تحلیل گران با نگاهی به رویدادهای سال جاری، مهم ترین حوادث سال 2021 را پیش بینی کرده اند.
به گزارش جماران، فایننشال تایمز در گزارشی نوشت یک سال قبل همه گیری ویروس کرونا جزو پیش بینی های فایننشال تایمز یا هیچ کس دیگری نبود. اما این اتفاق در سال 2020 رخ داد و بر سال 2021 هم سایه خواهد انداخت. در نظرسنجی سال گذشته فایننشال تایمز تنها 18 درصد از شرکت کنندگان پیش بینی کرده بودند که اقتصاد آمریکا در سال 2020 وارد رکود می شود، اما همه گیری کرونا رکودی کم سابقه را برای آمریکا رقم زد.
مذاکرات تجاری انگلیس و اتحادیه اروپا همه را به سمت گمانه زنی های دقیقه نودی کشاند، اما توافق دیرهنگام نکرانی ها را کاهش داد. ائتلاف بزرگ «آنگلا مرکل» سقوط نکرد، «ماتئو سالوینی» به قدرت در ایتالیا بازنگشت و حزب کارگر انگلیس انتظارات ما را در انتخاب شدن خود برآورده نکرد.
طی یک سال گذشته علاوه بر کرونا، بی ثباتی های دیگری نیز درباره جنبه های مختلف اقتصاد جهانی و عوامل تأثیرگذار بر آن وجود داشته است که اعضای تحریریه نشریه فایننشال تایمز پیش بینی خود درباره اینها را در این گزارش ارائه کرده اند.
آیا سازمان جهانی بهداشت پایان وضعیت اضطراری بهداشت عمومی برای کووید 19 را اعلام خواهد کرد؟
کلایو کوکسون: نه! سازمان بهداشت جهانی در 30 ژانویه هنگامی که کمتر از 100 مورد ابتلا به کووید 19 وجود داشت و هیچ مرگی در خارج از چین رخ نداده بود، وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام کرد و سطح هشدار را به بالاترین میزان رساند. اما اگر قبل از پایان سال 2021 پایان این وضعیت اعلام شود، یک پیروزی خارق العاده برای علم، پزشکی و سیاست جهانی خواهد بود.
همه چیز باید درست انجام شود، از اقدامات واکسیناسیون گرفته تا اقدامات برای ادامه فاصله گذاری اجتماعی . مرگ و میر بر اثر ابتلا به کووید 19 اکنون تقریباً 10 هزار نفر در روز است. تقریباً مشخص است که میزان تلفات تا ماه دسامبر بسیار کمتر خواهد بود اما آنقدر کم نیست که به طور رسمی همه گیری تمام شود.
آیا اکثریت جمعیت 5 میلیارد نفری افراد بزرگسال جهان واکسینه خواهند شد؟
سارا نویل: نه! اگرچه دولت ها و رهبران بخش سلامت به این نتیجه رسیده اند که تنها واکسیناسیون گسترده و موفق جهانی راه توقف شیوع کووید-19 است، اما به نظر می رسد بحث گستره پوشش، همچنان یک نقطه اختلاف میان کشورهای ثروتمند و فقیر جهان باشد. البته تلاش هایی برای رفع این اختلافات در جریان است.
«کوواکس» که یک طرح ابتکاری جهانی برای دسترسی برابر به ایمنی (واکسن کرونا) است، به توافقاتی برای تامین حدود 2 میلیون دوز واکسن دست یافته است. اما دشواری های لجستیکی و احتمالا کمبود منابع مالی باعث خواهد شد که برخی کشورهای نیازمند، برای اجرای برنامه های واکسیناسیون گسترده دچار مشکل شوند. علاوه بر این، حتی در کشورهایی مانند انگلیس و آمریکا نیز تردید برای واکسن زدن - که یک مسئله کلیدی در سال 2021 به شمار می رود - تلاش ها برای واکسینه کردن اکثریت غالب شهروندان را دچار مشکل خواهد کرد.
آیا همه پرسی استقلال در اسکاتلند برگزار خواهد شد؟
رابرت شریمسلی: نه! سال آینده نه. اما اگر احتمالا حزب ملی اسکاتلند در انتخابات پارلمانی اکثریت را به دست آورد که بحران قانون اساسی را در پی خواهد داشت، این امر به تقاضای رای گیری جدید دامن می زند. فقط وست مینستر می تواند یک همه پرسی قانونی اعطا کند و بوریس جانسون ابتدا رد خواهد کرد. با توجه به تمایل به عضویت مجدد در اتحادیه اروپا، «نیکولا استورجن» در برابر درخواست های انجام یک افکارسنجی غیرقانونی مقاومت می کند، بنابراین یکی از داستان های بزرگ سال 2021 تلاش وی برای غلبه بر فشارهای سیاسی برای رای گیری در دو تا سه سال آینده خواهد بود.
