ادامه اختلاف بین عربستان و امارات/ آیا جنگ قیمت در راه است؟

به گزارش جماران، برخی منابع مطلع در اوپک در گفت و گو با خبرگزاری رویترز تاکید کردند هیچ توافقی برای حل اختلاف بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی به دست نیامده است و روسیه همچنان برای بازگرداندن آنها به مذاکرات تلاش می‌ کند.

این منابع از افزایش نگرانی‌ ها درباره بروز «جنگ قیمت»، با توجه به دشوار شدن حل اختلاف بین عربستان و امارات درباره میزان تولید نفت، خبر دادند.

به گفته این منابع، اوپک بر توافق درباره 6 ماه آینده و تعویق توافق بلندمدت، متمرکز شده است.

ائتلاف اوپک پلاس هنوز نتوانسته اختلاف بین عربستان و امارات را که باعث شکست مذاکرات این ائتلاف در هفته گذشته شد، حل و فصل کند.

 امارات جلوی امضا شدن قرارداد اوپک پلاس برای افزایش تولید از ماه اوت را گرفت و امضای آن را مشروط به بالا رفتن سهمیه تولیدش اعلام کرد. امارات عقیده دارد در نظر گرفتن سطح تولید 2018 به عنوان مبنای کاهش تولید است ناعادلانه است.

به رغم میانجی‌ گری‌ ها و مشاوره‌ های مختلف در هفته اول ژوئیه، اوپک پلاس اعلام کرد هنوز در مورد تاریخ مذاکرات بعدی تصمیم‌گیری نشده است.

با اعلام این خبر که تولید نفت اوپک پلاس در ماه اوت افزایش نخواهد یافت، بازار به این نتیجه رسیده که احتمالاً عربستان و امارات نتوانسته‌ اند در این زمینه به توافق برسند.

اختلاف میان این دو کشور مانع از تصویب توافق جدید برای افزایش تولید از اوت شد. قیمت های نفت به دلیل کمبود عرضه در بازار به بالاترین حد از سال 2018 صعود کرده و عدم تصویب افزایش تولید اوپک پلاس، قیمت ها را تقویت کرده است.

این اختلاف باعث شد اوپک، روسیه و سایر تولیدکنندگان که در قالب گروه اوپک پلاس همکاری دارند، مذاکرات را پس از روزها رایزنی نیمه کاره بگذارند.

دولت بایدن هم از ائتلاف اوپک پلاس خواسته درگیری‌ های داخلی را حل و فصل کرده و در بحبوحه افزایش تقاضا برای نفت، تولید خود را طبق قرار قبلی بالا ببرند.

 روسیه هم تلاش می‌ کند از طریق مذاکرات پشت درهای بسته، اختلاف بین عربستان و امارات را حل و فصل کند ولی تا حالا موفق نبوده است.

کاخ سفید هفته گذشته اعلام کرد با دقت مذاکرات تولیدکنندگان اوپک و متحدانشان را دنبال می کند.

کرملین روز دوشنبه اعلام کرد «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «جو بایدن» همتای آمریکایی وی در مکالمه تلفنی روز جمعه درباره اوپک پلاس یا قیمت های نفت گفت و گو نکردند.

عربستان سعودی و عمان روز دوشنبه در بیانیه مشترکی خواستار تداوم همکاری میان اوپک و متحدانش شدند.

