گزارشی جذاب و خواندنی از تلخ و شیرین های سالی که گذشت+ تصاویر

 

به گزارش جماران، سال 1399 آبستن رویدادها و تحولات مهم و تاثیرگذار زیادی در صحنه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جهان بود. اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا و تحولات مرتبط با آن، اقدامات دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری از جمله رویدادهای مهم خبری منطقه خاورمیانه و جهان در سال 1399 بودند.

برخی از مهم ‌ترین رویدادهای خبری منطقه و جهان در سال 1399 به شرح زیر است:

کرونا؛ قرنطینه و محدودیت ‌ها

بی‌ شک مهم‌ ترین پدیده‌ ای که در سال 1399 با آن روبرو بودیم، شیوع و همه ‌گیری ویروس کرونا در سراسر جهان و به گستره‌ زمانی تمام سال گذشته بود. 

شیوع بیماری همه گیر کرونا، یک چالش بی‌ سابقه را در تاریخ جهان رقم زد.

 

 

آمار ابتلا به این بیماری، اکنون در 30 اسفند 1399 به 122,863,389 نفر بالغ شده و مجموع تعداد جان‌ باختگان به عدد 2,712,399 نفر رسیده است.

از احتکار دستمال گرفته تا محدودیت در اجتماعات، تاثیر‌های فوری همه گیری ویروس کرونا بر محیط اطراف ما بوده است.

در همان فروردین ماه آمریکا به کشوری تبدیل شد که بیشترین میزان مرگ ناشی از کووید19 را دارد. برای اولین بار در تاریخ ایالات متحده، در تمامی 50 ایالت همزمان «فاجعه بزرگ» اعلام شد.

آذرماه در انگلیس نوع جدید ویروس کرونا به ثبت رسید که سریعتر از نوع قبلی گسترش می یابد. بیش از 20 کشور از پرواز به این کشور خودداری کردند.

در سالی که گذشت، بسیاری از مناسبت ‌ها تحت ‌الشعاع همه ‌گیری این ویروس منحوس قرار ‌گرفتند. ارتباطات مجازی، جایگزین روابط دوستانه و خانوادگی شد. مجازی‌ شدن دانشگاه‌ ها و مدارس، تعطیلی بسیاری از برنامه ‌های از پیش‌ طراحی ‌شده و تعطیلی اجباری برخی از مشاغل و از رونق افتادن بسیاری دیگر از مشاغل در پی قرنطینه ‌هایی که صورت گرفت نیز آسیب ‌های اقتصادی زیادی را وارد کرد. تا جایی که اعتراضات گسترده ای در بسیاری از کشورها علیه قرنطینه صورت گرفت.

با بحرانی شدن شرایط کرونا در جهان، سازمان ‌های بین‌ المللی و بسیاری از رهبران جهان خواستار تقویت همبستگی جهانی برای مهار کرونا شدند اما رفتار برخی کشور‌ها در قبال این دعوت به همبستگی بسیار عجیب بود. در بحبوحه شیوع کرونا آمریکا محموله ‌هایی از ماسک را که آلمان از چین سفارش داده بود، در یک کشور ثالث ضبط، و به خاک خود منتقل کرده است.

 

دعوای چین و آمریکا

ترامپ همواره در سخنرانی های خود کرونا را رسما یک «ویروس چینی» می نامید. اما تحقیقات کلینیک بیماری های عفونی شواهد قانع کننده ای ارائه می دهد که ویروس کرونا یک هفته قبل از آن وارد آمریکا شده بود. با این حال دعوای چین و آمریکا بر سر شناسایی منشاء کرونا همچنان ادامه دارد و تاکنون به نتیجه نرسیده است.

روابط میان چین و آمریکا در دوران زمامداری دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا به شدت با تنش همراه بوده است. تحلیلگران ابراز امیدواری کرده بودند که با حضور «جو بایدن» در کاخ سفید از شدت تخاصم ‌های میان پکن و واشنگتن کاسته شود. با این حال به نظر می رسد رویکرد بایدن هم مانند ترامپ در قبال چین تند باشد.

نخستین دیدار مقام‌های بلندپایه آمریکا و چین از زمان روی کار آمدن دولت جدید در کاخ سفید با اختلاف نظرهای جدی میان دو طرف دو روز پش در آلاسکا آغاز شد.

در این گفتگوها که در «آلاسکا»ی آمریکا انجام ‌شد «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و همچنین «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه ایالات متحده با همتایان چینی خود یعنی «یانگ جیچی» مسئول روابط خارجی حزب کمونیست و «وانگ یی» وزیر خارجه چین دیدار کردند.

در ابتدای نخستین روز این ملاقات‌ها که روز پنجشنبه ۱۸ مارس برگزار شد وزیر امور خارجه آمریکا در مقابل دوربین‌های تلویزیونی به همتای چینی خود تاخت و اظهار داشت اقدامات چین نظام مبتنی بر مقررات حاکم بر جهان را تهدید می‌کند و دولت جدید آمریکا به دنبال این است که این رفتارهای چین را تغییر دهد.

 بلینکن در ادامه برخی از این موارد را برشمرد و به موضوعاتی چون وضعیت تایوان، هنگ کنگ، وضعیت اقلیت مسلمان در اویغور و همچنین حملات سایبری چین به آمریکا اشاره کرد.

در بخش دیگری از این مجادله دو طرف که دوربین‌های تلویزیونی هم آن‌را ثبت کردند، وانگ یی وزیر خارجه چین در نطقی ۱۵ دقیقه‌ای و به زبان چینی به اظهارات بلینکن پاسخ داد. آقایی یی در صحبت‌های خود اعلام کرد که ایالات متحده از قدرت نظامی و هژمونی مالی خود برای سرکوب در نقاط مختلف جهان استفاده می‌کند.

