تحقیقات جدیدی در علم ژنتیک که بر روی غارنشین ها انجام شده، علت مرگبار بودن آن را در برخی کشورها نسبت به برخی کشورهای دیگر نشان می دهد.
به گزارش جماران به نقل از نشریه اکونومیست، بهترین چیزی که دانشمندان می توانند بگویند این است که غارنشین هاحدود 40،000 سال پیش منقرض شدند. اما آنها به طور کامل از روی زمین محو نشدند. در دهه گذشته مشخص شد که غارنشین ها با اجداد انسان های امروزی ازدواج کرده و حداقل برخی از آنها فرزندان زنده ای تولید می کنند. نتیجه این است که تقریبا نیمی از ژنوم غارنشن ها هنوز زنده مانده است، و در مقادیر کم تقریباً در تمام دی ان ای مدرن پراکنده شده است. (استثنا کسانی هستند که بیشتر اجداد آفریقایی دارند، زیرا به نظر می رسد غارنشین ها هرگز در آفریقا زندگی نکرده اند.)
چنین ژن هایی با موهای زائد تا متابولیسم چربی در ارتباط هستند. به نظر می رسد بسیاری از آنها مربوط به سیستم ایمنی بدن هستند و خطر ابتلا به بیماری هایی از جمله لوپوس، کرون و دیابت را تحت تأثیر قرار می دهند. دو تحقیق اخیر نشان می دهد که کووید 19 نیز در این لیست بیماری ها قرار دارد. به نظر می رسد دو قسمت طولانی از دی ان ای هر دو مورد از غارنشین ها به ارث رسیده اند، بسته به نوع موجود، مقاومت یا حساسیت به کووید 19 شدید را ایجاد می کنند.
این تحقیقات در انستیتوی انسان شناسی تکاملی «ماکس پلانک» در «لایپزیگ» انجام شد، محققانی که پیشگام مطالعه دی ان ای غارنشین ها بودند. اولین تحقیق آنها، که در ماه سپتامبر گذشته در نشریه «نیچر» منتشر شد، یک رشته دی ان ای یک غارنشین را توصیف می کند، که به عنوان «هاپلوتیپ» شناخته می شود، که با خطر بالاتر ابتلا به بیماری های جدی همراه است. داشتن یک نسخه از هاپلوتیپ، که در سومین کروموزوم از 46 کروموزوم موجود در انسان وجود دارد، احتمال مراجعه به بخش مراقبت های ویژه را دو برابر می کند. آنهایی که به اندازه بدشانس هستند و دو نسخه از آن را دارند - یکی از هر یک از والدین - حتی بیشتر در معرض خطر هستند.
این بدشانسی ژنتیکی به طور مساوی توزیع نمی شود. توالی ژن در میان مردم آسیای جنوبی تبار شایع است، به گونه ای که 63٪ از جمعیت بنگلادش حداقل یک نسخه را حمل می کنند. و در میان اروپایی ها احتمال شیوع آنها در حدود 16٪ است. همانطور که انتظار می رفت، در آفریقا عملاً چنین چیزی وجود ندارد. جالب تر اینکه در مناطق وسیعی از آسیای شرقی نیز این امر بسیار نادر است.
دقیقاً کاری که هاپلوتیپ انجام می دهد مشخص نیست. یک ژن درون آن پروتئینی را رمزگشایی می کند که با گیرنده های سلولی که sars-cov-2 (ویروسی که باعث ایجاد کووید 19 می شود) برای ورود به سلول ها و ربودن آنها تعامل دارد. همچنین تصور می شود که هاپلوتیپ در تولید پروتئین های سیگنالینگ، به نام «سیتوکین ها»، نقش دارند که به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می کند. پاسخ ایمنی بیش از حد تهاجمی مکانیزمی است که به وسیله آن کووید 19 کشنده می شود.
از طرف دیگر، برخی از این سیتوکین ها از وبا محافظت می کنند. محققان حدس می زنند که به همین دلیل است که هاپلوتیپ در بنگلادش و هند رایج است، جایی که وبا از مدت ها قبل یکی از مشکلات بود. و شواهدی وجود دارد که نشان می دهد، حتی همانطور که تکامل باعث افزایش هاپلوتیپ در برخی از جمعیت ها شده است، در جمعیت دیگری باعث حذف آن شده است. دکتر پائبو می گوید: اختلافات بین آسیای جنوبی و آسیای شرقی بسیار چشمگیر است.
