ترامپ تقریبا در هر گامی که برای نابودی توافق هسته ای 2015 برداشت، با مخالفت روبرو شد از جمله از طرف مستحکم ترین متحدان آمریکا در اروپا. روز پنج شنبه اما، این مخالفت به یک رویارویی آشکار انجامید.
1. یک رویارویی دیپلماتیک بر سر تحریم های بین المللی علیه ایران، ملموس ترین نمونه ای است که نشان دهد ایالات متحده به جای منزوی کردن تهران، تا حد زیادی خود را از نظم جهانی منزوی کرده است. ترامپ تقریبا در هر گامی که برای نابودی توافق هسته ای 2015 برداشت، با مخالفت روبرو شد از جمله از طرف مستحکم ترین متحدان آمریکا در اروپا. روز پنج شنبه اما، این مخالفت به یک رویارویی آشکار انجامید.
2. پس از آن بود که پمپئو، که آشفته به نظر می رسید، ضمن آنکه دوباره ایران را به ترویج تروریسم، تولید موشک های بالستیک، بی ثبات کردن منطقه و امثال آن متهم کرد، تندترین واژه ها را نیز نثار دیپلمات های بریتانیا، فرانسه و آلمان کرد که به قول او "با آیت الله ها همراه شدند." پمپئو به روی خودش نیاورد که عمده ترین موارد نقض برجام توسط ایران، واکنشی بود به تصمیم ترامپ برای خروج از این توافق و همچنین این تناقض که آمریکا هنوز هم خودش را "شریک" این توافق بین المللی می داند حال آنکه آقای ترامپ در سال 2018، اعلام کرد که "او به مشارکت آمریکا در توافق هسته ای، خاتمه می دهد."
3. مسئله مهمتر این است که حتی اگر آقای پمپئو در این تقلای خود برای فعال کردن سازوکار ماشه، موفق هم بشود، تحریم هایی را باز می گرداند که هیچیک از متحدان آمریکا مایل به اجرای آن نیستند و این نه تنها اقتدار آمریکا در جهان را تضعیف می کند بلکه چه بسا به دشمنانش نشان دهد که چگونه سازمان ملل را در کشمکش های آینده جهان، به حاشیه برانند.
4. دیپلمات های بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترکی پس از سخنان پمپئو گفتند: "ما از تمامی اعضای شورای امنیت می خواهیم تا از هر گامی که تنها به تعمیق شکاف در این شورا می انجامد یا پیامدهای جدی ای برای کارآیی آن دارد، پرهیز کنند." آنها در بیانیه خود افزودند که آمریکا توافق هسته ای را ترک کرده و حقی برای بکارگیری شروط آن را ندارد. "بنابراین ما نمی توانیم، از این اقدام حمایت کنیم.
5. مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، عملا گروهی از کشورها را که در شکل گیری برجام نقش داشتند، پراکنده کرد. از جمله این کشورها، چین و روسیه یعنی رقبای مهم آمریکا بودند که بر سر یک هدف مشترکِ نامعمول با آمریکا همکاری کردند تا ایران را دست کم تا سال 2030 از گردآوری مواد لازم برای ساخت بمب هسته ای باز دارند.
6. جان آلترمان، یک کارشناس ژئواستراتژی و امنیت در مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی واشنگتن، می گوید: "ترامپ و پمپئو، متحدان ما را می رانند تا علیه ما و در کنار دشمنانمان جاگیری کنند. این برای من غیر قابل تصور است که چطور چنین جنگی در سازمان ملل را به عمد می بازید؟" البته آقای پمپئو، خود را برای اعلام پیروزی آماده می کند.
7. ایران، تا چهارده ماه پس از خروج آمریکا از برجام، همچنان به شروط آن پایبند ماند. سپس، هنگامی که اقتصادش آسیب دید و از برهم خوردن توافق کلافه شد، زیر فشارهایی در خانه، شروع به نقض برجام کرد.
8. دولت های اروپایی البته پیش از این فرایند حل منازعه را در چارچوب برجام به جریان انداخته اند و پیش از بازگشت تحریم ها، باید تکلیف این فرایند مشخص شود. گفتگو میان اروپا و ایران بدون تعیین مهلتی برای پایان آن، ادامه دارد. این باور وجود دارد که دیپلمات های اروپایی، این گفتگوها را تا انتخابات نوامبر آمریکا، ادامه خواهند داد.
9. اکنون وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد آمریکایی در دوران اوباما می گوید که "آمریکا هیچ جایگاهی برای بازگرداندن تحریم ها ندارد" و بعید است بتواند اروپایی ها را متقاعد کند... آمریکا دارد به یک مشکل بسیار عظیم با متحدان دامن می زند."
10. این کشمکش، اتحاد غیرمحتملی را میان ایران و اروپا بوجود آورده است. تهران از این موقعیت استفاده کرد تا کارزار آمریکا برای منزوی کردن ایران را به خودش برگرداند. نماینده دائم ایران در سازمان ملل در این زمینه گفت: "آمریکا نباید شانس خودش را امتحان کند چرا که نتیجه اش، یک تحقیر دیگر خواهد بود."
11. اما همه اینها، دولت ترامپ را از این ادعا باز نمی دارد که هرچه توانسته برای نابودی توافق هسته ای با ایران، انجام داده است. نیکی هلی، نماینده پیشین ترامپ در سازمان ملل می گوید: "ما باید فشار بر آنها را ادامه دهیم."
کپی شد