دیپلمات ارشد چینی همچنین تاکید کرد که این کشور خود را تابع مقررات بین‌المللی و سازمان ملل می‌داند و نه تابع چند کشور اندک که مدعی هستند مدافع نظم بین‌المللی‌اند.

هرچند به صورت معمول این جلسات افتتاحیه مذاکرات و نطق‌های ابتدایی در مذاکرات بین‌المللی چند دقیقه به طول می‌انجامد، اما نخستین جلسه مقام‌های آمریکایی و چینی در آلاسکا بیش از یک ساعت ادامه داشت.

جیک سالیوان در ادامه به خبرگزاری رویترز گفت که پکن ارزش‌های بنیادین پذیرفته شده در جهان را مورد هجوم قرار داده است. مشاور امنیت ملی کاخ سفید در ادامه تاکید کرد هرچند واشنگتن به دنبال درگیری نیست اما از رقابت سخت با پکن استقبال می‌کند.

 

 

 

جنگ لفظی بایدن و پوتین

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روز پنجشنبه به سخنان «جو بایدن» همتای آمریکایی درباره خودش، پاسخ داد.

ولادیمیر پوتین در مورد اظهارات بایدن که وی را قاتل توصیف کرد، گفت: «من چه پاسخی به او بدهم؟ به او می گویم: «سلامتی خود را حفظ کن! من برای او آرزوی سلامتی دارم.»

رئیس جمهور روسیه افزود: «اگر به‌طور کلی بخواهم بگویم، در تاریخ هر ملت و هر دولتی سختی‌های فراوان و اتفاقات غم انگیز و خونینی وجود دارد. وقتی ما دیگران را قضاوت می‌کنیم و یا حتی دول دیگر را ارزیابی می‌کنیم ما در واقع انگار همیشه در آینه نگاه می‌کنیم و همواره خودمان را می‌بینیم».

پوتین تصریح کرد: «فتح قاره آمریکا توسط اروپایی‌ها با حذف مردم محلی همراه بود، این یک نسل‌کشی واقعی قبایل سرخ پوست بود. و این با یک دوره سخت و طولانی برده‌داری همراه شد. آمریکایی‌های آفریقایی تبار در خاک ایالات متحده همچنان با بی عدالتی و ظلم رو به‌ رو هستند.»

رئیس‌جمهور روسیه با بیان اینکه مسکو تمایل دارد با واشنگتن همکاری کند، افزود: «اما به شیوه‌ای که به نفع هر دو ما باشد و منافع روسیه را نیز در نظر بگیرد. سران آمریکا مصمم هستند روابط با روسیه را مطابق با خواسته‌های خود شکل دهند، ولی ما بر مبنای منافع خود با آنها همکاری می‌کنیم».

بایدن در مصاحبه با شبکه خبری ای بی سی نیوز با قاتل توصیف کردن پوتین گفته بود: او (پوتین) تاوان دخالت در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا آن را پرداخت خواهد کرد. ما مذاکراتی طولانی داشتیم. شناخت نسبتا خوبی از او دارم. به او گفتم من از شما شناخت دارم و تو هم از من شناخت داری. اگر به این نتیجه برسم که چنین اتفاقی رخ داده است، آماده باشید.

پس از سخنان بایدن روسیه سفیرش را از آمریکا برای بررسی موضوع فراخواند.

تنش‌ها در روابط روسیه و آمریکا از سال‌ها پیش به دلیل چند پرونده از جمله تحولات اوکراین و ادعاهای دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا شدت گرفته و واشنگتن چندین دور تحریم علیه مسکو وضع کرده است.

 همچنین «کنستانتین کاساچف» نایب رئیس شورای فدراسیون روسیه (مجلس سنا) با بیان اینکه فراخواندن سفیر از واشنگتن تنها اقدام متقابل علیه آمریکا نخواهد بود، گفت اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا ضد همتای روسی، تأثیر منفی بر روابط دوجانبه خواهد داشت.

ویاچسلاو ولودین، رئیس مجلس دومای روسیه نیز به سخنان بایدن واکنش نشان داد و گفت که اظهارات جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در مورد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از روی عقل سلیم نیست.

ولودین در کانال تلگرامی خود نوشت: اظهارات امروز بایدن از روی عقل سلیم نیست. رهبر کشوری که ادعا می کند پرچمدار اصول و اخلاق دموکراتیک است، نمی‌تواند اینگونه رفتار کند. هیچ کس مجاز نیست که در مورد رئیس دولت ما اینگونه صحبت کند.

 

تلاش‌ ها برای ساخت واکسن کرونا

شرکت ‌های گوناگون از کشور‌های مختلف از زمان آغاز همه گیری کرونا، سعی در ساخت واکسنی برای مقابله با این ویروس داشتند. حال برخی از این واکسن‌ها با طی مراحل آزمایشی وارد بازار شده اند که از آنها می‌توان به واکسن «فایزر - بایونتک، مدرنا و اسپوتنیک وی» اشاره کرد.

 

 

انتخابات آمریکا و سال مصیبت بار برای ترامپ

سال 1399 سالی سخت برای دونالد ترامپ بود. دموکرات‌ های کنگره برای استیضاح و برکناری او دو بار تلاش کردند، اما این تلاش ‌ها با قدرت اکثریت جمهوری‌ خواه سنا نافرجام ماند.

 

 

پس از آن در ماه آبان، ترامپ در انتخابات ریاست ‌جمهوری شرکت کرد و البته همان طور که انتظار می رفت از «جو بایدن» دموکرات شکست خورد.

 

 

ولی او این شکست را نمی پذیرفت و تا پیش از ترک کاخ سفید در دی ماه با طرح ادعای تقلب، برای ماندن در دفترش تلاش می کرد که البته این تلاش ها بی نتیجه ماند.

او حالا بر روی انتخابات 2022 و 2024 متمرکز است.