ریشه‌ های اقتصادی بحران اوپک پلاس واقعیت تصویر کامل تنش میان عربستان و امارات را منعکس نمی‌ کند. تعدادی از ناظران امور خلیج فارس تجزیه و تحلیلی از اختلاف بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی در مورد توافق بر روی سطح تولید نفت در سال آینده (2022) و ماهیت ابعاد سیاسی موجود در این اختلاف و همچنین نقش آن را در شکل دادن به تصویر کلی از بحران بین دو کشور ارائه داده‌ اند. عربستان و امارات در چارچوب‌ های سیاسی و اقتصادی و همچنین موضوعات منطقه‌ ای و بین‌ المللی با یکدیگر در حال رقابت هستند. اما در سال 2021 تنش‌ها و اختلافات میان این دو کشور شدت گرفت به گونه‌ ای که عربستان تلاش خود را برای تحکیم موقعیتی که می‌ خواهد در خاورمیانه در اوایل سال جاری به دست آورد، آغاز، و در فوریه سال جاری اعلام کرد که تا سال 2024 تجارت خود را با شرکت‌ های بین‌المللی که دفتر مرکزی آنها در این کشور نیست، متوقف خواهد کرد.

همچنین عربستان کلیه پروازهای خود را به امارات متوقف کرد و اخیرا نیز این دو کشور بر سر تمدید توافق‌نامه تولید نفت در اوپک پلاس دچار اختلافات شدند.

عربستان سعودی همچنین قوانین خود را در مورد واردات از سایر کشورهای حوزه خلیج فارس تغییر داد . این همان چیزی است که ایندیپندنت آن را به عنوان «چالش مستقیم وضعیت امارات به عنوان یک مرکز تجاری منطقه ای» توصیف کرده است.

بر اساس گزارش رویترز، اوپک پلاس از ماه مه سال 2020 در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوایل بحران همه گیری کووید 19 کاهش تولید به میزان 9.7 میلیون بشکه در روز را به اجرا گذاشت و از آن زمان با توجه به بهبود تقاضا، به تسهیل تدریجی محدودیت عرضه داوطلبانه خود پرداخته و آن را به حدود 5.8 میلیون بشکه در روز رسانده است.

قیمت نفت به دلیل کمبود عرضه آن در بازارهای جهانی عملا به بالاترین سطح خود از سال 2018 نزدیک می شود. آیا این موضوع نشانه‌ ای زودهنگام از جنگ نفتی عربستان با امارات است؟ کسی نمی‌ داند اما بررسی جوانب این امر به روشن‌ تر شدن آن کمک می‌ کند.

آنچه که مشخص است اینکه هیچ عضوی در اوپک‌ پلاس نمی‌ خواهد اتفاق سال گذشته که به همراه کمبود شدید تقاضا به سقوط قیمت‌ ها منجر شد، تکرار شود.

با این حال‌ اعتبار اوپک در حال تضعیف‌ شدن است. همه این اعضا با افزایش تولید به میزان 400 هزار بشکه در روز طی هر ماه تا پایان 2021 موافق بودند که به معنای نیاز بازار به بشکه‌ های بیشتر و همینطور میل تولیدکنندگان به بهره بالاتر از قیمت‌ های فعلی است. اما توافق، به دلیل مخالفت امارات‌، منجر به بلوکه‌ شدن توافق و عدم افزایش تولید این گروه شد.

خلاء به وجود آمده توسط عربستان و امارات زمینه را برای رشد گمانه‌ زنی‌ ها درباره «جنگ قیمت» فراهم می‌ کند.

«جولین لی» تحلیلگر بلومبرگ در گزارشی در این رابطه گفت تولیدکنندگان باید مراقب باشند چراکه برعکس چیزی که در ابتدا به نظر می‌ رسید، اختلافات در قلب اوپک و خلاء اطلاعاتی خطری را موجب شده که می‌ تواند فعالان بازار را وارد موقعیت هراس‌انگیزی کند. وقتی حدود یک هفته قبل گروه 23 عضوی اوپک‌ پلاس مرتبا در رسیدن به یک توافق برای افزایش تولید شکست می‌ خورد، نگرانی اصلی در بازار کمبود نفت بود.

عربستان و روسیه به عنوان دو رهبر اصلی این گروه و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آن برنامه‌ ای را طرح‌ ریزی کرده بودند که به واسطه آن از اوت تا پایان سال هر ماه 400 هزار بشکه روزانه به تولید جمعی اوپک‌ پلاس اضافه می‌ شد. به عقیده جولین لی، آنها به دلایل خوبی همچنین تصمیم داشتند زمان غروب این توافق را به‌ جای آوریل 2022، پایان این سال تعیین کنند.

