چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا برای دومین بار نسبت به اتهام استیضاح شده خود، مجرم شناخته نشد. این تبرئه با واکنش های متعددی روبرو شد.
به گزارش جماران، دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در ارتباط با حمله روز 6 ژانویه هواداران او به کنگره از اتهام «تحریک به شورش» تبرئه شده است. در نهایت 57 سناتور - در مقابل 43 - علیه ترامپ رای دادند که کمتر از دو سوم لازم برای محکومیت بود.
سناتورها «ریچارد بِر» از «کارولینای شمالی»، «سوزان کالینز» از مین، «بیل کَسیدی» از «لوئیزیانا»، «لیسا مرکاسکی» از «آلاسکا»، «میت رامنی» از «یوتا»، «بن ساس» از «نبراسکا» و «پت تومی» از «پنسیلوانیا» هفت جمهوری خواهی بودند که در رای محکومیت به دموکرات ها پیوستند.
«میچ مک کانل» رهبر جمهوری خواهان سنا، هم که به دلیل حمله روز ششم ژانویه به کنگره به شدت از ترامپ انتقاد کرده بود، به تبرئه او رای داد. با این حال از دونالد ترامپ به دلیل ترویج نظریه های بی اساس درباره تقلب انتخاباتی و بعد کوتاهی در انجام وظایفش هنگام بروز هرج و مرج در روز 6 ژانویه انتقاد کرد.
«جو بایدن» رئیس جمهور کنونی آمریکا در بیانیهای پس از شکست استیضاح دونالد ترامپ در مجلس سنا تصریح کرد حتی سناتورهایی که با محکومیت ترامپ مخالفت کردند، بر این نظرند که «او در تخلف شرم آور از وظیفه در حمله به ساختمان کنگره گناهکار است.»
بایدن شامگاه روز شنبه ۱۳ فوریه به وقت آمریکا در بیانیه خود تاکید کرد که دموکراسی شکننده است و باید همیشه از آن دفاع کرد. او در ادامه اظهارداشت: «این فصل غم انگیز در تاریخ ما، به ما یادآوری کرده است که دموکراسی شکننده است. باید همیشه از آن دفاع کرد. ما باید همیشه هوشیار باشیم. خشونت و افراط گرایی در آمریکا جایی ندارد. و هر یک از ما وظیفه و مسئولیتی دارد که باید به آن پایبند باشد. این مسئولیت برای یک رهبر سنگینتر است و باید از حقیقت دفاع کند و دروغها را شکست دهد.»
مجلس سنای آمریکا شب گذشته پس از بررسی استدلالهای موافقان و مخالفان دومین استیضاح دونالد ترامپ با ۵۷ رای مثبت در مقابل ۴۳ رای مخالف، با استیضاح رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده مخالفت کرد. این در حالی بود که ۷ سناتور جمهوریخواه ترامپ را گناهکار تشخیص دادند ولی برای پیروزی این استیضاح باید دو سوم سناتورها یعنی ۶۷ نفر به آن رای مثبت میدادند
بایدن که پیش از برگزاری جلسه استیضاح ترامپ در این خصوص اظهار نظر چندانی نکرده و روز جمعه پیش از برگزاری این جلسه گفته بود مشتاق است ببیند دوستان جمهوریخواه در جلسه استیضاح چه رویکردی اتخاذ خواهند کرد.
چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا در بخش دیگری از بیانیه خود تاکید کرد: «حتی کسی مانند رهبر اقلیت مجلس سنا، میچ مک کانل که به استیضاح رای منفی داد قبول دارد که ترامپ در «تخلف شرمآور از وظیفه خود» مقصر است و از نظر اخلافی در تحریک خشونتهای رخ داده پایتخت مسئول است.»
رئیس جمهور سابق آمریکا در واکنش به تبرئه شدن خود با انتشار بیانیه ای مطبوعاتی گفت جنبش تاریخی، میهنی و زیبای ما برای بزرگ جلوه دادن آمریکا، بار دیگر آغاز شده است.