 

اعتراضات بی سابقه در حمایت از زندگی سیاه پوستان: «نمی توانم نفس بکشم»

 

 

این چند کلمه شعله ‌های دائمی جنبشی قابل توجه در تابستان امسال را برانگیخت؛ جنبش «زندگی سیاه پوستان اهمیت دارد»، پس از کشته شدن «جورج فلوید» در 25 مه  (5 خرداد) ‌توسط پلیس آمریکا، مطالعات و گزارش‎های بیش از 7 هزار و 750 تظاهرات مرتبط با این جنبش را در مدت زمان سه ماه ثبت کرد؛ تظاهراتی که دامنه آن به دیگر شهرهای جهان از جمله لندن، سیدنی و ... و البته در دیگر شهرهای خود آمریکا کشیده شد.

 

حمله به کنگره

در 16 و 17 دی ماه، طرفداران دونالد ترامپ در واشنگتن تجمع کردند تا به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری اعتراض کنند. دست کم ۱۰ نفر در جریان این اعتراضات بازداشت شدند و پس از عبور معترضان از نیروهای امنیتی و ورود به مجموعه کنگره، چندین ساختمان در این مجموعه تخلیه شدند.

ترامپ طی سخنرانی خود به هواداران خود دستور داد تا به سمت پایتخت آمریکا بروند تا اطمینان حاصل شود که انتخابات 2020 منتفی است. متعاقباً گروهی طرفدار ترامپ به کنگره رفتند و سرانجام به ساختمان حمله کردند. در آن زمان کنگره در حال برگزاری جلسه ای بود که شمارش آرا کالج انتخابات را انجام می‌داد و در مورد آن بحث می‌کرد. شورشیان با شکستن موانع امنیتی توانستند به کنگره آمریکا وارد شوند، و تالار سنا را اشغال کنند در حالی که نگهبانان برای جلوگیری از ورود معترضان به طبقه تالار مجلس نمایندگان اسلحه‌ کشیدند.

 

 

در جریان درگیری مسلحانه در اتاق ‌های مجلس، یک مهاجم توسط نیروهای انتظامی در داخل ساختمان مورد اصابت گلوله قرار گرفت و بعداً بر اثر جراحات وارده درگذشت. در نتیجه موارد اضطراری پزشکی در طول همان روز سه نفر دیگر جان خود را از دست دادند.

عصر همان روز، توئیتر 12 ساعت قفل بر روی حساب توئیتر ترامپ گذاشت و سه توئیت او را به دلیل نقض سیاست یکپارچگی مدنی توییتر توسط ترامپ که هواداران خود را تشویق به حمله با خشونت به کنگره می ‌کرد حذف کرد.در 19 دی ماه، توئیتر حساب ترامپ را برای همیشه بست.

 

1399، سال اعتراضات

جهان در سال 1399 صحنه اعتراض‌ های گسترده به سیاست ‌های دولتی و تبعیض ‌ها در سراسر جهان به ویژه آمریکا و اروپا بود.

 

 

اکثر اعتراضات که همچنان هم ادامه دارد، در اعتراض به محدودیت های کرونایی و قرنطینه بوده است.

آمریکا را باید در راس میزبانان اعتراضات 2020 دانست: از اعتراضات ضدنژادپرستی تا اعتراضات پساانتخاباتی.  در این سال فرانسه بطور پیاپی در حلقه اعتراضات بود. 

از آسیا، آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه گرفته تا قلب اروپا اغلب اعتراض‌ های مردمی 2020 همچنان ادامه دارد. از یک سو کرونا و از سوی دیگر اعتراض ‌های بعضا خشونت ‌بار خیابانی، تحفه سال 1399 برای قرن جدید است.

 

 

در آخرین موارد اعتراضات، می توان به اعتراضات میانمار پس از کودتای نظامی، و اعتراض به خشونت علیه زنان در اروپا به ویژه انگلیس پس از کشته شدن «سارا اورارد» بدست پلیس دیپلماتیک لندن اشاره کرد.

 

افزایش بی سابقه بیکاری در آمریکا

در دوره همه گیری جهانی کووید 19، آمار بیکاری در آمریکا خیلی زود به طور بی سابقه ‌ای افزایش یافت.

 

 

در فروردین، تنها در طول یک ماه، 22 میلیون نفر از مردم آمریکا مجبور به پر کردن فرم ‌های مربوط به اعلام بیکاری شدند. این تعداد از بیکاران تقریبا معادل کل جمعیت کشوری مانند شیلی و یا تایوان است.

 

آتش سوزی‌ های گسترده در آمریکا

سال 1399 فعال‌ترین سال ثبت شده برای آتش سوزی به ویژه در «کالیفرنیا و اورگان» بوده است.

 

 

در حالی که برخی از آتش سوزی ‌ها در اثر وقایع طبیعی مانند صاعقه ایجاد می‌ شوند، اکثریت قریب به اتفاق (85 تا 90 درصد) به دلیل دلایل انسانی مانند سیگار‌های دور ریخته شده و بقایای آتش ‌های روشن شده توسط انسان‌ ها ایجاد می‌ شوند.

 

سقوط شاخص ‌های مالی

شیوع گسترده ویروس کرونا باعث سقوط شاخص‌ های مالی و همچنین بروز مشکلات شدید اقتصادی در بسیاری از کشور‌های جهان شد.

یکی از عوامل این سقوط ‌ها، کاهش شدید سفر‌های توریستی در سطح دنیاست.

 

منفی شدن قیمت نفت

در یک رویداد تاریخی دیگر، قیمت نفت برای نخستین بار در تاریخ منفی شد.

در اردیبهشت ماه قیمت نفت به منفی 37.63 دلار رسید و شرکت ‌های نفتی به جای فروش نفت مجبور بودند تا به خریداران پول هم پرداخت کنند.