مطالعه دوم در این خصوص که این هفته منتشر شده، در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم، مربوط به هاپلوتیپ دیگری از یک غارنشین است که در کروموزوم 12 یافت می شود، و کار آن محافظت است، اگرچه از قدرت کمتری نیز برخوردار است: داشتن یک نسخه تکی از آن، 22٪ احتمال ابتلا به بیماری های شدید را کاهش می دهد.
این نسخه از نسخه قبلی گسترده تر است و به جز کشورهای صحرای آفریقا، در همه نقاط جهان وجود دارد. بین 25 تا 35 درصد از جمعیت اوراسیا حداقل یک نسخه را حمل می کنند. در ویتنام و شرق چین بیش از نیمی از جمعیت ناقل هستند. همچنین در میان جمعیت های آمریکایی که از نژاد آفریقایی هستند، با نرخ بسیار کمتری وجود دارد که بسیاری از آنها از نژاد اوراسیا نیز برخوردار خواهند بود.
دانشمندان همچنین تصور بهتری از آنچه این هاپلوتیپ انجام می دهد دارند، زیرا این تحقیقات حتی قبل از انتشار خبر منشأ آن در غارنشین ها برای محققان شناخته شده بود. هاپلوتیپ با حرکت سلول های آلوده به ویروس های «آر اِن اِی»، مانع از گسترش این ویروس ها می شود که سارس- کووید یکی از آنهاست. می دانیم که حداقل مقداری از آن در برابر ویروس نیل غربی، هپاتیت C و به طرز جالب توجهی از sars-cov-1 محافظت می کند که باعث شیوع بیماری سارس در سال 2002 شد.
بار دیگر، انتخاب طبیعی قابل مشاهده است. ژن های موجود در هاپلوتیپ کروموزوم -12 در برخی پستانداران یافت می شود و چندین بار در گونه های دیگر از بین رفته است. این نکته حاکی از آن است که حمل آنها هزینه قابل توجهی دارد و منجر به از بین رفتن آنها در صورت عدم استفاده زیاد می شود. شایع بودن این ویروس ها در بیشتر جمعیت های انسانی نشان می دهد که ویروس های «آر ان ای» در بیشتر تاریخچه تکاملی خود خاری در چشم بشریت بوده اند.
محققان امیدوارند که تحقیقات آنها بتواند کمک کند تا روشن شود که چرا به نظر می رسد برخی از کشورها و برخی از جمعیت داخل کشورها بیشتر از کشورهای دیگر تحت تأثیر کووید 19 قرار گرفته اند. به عنوان مثال، آنها اشاره می کنند که انگلیسی های با با ریشه بنگلادشی به سختی دچار کووید -19 می شوند که تقریباً دو برابر میزان جمعیت عمومی است. اما جدا کردن اثرات دی ان ای کار دشواری است. سن، چاقی و جنسیت، از جمله موارد دیگر، بر شدت کووید 19 تأثیر می گذارد. مقایسه بین کشورها به دلیل تفاوت در تعریف و دشواری انجام شمارش دقیق، به ویژه در کشورهای فقیر، پیچیده است. علیرغم شیوع هاپلوتیپ مضر، میزان مرگ و میر ناشی از کووید 19 در بنگلادش فقط 5.1 در هر 100000 است، که کمتر از کشورهایی است که این هاپلوتیپ در آنها بسیار نادر است.
هنوز هم یادآوری اینکه ژنتیک در کنار سایر عوامل مهم است، همچنان مفید است. اگر کووید 19 به بیماری بومی تبدیل شود، همانطور که به نظر می رسد احتمال دارد تعیین توالی ژن در آینده به پزشکان کمک کند تا ارزیابی کنند که کدام بیمار احتمالاً در برابر بدترین اثرات آن آسیب پذیر است. درک مکانیسم هایی که ژن ها باعث ایجاد مقاومت یا حساسیت می شوند، می تواند به جستجوی دارو کمک کند. و تاریخ حاکی از آن است که بعید است که سارس- کووید2 آخرین ویروس کرونا باشد که به انسان ها حمله می کند. اگر به احتمال زیاد برخی از جمعیت ها بیشتر از سایرین آسیب پذیر باشند، ارزش دانستن آن برای دفعات بعدی لازم است.
