بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که روابط روسیه و آمریکا در دوران «بایدن» دشوار خواهد بود و دیگر از آن «بوسه ها و معاشقه های سیاسی» دونالد ترامپ برای ولادیمیر پوتین خبری نخواهد بود.
به گزارش جماران، روزنامه آمریکایی نیوزدی گزارش داد در شرایطی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه روز جمعه آخرین معاهده کنترل تسلیحات هسته ای باقی مانده بین روسیه و آمریکا را یک هفته قبل از تاریخ انقضای آن تمدید کرد، ناظران در تلاش هستند تا آینده روابط مسکو - واشنگتن را پیش بینی کنند.
بیشتر آنها معتقدند که شاهد بازگشت به یک سیاست سنتی آمریکا در قبال روسیه خواهیم بود و این به ضرر روسیه خواهد بود و احتمالا حتی به تنش بیشتر خواهد انجامید.
اما بعضی هم بر این باور هستند که اگرچه دو کشور نخواهند توانست بر اختلافات بنیادین خود فائق آیند، یا شبیه به دولت اول باراک اوباما تلاش کنند طرحی نو در روابطشان دراندازند، این احتمال هست که درباره حیطه محدودی از مسائل به توافق برسند.
تقریبا روشن است که دیگر از آن «بوسه ها و معاشقه های سیاسی» دونالد ترامپ برای ولادیمیر پوتین خبری نخواهد بود.
جو بایدن از همان اولین روز ورود به کاخ سفید و با وجود توافق دو کشور بر سر تمدید پنج ساله پیمان کنترل تسلیحات هسته ای، استفاده از لحن سرد و انتقادآمیز در قبال سیاست های مسکو را آغاز کرد. بایدن در اولین هفته آغاز به کار، مسکو را مسئول دستگیری «الکسی ناوالنی» منتقد سرسخت کرملین اعلام کرد و موظف به پاسخگویی در قبال ادعاهای هک نرم افزاز «سولار ویندز» و دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دانست. این در حالی بود که دونالد ترامپ بر خلاف نظر کارشناسان، چین را مسئول این عملیات بزرگ هک در سازمان های دولتی آمریکا معرفی کرده بود.
بایدن اشاره کرده که می خواهد اتحادهای خدشه دار شده آمریکا، به ویژه ناتو، را ترمیم کند همچنین گفته است که باید «هزینه های واقعی برای نقض اصول بین المللی به روسیه تحمیل کرد و در کنار جامعه مدنی روسیه ایستاد که بارها شجاعانه در برابر نظام خودکامه فاسد ولادیمیر پوتین مقاومت کرده است» و در واکنش، «سرگی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه خواستار یک سیاست دو خطی شده است: از یک سو «مهار کامل آمریکا» و از سوی دیگر «گفت و گوی گزینشی درباره تنها آن موضوع هایی که منافع ما ایجاب می کنند.»
سیاست تغییر رویه در قبال روسیه را می توان از اظهارنظرهای اعضای تیم بایدن هم دریافت.
«جنیفر ساکی» در نشست خبری شامگاه جمعه اش در جمع خبرنگاران در کاخ سفید درباره رویکرد دولت بایدن در خصوص روسیه گفت: «رئیس جمهور (بایدن) چند روز پیش با پوتین رئیس جمهور روسیه گفت و گو کرد. او در این گفتگو، از بیان نگرانی هایش درباره برخی از اقدامات کرملین و دولت روسیه خودداری نکرد. بازنگری (در سیاست های آمریکا درباره روسیه) در جریان است. این کار را تیم امنیت ملی کشور انجام می دهد. ما این بازنگری را دنبال خواهیم کرد و این کار شامل بررسی حملات سایبری، مسموم کردن الکسی ناوالنی و چند اقدام نگران کننده است که روسیه انجام داده است. ما منتظریم این بازنگری ادامه یابد و تکمیل شود. رئیس جمهور (بایدن) همواره این حق را برای خودش محفوظ نگه داشته است که به شکلی که بخواهد و هر موقع که بخواهد پاسخ دهد.»
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا هم پیشتر در روز جمعه اعلام کرده بود که روابط دو کشور در دوران ریاست جمهوری جو بایدن دشوار خواهد بود.
سالیوان در توضیح دلایل این دشواری گفت که دو کشور نیازمند انجام گفت و گوهای جدی و پایدار پیرامون مجموعه‌ای از چالش ها و تهدیدهای هسته ای هستند که خارج از شمول توافقنامه استارت نو قرار می گیرند.
سالیوان در این باره گفت: «رئیس جمهور بایدن رویکردی عملی در قبال روابط با روسیه قائل است. که این مسئله با توجه به تهدیدهای چندجانبه روسیه می تواند چالش برانگیز و دشوار باشد».
