قیمت جهانی مواد غذایی در بدترین زمان ممکن رو به افزایش نهاده است و در اقصی نقاط جهان، مردم شاهد افزایش محسوس قیمت محصولات غذایی هستند.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان، سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) اعلام است که افزایش ماهانه قیمت جهانی مواد غذایی در ماه مه سال جاری میلادی طی بیش از یک دهه گذشته سابقه نداشته است.
اقتصادهای نوظهور رنج ناشی از جهش قابل‌توجه قیمت مواد خام، از نفت و مس گرفته تا غلات، را کاملا احساس می کنند.
مصرف کنندگان و شرکت های آمریکایی، کانادایی و اروپایی که ماه هاست تحت فشار مشکلات مرتبط با همه گیری ویروس کرونا و افزایش هزینه های حمل و نقل و بسته بندی هستند نیز از اثرات مخرب جهش قیمتی اخیر در امان نخواهند بود و نخواهند توانست شوک ناشی از این جهش قیمتی را به راحتی رد کنند.
فائو برای اندازه گیری تغییر قیمت مواد غذایی شاخص جامعی به کار می برد که طی 12 ماه گذشته به طور مرتب رو به افزایش بوده است.
به گزارش این سازمان، افزایش بهای مواد غذایی نتیجه اختلال در تولید، تامین نیروی کار و خدمات حمل و نقل است که به دلیل شیوع ویروس کرونا در سطح جهانی بروز کرد.
این روند باعث بروز نگرانی در مورد تورم ادامه دار بهای مواد غذایی و تاثیر آن بر بهبود شرایط اقتصاد جهانی شده است. (تورم به معنی نرخ افزایش قیمت کالاها و خدمات است. نرخ تورم نه فقط نشاندهنده تصویری از تغییر قیمت خرید کالا و خدمات است بلکه بر نرخ بهره و در نتیجه هزینه وام مسکن تأثیر می گذارد و برای تغییر قیمت کالاها و خدماتی مانند بلیط قطار به آن استناد می شود. نرخ تورم یکی از عوامل موثر بر سطح رفاه مردم است زیرا وقتی نرخ تورم زیاد باشد آنچه را که مصرف کنندگان می توانند با پول خود خریداری کنند کم می شود و قدرت خرید کاهش می‌یابد. بانک های مرکزی اکثر کشورها معتقدند که نرخ تورم بین 2 تا 2.5 درصد زیانبار نیست اما می کوشند از بیشتر شدن این نرخ ممانعت به عمل آورند.)
شاخص قیمت مواد غذایی فائو براساس تغییر در بهای سبد متنوعی از اقلام خوراکی شامل غلات، دانه های روغنی، محصولات لبنی، گوشت و شکر در سراسر جهان محاسبه می شود.
در ماه مه، شاخص افزایش سالانه بهای مواد غذایی به 39.7 درصد رسید که بالاترین رشد از اکتبر سال 2010 به بعد بوده است.
شاخص ماهانه قیمت غذای فائو براساس قیمت های جهانی برای 23 گروه محصولات غذایی شامل قیمت 73 محصولات مختلف غذایی در مقایسه با مبنای یک ساله بوده است. انتظار می رود که شاخص بعدی قیمت مواد غذایی 8 ژوئیه (17 تیر) منتشر شود.
اگرچه تمام پنج کالای مورد استفاده در محاسبه شاخص گران تر شد، اما دلیل اصلی این افزایش بالا رفتن بهای روغن خوراکی، غلات و شکر بوده که بیشترین افزایش را از سپتامبر سال 2011 تاکنون داشته است.
خشکسالی در مناطقی در برزیل، تولید محصولات از ذرت تا قهوه را فلج کرده و رشد تولید روغن های گیاهی در جنوب شرق آسیا را کند کرده است. این مساله باعث افزایش هزینه ها برای تولیدکنندگان دام شده و خطر زیان بیشتر به ذخایر جهانی غلات را که به واسطه افزایش تقاضای چین کاهش یافته، در بر داشته است.
طبق گزارش فائو قیمت شکر بیش از همه رشد کرده و با جهشی 6.4 درصدی به بالاترین سطح 4 ساله رسیده است. در همین حین قیمت روغن های خوراکی تقریباً با رشدی مشابه روبرو شده و به بالاترین سطح از آوریل 2012 تاکنون رسیدند.