قمیت نفت اکنون نزدیک به 65 دلار در هر بشکه رسیده است.

 

اوج اختلافات میان اروپا و آمریکا

در سالی که در آن دور ریاست ‌جمهوری دونالد ترامپ به پایان رسید، اختلافات گسترده میان اروپا و آمریکا بر سر مسائلی مانند ناتو، جنگ تجاری دو سوی اقیانوس اطلس، مسائل مطرح در شورای امنیت، خروج یکجانبه دولت ترامپ از توافق های بین ‌المللی و ... تاحد بی سابقه ای افزایش یافت.

 

 

در مجموع شکاف در دو سوی اقیانوس اطلس در دولت ترامپ به طور قابل ملاحظه‌ ای به دلایل مختلفی از اختلاف در برجام گرفته تا بازتعریف ناتو و روابط دوجانبه تعمیق یافت، تا جایی که سران بروکسل تصمیم به جداسازی راه خود از آمریکا حتی در مسائل سیاسی-امنیتی گرفتند.

 

پایین ‌ترین سطح روابط روسیه و اتحادیه اروپا

بحران در روابط بین روسیه و اتحادیه اروپا پس از آنکه غرب مسکو را به مسموم کردن «آلکسی ناوالنی» وبلاگ نویس مخالف روس متهم کرد، با شدت دوباره آغاز شد.

دولت آلمان با استناد به پزشکان نظامی ادعا  کرد ناوالنی با ماده سمی «نوویچوک» مسموم شده است. مسکو خواستار دریافت نتایج آزمایشات پزشکی وی شد، مقامات برلین از دادن این اطلاعات خودداری کردند و این عدم همکاری باعث اختلاف جدی دو کشور و حتی لغو سفر وزیر خارجه روسیه به برلین شد.

 

 

در ارتباط با وضعیت پیش آمده، اتحادیه اروپا تحریم‌ هایی را علیه روسیه اعمال کرد و مسکو نیز در اقدامی تلافی جویانه ورود برخی مقامات کشورهای اروپایی به روسیه را ممنوع کرد.

ناولنی پس از بازگشت به روسیه بازداشت شد و اکنون در زندان به سر می برد.

 

فشار بر اقلیت شیعه و معارضان در عربستان و بحرین

شاید یکی از مهمترین مسائلی که در سال 99 در خاورمیانه رخ داد و کمتر به آن پرداخته شد، افزایش فشارها به شیعیان و معترضان در کشورهای عربستان سعودی و بحرین بود.

 

 

عربستان سعودی که چند سال اخیر با شعار اصلاحات فرهنگی و اجتماعی سعی دارد تصویری متفاوت از خود به جهان نشان دهد، در سال 99 هم نشان داد که در مقابله با منتقدان سیاسی و اقلیت شیعه در این کشور همچنان سیاست فشار و سرکوب را در پی گرفته است؛ سیاستی که در بحرین به شکل مشابه دنبال می‌ شود و به روند مقابله و سرکوب شیعیان و منتقدان حکومت و بازداشت علما و روحانیون شیعه تبدیل شده است. این سرکوب و فشارها برخلاف موارد مشابه در کشورهای دیگر با سکوت معنادار دولت ‌های غربی و مجامع داعیه‌ دار حقوق بشر همراه بوده است.

ناآرامی در بحرین به ویژه در ماه محرم به خیابان‌ ها کشیده شد و خیابان‌‌ های منامه شاهد بروز درگیری و خشونت مأموران امنیتی حکومت بحرین و بازداشت جوانان و نوجوانان بود.

دولت بحرین با استفاده از ابزار رسانه ‌‌ای شاهزادگان سعودی در تلاش است شیعیان بحرین به‌‌ویژه روحانیون این کشور را مسبب این حوادث معرفی کند.

 

عادی‌ سازی روابط اعراب با رژیم صهیونیستی 

شاید کمتر کسی در ابتدای 1399، تصور می ‌کرد که پرواز مستقیم بین دبی و سرزمین‌ های اشغالی برقرار شود، اما این اتفاق با حمایت دولت ترامپ رخ داد. ترامپ در ادامه سیاست ‌های خاورمیانه ‌ای خود، تلاش کرد که حمایت خود را از رژیم صهیونیستی به گونه ‌ای دیگر ابراز کند و این کار را با تشویق امارات متحده عربی برای عادی ‌سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی انجام داد.

اقدام امارات به شدت مورد انتقاد ملت ‌ها و کشورهای اسلامی قرار گرفت و رژیم امارات به خیانت به فلسطین و آرمان فلسطین محکوم شد. بحرین و سودان(در قبال خروج از فهرست کشورهای حامی تروریسم دولت آمریکا) و مراکش(در قبال به رسمیت شناختن حاکمیت این کشور بر صحرای غربی از سوی آمریکا) دیگر کشورهایی بودند که بعد از امارات عادی‌ سازی روابط خود را با رژیم صهیونیستی اعلام کردند.

در آخرین اقدام، در 24 اسفند کوزوو رسما سفارت خود را در شهر بیت ‌المقدس افتتاح کرد و بدین ترتیب این شهر را به‌ عنوان پایتخت (جعلی) رژیم اسرائیل به رسمیت شناخت. جمهوری چک نیز چند روز پیش از آن دفتر دیپلماتیک خود را در این شهر افتتاح نمود، تصمیمی که انتقاد تشکیلات خودگردان فلسطین و اتحادیه عرب را در پی داشت.

 

 

وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی روز گذشته ادعا کرد که 4 کشور عمان، عربستان سعودی، نیجر و قطر نیز در حال رایزنی هستند و به زودی توافق سازش با این رژیم امضا می‌کنند.