بخش اول این پیشنهاد به نظر آسان می‌ رسید. تمام 13 عضو اوپک و همینطور 10 عضو غیراوپکی این ائتلاف موافق بودند که باید نفت بیشتری به بازار پمپاژ کرد زیرا تقاضا، همزمان با بهبود دنیا از عمق همه گیری افزایش یافته است اما همه آنها با تمدید زمان انقضای توافق دست‌ کم به شکل فعلی آن موافق نبودند.

امارات‌ اعلام کرد در صورتی‌که اوپک‌ پلاس به درخواست افزایش سطح تولید پایه خود که بر اساس آن میزان سهمیه تعیین می‌ شود و از نظرش ناعادلانه است رسیدگی نکند، با تمدید توافق موافقت نخواهد کرد. عربستان با این درخواست مخالف بود و مهم‌ تر از آن، حاضر به افزایش عرضه (آن طور که خود پیشنهاد داده بود) بدون تمدید توافق نمی‌ شود. این کشور امارات را مقصر دست نیافتن به توافق افزایش تولید نفتی که بازار در ماه‌ های آینده نیازمند است، می‌ داند.  در اوپک (و اوپک‌ پلاس) برای تصمیم‌ گیری‌ ها باید همه اعضا موافقت کنند و رای اکثریت ملاک نیست. همزمان با انتشار اخبار ناکامی این گروه، قیمت نفت افزایش یافت.

تقاضای نفت به دلیل کاهش محدودیت‌ های قرنطینه‌ ای در کشورهای بیشتر از هند گرفته تا انگلیس در حال بهبود است. آژانس بین‌ المللی انرژی تخمین زده تقاضای نفت در فاصله سه ماهه دوم و سوم سال 3.1 میلیون بشکه در روز افزایش یابد و در سه ماهه چهارم هم 1.35 میلیون بشکه دیگر بالا برود. هیجانات بازار باید هنوز به شدت افزایشی باشد اما شکست اوپک‌ پلاس شکافی ایجاد کرده که با روایت‌ های کاهشی پر می‌ شود. 

بدون هیچ تاریخ مشخصی برای جلسه بعدی این گروه، توافق فعلی حفظ می‌ شود که به معنای عدم‌افزایش تولید تا ماه مه 2022 است. اما هیچ‌ کس بی‌ تغییر ماندن تولید نفت تا آن زمان را دارای اعتبار نمی‌ بیند. حتی اگر امارات از اوپک خارج نشود و اقدام به افزایش تولید نکند - خودش گفته هیچ‌کدام از این دو را انجام نخواهد داد - بعید است که کشورهای تولیدکننده به سهمیه‌ های تولید خود پایبند بمانند چراکه مشتریان نیازمند نفت بیشتری هستند.

هیچ‌ کدام از تولیدکنندگان بازگشت به دوره تولید دل بخواهی پس از آخرین شکست آنها در مارس 2020 را نمی‌ خواهند‌ اما کاری که می‌ کنند عملا ریسک تکرار آن را به‌  وجود می‌ آورد. بهبود روند قیمت‌ ها در سال جاری میلادی به دلیل اتحاد فوق‌ العاده اوپک اتفاق افتاد. یکی از نقاط قوت این توافق اعتبار آن بود و این گروه به‌ طور مرتب تشکیل جلسه می‌ داد تا اهدافش را با بهبود اوضاع که در ابتدا آهسته‌ تر از انتظار بود، تطبیق دهد.

به گفته جولین لی، این گروه حالا برای افزایش تولید سریع‌ تر از انتظار هم باید چالاک باشد. ریسک واقعی در صورت نرسیدن به یک مصالحه ممکن است به شکل کنترل‌ نشده‌ ای رخ دهد.