ترامپ از تیم وکلای خود به دلیل آنچه «تلاش خستگی ناپذیر برای حفظ عدالت و دفاع از حقیقت» دانست، قدردانی کرد و از سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان مخالف استیضاح که در ساختار حزبی رای دادند هم تشکر کرد و آن را احترام به قانون اساسی دانست.
او مدعی شد: «من همیشه مدافع حکومت قاطع قانون، قهرمانان نیروهای پلیس و حق مردم آمریکا برای بحث صلح آمیز و شرافتمندانه در مورد مسائل روز، بدون شرارت و بدون نفرت، بوده ام و خواهم بود.»
او دموکرات ها را متهم کرد که دستگاه عدالت را به «وسیله ای برای انتقام سیاسی و تعقیب و سرکوب تمام افراد و دیدگاه هایی که با آنها مخالفند» بدل کرده اند.
وی ادامه داد: این مرحله دیگری از بزرگ ترین شکار در تاریخ کشور ما بوده است. هیچ رئیس جمهوری تاکنون چنین چیزی را پشت سر نگذاشته است و این همچنان ادامه دارد زیرا مخالفان ما نمی توانند تقریبا 75 میلیون نفر را فراموش کنند، بالاترین رقم از گذشته برای رئیس جمهور مستقر که فقط چند ماه پیش به ما رای دادند.
ترامپ افزود: «جنبش تاریخی، میهنی و زیبای ما برای بزرگ جلوه دادن آمریکا دوباره آغاز شده است. در ماه های آینده چیزهای زیادی برای اشتراک با شما دارم. مشتاقانه منتظر ادامه این سفر باورنکردنی برای دستیابی به عظمت آمریکا برای همه مردممان هستیم. هرگز چنین چیزی وجود نداشته است!»
«دونالد جونیور» پسر ترامپ هم در توییتی نوشت: «بی گناه. حالا شاید خوب باشد اگر سناتورها دادرسی های نمایشی را برای زمان پخش رایگان متوقف کنند و در واقع برای مردم آمریکا در جهت تغییر کار کنند.»
«نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد آنچه در نشست امروز مجلس سنا دیدیم گروهی از نمایندگان بزدل جمهوری خواه بود.
رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد در استیضاح دونالد ترامپ در مجلس سنا، عدالت محقق نشده است و در این زمینه هر دو حزب مقصرند.
وی افزود: دروغ های بزرگ مبنی بر دست بردن در نتیجه انتخابات، از مواردی بود که موجب تحریک آنانی شد که به ساختمان کنگره یورش برده بودند.
پلوسی ادامه داد: جمهوری خواهانی که در نشست مجلس سنا علیه محکومیت دونالد ترامپ رای داده اند به قانون اساسی، مردم و کشور پشت کرده اند.
«چاک شومر» رهبر دموکرات های سنا گفت: «ششم ژانویه به عنوان روزی ننگین در تاریخ آمریکا ثبت خواهد شد. رای به تبرئه دونالد ترامپ به عنوان رایی ننگین در تاریخ سنای ایالات متحده ثبت خواهد شد.»
چاک شومر گفت: تبرئه ترامپ به منزله توهین به نسل وطن پرست آمریکایی بود.
او از 43 سناتوری که به تبرئه ترامپ رای دادند انتقاد کرد که عملا «نام خود را در کنار» ترامپ در کتاب های تاریخ ثبت کردند.
سناتور «بیل کسیدی» در توییتی نوشت که به محکومیت رئیس جمهور پیشین دونالد ترامپ در دادگاه استیضاح سنا رأی داد زیرا او مجرم است.
او نوشت: «قانون اساسی و کشور ما بیش از هر شخص دیگری مهم است. من به محکوم کردن پرزیدنت ترامپ رأی دادم زیرا او مجرم است.»
در همین حال میچ مک کانل رهبر جمهوری خواهان در سنای آمریکا گفت : گرچه دونالد ترامپ تبرئه شد اما او مسئول حمله به ساختمان کنگره هست.
«باب منندز» سناتور دموکرات که به استیضاح ترامپ رأی داده بود، همکاران جمهوری خواه خود را به دلیل تبرئه رئیس جمهور سابق، به شدت متهم کرد و آنها را به اولویت قرار دادن «سیاست گذرا در آن لحظه» پیش از سوگند خود برای دفاع از قانون اساسی ایالات متحده متهم کرد.