این مقام کاخ سفید در ادامه تأکید کرد که دولت جدید آمریکا خواهان انجام گفت و گوها با مسکو پیرامون ثبات راهبردی است، اما همچنان با «رفتار سلطه جویانه» مخالف است.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه جدید آمریکا هم در اولین کنفرانس خبری خود، به ستایش از الکسی ناوالنی پرداخت که پس از مسمومیت و سپس دستگیری هنگام بازگشت به روسیه، هزاران نفر را به خیابان ها فراخوانده بود.
او گفت: «به این فکر می کنم که بازگشت ناوالنی تا چه اندازه برای دولت روسیه نگران کننده و شاید حتی ترسناک باشد.»
تحلیلگران آمریکاییِ تحولات روسیه، بر این باورند که اقدامات بایدن در دو هفته ابتدایی، نشانگر یک خط مشی سختگیرانه و طولانی مدت در قبال روسیه است. با این وجود آنها در این باره که تا چه اندازه سیاست های پوتین تحت تاثیر این خط مشی جدید رقیب دیرینه تغییر خواهد کرد، تردید دارند؛ به ویژه آنکه اکنون روسیه با دور جدیدی از اعتراضات داخلی نیز روبرو است.
بسیاری از این پیش بینی ها، شاید دستخوش رویدادهای سریع و باطل شوند، به خصوص در سیاست داخلی روسیه، جایی که بسیاری ناظران معتقدند کرملین هراس اغراق آمیزی از دخالت مخفی غرب زیر‌نقاب اپوزیسیون دارد.
«ایان برمر» رئیس گروه اوراسیا معتقد است که روابط آمریکا و روسیه «احتمالا بدترین روابط از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خواهد بود.» به ویژه آنکه «اعضای دولت بایدن در داشتن خط مشی سختگیرانه در قبال مسکو، متحدتر و در این موضوع با متحدان آمریکا نیز همراه تر هستند و این موضوع فشار بیشتری را بر پوتین وارد می کند.»
ایان برمر به این مساله اشاره دارد که اگرچه دونالد ترامپ با وجود همه مدارکی که سازمان های اطلاعاتی آمریکا علیه روسیه در موضوع دخالت مسکو در انتخابات 2016 به دست آورده بودند همواره منکر چنین دخالتی بود، اما علیرغم دوستیِ میلیاردر آمریکایی با پوتین، بسیاری از جمهوری خواهان کنگره آمریکا، بسیاری از رسانه های محافظه کار این کشور، حتی اعضای دولت ترامپ، مخالف چنین گرمی در روابط دوجانبه بودند و به همین دلیل «ترامپ نتوانست هیچ کاری در راستای بهبود روابط دو کشور انجام دهد».
اما اکنون بایدن دستیارانی را انتخاب کرده است که به خاطر شیطنت هایشان در قبال روسیه شناخته شده اند؛ از جمله «ویکتوریا نولاند» کاندیدای سومین مقام در وزارت خارجه که پیش از این در زمان برکناری «ویکتور یانوکویچ» رئیس جمهور پیشین اوکراین در سال 2014، برای اعلام همبستگی خود با معترضان مخالف نفوذ روسیه، به صف معترضان در کی یف پیوست.
اما تحلیلگر روسی «تاتیانا استانووایا» می گوید بر خلاف سال 2016، مایوس شدن از دولت ترامپ به رویکرد «واقع بینانه و عملگرایانه»تری در مسکو منجر شده، و این امیدواری که آمدن بایدن، اگرچه از بسیاری جهات ناخوشایند باشد، شاید دست کم باعث شود روسیه دیگر «گروگان" سیاست داخلی آمریکا» نباشد.
به گفته او، بعد از دیدار ترامپ و پوتین در هلسینکی در سال 2018 و انتقادها از آنچه که رویکرد ستایشگرانه ترامپ نسبت به پوتین تعبیر شد، شمار مقام های عالی رتبه روسیه که امیدوار بودند ترامپ به مسکو یک «توافق عالی» بدهد، کمتر شد.
«ویلیام پومرانز» معاون انستیتوی کِنان و کارشناس سیاسی در واشنگتن به نکت های دیگر اشاره دارد؛ اینکه به نظر می رسد ولادیمیر پوتین نیز به دنبال یافتن نقاط مشترکی برای گفت و گو با آمریکا نیست و به همین دلیل انتظار می رود بهبودی روابط دو کشور، فرایندی طولانی باشد.
به عقیده او، دولت بایدن «حرفه ای تر اما سختگیرتر» است که به نفع روسیه نیست و پایانی است بر سیاست های شخصی و موقت ترامپ.
ویلیام پومرانز ضمن تایید این رویه جدید، به دولت بایدن توصیه می کند که از خطاهای دولت ترامپ درس بگیرند؛ چرا که «اگر روسیه را در قبال اقداماتی که انجام می دهد مسئول و پاسخگو ندانند، کرملین از تلاش های خود برای نفوذ منصرف نمی شود و از هر فرصتی برای گسترش دامنه آن استفاده می کند.»
