عربستان سعودی در چندین عرصه در حال بستر سازی و مهیا کردن افکار عمومی خود برای عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر اسرائیل است.
به گزارش جماران، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به قلم آیه البطراوی نوشت: عربستان سعودی اعلام کرده است که این کشور عادی سازی روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل را با توافقنامه صلح با فلسطینی ها مرتبط کرده است اما این موضع رسمی با موضع گیری های رسانه های مرتبط با حکومت و نیز روحانیونی که اشاره به تغییر در موضع گیری می کنند و«راه را برای برقراری روابط با اسرائیل هر چند با احتیاط هموار می کنند»در تناقض است.در هر صورت نیز ریش و قیچی دست «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان است.
پیام های متناقض بازتاب دهنده چیزی است که تحلیلگران درباره اختلاف میان محمد بن سلمان ولیعهد 35 ساله و ملک سلمان پدر84 ساله اش می گویند. «مارک شینز» خاخام مقیم نیویورک که به عنوان مشاور پادشاه بحرین فعالیت کرد و نشست هایی را با رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربستان سعودی برای تقویت روابط با یهودی ها و رژیم اسرائیل برگزار کرد می گوید:« چیز پنهانی نیست، این یک نزاع میان نسل هاست».
البطراوی در ادامه می نویسد: کشورهای حاشیه خلیج فارس به شکل روزافزونی به اسرائیل به عنوان حامی خود از ایران نگاه می کنند.این علاوه بر آن است مسیر سیاست خارجی آمریکا مبهم است و همه منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند.
ولی به گفته شینز خاخام، ترس از ایران تنها عاملی نیست که کشورهای حاشیه خلیج فارس را به اسرائیل نزدیک کرده است و «خالد بن سلمان»سفیر سابق عربستان در واشنگتن به وی گفته است که اولویت های برادرش اصلاحات اقتصاد عربستان است و به وضوح این را گفت: « ما بدون اسرائیل موفق نمی شویم. به همین دلیل مساله برای سعودی ها زمان است و بنابراین بی تردید آنها با اسرائیل روابط برقرار می کنند.»
شاهزاده «ترکی الفیصل» تأکید می کند که « هر گونه سخن گفتن درباره اختلاف میان پادشاه و ولیعهد وی صرفا گمانه زنی است. این شاهزاده که رئیس سازمان اطلاعات بود و به عنوان سفیر در واشنگتن فعالیت کرده است افزود:«چنین چیزی ندیده ایم».
تحلیلگران و ناظران می گویند که عربستان تا زمانی ملک سلمان در قدرت است با اسرائیل روابط رسمی برقرار نمی کند. ملک سلمان در حالی که به پسرش پیگیری و اداره امور روزانه مملکت را تفویض کرد اما برای تصحیح یا برای رساندن پیام حمایت از فلسطینی ها دخالت کرد.
ملک سلمان در گفت و گوی تلفنی با «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در روز ششم سپتامبر بر پایبندی اش بر طرح صلح عربی که خواستار عقب نشینی اسرائیل از اراضی اشغالی سال 1967 و برپایی کشور مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شرقی تأکید کرد.
اما ولیعهد با همه عرف ها در بسیاری از موضع گیری ها مخالفت کرد. او بر سازماندهی دوباره روابط با ایالات متحده آمریکا در پی قتل «جمال خاشقجی»روزنامه نگار منتقد در سال 2018 اصرار دارد.
زمانی که ماه پیش کاخ سفید اعلام کرد که روابط امارات و اسرائیل عادی سازی شده است و بحرین نیز به دنبال امارات روابطش را با این رژیم عادی سازی کرد عربستان این تصمیم را محکوم نکرد و درخواست فلسطین برای برگزاری نشست اتحادیه عرب برای محکومیت اقدام امارات و بحرین را رد کرد.
در حالی که فلسطینی ها اقدامات عادی سازی روابط را خیانت به قدس و مسجد الاقصی و مساله فلسطین به شمار آوردند، رسانه های رسمی سعودی این توافقنات را «تاریخی» و مهم برای منطقه توصیف کردند.