منندز پس از رأی گیری در بیانیه ای گفت: «در خلوت، آنها از احساس گرفتار شدن در محاصره مسموم رئیس جمهور ترامپ در مورد حزب جمهوری خواه شکایت می کنند با این حال حاضر نیستند با رأی دادن به منع حضور وی در آینده (از شرش) خلاص شوند. این یک بزدلی خالص سیاسی است و من می ترسم که امتناع آنها از بازخواست دونالد ترامپ پیامدهای منفی و حتی خطرناکی برای آینده کشورمان داشته باشد.»
«بن کاردین» سناتور دموکرات ایالت مریلند هم پس از تبرئه ترامپ در سنای آمریکا گفت ترامپ بزرگترین خیانت را به قانون اساسی آمریکا انجام داد.
این سناتور تصریح کرد یکی از بخش های قانون اساسی ما و دموکراسی ما انتقال مسالمت آمیز قدرت است. دونالد ترامپ این موضوع را زیرسئوال برد. او این اقدام را قبل از انتخابات سوم نوامبر انجام داد. زمانی که انتخابات در سوم نوامبر برگزار شد اندکی بعد که جو بایدن به عنوان برنده اعلام شد و بیشترین آرا را کسب کرد؛ آنگاه رئیس جمهور ترامپ چالش های حقوقی را ایجاد کرد.
در عین حال «تد کروز» سناتور جمهوری خواه که رای به تبرئه ترامپ داد، گفت که اتهام تحریک «صرفاً اقدامی عجولانه برای قصاص حزبی» بود و گفت: «من از ابتدا مخالف این اقدام سنا بودم.»
اما مدیران استیضاح مجلس، که پیگرد قانونی ترامپ را در دادگاه سنا بر عهده داشتند، گفتند که تلاش آنها با وجود نتیجه اش، موفقیت آمیز بود.
«جیمی راسکین» نماینده حزب دموکرات و یکی از دادستان های ارشد محاکمه ترامپ پس از رأی گیری، طی یک کنفرانس خبری گفت: «این مهمترین رویداد استیضاح ریاست جمهوری دو حزبی در تاریخ کشور بود.»
وی گفت: «ما اکثریت واضح و قانع کننده ای از اعضای کنگره را داریم که می گویند رئیس جمهور در واقع شورشی خشن علیه کنگره را تحریک کرده است.»
سناتور «بن ساس» یکی از 7 جمهوری خواه که در رای گیری برای محکوم کردن ترامپ به دموکرات ها پیوستند، گفت که او قول داده است «همیشه با وجدان [خود] رأی دهد حتی اگر مخالف جریان حزب باشد.»
ساس در بیانیه ای گفت: »من نمی توانم به حرفم برگردم و کنگره نمی تواند استانداردهای ما را در چنین مسئله مهمی پایین بیاورد، فقط به این دلیل که از نظر سیاسی مناسب است.»
سناتور «برنی سندرز» هم در توئیت خود نوشت: «این واقعاً ناراحت کننده و خطرناک است که فقط 7 جمهوری خواه به محکومیت رئیسی که مروج دروغ بزرگ، تئوری های توطئه و خشونت است و به شدت سعی در از بین بردن دموکراسی آمریکا را دارد، رای دادند.»
در پی تبرئه ترامپ، سناتور «اد مارکی» از ایالت ماساچوست در گفت و گو با شبکه ان بی سی 10 بوستون گفت که یکی از بزرگترین نگرانی های وی این است که ترامپ می تواند در سال 2024 بار دیگر کاندید شود.
مارکی گفت: به مدت چهار سال، حزب جمهوری خواه به دونالد ترامپ کارت آزادی داد و امروز دونالد ترامپ آن را نقد کرد. وی اکنون آزاد است که به عنوان رهبر حزب جمهوری خواه کارش را بدون هیچ محدودیتی ادامه دهد.»
سناتور «سوزان کالینز» که به محکومیت ترامپ رای داده بود، شورش در کنگره را «اوج جریان ثابت تحریکات ترامپ با هدف لغو نتایج انتخابات ریاست جمهوری» خواند.
