پایگاه خبری جماران: در پی وقوع انفجار بیروت، رئیس‌جمهور فرانسه از مناطق آسیب‌دیده ناشی از انفجارهای مهیب بازدید و با مقامات ارشد حکومت و رهبران گروه‌های سیاسی لبنان دیدار کرد. او در این دیدار ضمن اینکه خواستار اصلاحات اساسی در لبنان شد، گفت: «فرانسه در کنار مردم لبنان ایستاده است».
در همین رابطه، یک تحلیل گر روابط بین الملل گفت: فرانسوی ها به دنبال این هستند تا از طریق کمکی که انجام می دهند، وزن خودشان را در لبنان افزایش دهند.
آینده مبهم لبنان
سیدجلال ساداتیان در گفت و گو با خبرنگار جماران، گفت: انفجار بیروت، حادثه ای بسیار وحشتناک و پر خسارتی بود که تعداد زیادی کشته و مجروح بر جای گذاشت. ضمن اینکه بسیاری از خانه های شهر مخروبه شده اند و بندر بیروت نیز که تنها بندر فعال و به نوعی راه مواصلاتی لبنان محسوب می شود، به کلی تخریب شده است. بنابراین، خسارت اخیر در کنار وضعیت اقتصادی نابسامان لبنان و سایر مشکلات سیاسی و اجتماعی این کشور، آینده مبهمی را پیش روی ما قرار داده است.
وی افزود: باید دید لبنانی ها از چه طریقی می توانند این خسارت ها را جبران کنند. در این فاصله مقامات آمریکایی و از جمله مایک پمپئو بی تدبیری خود را آشکارتر از گذشته کردند و به جای تماس با نخست وزیر قانونی لبنان در این رابطه، با سعد حریری نخست وزیر مستعفی پیشین تماس گرفتند. با نگاهی تاریخی، پس از قرارداد «سایکس-پیکو» لبنان را جزو تیول و محدوده فرانسه قرار دادند، تا مسئولیت نظارت بر لبنان را داشته باشد.
به نظر نمی رسد که مکرون هدف دیگری جز کمک به لبنان داشته باشد
این دیپلمات سابق ادامه داد: به نظر می رسد فرانسه تعلق خاطری نسبت به لبنان دارد. هرچند لبنان از جنگ جهانی اول به بعد تغییرات بسیاری کرده و به استقلال نسبی رسیده است. یعنی با اینکه جنگ ها و نزاع های داخلی آن در سال های متاخر وجود داشته، ولی قدرت گرفتن و توان حزب الله باعث شده تا قدرت این کشور در برابر بسیاری از خطرات ناشی از تحرکات رژیم صهیونیستی حفظ شود.
او بیان کرد: فرانسه به نوعی حس قیومیت به لبنان دارد. قیومیتی که بعد از جنگ اول جهانی نسبت به سوریه و لبنان پیدا کرد. حالا نیز آقای مکرون به لبنان رفته، برای اینکه ببیند چگونه می تواند ارتباطات مجدد دو کشور را در وضعیتی که به وجود آمده، تقویت کند. در همین راستا، او حتما پیشنهادات کمکی به لبنان خواهد داد. دست کم تا الان به نظر نمی رسد که مکرون هدف دیگری جز کمک به لبنان داشته باشد. رئیس جمهور فرانسه به این دلیل که لبنان دچار خسارت های شدید شده به آنجا سفر کرده است.
قانون اساسی لبنان مشکل دارد
ساداتیان گفت: وقتی امانوئل مکرون با هدف انجام کاری خیرخواهانه به لبنان سفر می کند، به دنبال این است که از خلاء ایجاد شده از سوی آمریکایی ها در منطقه خاورمیانه استفاده کند. بی تردید منطقه خاورمیانه با اشتباهات و نحوه عملکرد منفی آقای ترامپ و پمپئو مواجه است و فرانسه فکر می کند این فرصت خوبی است تا روابط خود را در این منطقه تقویت کند.