فائو گفته است که افزایش بهای مواد غذایی نتیجه بالا رفتن تقاضا و کاهش تولید در بعضی از کشورها بوده است. در این زمینه، کمبود نیروی کار و به خصوص قطع مهاجرت های فصلی به خاطر تعطیلی فعالیت های اقتصادی و محدودیت سفر باعث شد که نیروی کار لازم در زمان کشت و برداشت محصولات در دسترس نباشد.
کارشناسان هشدار داده بودند که با کاهش محدودیت فعالیت های اقتصادی و خروج تدریجی از شرایط قرنطینه، افزایش درآمدها باعث بالا رفتن تقاضا برای خرید مواد غذایی خواهد شد که به دلیل کمبود عرضه، افزایش قیمت را در پی خواهد داشت.
عوامل دیگری برای افزایش سریع قیمت مواد غذایی در یک دهه گذشته وجود داشته است. به عنوان مثال، قیمت نفت به نزدیک 150 دلار در هر بشکه رسید و موج محدودیت های تجاری از سوی شرکت های حمل کننده غلات به راه افتاد.
در عین حال فائو پیش بینی می کند که در سال زراعی جاری تولید بعضی محصولات کشاورزی به خصوص غلات افزایش قابل توجهی داشته باشد و به کاهش فشار تقاضا و توقف رشد قیمت کمک کند.
در اوایل این هفته، کنسرسیوم خرده فروشی انگلیس به مصرف کنندگان در این کشور هشدار داد که با افزایش هزینه مواد اولیه، ممکن است قیمت مواد غذایی در پاییز امسال بالا برود.
جهش قیمت مواد غذایی هیچ گاه اتفاق خوشایندی تلقی نمی شود و این بار نیز با توجه به شرایط، جهش قیمت ها باعث بروز دشواری های جدی تر در مقایسه با دوره های تورمی گذشته خواهد شد. همه گیری کرونا که از سال گذشته بر اقتصاد جهانی سایه افکنده، نگرانی ها درباره بروز موج گرسنگی و سوءتغذیه - حتی در کشورهای ثروتمند جهان - را به اوج رسانده است.
در انگلیس سازمان خیریه «تراسل تراست» در شش ماهه نخست همه گیری کرونا در این کشور روزانه 2600 بسته غذا توزیع کرده است که در تاریخ 24 ساله این سازمان مردم نهاد یک رکورد محسوب می شود. در آمریکا بحران کووید-19 حدود 13.2 میلیون نفر دیگر را به جمع افرادی که از عدم امنیت غذایی رنج می برند، افزوده است. بر اساس آمارهای مؤسسه «فیدینگ امریکا» که بزرگترین اداره کننده بانک های غذا در آمریکا به شمار می رود، تعداد افراد دچار عدم امنیت غذایی در آمریکا نسبت به سال 2018 افزایش 35 درصدی نشان می دهد.
ظاهرا اقتصادهای توسعه یافته در برابر جهش قیمت مواد غذایی در کوتاه مدت از مصونیت بیشتری برخوردارند زیرا در این کشورها مواد غذایی بیشتر فرآوری می شوند و زنجیره غذایی آنها جزئیات بیشتری دارد.
به گفته دکتر «دیوید اوبیوالا» استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیدنی، شرکت هایی که به عنوان مثال چیپس ذرت تولید می کنند، فضای زیادی برای جذب شوک افزایش قیمت ذرت از طریق کاهش سایر هزینه‌ها دارند. اما وقتی قیمت ها برای مدت زیادی در سطح بالایی باقی می مانند، حتی شرکت های تولیدکننده مواد غذایی فرآوری شده نیز به این فکر می افتند که چگونه این افزایش قیمت را به مصرف کنندگان منتقل کنند. البته اثرات این افزایش قیمت بلافاصله برای مصرف کنندگان آشکار نخواهد شد. خرده فروشان در ابتدا به جای تغییر برچسب قیمت ها، تخفیف های ویژه و تخفیف های خرید عمده را کاهش خواهند داد یا حتی حذف خواهند کرد.