«نایجل فاراژ» سیاستمدار راست گرای انگلیس نیز در توییتر خود نوشت: «خدا را شکر که تلاش دوم برای استیضاح ترامپ به پایان رسید. دونالد اکنون می تواند دوباره بجنگد.»
دونالد ترامپ در تاریخ آمریکا تنها رئیس جمهوری است که پس از خروج از کاخ سفید مورد محاکمه قرار گرفت چرا که در هفته پایانی حضور در کاخ سفید، با 232 رای مجلس نمایندگان استیضاح شد.
اتهام وی «تحریک برای شورش» بود که در پی آن حادثه شورش هواردانش به کنگره و کشته شدن 5 نفر، زخمی شدن ده ها تن و چندین میلیون دلار خسارت مادی رخ داد.
این شورش زمانی رخ داد که در نشست مشترک کنگره آمریکا، آرای گزینشگران انتخاباتی ایالت های آمریکا در حال شمارش بود و پیش بینی می شد پیروزی جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا به تایید برسد.
بایدن در این انتخابات 306 رای الکترال را در برابر 232 رای ترامپ به دست آورد اما رئیس جمهور سابق حاضر به پذیرش این نتیجه نشد و با طرح اتهام تقلب گسترده انتخاباتی، هوادارانش را برای اجتماع گسترده در برابر کاخ سفید فراخواند.
مدیران استیضاح منتخب مجلس نمایندگان که در نقش دادستان این پرونده عمل میکردند، کیفرخواستی را قرائت کردند که ترامپ را عامل اصلی تحریک این شورش قلمداد می کردند. آنها در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ادله خود را ارائه دادند که همراه با فیلم های منتشر نشده این شورش بود. صحنه هایی از حمله حامیان ترامپ به کنگره، شعارهایی که به نفع ترامپ سرداده می شد، اظهاراتی که برای قتل «مایک پنس» معاون ترامپ و «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان به زبان آمد، تصاویری از گریز و هدایت اعضای کنگره به پناهگاه و همچنین حمل سلاح سرد و گرم از سوی هواداران ترامپ.
این ادله با اظهارات، پیام های توئیتری و موضع گیری ترامپ همراه بود و این استدلال هم مطرح شد که جهان در حال تماشای آمریکا بود.
در مقابل، وکلای ترامپ از روز جمعه برای 16 ساعت فرصت داشتند تا دفاعیات خود را ارائه دهند. آنها با مونتاژ کردن اظهارات برخی از مقامات فعلی آمریکا از جمله «کامالا هریس» معاون بایدن، پلوسی، سناتورهای دموکرات و اعضای مجلس نمایندگان، کوشیدند اینگونه القا کنند که همه اینها در قالب آزادی بیان و متمم نخست قانون اساسی آمریکا انجام شده و قابل پیگرد نیست. از این رو اظهارات 6 ژانویه ترامپ را هم فاقد جنبه کیفری دانستند.
به اعتقاد آنها، قانون اساسی از اظهارات مقامات عالی رتبه حمایت می کند و آنها را تحت پوشش آزادی بیان پشتیبانی می کند از این رو، نباید با آن برخورد شود.
پس از آن، سناتورها 4 ساعت فرصت داشتند تا سوالات خود را از دو طرف دعوا بپرسند که این سوال ها به صورت کتبی به رئیس محکمه تقدیم می شد و پس از قرائت آن، متناسب با تقاضای سوال کننده یکی از طرف ها یا هر دوی آنها، پاسخ می دادند.
یکی از سوالات درباره ادعای ترامپ برای تقلب و اینکه آیا او را بازنده یا برنده می دانند، سر باز زدند.
سوال دیگر این بود که اگر ترامپ در این باره مجرم شناخته نشود، در آینده چه پیش خواهد آمد که دادستان های مجلس نمایندگان پاسخ دادند باعث می شود هر رئیس جمهوری بعدی در آخرین روز کاری خود دست به اقدام مشابه بزند و از مجازات مصون بماند.
آنها، مجرم ندانستن ترامپ را به معنای حمایت از عملکرد وی و همچنین شورش به کنگره دانستند.
