پیچ و خم ها بر سر راه قطار بروکسل/ چه شد که طولانی‌ترین نشست 20 سال اخیر رقم خورد؟

به گزارش جماران، ادامه اختلافات میان سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر سر بسته نجات اقتصادی، سومین روز مذاکرات را نیز به بن ‌بست کشاند.

گفت و گوهای رهبران اروپایی در حالی ادامه دارد که نشست کنونی به طولانی ترین اجلاس آنها طی 20 سال اخیر تبدیل شده است.

سران 27 کشور عضو اتحادیه اروپا امیدوارند تا با ادامه مذاکرات فشرده مانع از شکست این نشست شوند. طرح کمک 750 میلیارد یورویی به اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه که به دنبال شیوع ویروس جدید کرونا با رکود کم سابقه روبرو شده اند، محور گفت و گوها در بروکسل است.

نشست رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار بود تنها دو روز طول بکشد اما مذاکرات پس از برگزاری 55 ساعت جلسه همچنان ادامه دارد. به این ترتیب اجلاس کنونی از زمان نشست سال 2000 سران اتحادیه اروپا در شهر «نیس» در جنوب فرانسه طولانی ترین اجلاس آنها محسوب می شود. دستور کار نشست سال 2000 بازنگری در معاهدات اتحادیه برای پذیرش عضویت کشورهای شرق اروپا بود.

تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه که به گروه «مقتصدها» مشهور شده اند، بر افزایش سهم وام ها در بسته کمک اقتصادی تاکید می کنند. افزایش سهم وام ها در این طرح در عمل به معنای کاهش سهم یارانه هایی خواهد بود که بر خلاف وام ها بازپرداخت نخواهند شد. هلند، اتریش، سوئد، دانمارک و فنلاند گروه «مقتصدها» را در میان 27 کشور عضو تشکیل می دهند.

طرح جدید شارل میشل 

شارل میشل روز شنبه با انجام کمی تغییرات در طرح احیای اقتصاد اروپا، پیشنهاد جدیدی را ارائه داد تا شاید از تنش ‌های پیش آمده در نشست سران اروپا بکاهد.

در طرح جدید او، اگرچه مبلغ کل اعطای وام و کمک مالی به کشورهای اروپایی همچنان 750 میلیارد یورو باقی خواهد ماند، اما شیوه توزیع این پول تغییر خواهد کرد.

بر این اساس 300 میلیارد یورو از این مبلغ بصورت وام و 450 میلیارد یورو به صورت کمک مالی به کشورها پرداخت خواهد شد.

این تغییر کوچک در شیوه توزیع بسته نجات 750 میلیارد یورویی، با هدف جلب رضایت چهار کشور مشهور به «مقتصد» انجام شده است.

شارل میشل همچنین در طرح جدید خود از مکانیسمی برای تقویت کنترل‌ ها بر چگونگی هزینه سازی این پول از سوی دولت‌ ها سخن گفته و پیشنهاد داده است که با افزایش «تخفیف ‌ها» برای چهار کشور «مقتصد» نیز موافقت شود.

بالا بودن اختلافات

اما اختلافات بیشتر از اینهاست و خود سران اروپایی هم این را می دانند و به آن اذعان می کنند. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان احتمال داد که رهبران اتحادیه اروپا در خصوص برنامه کلان احیای اقتصاد اروپا به جمع‌ بندی نرسند.

مرکل می‌ گوید معلوم نیست توافقی حاصل شود یا نه.

صدراعظم ابرقدرت اقتصادی اروپا که تولد 66 سالگی خود را جشن می گیرد، روز یکشنبه و در آغاز روز سوم نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا، این روز را روزی سرنوشت‌ ساز برای اروپا توصیف و تصریح کرد که مواضع سران اتحادیه اروپا در مورد رقم کلی کمک مالی بسیار متفاوت است و به همین دلیل نمی ‌توان با قطعیت از امکان یافتن راه حلی برای حصول توافق سخن گفت.

«ژاویر بتل» نخست وزیر لوکزامبورگ هم می ‌گوید در 7 سالی که تجربه مذاکرات با اتحادیه اروپا را داشته، هرگز به مواضعی چنین متضاد برخورد نکرده است.