 

اعتراضات و بی‌ ثباتی در سرزمین‌ های اشغالی

سالی که گذشت برای ساکنان سرزمین ‌های اشغالی هم سال بسیار بدی بود. در کنار شیوع کرونا و عملکرد ضعیف دولت نتانیاهو در مهار این بیماری، اعتراضات به فساد اقتصادی وی و مشکلات اقتصادی سرزمین ‌های اشغالی شدت گرفت.

 

 

بعد از بحران تشکیل دولت در فروردین ماه، ساکنان سرزمین ‌های اشغالی برای سومین بار به پای صندوق‌ های رأی می ‌روند. با این همه انتظار می‌ رود که به احتمال زیاد همانند دو انتخابات گذشته بی‌ نتیجه باشد.

بنیامین نتانیاهو به عنوان یکی از طرف‌ های انتخابات خود مسئله اصلی در این انتخابات شده است، او متهم به فساد، کلاهبرداری، خیانت به اعتماد عمومی و رشوه خواری است و از کنست(پارلمان رژیم صهیونیستی) درخواست مصونیت از پیگرد قانونی تا زمان انتخابات را دارد؛ وضعیتی که بعید به نظر می‌ رسد که در سال 1400 هم بتواند بحران را در سرزمین ‌های اشغالی کاهش دهد.

 

بحران انسانی یمن

از سال 2015 پس از تجاوز عربستان سعودی و همپیمانان عرب این کشور تحت عنوان ائتلاف عربی به بهانه حمایت از دولت مستعفی «عبدربه منصور هادی»  یمن شاهد جنگ نیروهای مردمی جنبش انصارالله و ارتش با عربستان و همپیمانان داخلی و خارجی اش بوده است که نتیجه آن قحطی و نابودی زیرساخت‌ های این کشور فقیر منطقه و قتل عام زنان و کودکان بسیاری متجاوزان شده است.

 

 

با این همه وضعیت این کشور در سال 1399 و در پی همه ‌گیری ویروس کرونا بدتر نیز شد. کمک ‌های بشردوستانه به یمن کاهش و بسیاری از اقداماتی که نهاد‌های بشردوستانه در یمن انجام می ‌دادند طی سال جاری متوقف شده است. در پی توقف اقدامات بشردوستانه، بسیاری از مردم یمن که پیش از این اقلام کمکی مانند دارو را دریافت می ‌کردند، اکنون از دریافت این اقلام محروم شده ‌اند.

با توجه به وضعیت سیاسی موجود در بین طرفین درگیر چشم ‌انداز روشنی در مورد پایان این بحران دیده نمی ‌شود.

 

سال پیروزی انصارالله و تحقیر سعودی ‌ها

حملات جنبش انصارالله علیه تاسیسات نفتی آرامکوی سعودی و دیگر مواضع حساس عربستان، به همراه پیشروی‌ نیروهای صنعا در استان «مارب» و آزادسازی تقریبی این شهر، معادله ‌های قدرت در جنگ یمن را تغییر داد و ضعف تدابیر امنیتی و پیشگیرانه عربستان سعودی را برملا ساخت.

 

 

در تازه ترین پیشروی، انصار الله و همپیمانانش کوه استراتژیک «هیلان» را در استان مارب به کنترل خود در آوردند و با این پیشروی به این شهر راهبردی و مهم نزدیک تر شدند.

 

انفجار بیروت و پیامد‌های آن

انفجار بندر بیروت عصر 14 مرداد 1399 در بندر بیروت، پایتخت لبنان رخ داد و ساختمان ‌های زیادی در منطقه «اشرفیه» را تخریب کرد. موج ناشی از انفجار باعث وارد شدن خسارات گسترده به ساختمان‌ های اطراف محل انفجار شد. این انفجار بسیار قدرتمند باعث کشته شدن 220 نفر و زخمی شدن حدود 7000 نفر و مفقود شدن بیش از 110 نفر شد و همچنین بر اساس اعلام فرمانداری بیروت، بیش از 300 هزار نفر بر اثر این حادثه بی‌ خانمان شدند.

 

 

علت این انفجار ذخیره 2750 تن آمونیوم نیترات بود که به مدت شش سال در گمرک بندر بیروت بدون ایمنی کافی نگهداری شده بود. در پی حادثه انفجار، دولت لبنان به مدت دو هفته وضعیت اضطراری اعلام کرد. بعد از آن اعتراضات گسترده مردمی در خصوص بی‌ کفایتی دولت در جلوگیری از این حادثه شروع شد  و در نتیجه این فشار، دولت لبنان استعفا کرد و کمی پس از آن «حسان دیاب» نخست ‌وزیر، نیز استعفا داد.

عواقب و پیامد‌های این انفجار به قدری شدید بود که همچنان دولت لبنان از چندپارگی سیاسی رنج می ‌برد.

 

اعتراضات عراق

ادامه بی‌ثباتی اقتصادی در عراق و فساد فراگیر در دولت و مقامات این کشور باعث شد که مجموعه ‌ای از اعتراضات به وضعیت معشیتی در این کشور تا امروز ادامه داشته باشد. 

 

 

بیشترین خواسته معترضان عراق در ابتدا علیه فساد، بیکاری و مسائل اقتصادی است. دولت عراق علی ‌رغم بالا رفتن درآمدهای نفتی از پاسخ دادن به خواسته‌ های مردم و تقویت‌ زیرساخت‌های نابود شده این کشور در طول دوران اشغال و نبرد با داعش ناتوان بوده و فساد اقتصادی در بین سیاستمداران و مقامات این کشور ناامیدی مردم را به همراه داشته است.

اعتراضات در پی تصمیم دولت این کشور در کاهش ارزش پول ملی عراق بار دیگر شروع شد زیرا تظاهرات‌کنندگان معتقدند که با این تصمیم قدرت خریدشان در میانه بحران اقتصادی ناشی از کرونا کاهش پیدا خواهد کرد.