روز شنبه در حالیکه سناتورها ابتدا با 55 رای موافق با احضار شاهد موافقت کردند اما پس از تنفس بین جلسه، توافق شد که شاهدی احضار نشود.
در نهایت با ارائه آخرین استدلال ها و دفاعیات دو طرف، سنا وارد رای گیری نهایی شد و سر انجام، 57 نفر از سناتورها که به عنوان هیات منصفه این محکمه سوگند یادکرده بودند، با مجرم بودن ترامپ موافقت کردند و 43 سناتور هم ترامپ را مجرم ندانستند. (دست کم باید 67 نفر از سناتورها به مجرم بودن ترامپ رای مثبت میدادند.)
ترامپ در سال 2019 هم به اتهام «سوء استفاده از قدرت» و «کارشکنی در برابر کنگره» در مجلس نمایندگان استیضاح شد اما در محکمه سنا، تبرئه شد.
آینده ترامپ و حزبش بعد از استیضاح
پس از تبرئه دونالد ترامپ در سنای آمریکا، گمانهزنیها درباره آینده رخدادهای سیاسی در ایالات متحده افزایش یافته است.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت که سنای آمریکا در قالب دومین استیضاح بیسابقه دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا را از اتهام تحریک منتهی به حمله به کنگره ایالات متحده تبرئه کرد. این تبرئه پرسشهایی را درباره آینده ترامپ ۷۴ ساله، حزب جمهوریخواه و جو بایدن ایجاد میکند.
گرچه تبرئه ترامپ در سنا تقریباً قطعی به نظر میرسید، او قطعاً با شنیدن این خبر نفس راحتی کشیده است. وی با صدور بیانیهای آنچه را یک توطئه بر ضد خودش خواند محکوم و درباره «آینده» صحبت کرد: «جنبش تاریخی، میهندوستانه و زیبای ما برای عالی کردن مجدد آمریکا تازه آغاز شده است. ما کار زیادی پیش رو داریم و بهزودی با نگرشی درباره آینده درخشان و فوقالعاده آمریکا باز خواهیم گشت.»
ترامپ ایده احتمالی رقابت برای بازگشت به کاخ سفید را در سال ۲۰۲۴ مطرح کرده است و محکومیت در سنا میتوانست او را از نامزد شدن برای سمتهای فدرال محروم کند.
البته ترامپ پس از ترک کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، در استراحتگاه خودش در فلوریدا محبوس شده است و برای ارتباط با میلیونها دنبالکنندهاش دیگر به توییتر دسترسی ندارد. «کپری کافاروم پژوهشگر ارشد American University در واشینگتن و عضو اسبق سنای ایالت «اوهایو» از حزب دموکرات در این خصوص میگوید این تبرئه میتواند به دستاویزی برای ترامپ و هوادارانش تبدیل شود. وی میافزاید: «اما صرفنظر از موضوع تبرئه، برای خیلیها میراث ترامپ، همان وقایع ۶ ژانویه است. بسیاری از آمریکاییها همچنان بر این باور خواهند بود که ترامپ در آن وقایع نقش ایفا کرد و این موضوع میتواند به فعالیتهای اقتصادی ترامپ هم کشیده شود. به نظر میرسد او چارهای جز ماندن در عرصه سیاست ندارد.»
«وندی شیلر» پروفسور علوم سیاسی در دانشگاه «براون» با محدود بودن آینده سیاسی ترامپ موافق است. وی میگوید: «اگر شرکتی برای او فرصت سخنرانی ایجاد کند، واکنش شبکههای اجتماعی سریع و سخت خواهد بود. احتمالاً محصولات آن شرکت از طرف کاربران تحریم خواهد شد. حتی برگزاری کنفرانسها و رخدادها در زمینها و ساختمانهای متعلق به ترامپ برای شرکتهای بزرگ و یا شرکتهایی که مستقیماً کالاهایی را در اختیار مشتریان قرار میدهند، مشکلساز خواهد بود.»