آیا سبزها در ائتلاف حاکم بعدی آلمان خواهند بود؟
بن هال: بله! هیچ ائتلافی پس از انتخابات سراسری در 26 سپتامبر بدون سبزها قابل قبول نیست. ائتلاف با چپ ها ممکن است راحت تر باشد اما آنها اکثریت را در اختیار نخواهند داشت. بنابراین، سبزها که هم اکنون میانه رویی به رهبری «رابرت هابک» هستند، با دموکرات مسیحی ها همکاری خواهند کرد. دموکرات مسیحی ها به زودی مجبورند بدون نخست وزیر محبوب خود، آنگلا مرکل، که در انتخابات کناره گیری می کند، کار کند. این حزب «آرمین لاشکت» را به عنوان رهبر بعدی حزب انتخاب خواهد کرد. اما هنگامی که رتبه های وی کاهش می یابد، «مارکوس سودر» نخست وزیر باواریایی جذاب تر برای سبزها، رهبری مبارزات راست میانه را برعهده خواهد گرفت.
آیا جو بایدن یک رئیس جمهور علیل و ناتوان خواهد بود؟
اد لوس: نه! بایدن به سختی می تواند اصلاحات بزرگی را از مانع سنای تحت کنترل جمهوری خواهان عبور دهد. اما او در سیاست خارجی و از طریق اقدامات اجرایی، از قبیل پیوستن مجدد به پیمان آب و هوایی پاریس، پایان دادن به ساخت دیوار آمریکا و مکزیک و ایجاد یک سیاست منسجم فدرال برای مقابله با بیماری همه گیر کووید 19، آزادی عمل زیادی خواهد داشت. اگر او خوش شانس باشد، چند رای جمهوری خواهان را برای بسته محرک اقتصادی 2 میلیارد دلاری خود بدست خواهد آورد. اما روی آن حساب باز نکنید.
آیا آمریکا و چین به یک توافق تجاری جدید خواهند رسید؟
رعنا فروهر: نه! اگرچه جهان شاهد لحن مسالمت آمیزتری میان دولت بایدن و چین خواهد بود، به نظر نمی رسد که امسال هیچ یک از اختلافات بنیادی میان دو کشور –از اتهام نقض مقررات سازمان تجارت جهانی گرفته تا استانداردهای کاری و زیست محیطی و همچنین قوانین مرتبط با غول های فناوری و اقتصاد دیجیتال- حل و فصل شود. جو بایدن نمی تواند با چین ملایم تر برخورد کند، زیرا می ترسد که حمایت ایالت های رقابتی را در انتخابات میان دوره ای کنگره از دست بدهد. چین نیز به رهبری رئیس جمهور «شی جین پینگ» اعلام کرده است که می خواهد تا سال 2035 از فناوری ها و زنجیره های تأمین آمریکایی مستقل شود. بدین ترتیب روند «یک جهان، دو نظام» بر جهان غالب خواهد شد.
آیا تظاهرات گسترده ای دوباره علیه اقتدار چین در هنگ کنگ روی خواهد داد؟
جیمز کینگه: نه! وضع قانون امنیت ملی چین در سال جاری باعث تغییر حساب تظاهرات کنندگان احتمالی در هنگ کنگ شده است. اعتراضات پراکنده به رژیم سختگیرانه پکن در این سرزمین ممکن است هراز چندگاهی در سال 2021 فوران کند، اما تصور این که بزرگ و پایدار باشند دشوار است.
آیا اقتصاد هند به سطح پیش از بحران کرونا بازخواهد گشت؟
ایمی کازمین: بله! هند به شدت از محدودیت های سختگیرانه مرتبط با ویروس کرونا آسیب دید. تولید ناخالص هند در سه ماهه دوم سال 2020 نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن سقوط بی سابقه 24 درصدی را تجربه کرد. برآورد می شود که اقتصاد هند در سال 2020 حدود 9 درصد نسبت به سال 2019 کوچکتر شده باشد، اما از سوی دیگر پیش بینی ها حاکی از این است که اقتصاد هند در سال 2021 حدود 10 درصد رشد خواهد کرد. البته این بازگشت با دگرگونی بزرگی همراه خواهد شد؛ شرکت های بزرگ که از سرمایه و منابع مالی بیشتری برخوردارند، سهم بیشتری از بازار را از آن خود خواهند کرد و افزایش سهم آنها از بازار به قیمت کاهش سهم کسب وکارهای خانوادگی خواهد بود. علی رغم بهبود قابل توجه آمارهای کلان اقتصادی، بسیاری از خانوارها و کسب وکارهای کوچک همچنان در مشقت به سر خواهند برد و این مسئله می تواند مانعی برای رشد اقتصادی هند در بلندمدت باشد.
آیا نیکلاس مادورو در ونزوئلا همچنان قدرت را در دست خواهد داشت؟
مایکل اسکات: بله! مادورو با پیروزی در انتخابات پارلمانی، جایگاه خود را تثبیت کرده است. «خوان گوایدو» رهبر مخالفان اعتبار خود را از دست داده و دیگر تهدید جدی ای محسوب نمی شود.