«مارک روته» نخست‌ وزیر هلند می‌ گوید جو حاکم بر مذاکرات «بسیار بد» بود و رهبران فرانسه و آلمان «با روی ترش کرده» این مذاکرات را ترک کردند.

«سباستیان کورتس» صدر اعظم اتریش هم در توئیتی نوشت: راهی که باید طی شود بسیار طولانی است.

مهمترین اختلافات سران اتحادیه اروپا

هلند به همراه اتریش، دانمارک، سوئد و فنلاند حامی تصویب بسته کوچک‌ تری از کمک‌ مالی به اقتصادهای آسیب دیده از شیوع ویروس کرونا هستند ولی آلمان و فرانسه به عنوان قدرت‌ های اصلی اتحادیه اروپا بر تصویب محرک مالی 750 میلیارد یورویی تاکید دارند.

با افزایش دامنه اختلاف میان سران اتحادیه اروپا، آنگلا مرکل و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه به نشانه اعتراض جلسه عصر شنبه را ترک کردند.

هرگونه توافق در نشست بروکسل تنها با موافقت هر 27 کشور عضو به دست خواهد آمد. این در حالی است که شکاف کنونی میان سران اتحادیه اروپا تنها به میزان کمک های اقتصادی یا تعیین سهم وام ها و یارانه ها محدود نمی شود. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اصرار دارند که اعطای کمک اقتصادی باید مشروط به رعایت «حکومت قانون» در کشورهای عضو شود؛ امری که به طور خاص با اعتراض مجارستان و لهستان روبرو شده است.

شماری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر این باور هستند که دولت های راستگرای مجارستان و لهستان اصلاحاتی انجام داده اند که «حکومت قانون» را زیر سوال برده است.

«ویکتور اوربان» نخست وزیر مجارستان روز یکشنبه ضمن انتقاد از تعیین شرط برای اعطای کمک اقتصادی به کشورش، «مارک روته» همتای هلندی خود را متهم کرد که به دنبال «تنبیه مالی» مجارستان است.

از سوی دیگر گروه «مقتصدها» بر لزوم اصلاحات ساختاری در کشورهای عضو در ازای بهره مندی از کمک اقتصادی تاکید می کنند؛ امری که سران ایتالیا و اسپانیا را نگران کرده است.

«جوزپه کونته و پدرو سانچز» نخست وزیران ایتالیا و اسپانیا نگران هستند که در آینده و پس از بهره مندی از کمک اقتصادی اتحادیه اروپا بنا به درخواست «مقتصدها» مجبور به اجرای اصلاح قانون کار یا قانون بازنشستگی کشورشان شوند.

5 عددی که نقش حیاتی نشست بروکسل در تعیین آینده اقتصاد اروپا را توضیح می‌ دهد

برای آشنایی بیشتر با موضوع مذاکرات و پیچ و خم‌ هایی که رهبران اروپایی برای دستیابی به توافق بر سر طرح یاد شده باید از آن گذر کنند، باید 5 عدد مهم را خوب به خاطر سپرد.

1. بودجه بلند مدت هزار و 74 میلیارد یورویی

شارل میشل خواهان آن است تا اعضا برای «چارچوب مالی بلند مدت» اتحادیه اروپا طی سال‌ های 2021 تا 2027 بر سر رقم بودجه هزار و 74 میلیارد یورویی مصالحه کنند.

این رقم در واقع 20 میلیارد و نیم کم ‌تر از بودجه ‌ای است که پیش‌ تر مطرح شده بود و قبل از همه‌ گیری بیماری کووید19 در قاره سبز در جریان اجلاس رهبران اروپایی در ماه فوریه رد شد.

با توجه به رقم جدید بودجه پیشنهادی،‌ منابع مالی اختصاص یافته به برنامه ‌های تحقیقاتی و همکاری های بین ‌المللی کاهش خواهد یافت و سیاست‌ های مشترک در زمینه کشاورزی مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.

2. محرک مالی 750 میلیارد یورویی

کمیسیون اروپا یک محرک جدید و بی سابقه مالی به ارزش 750 میلیارد یورو را برای احیای اقتصاد قاره و جبران خسارت ‌های سنگین ناشی از همه‌ گیری ویروس کرونا برای دوره ‌ای چهار ساله تا سال 2024 پیشنهاد داده که قرار است به صورت وام از سوی نهاد اجرایی اتحادیه اروپا در اختیار کشورهای عضو قرار گیرد تا از این ناحیه به صنایع و شرکت‌ های ضرر دیده در جریان بحران مالی کمک شود.

امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل بر تصویب و اجرایی شدن آن تاکید زیادی دارند.

3. ترکیب 500-250 میلیارد یورویی

آنچه به عنوان صندوق کمک مالی 750 میلیارد یورویی پیشنهاد شده نه تنها در اساس مورد اختلاف برخی کشورهای عضو اتحادیه است بلکه نحوه توزیع آن نیز بحث‌ ها و اختلافاتی را میان اعضا برانگیخته است.

این محرک مالی بر اساس برنامه‌ ای که توسط کمیسیون ارائه شده، قرار است به صورت 500 میلیارد کمک هزینه بلاعوض و 250 میلیارد وام در اختیار کشورها قرار گیرد. نحوه بازپرداخت وام 250 میلیارد یورویی مهم ‌ترین بخش از اختلافات اعضا بر سر این بسته مالی را تشکیل می ‌دهد.

4. حمایت 300 میلیاردی از برنامه ‌‌های اصلاحی

«تسهیل در امر رونق و اتخاذ سیاست‌ انعطاف ‌پذیری» برنامه‌ ای کلی است که اساس صندوق احیا برای کمک مالی در سطحی بزرگ به کشورهای عضو را تشکیل می ‌دهد.

کشورها برای دسترسی به این محرک مالی باید برنامه‌ های جدید اصلاح و سیاست ‌های تازه در زمینه سرمایه‌ گذاری را تهیه و ارائه کنند.

کل مبلغی که قرار است به صورت کمک هزینه برای اجرای برنامه‌ های اصلاحی در اختیار کشورها قرار گیرد 310 میلیارد یورو خواهد بود. کمک مضاعفی به مبلغ 250 میلیارد نیز در این زمینه به صورت وام پرداخت خواهد شد.

بدین ترتیب از 500 میلیارد یورو کمک بلاعوض تنها 190 میلیارد باقی می ‌ماند که در قالب طرح‌ های مختلف در زمینه ‌های تحقیق، بهداشت، توسعه مناطق روستایی، صندوق عادلانه انتقال و نیز پرداخت بدهی شرکت‌ های سوده‌ دهی که به واسط بحران دچار چالش شده اند، پرداخت خواهد شد.

5. بازپرداخت ۳۰ ساله

شارل میشل برای آنکه از هم اکنون کشورها را متوجه مسئولیت شان در قبال دریافت بسته‌ های کمک مالی کند، یادآور شده که بازپرداخت وام‌ 250 میلیارد یورویی باید حداکثر از سال 2026، یعنی یک سال پیش از اتمام بودجه پیش ‌بینی شده در «چارچوب مالی بلند مدت» اتحادیه اروپا آغاز شود.

به کشورها در نهایت 30 سال برای بازپرداخت وام یاد شده زمان داده شده است. به این ترتیب کلیه بازپرداخت ‌ها باید در سال 2058 به اتمام برسد.

تاکنون 135 هزار نفر در اتحادیه اروپا از کرونا جان باخته و انتظار می ‌رود رشد اقتصادی این مجموعه در سال جاری منفی 8.3 درصد باشد. همه اعضای اتحادیه توافق دارند که باید به صورت دسته ‌جمعی تدابیری برای مواجهه با کرونا اتخاذ کنند، اما برای نمونه هلند می‌ گوید باید کنترل سفت و سختی بر مخارج اعمال شود. کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا نیز که بیشترین شمار قربانیان کرونا را در این اتحادیه داشته‌اند، می‌ گویند باید شرایط آنها در نظر گرفته شود و زیر بار کمترین میزان تعهد بروند. تقریبا 45 درصد از کل فوتی‌ های اتحادیه اروپا از اسپانیا و ایتالیا هستند.

اهمیت این مذاکرات در حدی است که رهبران اتحادیه اروپا برای اولین بار از زمان شیوع ویروس کرونا جلسات مجازی را رها کرده و تصمیم گرفتند به شکل حضوری گفت‌ و گو کنند. حال باید دید نتیجه چه خواهد شد.