جو بایدن بالاخره پس از گذشت 7 ماه برای دیدار دوجانبه با ولادیمیر پوتین عازم پایتخت سوئیس شده است.
به گزارش جماران به نقل از ای بی سی نیوز، هواپیمای «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه دقایقی پیش در ژنو فرود آمده و قرار است این شهر میزبان اولین دیدار میان روسای جمهور آمریکا و روسیه باشد؛ دیداری که در سایه روابط تنش آلود روسیه و آمریکا برگزار می شود.
روابط مسکو و واشنگتن به بدترین دوران خود از بعد از جنگ سرد رسیده و بحران های تقریبا دائمی بر مناسبات دو کشور سایه افکنده است.
جو بایدن که ژانویه 2021 قدرت را در آمریکا در دست گرفته، می گوید که خواهان یک رابطه پایدار و قابل پیش بینی تر با روسیه است؛ روابطی که به آمریکا اجازه دهد بر سایر اولویت های سیاست خارجی این کشور که بیش از روسیه برای واشنگتن اهمیت دارد تمرکز کند. از آن جمله می توان به موضع گیری سرسخت تر در قبال چین اشاره کرد.
کرملین هم به نوبه خود با سیلی از تحریم های مستمر و شدید از سوی آمریکا روبرو شده است. آخرین موج این تحریم ها در ماه آوریل روانه روسیه شد.
تحلیلگران می گویند که پوتین از زمان به قدرت رسیدن جو بایدن تلاش کرده با انجام برخی اقدامات مانند اعزام نیروهای نظامی به مرز اوکراین توجه آمریکا را به خود جلب کند.
«ولادیمیر فرلوف» دیپلمات پیشین سفارت روسیه در واشنگتن در این رابطه می گوید: «کرملین می خواهد روابط با واشنگتن از یک مناسبات خصمانه غیر محترمانه به روابطی خصمانه ولی همراه با احترام تغییر شکل دهد.»
فرلوف به شبکه خبری ای بی سی آمریکا گفت: «پوتین می خواهد به همان روشی که در مناسبات میان اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا در دهه 1970 تا 1980 برقرار بود در حال حاضر هم شکل بگیرد. رفتارهایی مانند قاتل خواندن پوتین دقیقا خلاف این روند است.»
به گفته تحلیلگران، یک نشست موفقیت آمیز میان رهبران دو کشور قدرتمند جهان ممکن است یک دوره آرامش بیشتر را در دنیا حاکم کند. آمریکا روسیه را به عملیات های تهاجمی در خارج از مرزهای خود متهم می کند، از آن جمله می‌توان به برنامه های ترور مخالفان با سلاح های شیمیایی و همچنین تلاش های آشکارتر برای دخالت در روند انتخابات کشورهای دیگر اشاره کرد.
بایدن احتمالا در نشست امروز چهارشنبه خود با پوتین به این موضوعات توجه ویژه ای خواهد کرد. در مقابل روسیه همواره این اتهامات را رد کرده است.
«فئودور لوکیانوف» یکی از اعضای شورای امور بین الملل روسیه که بعضی اوقات به دولت روسیه مشاوره می دهد به ای بی سی نیوز گفت: «سوال این است که بایدن چگونه می خواهد این وضعیت جدید را بپذیرد؟ بایدن پیش از این سرکوب مخالفان توسط روسیه را محکوم کرده و کرملین را به دلیل مسموم کردن و به زندان انداختن ناوالنی مورد انتقاد قرار داده است. روشن است که او در دیدار با پوتین در مورد حقوق بشر صحبت خواهد کرد.»
این تحلیلگر روسی ادامه داد: «اما در عین حال، ما باید به این پرسش پاسخ دهیم که آیا این موضوع یک اولویت برای بایدن است؟ این باید مشخص شود. به نظر من اگر این گونه باشد هرگونه بهبود روابط غیرممکن خواهد بود.»
ناظران سیاسی معتقدند این موضوع بایدن را در موقعیت پیچیده ای قرار می‌دهد که چگونه یک هشدار قاطعانه به پوتین بدهد بدون اینکه سطح خصومت ها میان طرفین افزایش نیابد.
