در سومین سالگرد اعلام خبر نابودی داعش، گزارش ها حاکی است که سلول های مسلح داعش دوباره در حال افزایش حملات به برخی مناطق جهان هستند. کاهش نظارت های امنیتی از سوی کشورهای منطقه و بحران کرونا را باید از دلایل این ظهور مجدد دانست.
به گزارش جماران، «داعش در بیانیه ای، مسئولیت انفجار خط لوله گاز بین مصر و فلسطین اشغالی را برعهده گرفت.»... «هشدار درباره تحرکات داعشی ها در کمربندی جنوب غربی بغداد» .... «حمله تروریستی داعش به دانشجویان دانشگاه کابل افغانستان»... «حمله داعش به مواضع ارتش سوریه در دیرالزور»... اینها سرخط خبرهای این هفته مرتبط با داعش است که نشان می دهد خطر بازگشت داعش بیش از قبل، جدی شده است.
در حاشیه تمام بحران های سیاسی، اقتصادی، نظامی و البته بهداشتی که یکی پس از دیگری افکار عمومی و رسانه ها را مشغول می کند، تروریست های داعش بار دیگر در نقاط مختلف فعالیت های خود را از سر گرفته اند.
چندین گزارش هشدار می دهند که داعش تجدید قوا می کند، حملات تروریستی در منطقه را با موفقیت پشت سر می گذارد و عناصر خارجی باقی مانده در منطقه چاره ای جز پیوستن به این گروه را ندارند.
هیچ گاه از یاد نمی بریم که داعش در مدتی که بخش هایی از عراق و سوریه را با حمایت صهیونیست ها و آمریکا تصرف کرده بود جنایت های بزرگ و هولناکی در حق مردم عراق و سوریه مرتکب شد. شش هزار عملیات به اصطلاح انتحاری علیه مسلمانان و سربریدن هزاران جوان عرب و تجاوز به دختران جوان و زنان متاهل و قتل عام زنان و کودکان ... همه از جنایت های آنهاست که هرگز جهان فراموش نخواهد کرد...
از 30 آبان سال 1396 که فرمانده میدانی مقابله با تروریسم یعنی شهید «حاج قاسم سلیمانی» در نامه ای به رهبر معظم انقلاب، پایان داعش در عراق و سوریه را اعلام کرد، سه سال می گذرد. در این مدت همان طور که رهبر انقلاب اعلام کردند تروریست ها و حامیانشان (آمریکا، عربستان و ...) بیکار ننشسته اند، آنها که با سرمایه گذاری سنگین این توطئه شوم را تدارک دیده بودند آرام نخواهند نشست و سعی خواهند کرد آن را در بخشی دیگر از این منطقه یا به شکلی دیگر دوباره به جریان افکنند.
یکی از بزرگ ترین خدمات حامیان داعش به تروریست ها را می توان شهادت حاج قاسم سلیمانی توسط آمریکا دانست که جان دوباره ای به تروریست ها بخشید. این اقدام در کنار بی توجهی برخی کشورها به بازگشت داعش و همچنین پشتیبانی هایی که از سوی برخی کشورهای منطقه از تروریست ها صورت می گیرد، خطر بازگشت داعش را بیش از قبل، جدی کرده است و اکنون علاوه بر سوریه و عراق که در سال های نه چندان دور در آتش جنایات داعش می سوختند برخی دیگر از کشورهای منطقه نیز با خطر قدرت گیری داعش روبرو هستند.
طبق تخمین ها این گروه اکنون حدود سه هزار نیرو دارد که در مقایسه با ده ها هزار نیرویی که روزی تحت رهبری آن بودند، عدد ناچیزی است. ولی همین تعداد در حال ریشه دوانیدن در جهان هستند.
در این گزارش بررسی می کنیم که داعش بار دیگر در کشورهایی چون عراق، سوریه و افغانستان در حال قدرت گرفتن است و برای مقابله با آن چه باید کرد:
سوریه
مجموعه حملات داعش در سوریه مرز 300 عملیات را رد کرده است. براساس اطلاعات موجود، طی 6 ماه گذشته بیش از 280 عملیات تروریستی در شرق رود فرات (مناطق تحت اشغال آمریکا در سوریه) و تنها 46 عملیات در استان های زیر نظر دولت سوریه توسط داعش رخ داده است.
تندروها در مناطق کردنشین سوریه با کمک ترکیه تقویت می شوند. داعش هم در این میان بهره می برد. در برخی شهرها حتی مغازه ها اجازه استخدام زنان را ندارند، در غیر این صورت مغازه هاشان منفجر می شود.
گمانه زنی در باره شمار پیروان داعش دشوار است. آنها با استفاده از حمله های کوچک هدفمند می خواهند ترس و وحشت را گسترش دهند، آن هم تنها در مناطق بیابانی بین عراق و سوریه بلکه همچنین در امتداد رود فرات، در منطقه خودگردان کردها در حال انجام تحرکاتی هستند.