آیا آمریکا به توافق هسته ای سال 2015 با ایران (برجام) بازخواهد گشت؟
اندرو انگلند: بله! جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا می گوید که اگر ایران به رعایت کامل تعهداتش در برجام بازگردد، واشنگتن نیز به این توافق بازخواهد گشت. حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز می گوید که اگر آمریکا تحریم های خود علیه ایران را بردارد، تهران نیز فعالیت های هسته ای خود را در راستای برجام کاهش خواهد داد. روحانی معمار این توافق بوده و سرنوشت آن نقشی تعیین کننده در میراثی که وی از خود بر جای می گذارد، خواهد داشت. اما اگر مخالفان حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن (خرداد) به پیروزی برسند، اوضاع پیچیده تر خواهد شد.
آیا سال 2021 نقطه عطفی برای خودروهای برقی خواهد بود؟
جان گپر: بله! افزایش فروش خودروهای برقی در چین به کمک یارانه های دولتی طی سال های اخیر امیدواری های کاذبی را ایجاد کرده بود. اما این بار فروش وسایل نقلیه برقی در آلمان و کشورهای اسکاندیناوی پیشرفت غیرمنتظره ای داشته و استفاده از خودروهای دیزلی رو به کاهش نهاده است. بانک مورگان استنلی پیش بینی می کند که فروش جهانی وسایل نقلیه برقی در سال 2021 بیش از 50 درصد افزایش خواهد یافت. این اتفاق خواهد افتاد و نسبت فروش خودروهای برقی به کل خودروهای نو فروخته شده در جهان، از 3.2 درصد در سال 2020 به حدود 5 درصد در سال 2021 خواهد رسید.
آیا مجموع ارزش بازار 5 غول فناوری آمریکا از 8 تریلیون دلار فراتر خواهد رفت؟
ریچارد واترز: بله! با توجه به اینکه مجموع ارزش بازار این شرکت ها طی دو سال اخیر بیش از دو برابر شده و به 7 تریلیون دلار رسیده است و از طرفی نهادهای رگولاتوری در اطراف این شرکت ها دیده می شوند، شاید چنین به نظر برسد که زمان خروج از سهام این شرکت ها فرا رسیده است. اما 5 غول فناوری - اپل، مایکروسافت، آمازون، آلفابت و فیس‌بوک - بهتر از اغلب شرکت ها بر این بحران فائق آمده اند. «جف بیزوس» مدیرعامل آمازون و ثروتمندترین فرد جهان شاهد افزایش چشمگیر ثروت خود بوده است. انتظار می رود در سال 2021 مجموع درآمد این 5 شرکت نسبت به سال گذشته 13 درصد یعنی 160 میلیارد دلار افزایش یابد و در شرایطی که جهان تلاش می کند همه گیری کرونا را پشت سر بگذارد، این یک رقم درخشان خواهد بود. با در نظر گرفتن اینکه این شرکت ها به دنبال جایی برای سرمایه گذاری مازاد نقدینگی خود هستند، برای سرمایه گذاران سخت خواهد بود که در برابر چنین رشد تضمین شده ای مقاومت کنند.
آیا انتشار کربن جهانی به سطح قبل از همه گیری بازمی گردد؟
پیلیتا کلارک: بله! پس از آنکه کووید 19 اقتصاد جهانی را به کما برد، انتشار کربن جهانی در سال 2020 حدود 7 درصد کاهش یافت که این بزرگترین سقوط سالانه از زمان جنگ جهانی دوم است. اما میزان انتشار روزانه به همان میزان در اواخر سال 2019 برمی گردد، نه فقط در چین که بیش از یک چهارم انتشار جهانی کربن را تشکیل می دهد.
اتحادیه اروپا خواهان بهبود اوضاع است اما برنامه های محرک در سایر اقتصادهای بزرگ هنوز به سمت بخش های سوخت فسیلی متمایل است. این نشان می دهد که علی رغم تعهداتی که کشورها در آستانه نشست آب و هوایی COP26 سازمان ملل در گلاسگو داشته اند، سطح انتشار به دوره پس از بحران مالی 2008 برمی گردد.
آیا قیمت نفت بالاتر از 50 دلار در هر بشکه تثبیت خواهد شد؟
آنجلی راوال: بله! آغاز برنامه‌های واکسیناسیون گسترده جان تازه ای به بازار نفت داده است. اما آیا پس از ماه ها قرنطینه و ممنوعیت سفر که به کاهش مصرف و قیمت نفت منجر شد، آیا این خوش بینی پابرجا خواهد ماند؟ همچنان که اقتصاد جهانی بهبود می یابد، مصرف نیز افزایش خواهد یافت. این افزایش مصرف احتمالاً هرگونه افزایش تولید نفت در کشورهای اوپک، روسیه و متحدان آنها که سال گذشته کاهش بی سابقه ای را در سطح تولید خود اعمال کردند، جبران می کند. اگرچه اتحاد آنها شکننده به نظر می رسد، اما بدترین سناریوی ممکن این خواهد بود که میلیون ها بشکه نفت بدون هیچ محدودیتی روانه بازار شود. البته با توجه به اینکه تولیدکنندگان نفت مایل نیستند سقوط دیگری در قیمت ها رخ دهد، احتمالا هرگونه افزایش تولید نفت با روند بهبود تقاضا همخوانی خواهد داشت.