این واقعیت که بیشتر سناتورهای جمهوریخواه به تبرئه ترامپ رأی دادند، پیام واضحی است که ترامپ همچنان بر این حزب قدیمی تسلط دارد. مارجری تیلور گرین، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان از ایالت جورجیا و یکی از حامیان سرسخت ترامپ هفته گذشته گفت: «حزب به او تعلق دارد و تملکش در اختیار فرد دیگری نیست.»
اما از مجموع ۵۰ سناتور جمهوریخواه، ۷ سناتور به محکومیت ترامپ رأی دادند و ۱۰ عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان -- از جمله« لیز چینی» دختر دیک چینی معاون جورج دابلیو بوش و فرد سوم حزب جمهوریخواه در مجلس نمایندگان -- نیز ماه گذشته به استیضاح وی رأی دادند. میچ مکانل، رئیس اقلیت حزب جمهوریخواه در سنا به تبرئه ترامپ رأی داد اما گفت رئیسجمهور آمریکا عملاً و اخلاقاً مسئول خشونتهای رخداده در ۶ ژانویه است.
تعدادی از جمهوریخواهان از ترامپ فاصله گرفته اند و قصد دارند بدون کمک گرفتن از او بخت خود را برای حضور در کاخ سفید در سال ۲۰۲۴ بیازمایند. یکی از آنها «نیکی هیلی» فرماندار اسبق ایالت «کارولینای جنوبی» است که میگوید جمهوریخواهان در پیروی از ترامپ و تکرار ادعاهای او درباره تقلب در انتخابات دچار اشتباه شدند؛ ماجرایی که در نهایت به بروز خشونتهای ۶ ژانویه در کنگره منجر شد. هیلی همچنین در مصاحبه با نشریه پولیتیکو احتمال نامزدی ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ رد کرد و افزود: «فکر نمیکنم او بتواند. او دچار سقوط شده است.»
اما جمهوریخواهانی که بهدنبال قطع ارتباط کامل با ترامپ هستند، از اکثریت برخوردار نیستند و بیشتر آنها از تأثیر ترامپ بر رأیدهندگان جمهوریخواه هراس دارند. به گفته شیلر، سناتورهای جمهوریخواهی که به تبرئه ترامپ رأی دادند ممکن است در انتخابات مقدماتی و درونحزبی سال ۲۰۲۲ و یا ۲۰۲۴ خود را از رویارویی با نامزدهایی رادیکالتر مصون کرده باشند؛ اما آنها احتمالاً خود را در زمان برگزاری انتخابات سراسری، در برابر رأیدهندگان ضعیفتر و آسیبپذیرتر کرده اند. این نکتهای است که کپری کافارو نیز به آن اشاره دارد: «آنها بر مبنای تصویری تصمیم به تبرئه ترامپ گرفتهاند که ممکن است ۲ سال دیگر اصلاً وجود خارجی نداشته باشد.»
گروهی از جمهوریخواهان مخالف ترامپ نیز درباره تأسیس یک حزب دست راستی میانهرو سخن به میان آورده اند ولی این مباحث هنوز در مراحل ابتدایی است.
سایه استیضاح ترامپ بر روزهای آغازین ریاست جمهوری جو بایدن سنگینی میکرد و دموکراتها باید خوشحال باشند که این استیضاح تنها ۵ روز به درازا کشید. سنا حالا در موقعیتی قرار دارد که میتواند گزینههای بایدن را برای کابینه بهسرعت تأیید کند و در شرایطی که کشور با کووید-۱۹ و معضلات اقتصادی دست به گریبان است، سیاستهای او را در حوزه قانونگذاری به پیش ببرد.
به گفته شیلر، رئیسجمهور آمریکا در فاصله انداختن میان استیضاح ترامپ و تمرکز بر مسائل مرتبط با کووید-۱۹ و بحران اقتصادی آمریکا موفق عمل کرده است. اما ترامپ هنوز عنصری است که برای مقابله با آن میبایست آماده ماند. کپری کافارو در این خصوص میگوید: «نمیتوان گفت ما در برابر تظاهرات و اعتراضات بیشتر از سوی تندروهای افراطی در امان هستیم. اگر -- و زمانی که -- این اتفاق رخ دهد، باید ببینیم جو بایدن چطور آنها را مدیریت میکند.»