عربستان حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای اسرائیلی گشود و این اقدامی بود که یک روز پس از دیدار«جارد کوشنر» مشاور ترامپ با ولیعهد عربستان سعودی رخ داد.
کوشنر کشورهای عربی را به سمت عادی سازی روابط با اسرائیل می کشاند. محمد بن سلمان در مصاحبه ای با مجله «آتلانیتک» در آوریل 2018 گفت که «اسرائیل اقتصاد بزرگی است و منافع مشترک زیادی با هم داریم.».
بن سلمان حق رژیم اسرائیل برای وجود در سرزمین های اشغالی و نیز حق فلسطینی ها را به رسمیت شناخت و خواستار راه حل مسالمت آمیز برای برقراری ثبات و برپایی روابط طبیعی شد.
این سخنان به عنوان بسترسازی برای برقراری روابط با رژیم اسرائیل و از بین بردن اجماع کشورهای عربی که عادی سازی را با برپایی کشور مستقل فلسطین مرتبط کرده است، تفسیر شد.تحلیلگران همچنین تصمیم بحرین در 11 سپتامبر برای آغاز روابط با اسرائیل را این گونه تفسیر کردند که بدون اشاره عربستان صورت نمی گیرد.
«حسین ابیش» پژوهشگر در پژوهشکده کشورهای خلیج فارس در واشنگتن گفت که این سخنان اشاره ای قوی برای این است که عربستان آمادگی برقراری روابط رسمی با اسرائیل را دارد.
شاهزاده ترکی گفت که کشورهای عربی می توانند بهای بالای عادی سازی را به دست آوردند و اسرائیل مانع همه این تلاش هاست.وی افزود:« اگر اکنون درباره موضع گیری عربستانی ها درباره فلسطین نظرسنجی کنی می بینی که 90 درصد از مردم موضع رسمی را تأیید می کنند و آن ضرورت ایجاد کشور فلسطین به پایتختی قدس است.»
زمانی که توافق امارات و اسرائیل در ماه آگوست اعلام شد، هشتکی در عربستان که در توئیتر ترند شد علیه عادی سازی روابط بود ولی انتقاد از امارات و بحرین به دلیل سرکوب آزادی بیان در سکوت صورت گرفت.
«یاسمین فاروق» از مرکز صلح جهانی کارنگی می گوید:« حتی زمانی که نظر مردم را می پرسی بسیار دشوار است به اطلاعاتی دست پیدا کنی.»
وی افزود: دیدگاه افکار عمومی درباره اسرائیل در عربستان بسیار متنوع و پیچیده است و آمیخته ای از دیدگاه لیبرال و محافظه کار است.تلاش هایی در عربستان برای آماده کردن افکار عمومی برای تغییر و ایجاد بحث و بررسی های عمومی درباره اسرائیل صورت می گیرد. در سایه بسترسازی عربستان برای نهمین سالروز عید ملی در روز چهارشنبه به روحانیون دینی دستور داده شده است که درباره ضرورت اطاعت از ولی امر و وحدت ملی سخن بگویند.
در اوایل ماه کنونی «عبدالرحمن السدیس» خطیب مکه در خطبه ای کاملا بر اساس رویکرد حکومت بر اهمیت گفت و گو و همکاری با غیرمسلمانان به ویژه یهودی ها تأکید کرد.
به رغم آن که وی خواستار آن شد که مساله فلسطین هرگز فراموش نشود اما سخنانش جنجال گسترده ای در شبکه های اجتماعی به پا کرد و به عنوان بخشی از بسترسازی برای برقراری روابط عربستان و رژیم اسرائیل نگریسته شد.
روزنامه رسمی انگلیسی زبان«أراب نیوز» نیز مقاله هایی از خاخام ها منتشر کرد و روز جمعه گذشته شعار خود در توئیتر را به «شانا توفا» که تبریک سال نوی یهودیان است تغییر داد.