 

جنگ قره باغ

قره ‌باغ منطقه مورد اختلاف جمهوری آذربایجان و ارمنستان است که هرزگاهی آتش جنگ را بین دو کشور شعله ‌ور می ‌کند. در مهرماه 1399، دو کشور بار دیگر با یکدیگر درگیر شدند که در نهایت با پیروزی نیروهای جمهوری آذربایجان خاتمه، و منجر به امضای توافقنامه‌ برای بازپس دادن مناطق اشغال شده این منطقه به جمهوری آذربایجان شد.

 

 

براساس این قرارداد صلح که ساعات اولیه 20 آبان به امضای طرفین رسید، علاوه بر پس دادن مناطق اشغال شده به جمهوری آذربایجان، حدود 2000 نیروی حافظ صلح روسیه حداقل به مدت 5 سال آینده برای حفظ امنیت در این منطقه مستقر خواهند شد. با این همه برخی عقیده دارند که این توافق‌ با توجه به نارضایتی طرف ارمنستانی چندان دوام نخواهد داشت.

 

شدت گرفتن بحران جامو و کشمیر

جامو و کشمیر یکی از مناطقی است که همچنان بر سر وضعیت آن بین هند و پاکستان اختلاف نظر وجود دارد و هر یک از این کشورها خود را مالک این منطقه می ‌داند. پس از استقلال هند و پاکستان از استعمار انگلیس تاکنون 3 جنگ میان دو کشور بر سر مسئله کشمیر رخ داده و بیش از 70 هزار نفر در این درگیری ‌‌ها کشته شدند. از سال 1989 تاکنون بیش از 100 هزار کشمیری به دست نیروهای امنیتی هند کشته شده ‌اند. در سال 1398 هند در اقدامی غیرمنتظره خودمختاری این منطقه را لغو کرد.

 

 

به گفته رهبر منطقه آزاد جامو و کشمیر طی سه ماه (از مهر تا آذر 1399) بیش از 2 میلیون هندو با هدف تغییر ساختار جمعیتی جامو و کشمیر به این منطقه منتقل و به ‌صورت غیرقانونی اسکان داده شدند. با این تفاسیر به نظر می‌ رسد که مناقشه کشمیر از جمله مسائلی باشد که در سال 1400 هم ادامه داشته باشد.

 

مذاکرات صلح افغانستان

آمریکا بعد از ناکامی نظامی در افغانستان به منظور تحقق اهداف خود مذاکراتی را با گروه طالبان آغاز کرد.

 

 

بیش از پنج ماه مذاکره دو هیات افغانستان و طالبان در دوحه به کندی پیش رفته و وارد موضوعات اصلی نشده است. دولت افغانستان طالبان را متهم به بهانه ‌تراشی کرده ‌اند و طالبان، هیات افغانستان را «‌بی‌صلاحیت» دانسته اند.

در سال اخیر، نمایندگان آمریکا، چین و روسیه گفت و گوهای ترویکا (مذاکرات سه جانبه) را در سطح دیپلمات‌ های ارشد در مورد مسائل امنیت منطقه‌ ای به ‌ویژه افغانستان داشته اند، در این نشست که جلسه «ترویکای گسترده» نام گرفته از نمایندگان کشورهای پاکستان و ایران و افغانستان و طالبان نیز دعوت شده است.

 

اوضاع بغرنج ترکیه و سودای احیای امپراتوری عثمانی توسط اردوغان

در سال 1399 نیز ترکیه در بحران اقتصادی و ارزی به‌ سر می ‌برد. ارزش لیر، پول ملی این کشور در سقوط آزاد دائما کاسته می ‌شد و بیکاری ماه ‌ها گریبان جوانان را می ‌فشرد.

بحران کرونا نیز مشکلی بر مشکلات مردم ترکیه افزود. این همه گیری بیش از همه به حوزه گردشگری آسیب رساند که یکی از صنایع پردرآمد ترکیه محسوب می ‌شود.

مردم ترکیه در شرایط سختی به‌سر می‌ برند تا جایی که بسیاری از جوانان این کشور فرار را بر قرار ترجیح داده و جلای وطن می‌ کنند. با این حال رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه تنها در سودای احیای امپراتوری عثمانی و قدرت نمایی در خارج از مرزها بود.

 

 

در جریان جنگ قره باغ ترکیه اسلحه در اختیار جمهوری آذربایجان گذاشت و افراد مسلح مورد حمایت خود را هم از سوریه به این کشور اعزام کرد. اردوغان همچنین برای تاکید بر حق حاکمیت خود در منطقه، نیروی دریایی به مدیترانه شرقی اعزام کرد. اکنون لیبی به جولانگاه تازه‌ ای برای قدرت ‌نمایی ترکیه تبدیل شده است.

همچنین اقدام اردوغان در مورد تبدیل ایا صوفیه به مسجد باعث واکنش ‌های گسترده ‌ای در سطح منطقه و جهان شد.

در عین حال روابط ترکیه با آمریکا و اتحادیه اروپا به دلیل مواضع رجب طیب اردوغان در رابطه با مسائل منطقه رو به سردی رفت و تحریم هایی در سال 1399 علیه این کشور اعمال شد.

 

خروج انگلیس از اتحادیه اروپا

انگلیس در سال 1399 پس از خروج رسمی از اتحادیه اروپا، دوره‌ ای را برای انتقال از وابستگی به اتحادیه پشت سر گذاشت که برخلاف آنچه انتظار می‌رفت چند دوره به بن ‌بست خورد.

 

 

در نهایت در اوایل دی ماه، (هفته پایانی دسامبر) انگلیس و اتحادیه اروپا سرانجام پس از ماه ‌ها مذاکره، در مورد جزئیات مناسبات تجاری پس از اجرای برگزیت به توافق رسیدند.

