افغانستان در سایه خروج نیروهای خارجی در وضعیت پیچیده ای قرار گرفته است.
به گزارش جماران، در حال که طالبان در پی خروج نیروهای خارجی پیشروی خود را در مناطق مختلف این کشور آغاز کردند، رهبران این کشور برای رایزنی با رهبران آمریکا به افغانستان سفر کرده اند.
اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان روز پنجشنبه ۲۴ ژوئن (سه تیر) دیدار خود از واشنگتن را در زمانی آغاز می‌کند که طالبان در سراسر کشور پیشروی‌های چشمگیری داشته است.
غنی شامگاه چهارشنبه برای سفری دو روزه راهی آمریکا شد و قرار است با جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا گفت‌وگو کند.
در این سفر، رییس‌جمهوری افغانستان را عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی، امرالله صالح، معاون نخست رییس‌جمهور، محمد حنیف اتمر، وزیر خارجه و دیگر مقام‌های دولتی، همراهی می‌کنند.
کاخ سفید می‌گوید در دیدار با مقام‌های افغان درباره ادامه همکاری‌های آمریکا و افغانستان و نیز خروج نیروهای این کشور از افغانستان بحث و گفت‌وگو می‌کنند.
این نگرانی وجود دارد که با خروج نیروهای باقی‌مانده آمریکایی، طالبان بتواند تسلط و قدرت خود را بیشتر کند. این در حالی است که گفت‌وگوهای صلح بین طالبان و دولت افغانستان همچنان متوقف مانده است.
به گزارش یورونیوز، در این مطلب چند پرسش و پاسخ درباره وضعیت افغانستان و پیامدهای آن برای افغان‌ها مطرح شده است.
موقعیت نظامی چیست؟
نیروهای طالبان از مراحل پایان خروج نیروهای آمریکایی استفاده کرده و در سراسر این کشور با ادعای کنترل ۸۰ منطقه از ۴۲۱ منطقه پیشروی‌های بزرگی داشته‌اند. طالبان در این هفته شیرخان‌بندر دروازه اصلی مرز شمالی تاجیکستان را تصرف کرد.
طالبان می‌گوید که نیروهای دولتی افغان بدون هیچ درگیری و جنگی، اسلحه خود را زمین می‌گذارند و یا مواضع خود را رها می‌کنند. اگر چه تاکتیک پذیرفته شده دولت این است که مواضع جدا شده را شبانه کنار بگذارند تا از نقاط استراتژیک و متمرکزتر دفاع کنند. از سوی دیگر نیروهای طالبان در طول روز ناپدید می‌شوند.
با این حال خسارات وارد شده به نیروهای دولتی افغان بیشتر بوده است.
اشرف غنی در این شرایط تغییرات را آغاز کرده است. وی در روزهای اخیر رئیس جدید نیروهای مسلح و وزیر دفاع را منصوب کرد اما تحلیلگران معتقدند که کارت‌های بازی او در حال تمام شدن است. اما همچنان پایان بازی قطعی نیست.
اندرو واتکینز، از گروه بحران بین‌المللی می‌گوید: «طالبان در حال تقویت تسلط خود در اطراف شهرهای بزرگ است. آن‌ها لزوما در آینده نزدیک سعی نمی‌کنند که این شهرها را به تصرف خود دربیاورد.» وی اینگونه پیش‌بینی کرد که در شرایط فعلی سقوط کابل قریب الوقوع نخواهد بود.
اوضاع سیاسی چگونه است؟
طبق گزارش خبرگزاری فرانسه افراد محدودی در این موارد محل مشورت اشرف غنی هستند و او دور از دسترس و جدا شده در کاخ ریاست جمهوری است.
یک دیپلمات غربی به این رسانه می‌گوید:«او تنها به صحبت‌های سه یا چهار نفر از جمله رئیس ستاد و مشاور امنیت ملی خود و البته همسرش گوش می‌دهد.» وی معتقد است که غنی به همه مشکوک است.
غنی به طالبان فشار می‌آورد تا نقشی را در نوعی از دولت موقت وحدت تا زمان برگزاری انتخابات بپذیرند. اما به نظر می‌رسد که شورشیان طالبان به خاطر دستاوردهای خود در میدان نبرد جسور شده‌اند و علاقه چندان به مذاکرات بیشتر ندارند و قصد دارند کنترل کامل را خود به دست بیاورند و افغانستان را به امارتی تحت سلطه بزرگان دین و طبق اصول اسلامی برگردانند.
آن‌ها اخیر بیانیه‌های مختلفی را درباره چگونگی حکومت خود صادر کرده‌اند که کلیات آن بیان شده اما جزییات آن روشن نیست.
آن‌ها می‌گویند که حقوق زنان و دختران مطابق با آموزه‌های قرآنی است اما تفسیر آن‌ها از اسلام بسیار محافظه‌کارانه‌تر از جاهای دیگر است.
دلایل معقولی وجود دارند که طبق آن گمان می‌رود ممکن است این‌ها [طالبان] حتی در طی سال‌ها جنگ با نیروهای خارجی غیرمسلمان تندروتر شده باشند
سید ناصر موسوی، تحلیلگر سیاسی مستقر در کابل به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «دلایل معقولی وجود دارند که طبق آن گمان می‌رود ممکن است این‌ها [طالبان] حتی در طی سال‌ها جنگ با نیروهای خارجی غیرمسلمان تندروتر شده باشند.»
وی اضافه می‌کند: «تلاش طالبان برای نشان دادن خود به عنوان یک نیروی موثری که قادر به اداره افغانستان است و حق زنان و اقلیت‌ها را رعایت می‌کند تنها فریب است.»
افغان‌ها چه فکر می‌کنند؟
هر فردی توانایی داشته باشد در حال تدارک برنامه‌ای برای فرار است. بسیاری از مقامات خانواده‌های خود را پیش از این به خارج از کشور منتقل کرده‌اند. ترکیه بهترین مقصد فوری است.
ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای عضو ناتو تلاش دارند تا ویزاهایی را برای افغان‌هایی که طی دو دهه گذشته برای نیروهای خارجی کار کرده‌اند تهیه کنند زیرا ترس از طالبان که آن‌ها را به‌عنوان خائن مجازات کند وجود دارد.
طالبان می‌گوید اگر این افراد ابراز ندامت کنند مجازاتی نمی‌شوند و می‌گویند که آن‌ها امنیت دیپلمات‌ها و امدادگران را تضمین می‌کنند.
با این حال به‌طور گسترده‌ای بی‌اعتمادی وجود دارد. بسیاری از افغان‌ها تنها خواهان پایان جنگ پس از دهه‌ها هستند. آخرین دوره پایدار صلح در افغانستان در دهه ۱۹۶۰ بود که بسیاری آن را «عصر طلایی» می‌نامند.
ماری اکرمی، مدیر اجرایی شبکه زنان افغانستان می‌گوید: «همه خواهان صلح هستند.» وی اضافه می‌کند: «بیشتر مردم افغانستان هرگز فرصتی برای زندگی در صلح نداشته‌اند.»