بسیاری از طرفداران داعش که در زندان های کردهای سوریه بودند، یا فرار کرده اند یا آزاد شده اند، زیرا کردها از نظر مالی توان نگهداری آنها را ندارند.
بر اساس پژوهشی که مرکز سیاست جهانی در واشنگتن انجام داده، داعش توانسته است بخش قابل توجهی از دارایی های خود را نجات دهد. به این ترتیب هم امکان انجام حمله های مسلحانه را دارد و هم توان جذب نیروهای تازه نفس را.
عناصر مسلح داعش در برخی مناطق کردنشین به حدی قدرت یافته اند که به مغازه داران اجازه نمی دهند، کارمند زن استخدام کنند. هر کس به دستور آنها عمل نکند، مغازه اش منفجر می شود. به نظر می رسد بازگشت تروریست های داعش در سوریه در حال واقعیت یافتن است.»
افغانستان
انستیتو صلح آمریکا در گزارشی که به اخیرا منتشر کرده، گفته است که تروریست های داعش در حال جذب عناصر از میان جوانان در شهر کابل هستند. بنیادگراهای سلفی وظیفه جذب عناصر برای این گروه را بر عهده دارند.
در این گزارش آمده است که داعش در اطراف شهر کابل و شمال افغانستان حضور فعال دارد و بنیاد گراهای سلفی که ارتباط نزدیکی با داعش دارند در تلاش جذب افراد به ویژه جوانان به این گروه هستند. این در حالیست که پیش از این نیز مقامات در برخی از ولایت ها از جمله بدخشان گفته بودند که داعش در حال جذب عناصر و ایجاد پایگاه در این مناطق هستند.
بدون شک حمله خونین به دانشگاه کابل، بزرگ ترین عملیات داعش در افغانستان طی ماه های اخیر بوده است. در اثر این حمله تروریستی بیش از 40 دانشجو کشته و زخمی شدند. پیش از این نیز حمله داعش به زندانی در شهر جلال آباد در شرق افغانستان، توجه رسانه ها را به تشدید فعالیت های تروریستی این گروه، همزمان با مذاکرات صلح طالبان معطوف کرده بود.
از ابتدای سال جاری چندین حمله تروریستی از سوی این گروه در نقاط مختلف کشور انجام شده که در نتیجه آن ده ها تن جان خود را از دست داده و تعداد زیادی نیز زخمی شده است.
اداره امنیت ملی افغانستان گفته بود که در نتیجه سه عملیات نیروهای ویژه این نهاد در ولسوالی شکردره و حوزه یازده امنیتی شهر کابل، پنج نفر از اعضای هسته مشترک داعش و شبکه حقانی کشته شدند.
چند ماه قبل نیز امنیت ملی افغانستان از دستگیری یکی از رهبران داعش، همراه با 19 عنصر دیگر این گروه در جنوب افغانستان خبر داده بود.
داعش در سال های اخیر اماکن نظامی، فرهنگی، دینی، ورزشی و سایر نقاط را هدف قرار داده که در نتیجه این حملات تعداد زیادی جان خود را از دست دادند.
بسیاری از سیاسیون و کارشناسان افغانستان کاخ سفید را به همکاری با داعش متهم می کنند و «حامد کرزای» که 13 سال زعامت افغانستان را به عهده داشت این گروه تروریستی را «محصول و ابزار» آمریکا برای پیشبرد سیاست های کلانش در منطقه می داند.
عراق
چندین جابجایی گسترده نیروهای ائتلاف بین المللی به اصطلاح مبارزه با داعش در عراق طی ماه های گذشته باعث شده برخی پایگاه های زیرنظر این نیرو در مناطق صحرایی غرب و شمال عراق به‌طور کامل تخلیه شود. به این ترتیب بار اصلی مبارزه با هسته های جدید داعشی در این مناطق صرفا بر دوش یگان‌های حشد الشعبی بوده است؛ نیرویی که از قضا در معرض فشارهای شدید رسانه ای و سیاسی در داخل عراق نیز قرار دارد.
داعش طی 6 ماه گذشته نزدیک به 300 عملیات تروریستی در نقاط مختلف عراق انجام داده؛ آن هم در حالی که تعداد عملیات های این گروه در 6 ماه اول سال 2019 به کمتر از 100 حمله رسیده بود. بخش عمده این حملات در استان های سنی نشین «دیالی، الانبار، صلاح الدین و کرکوک» رخ داده است.
همچنین وضعیت بغداد با وقوع 14 حمله تروریستی در این مدت نگران کننده ارزیابی می شود. این در حالی است که سهم استان های شیعه نشین از عملیات داعش در بازه زمانی مورد اشاره تنها یک حمله در استان بصره بوده است. اگرچه آمار حملات داعش رشد پرسرعتی را نشان می دهد اما باید توجه داشت بخش عمده این حملات توسط عوامل فردی (کمربند انتحاری یا ترور مستقیم)، بدون در اختیار داشتن تجهیزات قابل توجه بوده و البته تلفات بالایی نیز نداشته است.