 

انتقال مهاجران روهینگیا به جزیره ‌ای خالی از سکنه در بنگلادش

در تاریخ 16 اردیبهشت بود که دولت بنگلادش وعده خود برای انتقال پناهجویان مسلمان روهینگیا به جزیره ‌ای خالی از سکنه را عملی کرد.

در اولین مرحله 20 مهاجر به این جزیره منتقل شده ‌اند اما طبق گزارش رسانه‌ ها، تا پایان سال 1399 حدود 2000 مسلمان روهینگیا در این جزیره ساکن شده ‌اند.

 

کودتای میانمار

کودتای 2021 میانمار در صبح روز 13 بهمن زمانی که «آنگ سان سوچی» مشاور دولت و رئیس‌ جمهور و سایر رهبران حزب حاکم توسط ارتش میانمار تاتماداو بازداشت شدند، آغاز شد.

 

 

نظامیان بعد از شکست در انتخابات پارلمانی اخیر، دولت را به تقلب در انتخابات متهم کردند.

نظامیان که اکنون کنترل را در میانمار به دست دارند دست کم برای یک سال وضعیت فوق ‌العاده اعلام کرده‌اند. ارتش میانمار مدعی است که انتخابات اخیر در این کشور که به پیروزی قاطع حزب خانم سوچی انجامید، مخدوش، و نتایج آن قابل قبول نیست.

سوچی با رد ادعا ارتش از حامیان خود خواسته که به خیابان ‌ها بیایند و حکومت نظامی و قوانین منع آمد و شد را رعایت نکنند.

 در این اعتراضات تا کنون 237 معترض توسط کودتاچیان کشته شدند.

 

جنگ لفظی کره شمالی و آمریکا

سال 1399 با جنگ لفظی کره شمالی و آمریکا پایان می یابد. 

«کیم یو جونگ» خواهر بانفوذ رهبر کره شمالی در سخنانی دولت جو بایدن را به شدت مورد حمله لفظی قرار داده و گفته بود که دولت آمریکا می‌ خواهد «بوی باروت را در سرزمین ما پخش کند».

 

 

او گفت: «اگر آنها [دولت بایدن] می‌ خواهند چهار سال آینده را راحت بخوابند، بهتر است همین اول کار شروع به اقداماتی نکنند که خواب را از آنها می‌ رباید.»

این اولین اظهارنظر مقامات کره شمالی درباره دولت جدید آمریکا بود. کیم یو جونگ همچنین مانور مشترک آمریکا و کره جنوبی را که هفته پیش آغاز شد، به شدت محکوم کرده و سئول را به نواختن «مارش جنگ» متهم کرده است.

 

بحران در خانواده سلطنتی انگلیس

«مگان مارکل» همسر شاهزاده هری در مصاحبه اخیرش با «اوپرا وینفری» تأکید کرد که پیش از تولد فرزندش، خاندان سلطنتی به ‌شدت نگران تیره شدن رنگ پوست نوزاد او بودند.

مگان مارکل عملا و با صراحت خاندان سلطنتی انگلیس را به نژادپرستی متهم کرده است.

 

 

شاهزاده هری و همسرش مگان مارکل سال گذشته از کلیه وظایف و مسئولیت ‌های سلطنتی خود کناره‌ گیری کردند و همراه با پسرشان به آمریکا مهاجرت نمودند. آنها فوریه امسال نیز به ملکه الیزابت اطلاع دادند که هرگز به ‌عنوان اعضای خاندان سلطنتی به انگلیس باز نخواهند گشت.

مصاحبه جنجالی شاهزاده هری و همسرش قابل مقایسه با اتفاقات مرموز و جنجالی است که برای پرنسس دیانا مادر هری در سال 1995 میلادی رخ داد.

پس از این مصاحبه جنجالی و افشاگرانه، خاندان سلطنتی انگلیس با یک بحران بی ‌سابقه روبرو شده است.

 

ابتلای رهبران جهان به کرونا

مقامات اول کشورهای جهان در دوره همه گیری کرونا از این ویروس در امان نبوده اند.

در تازه ترین مورد، دفتر ریاست ‌جمهوری سوریه اعلام کرده است که «بشار اسد» رئیس ‌جمهور این کشور و همسرش به بیماری کووید 19 مبتلا شده‌ اند. بر اساس این اطلاعیه، بشار اسد و همسرش، «اسما‌ء الاسد»‌ نشانه ‌های خفیف ابتلا به کرونا داشته ‌اند و پس از انجام تست مشخص شده که به این بیماری مبتلا شده‌ اند.

دفتر ریاست جمهوری سوریه گفته است که حال این دو نفر خوب است و تا دو تا سه هفته آینده در قرنطینه به سر خواهند برد.

18اسفند: رئیس جمهور سوریه بشار اسد و همسرش به ویروس کرونا مبتلا شدند. دفتر ریاست جمهوری اطلاع داد که اسد و همسرش حالشان خوب است.

6بهمن: «آندرس مانوئل لوپس ابرادور» رئیس جمهور مکزیک اطلاع داد که به ویروس کرونا مبتلا شده است. هشتم فوریه بعد از دو هفته قرنطینه در محل کارش حاضر شد.

23 دی: تست کرونای رئیس جمهور پرتغال مثبت اعلام شد. رئیس جمهور علائم بیماری نداشت. 16 ژانویه تست او منفی بود.

26دی: رئیس جمهور ارمنستان اطلاع داد زمانی که در لندن حضور داشت به ویروس کرونا مبتلا شده است.

او مراحل درمان را در لندن سپری کرد. وضعیت او وخیم بود و 13 فوریه برای ادامه درمان به ایروان برگشت.

10دی: نخست وزیر آبخازیا به ویروس کرونا مبتلا شد. وضعیت او به شدت وخیم بود و در بیمارستانی در مسکو در بخش مراقبت های ویژه بستری شد.

7دی: رئیس جمهور آبخازیا از ابتلای خود به ویروس کرونا خبر داد. بیماری او از نوع سبک بود.

