس از گفتگو با همتای آمریکایی خود بر مورد توجه قرار گرفتن نگرانیهای امنیتی روسیه تأکید کرد.
بنابراین نوع رفتار رهبران چین نشان میدهد که آنها نگران هستند در صورت حمایت صریح از رئیس جمهور روسیه به دشمنی اتحادیه اروپا با پکن دامن زنند. اینک اتحادیه اروپا دومین شریک تجاری چین است.
حال باید دید که رهبران چین چقدر واقعگرا هستند زیرا اتحادیه اروپا نشان داده است که استقلال و امنیت اوکراین برای این اتحادیه بسیار مهم است و در برابر حمایت از پوتین واکنش نشان خواهد داد.
اردوغان در کی یف به دنبال چیست؟
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه امروز پنجشنبه ۳ فوریه وارد کییف شد تا از موقعیت استراتژیک ترکیه در ناتو و روابطی که با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دارد برای جلوگیری از جنگ استفاده کند.
رئیس جمهور ترکیه امیدوار است که بتواند میان پوتین رئیس جمهور روسیه و رئیس جمهوری اوکراین ولودیمیر زلنسکی میانجیگری کند و از حمله احتمالی روسیه، که واشنگتن هشدار می دهد تا اواسط فوریه آغاز شود، جلوگیری کند.
تلاشهای گسترده اردوغان، که مسکو با احتیاط با آن برخورد میکند، دارای ریسکهای بزرگ برای ترکیه و همزمان پاداشهای بالقوه برای این کشور است.
تحلیلگران بر این باورند که بروز یک جنگ و درگیری جدی در اوکراین می تواند اقتصاد ترکیه را مختل کند، اقتصادی که هم اینک نیز در روزهای بحرانی به سر میبرد، بدتر شدن اوضاع اقتصادی در ترکیه به سبب بروز جنگ در شمال دریای سیاه، میتواند شانس اردوغان را برای تمدید حکومتش در انتخابات سال ۲۰۲۳ به خطر بیندازد.
بروز یک جنگ میان روسیه و اوکراین همچنین فشاری سنگین به آنکارا وارد میکند که میبایست میان متحدان سنتی غربی خود در ناتو که این روزها نگاه خوبی به ترکیه ندارند، یا روسیه که روابط اقتصادی قابل توجهی با ترکیه دارد، طرف یکی را بگیرد.
خرید پهپادهای ترکیهای - بیرق دار - توسط دولت اوکراین موجب نگرانی جنگجویان جدایی طلب تحت حمایت روسیه در شرق اوکراین و کرملین شده است.
همزمان تحلیلگران بر این باورند که تلاشهای اردوغان برای ممانعت از این جنگ، میتواند اهمیت ترکیه را برای اتحاد دفاعی غرب برجسته کند و روابط سرد اردوغان با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را گرم کند.
آسلی آیدینتاسب از شورای روابط خارجی اروپا به خبرگزاری فرانسه گفت: «این فرصتی برای ترکیه است تا جایگاه خود را ارتقا دهد و بتواند از موقعیت متزلزل خود در ناتو خارج شود».
وی افزود: «آنکارا همچنین از این به عنوان فرصتی برای بهبود روابط با واشنگتن استفاده خواهد کرد.»
اردوغان این رابطه شخصی منحصر به فرد را با پوتین ایجاد کرده است که به طور همزمان شکلی تضادگونه از رقابت و همکاری است، به عنوان مثال آنها از طرفهای مختلف و متضادی در لیبی، قفقاز و سوریه حمایت کنند.
روابط رو به رشد اردوغان با پوتین یکی از ویژگی های تعیین کننده دیپلماسی در سراسر جنوب شرق اروپا و خاورمیانه بوده است.
روابط این دو پس از سرنگونی یک هواپیمای جنگی روسیه توسط ترکیه در نزدیکی مرز سوریه در سال ۲۰۱۵ به هم خورد.
