پایتخت بلاروس، مینسک، پروازهای منظمی از مقاصدی در سراسر خاورمیانه از جمله استانبول، بیروت، دبی و بغداد دارد.
به گزارش جماران، دو روز است که اظهارات یکسانی از بلندگوهای مرزی دولت ورشو شنیده می شود: «توجه! توجه! عبور از مرز لهستان فقط از طریق گذرگاه های مرزی قانونی است. این هشدار شوم به هزاران پناهجویی است که از بلاروس به طرف سیم های خاردار مرز با لهستان هجوم آورده اند.
شماری از مهاجران میگویند که نیروهای بلاروس آنها را مجبور میکنند تا از مرز بگذرند اما نگهبانان مرزی لهستانی دوباره آنها را به مرز بلاروس عقب میرانند. این رفتار نگهبانان مرزی هردو کشور موجب شده تعدادی از مهاجران در بیسرنوشتی رقت باری در مرز گیر بیفتند.
با وجود هزاران مهاجر در امتداد مرز بین لهستان و بلاروس، اتحادیه اروپا در مورد لیست سیاه خطوط هوایی که معتقد است در قاچاق مهاجران فعال هستند صحبت کرده است.
مهاجران از کجا می آیند؟
بسیاری از کسانی که در ماههای اخیر وارد بلاروس شدهاند تلاش کردند به اتحادیه اروپا برسند، این مهاجران از خاورمیانه وهمچنین از افغانستان آمدهاند، اما میان آنها مهاجرانى از مناطق دورتر از جمله کشورهای آفریقایی هم دیده میشوند.
دادههای نیروی مرزی اتحادیه اروپا، درماه سپتامبر (آخرین موردی که در دسترس است) نشان میدهد کشورهای اصلی مبدا مهاجرانی که در آن ماه ازمرزهای زمینی بلوک شرق عبور کردهاند:
عراق، سوریه،افغانستان، ترکیه بوده است.
تعداد مهاجران از تابستان به طور پیوسته در حال افزایش بوده است و اینها فقط گذرگاه هایی هستند که شناسایی و به دادههای نیروی مرزی اتحادیه اروپا گزارش می شوند است.
پایتخت بلاروس، مینسک، پروازهای منظمی از مقاصدی در سراسر خاورمیانه از جمله استانبول، بیروت، دبی و بغداد دارد.
شرکت هواپیمایی دولتی بلاروس - بلاویا Belavia - به طور روزانه از استانبول، بیروت و دبی پروازهایی دارد. همچنین سایر شرکت های هواپیمایی مانند ترکیش ایرلاینز و آئروفلوت پروازهای منظمی به مینسک دارند.
اطلاعات دریافتی مرکز فلایت رادار ۲۴ - FlightRadar24 - که پروازها را در زمان واقعی رصد میکند، حاکی از پرواز برنامهریزی شده به مقصد مینسک است که قرار است روز پنجشنبه از بغداد وارد شود. البته راههای غیرمستقیم دیگری نیز وجود دارد که مهاجران میتوانند در صورت تمایل از آنها برای سفر به بلاروس استفاده کنند.
تحقیقات اخیر بیبیسی نشان داد که شبکهای از شرکتهای مسافرتی و قاچاقچیان، که اغلب از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند، میتوانند پروازها و ویزاهای بلاروس را به عنوان بخشی از یک بسته سازماندهی کنند.
علاوه بر این، بلاروس اجازه سفر بدون ویزا به این کشور را برای اقامت 30 روزه به شهروندان 76 کشور می دهد، البته این قانون شامل دو کشورعراق و افغانستان نمی شود.
در این میان اتهاماتی مبنی بر تسهیل این سفرها توسط مقامات بلاروس به منظور ایجاد بحران در امتداد مرزهای شرقی اتحادیه اروپا و جذب مردم با ویزای توریستی وجود دارد. که بلاروس این موضوع را رد کرده است.
رهبر لهستان پیشتر پوتین، رئیس جمهور روسیه و همچنین دولت بلاروس را به تلاش برای بیثبات کردن اتحادیه اروپا - که این دو کشور اعضای آن نیستند - از طریق اجازه به مهاجران برای سفر به بلاروس جهت ورود به این اتحادیه متهم کرده است.
روسیه نیز به نوبه خود اتحادیه اروپا را مقصر دانسته است. سخنگوی پوتین اتهامات نخست وزیر لهستان را رد کرده و گفته است که "این سخنان چیزی نیست جز تلاش بیشتری برای اختناق بلاروس".
اتحادیه اروپا برای جلوگیری از آمدن آنها چه می کند؟
اتحادیه اروپا در حال رایزنى براى قرار دادن بعضى از خطوطهاى هوایی در لیست سیاه است که در ورود مهاجران به بلاروس نقش دارند است.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا گفت که اتحادیه اروپا پرواز خطوط هوایی بلاروس به ده ها کشور عضو این اتحادیه را زیر نظر دارد تا از تشویق مهاجران بیشتر برای سفر به مرزهای این اتحادیه توسط دولت مینسک جلوگیری کند.
سخنگوی کمیسیون اجرایی اتحادیه اروپا در بروکسل به خبرنگاران گفت: ما بر تعداد پروازها، الگوی آنها، شمار پروازهای خروجی و ورودی و تعداد هواپیماها نظارت داریم.
این سخنگو سفرهای هوایی از کشورهایی مانند مراکش، سوریه، قطر، آفریقای جنوبی، سومالی، هند، سریلانکا، ونزوئلا، روسیه، آذربایجان، تونس، الجزایر، لیبی و یمن را در فهرست تحت نظارت اتحادیه اروپا ذکر کرد.