27آذر: «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه به ویروس کرونا مبتلا شد.

18آذر: تست کرونای نخست وزیر مولداوی مثبت اعلام شد.

4آذر: نخست وزیر بلیز به کرونا مبتلا شد.

19 آبان: رئیس جمهور اوکراین به دلیل ابتلا به ویروس کرونا قرنطینه شد و 23 نوامبر خبر داد که بهبود یافته است.

12آبان:  نخست وزیر گرجستان از ابتلای خود به کووید 19 خبر داد.

7آبان: رئیس جمهور الجزایر به دلیل ابتلا به ویروس کرونا بستری شد.

5آبان: خبر کرونایی شدن نخست وزیر بلغارستان منتشر شد.

3آبان: رئیس جمهور لهستان از ابتلای خود به ویروس کرونا اطلاع داد.

2آبان: معاون رئیس جمهور کلمبیا خبر داد که به کووید 19 مبتلا شده است.

26مهر: رئیس جمهور اوستیای جنوبی به کووید 19 مبتلا شد.

11مهر: دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا اطلاع داد که او و همسرش «ملانیا» به ویروس کرونا مبتلا شده اند.

8تیر: ابتلای «الکساندر لوکاشنکو» رئیس جمهور بلاروس به کووید 19 بدون علائم بود.

20 خرداد: رئیس جمهور موقت بولیوی از تست مثبت کرونای خود خبر داد.

18خرداد: رئیس جمهور برزیل ویروس کرونا گرفت.

29خرداد: رئیس جمهور قزاقستان به ویروس کرونا مبتلا شد.

28خرداد: رئیس جمهور هندرواس به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شد.

12خرداد: نخست وزیر ارمنستان از ابتلای خود به کووید 19 خبر داد.

 10خرداد: نخست وزیر روسیه به ویروس کرونا مبتلا شد.

27 مارس: نخست وزیر انگلیس به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شد.

 25 مارس: چارلز شاهزاده انگلیس تست کرونا داد و مثبت بود.

19 مارس: پادشاه موناکو به ویروس کرونا مبتلا شد.

12 مارس: نخست وزیر کانادا اطلاع داد که به کووید 19 مبتلا شده است.

 

شخصیت های مهمی که در سال 1399 از دنیا رفتند

«روث بیدر گینزبرگ» مدافع سرسخت حقوق زنان، پس از غلبه بر تبعیض جنسی در حرفه وکالت به یک قهرمان تبدیل شد و در 28 شهریور در سن 87 سالگی درگذشت.

 

 

8 مهر مرگ «شیخ صباح الاحمد الصباح» امیر کویت، در سن 91 سالگی اعلام شد.

علاوه بر این، نخست‌ وزیر بحرین به عنوان قدیمی ‌ترین نخست‌ وزیر جهان نیز در این سال درگذشت.

«صائب عریقات» دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین هم 10 نوامبر بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.

«انیس نقاش» یکی از همکاران «کارلوس شغال» در جریان حمله به دفتر مرکزی اوپک (1354) و گروگانگیری وزیران نفت اوپک در 4 اسفند بر اثر ابتلا به کووید 19 در بیمارستانی در دمشق درگذشت.

 

 

«جان ماگافولی» رئیس جمهور تانزانیا 27 اسفند پس از بیش از دو هفته غیبت درگذشت. هرچند دولت تانزانیا می ‌گوید ماگافولی در اثر حمله قبلی جان باخته‌ است اما بسیاری معتقدند او در پی ابتلا به بیماری کووید 19 زندگی خود را از دست داده است.

 

 

وی همواره شیوع ویروس کرونا را منکر می ‌شد و به مردم اطمینان می‌ داد تنها با دعا و راز و نیاز می‌ توانند بر این بیماری مرگبار غلبه کنند.

 

1399، سال زنان

در سال 1399 خبرهای بسیاری از انتصاب های نخست زنان در پست های مختلف چه در جهان و چه در کشورهای مختلف منتشر شد. در جدیدترین مورد، «سامیا سولوهو حسن» نخستین زن در تاریخ تانزانیا به عنوان رئیس جمهور این کشور سوگند یاد کرد. او که زنی مسلمان است با حجاب در این مراسم حضور داشت.

 

 

پیشتر «انگوزی اوکونجو-ایوالا» وزیر دارایی پیشین نیجریه هم سه ماه پس از مخالفت جدی دونالد ترامپ با ریاست او و به لطف جلب حمایت جو بایدن بالاخره بر رقیب کره‌ ای خود غلبه کرد تا از 27 بهمن به عنوان نخستین زن و اولین آفریقایی تبار بر کرسی ریاست سازمان تجارت جهانی تکیه بزند.

 

 

در آمریکا این نخستین ها در آغاز کار دولت بایدن که بیشترین تعداد زن را در دولتش به کار گرفته بیشتر به چشم می خورد. «کاتلین هیکس» نخستین زن در تاریخ آمریکا، سکاندار معاونت پنتاگون شد.

در عین حال در لحظه‌ای تاریخی برای افرادی که به دنبال داشتن نمایندگان متنوع ‌تری در دولت بایدن هستند، «دب هالند» نخستین زن از بومیان آمریکا به کابینه راه یافت.

 

 

همچنین در پی رای اعتماد مجلس نمایندگان لیبی به کابینه دولت وحدت ملی به نخست ‌وزیری «عبدالحمید الدبیبه»، نخستین زن در تاریخ لیبی از زمان استقلال این کشور در سال 1951، به عنوان وزیر خارجه منصوب شد و هدایت دیپلماسی این کشور را به عهده گرفت.

 

 

در تحولی بزرگ، در افغانستان پرواز نخستین هواپیمای مسافرتی با هدایت خلبان و خدمه زن از کابل به هرات و برعکس انجام شد.