آمار تلفات حملات داعش در میان نیروهای حشد شعبی و ائتلاف آمریکا به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. براساس اطلاعات منتشرشده از سوی دولت عراق، در اثر حملات 6 ماه گذشته داعش نزدیک به 200 تن از نیروهای حشد الشعبی به شهادت رسیده اند. این در حالی است که سهم تلفات نیروهای ائتلاف آمریکا از این حملات «تنها یک نفر» بوده است.
عراق تا به حال حدود 529 هزار مورد تایید شده کرونا و حدود 11 هزار مورد مرگ و میر داشته است. در این میان ظهور داعش می تواند عواقب هولناکی برای این کشور در پی داشته باشد.
گسترش کرونا به تروریست های داعش پروبال داده است
دیده می شود که به دنبال تشدید شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا در جهان و در منطقه، افزایش چشمگیری در میزان حملات گروه تروریستی داعش مشاهده شده است.
می توان گفت استراتژی جدیدی که توسط سازمان تروریستی داعش اتخاذ شده، در پس این افزایش است. این سازمان با سوء استفاده از شیوع ویروس کرونا برای سازماندهی حملات جدید ، ایجاد انگیزه در پیروان خود و تقویت این تصور که این گروه یک بازیگر جایگزین برای مناطق ناپایدار در خاورمیانه، آفریقا و آسیا است دست به افزایش تحرکات خود زده است. به عنوان بخشی از این استراتژی، هدف اصلی داعش، بازسازی قدرت منطقه ای آن است و این گروه تروریستی در تلاش است تا شبکه های مسلح قبلی خود را به شرق و غرب رود فرات بازگرداند.
تمایل داعش، برای پیاده سازی راهبردی که در طی شیوع کرونا سعی در اجرای آن دارد در اصل آرزوی احیای خود در بستری از بی ثباتی جهانی است که ناشی از شیوع ویروس کرونا می باشد. از زمان شروع همه گیری، داعش عملیات خود را در افغانستان، غرب آفریقا، آفریقای مرکزی، مصر و یمن تسریع کرده است زیرا ظرفیت های امنیتی این کشورها و مناطق به دلیل شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و در آن مناطق، تضعیف شده است. دیده می شود که داعش در حملات خود در عراق، مالدیو و فیلیپین از بی ثباتی ناشی از این بیماری همه گیر استفاده کرده است. داعش جدا از این کشورها ، موکدا خواست خود مبنی بر حمله به غرب را نیز اعلام کرده است.
این قابل درک است که داعش با دیدن بحران ناشی از بیماری همه گیر ویروس کرونا به عنوان یک فرصت، در صدد تجدید نظر در استراتژی حملات تروریستی خود است. این فرصت به ویژه پس از آنکه عراق و سوریه به دلیل شیوع ویروس کرونا تغییراتی در ائتلاف ضد داعش بوجود آوردند بیشتر از قبل مشاهده شد.
در نتیجه فهمیده می شود که سازمان تروریستی داعش، دوره اپیدمی کرونا را فرصتی برای تشدید حملات خود در جهان و خصوصا در کشورهای عراق و سوریه می داند. در این میان فعالیت داعش در عراق بیش از همه دیگر کشورها است و تحولات آن می باید از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد.
بعید است دولت های منطقه و جهان اجازه دهند کابوس داعش دوباره در آن سطحی که در سال های 2014 تا 2017 شاهدش بودیم، به واقعیت بدل شود. اما جلب توجه ها به کرونا و دیگر مسائل نباید باعث شود خطرهای بزرگ تر فراموش شوند. و البته باید به خاطر داشت از بین بردن و خشکاندن ریشه های تروریسم بدون همکاری جمعی منطقه ای و بین المللی ممکن نیست.
اکنون وقت آن رسیده است که اروپایی ها با فشار به آمریکا مانع از تسلیح جنون آمیز برخی کشورهای منطقه شوند زیرا اگر این تسلیحات مدرن واگذار شده به دولت های عرب حاشیه خلیج فارس به دست گروه های تروریستی مانند القاعده و داعش بیفتد، علاوه بر منطقه، اروپا هم از حملات تروریستی در امان نخواهد ماند.
امروز اروپا هم همچون دیگر کشورها خوب می داند که آمریکایی ها از اینکه دامنه تروریسم از خاورمیانه به اروپا کشیده شود، بدشان نمی آید. همین عملکرد منفی هم باعث شده تا اروپایی امروز دیگر مانند گذشته ها روی آمریکا به عنوان یک متحد و حامی حساب نکنند و مسئله تشکیل ارتش واحد اروپایی را به میان بکشند.