«میخائیل خودورکوفسکی» سرمایه دار روسی که به دلیل انتقاداتش از پوتین به مدت یک دهه در زندان های روسیه حضور داشت بر این باور است که بایدن باید با صراحت و به صورت علنی مرزهای خود را با پوتین مشخص کند.
اما برخلاف خودورکوفسکی، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که مقابله پرخاشگرانه بایدن با پوتین در ژنو، چندان مفید نخواهد بود و دستاوردهای کمی نیز به همراه خواهد داشت.
روزنامه مسکو تایمز در مقاله ای به این موضوع پرداخته و می نویسد: «انجام این کار احتمالاً موجب تحریک روسیه می شود و در مقابل دستاوردهای احتمالی اندکی را برای آمریکا به همراه خواهد داشت.»
در مجموع به نظر می رسد رهبران دو کشور در موقعیت حساسی با یکدیگر روبرو می شوند، در شرایطی که جو بایدن از شدت گیری تنش ها با رقیب دیرینه استقبال نمی کند و روسیه نیز از این مسئله آگاه است و تلاش خواهد کرد امتیازات بیشتری را به دست آورد.
آخرین کنفرانس خبری مشترک بین رهبران آمریکا و روسیه در تابستان سه سال پیش در شهر «هلسینکی» در فنلاند برگزار شده بود که البته سرو صدای زیادی هم به پا کرد. اما گفته می شود این بار رئیس جمهور آمریکا پس از دیدار با همتای روس به تنهایی در نشست خبری شرکت خواهد کرد.
نیویورک تایمز به نقل از دولت بایدن گزارش داده که جو بایدن تصمیم گرفته بعد از دیدار با رهبر روسیه کنفرانس خبری تکی برگزار کند و علت آن وجهه نامطلوبی است که دونالد ترامپ بعد از نشست با پوتین در سال 2018 بر جای گذاشته است.
پیشتر «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در مصاحبه با سی ان ان گفت پوتین برای برگزاری کنفرانس خبری مشترک یا کنفرانس خبری انفرادی آمادگی دارد. با این حال در گزارش نیویورک تایمز آمده است مشاوران ارشد بایدن نسبت به کنفرانس مطبوعاتی مشترک حساس هستند و تلاش دارند تا از تکرار سناریوی نشست هلسینکی در سال 2018 جلوگیری کنند. در آن زمان دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا، از اظهارات پوتین درباره عدم مداخله در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا استقبال کرد و آمارهای جامعه اطلاعاتی خودش را نپذیرفت.
پس از گذشت سال ها از دیدار پوتین و ترامپ، هنوز پرسش های بی پاسخ بسیاری درباره مضمون این دیدار و گفت و گوهای آن دو مطرح است. گفته می شود که ترامپ در این دیدار یادداشت های مترجم آمریکایی را از دست او گرفته است و همچنین مانع از ثبت و ضبط مضمون گفت و گوهای خود با پوتین شده است.
یک مقام کاخ سفید در بیانیه ای به نیویورک تایمز گفت: انتظار داریم که نشست پیش رو خاص و روراست باشد و یک کنفرانس مطبوعاتی انفرادی، فرمت مناسبی است تا آشکارا با رسانه ها درباره موضوعاتی که در نشست مطرح می شوند، ارتباط برقرار کرد.
نیویورک تایمز همچنین به نقل از «جان مک کین» سناتور متوفی آمریکایی درباره اظهارات سال 2018 ترامپ نوشت: این یکی از شرم آورترین عملکردهای یک رئیس جمهور آمریکا در تاریخ بود.
به نوشته رویترز، با برگزاری کنفرانس مطبوعاتی انفرادی در واقع یک صحنه بین المللی عالی از جاسوس سابق کا گ ب برای تحقیر غرب و اختلاف افکنی گرفته می شود.
«جان بولتون» مشاور سابق ترامپ به جو بایدن درباره مهارت رئیس جمهور روسیه در مذاکرات هشدار داده و گفته است: پوتین همواره آمادگی خوبی دارد فارغ از اینکه چه کسی روبروی او نشسته است. او می تواند با جدیت و تمام جزئیات درباره هر موضوعی که پیش بیاید بحث کند.
مشاور امنیت سابق ترامپ همچنین گفته است که جو بایدن باید مراقب باشد که پوتین بر گفت و گوها مسلط نشود.