پوتین اولین رئیس دولتی بود که در شب کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ ترکیه با اردوغان تماس گرفت. از آن زمان به این سو، روابط دو کشور به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
بیشتر رهبران غربی در آن وقت در تماس با اردوغان تعلل کردند، تعللی که به گفته تحلیلگران، ترکیه را در سال های بعد به روسیه نزدیکتر کرد.
حمایت آنها از طرفهای درگیر در سوریه و لیبی مانع نشد که در سال ۲۰۱۹ روسیه سیستم دفاع موشکی خود را در اختیار ترکیه قرار ندهد.
همچنین به نظر میرسد پوتین در جریان جنگ ۲۰۲۰ جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر کنترل قرهباغ، به ترکیه چراغ سبز نشان داد تا بتواند پهپادهای خود را در اختیار ارتش جمهوری آذربایجان قرار دهد.
پوتین چند هفته پس از پایان مناقشه قرهباغ، در مورد اردوغان گفت: «او فردی است که به قول خود عمل میکند و روی حرفش میماند، او یک مرد واقعی است».
اوکراین اکنون به سرزمینی برای اصطکاک رهبران جهان بدل شده است.
اردوغان صریحاً با الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ به دلیل حضور تاریخی تاتارها، قومی ترک در این شبه جزیره مخالفت کرد. او از جاه طلبیهای کییف برای عضویت در ناتو نیز حمایت و خرید پهپادهای جنگی «بیرقدار» ترکیه توسط اوکراین را تایید کرد.
در یک فیلم تبلیغاتی که ارتش اوکراین منتشر کرده بود یک پهپاد بیرقدار دیده میشد که یک هدف نظامی جداییطلبهای حامی روسیه در شرق اوکراین را منهدم می کرد. پوتین در تماس دسامبر ۲۰۲۱ با اردوغان این موضوع را از یاد نبرد.
اردوغان صریحاً با الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ به دلیل حضور تاریخی تاتارها، قومی ترک در این شبه جزیره مخالفت کرد.
دنیس پوشیلین رهبر جدایی طلبان شرق اوکراین، مسلح شدن ارتش اوکراین به هواپیماهای بدون سرنشین را دلیل اصلی روسیه برای مسلح کردن آشکار جنگجویان جدایی طلب اوکراین عنوان کرد.
پوشیلین گفته بود: «اول و قبل از هر چیز ما باید با بیرقدارها مقابله کنیم.»
تحلیلگران نظامی اما اهمیت و نقش پهپادها را در صورت بروز یک جنگ همه جانبه نادیده می گیرند.
آرون استاین، مدیر برنامه خاورمیانه موسسه تحقیقات سیاست خارجی، به خبرگزاری فرانسه میگوید: «بله، در یک نبرد نامتقارن میان ارتش اوکراین و نیروهای جدایی طلب شرق اوکراین، چند فروند بیرقدار میتواند توازن قوا را تغییر دهند.» با این حال، در صورت حمله روسیه، نقش چند بیرقدار در خدمت ارتش اوکراین، اهمیتی نخواهد داشت.
اکثر تحلیلگران تردید دارند که اردوغان آشکارا در مورد اوکراین با پوتین مقابله کند.
دیمیتر بچف، محقق دانشگاه آکسفورد میگوید: «اگر ترکیه بخواهد نقشی اساسی علیه روسیه بازی کند و مانع بازی پوتین شود، آنگاه روسیه میتواند پاسخی مشابه بدهد به عنوان مثال فشار علیه سربازان و نیروهای نیابتی ترکیه در سوریه و یا اعمال فشارهای اقتصادی علیه ترکیه.»
آنتونی اسکینر، ناظر کهنه کار ترکیه نیز معتقد است: «با توجه به ضعف اقتصادی ترکیه، اقتصاد ترکیه نمی تواند از عهده تحریم گردشگران روسیه برآید.»
برای دولت ترکیه در حال حاضر همه چیز اردوغان است. برای اردوغان نیز همه چیز یک پیروزی دیگر در انتخابات است. که این بار در ۲۰۲۳ برگزار خواهد شد و میتواند اردوغان را وارد دهه سوم حکومت داریاش کند.