او گفت: بخش زیادی از دلیل وضع فعلی لبنان به قانون اساسی آن کشور برمی گردد. مشکلات عمده ای که حاصل می شود از همین قانون اساسی است. زیرا طبق آن هر کدام از سمت های اجرایی کشور به یک طایفه و مذهب سپرده شده است. بنابراین کاری با این ندارند که اکثریت را چه طیفی در اختیار دارد و انتخابات ها نیز مانند انتخاباتی که در بسیاری از کشورها صورت می گیرد، نیست. اگر لبنان بخواهد تغییر جدی ای در ساختار خود ایجاد کند، نیاز به تغییر قانون اساسی خود دارد.
اقدامات رژیم صهیونیستی موجب تقویت حزب الله شده است
ساداتیان گفت: در وضعیت فعلی جناح ها، طوایف و گروه های مختلف لبنانی سعی می کنند خود را تقویت کنند و معمولا هم وقتی تضادی بین آنها به وجود می آید، با درگیری های مسلحانه همراه می شود. در سال های اخیر حزب الله وزن قابل توجهی در مجموعه حاکمیت لبنان پیدا کرده است. و علیرغم تلاش صهیونیست ها برای تضعیف آن، اقدامات صورت گرفته موجب تقویت حزب الله شده است. اما با اینکه توان حزب الله در ساختار و اعتبارات موجود لبنان خود را نشان داده، ولی در ساختار سیاسی لبنان کمتر رسمیت پیدا کرده است. به بیانی دیگر، با آنکه حزب الله در انتخابات های مختلف پایگاهی پیدا کرده، اما در ساختار قدرتی که به صورت طایفه ای تقسیم شده کمتر این اثر را می بینیم.
او بیان کرد: باید دید که آیا مجموعه لبنان و قانون اساسی آن کشور به سمتی می رود که تغییراتی در ساختار خودش ایجاد کند یا خیر؟ رقابت هایی امروز قدرت های فرامنطقه ای از کانال طوایف لبنانی، به این زودی ها چنین چشم اندازی را به وجود نمی آورد. مگر اینکه تحولات به سمت و سوی دیگری میل پیدا کند و اجازه دهد رفراندوم جدیدی صورت گیرد و قانون اساسی جدیدی تدوین شود تا وضعیت لبنان از موقعیتی که امروز دارد، خارج شود.
ساختار لبنان بسیار پیچیده و خاص شده است
ساداتیان در پایان درباره تاکید مکرون بر لزوم انجام اصلاحات اساسی در لبنان گفت: منظور آقای مکرون از اصلاحات نیز می تواند همین موارد باشد. باید توجه داشت که هر کس از ظن خود به موضوع نگاه می کند. آنها هم منافع خود را در این می بینند که ساختار موجود تغییر کند و شاید موقعیت فرانسوی ها بتواند در آنجا تقویت شود. امروز ساختار طوری است که هر طایفه و مذهبی سهمیه یکی از مناصب مهم را مطابق قانون اساسی لبنان دارا است. تقسیم بندی های طایفه ای موجود باعث شده تا فرانسوی ها سال به سال وزن خود را در لبنان از دست دهند. فرانسوی ها به دنبال این هستند که از طریق کمکی که انجام می دهند، وزن خودشان را در لبنان افزایش دهند. ولی باید دید آیا وضعیت فعلی لبنان اجازه چنین تغییری را می دهد یا نه؟
اوضاع لبنان پیچیده تر از آن است که آقای مکرون با یک سفر و کمک موردی یا حتی مستمر بخواهد ساختار آن کشور را تغییر دهد این ساختار بسیار پیچیده و خاص شده است. لبنان تنها کشوری در دنیا است که دموکراسی طایفه ای دارد و خود این عامل پیچیده ای است که دیگر نمی توان تحولات آتی لبنان را بر مبنایش پیش بینی کرد. درگیری های گسترده در دو سه دهه اخیر که خسارت های زیادی به لبنان تحمیل کرده نیز به دلیل تضاد منافعی بود که برای طایفه های مختلف درون لبنان ایجاد شده بود. فرانسوی ها فکر می کنند که با تضعیف موقعیت آمریکایی ها می توانند موقعیت خود را در لبنان تقویت کنند، ولی باید بدانند که به این سادگی ها نیست.