اتحادیه اروپا همچنین فهرست طولانی تری از حدود 20 کشور دارد که تحت نظارت است، زیرا معتقد است این کشورها می توانند به طور بالقوه توسط مهاجران به عنوان راهی برای ورود به بلاروس و سپس ورود به اتحادیه اروپا مورد استفاده قرار گیرند.
در ماه اوت، اتحادیه اروپا از مقامات عراقی درخواست کرد همه پروازها از بغداد به مقصد بلاروس را متوقف کنند، اما به نظر میرسد که پاسخ بغداد فقط یک اقدام موقت بوده است وبرای مدت محدودی با آن موافقت کرد.
دادهها نشان میدهد که تعداد عراقیهایی که از مرزهای زمینی شرقی به اتحادیه اروپا عبور میکنند در مقایسه با ماه اوت در ماه سپتامبر از 1345 به 181 نفر کاهش یافته است. اما ما هنوز آماری برای ماه اکتبر نداریم تا بدانیم آیا این روند ادامه دارد یا خیر.
و پروازهای بغداد به مینسک همچنان توسط اپراتورهای خصوصی انجام می شود، مانند پروازی که قرار است پنجشنبه این هفته از بغداد انجام شود.
نشانه ها حاکی از آن است که اگر پروازهای مستقیم از عراق به بلاروس کمتر شده باشد، مهاجران مسیرهایی را از طریق کشورهای همسایه مانند ترکیه یا لبنان پیدا می کنند وآن را جایگزین عراق مى کنند.
شرکت هواپیمایی دولتی بلاروس - بلاویا Belavia - پیش از این به دلیل تحریمهایی که پس از حادثهای که در اوایل سال جاری و به دلیل تغییر مسیر پرواز رایان ایر به لیتوانی به مینسک اعمال شد، از حریم هوایی اتحادیه اروپا منع شده است.
اکنون گزارش شده است که بحثها در مورد تمدید این موارد برای توقف اجاره هواپیمای Belavia از شرکتهای مستقر در اتحادیه اروپا، عمدتاً شرکتهای لیزینگ ایرلندی، دانمارکی و رومانیایی در جریان است. ایرلند نشان داده است که اگرچه از تحریمهای بیشتر حمایت میکند، اما ممکن است مشکلات حقوقی در مورد قراردادهای لیزینگ موجود با Belavia وجود داشته باشد که باید رعایت شود.
از سوى دیگر وزارت مهاجرت عراق شمار اتباع عراقی که در مرزهای لهستان و بلاروس گیر کردهاند را یکهزار مهاجر برآورد کرد.
علی عباس جهاکر، مدیرکل اداره مهاجرت عراق در گفتوگویی مطبوعاتی ضمن مخالفت با رفتار برخی عراقیها برای پا نهادن در این مسیر خطرناک تاکید کرد: برخی ضوابط و الزامات وجود دارد که باید بدان پایبند بود و آن را رعایت کرد.
وی گفت: بسیاری از مهاجران با قاچاقچیها و اشخاص غیررسمی وارد تعامل می شوند ولی با این وجود دولت عراق از طریق وزارت امور خارجه پیگیر وضعیت آنهاست.
جهاکر افزود: دولت عراق آمار دقیق مهاجران عراقی گیر افتاده در مرزهای لهستان را تا به این لحظه نمی داند اما شمارشان بیشتر از یک هزار مهاجر نیست.
این مقام عراقی ضمن تکذیب اینکه سوء اوضاع در عراق دلیل مهاجرت است، تاکید کرد: اوضاع کشور خوب است اما این مهاجران برای آینده خود برنامههایی دارند و در تلاش هستند تا فرصتهای زندگی بهتری برای خود درست کنند.
وی در پایان از اعتراض دولت عراق به ضرب و شتم مهاجران از سوی مرزبانان خبر داد و خواستار پایبندی به معاهدات بین المللی شد و تاکید کرد دولت هواپیمایی برای کمک به این افراد و بازگردانشان به کشور ارسال کرده است اما بسیاری از آنها با بازگشت به عراق مخالفت کردهاند.
در ماههای گذشته، هزاران تن از مهاجران خاورمیانه و افریقا، از مرز بلاروس وارد لیتوانیا و لهستان شده و یا برای عبور از این مرز تلاش کردهاند.
اتحادیه اروپا، الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس را به سازماندهی موج مهاجران به سوی اروپا به عنوان واکنشی در برابر تحریمهای اقتصادی اتحادیه علیه این کشور متهم میکند.
شماری از مهاجران میگویند که نیروهای بلاروس آنها را مجبور میکنند تا از مرز بگذرند اما نگهبانان مرزی لهستانی دوباره آنها را به مرز بلاروس عقب میرانند. این رفتار نگهبانان مرزی هردو کشور موجب شده تعدادی از مهاجران در بیسرنوشتی رقت باری در مرز گیر بیفتند.
گردآمدن گروه بزرگی از پناهجویان از بعد از ظهر ۸ نوامبر (۱۷ آبان ماه) در بلاروس و نزدیکی بزرگراه منتهی به مرز لهستان، مورد توجه رسانه ها قرار گرفت.
مساله پناهجویان در مرز لهستان و بلاروس در روزهای اخیر با حضور هزاران تن در این نقطه و جلوگیری نیروهای ویژه لهستان از ورود غیرقانونی به خاک این کشور وضعیت بحرانی یافته است.