پایگاه خبری جماران، موضوع مذاکره‌ی ایران و آمریکا فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. اگرچه خروج ترامپ از برجام توافق حاصل شده بین ایران و آمریکا را به چالش کشید اما این به معنای بی‌میلیِ رئیس‌جمهور آمریکا برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره نیست. ترامپ بارها ایران را به مذاکره دعوت کرد. تمایلی که ظاهرا با نزدیک شدن به انتخابات 2020 آمریکا شدت بیشتری گرفته است. اینکه تا چه اندازه مذاکره با ایران بر سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اثرگذار است و می توان انتخابات آمریکا را فرصتی جدی برای مذاکره‌ی بین دو کشور دانست، موضوعی است که در گفتگو با دو تحلیلگر مسائل بین‌الملل، از دو جناح متفاوت مورد بررسی قرار دادیم.
در همین رابطه خبرنگار جماران گفت‌و‌گویی داشته با احمد شیرزاد، کارشناس مسائل هسته‌ای، و فواد ایزدی، کارشناس مسائل بین الملل، که در ادامه می‌آید:
ترامپ بیشتر به دنبال ژست تبلیغاتی است
احمد شیرزاد، کارشناس مسائل‌هسته‌ای، در گفتگو با خبرنگار جماران گفت: مسائل مرتبط با ایران در سیاست خارجه‌ی آمریکا قطعا اثرگذار است اما رأی دهندگان آمریکایی خیلی توجهی به مسائل ایران ندارند و اگر هم داشته باشند متاسفانه از موضع مثبتی نیست. به همین دلیل در مجموع ما خیلی نمی‌توانیم با حساب کردن روی معادلات قدرت در داخل آمریکا منافع فوق‌العاده‌ای برای خودمان متصور شویم؛ اگرچه باید با دقت مسائل داخلی آمریکا را زیر نظر داشته و مترصد فرصت باشیم و مسلم است فرصتهایی دست می‌دهند که بتوان از آن امتیازات خوبی گرفت؛ به عنوان مثال ما در برجام موقعیت‌شناسی خوبی داشتیم. در آن زمان معلوم بود که دولت اوباما و به خصوص وزیر خارجه‌ی او جان کری برای به نتیجه رساندنِ مذاکرات مصمم هستند. آنها می‌خواستند در کارنامه‌ی خود مذاکره با ایران را ثبت کنند، ایران موقعیت را درک کرد و مذاکرات به نتیجه رسید و نتایج خوبی هم داشت.
شیرزاد اظهار کرد: در حال حاضر درست است که ترامپ به یک موفقیت در سیاست خارجه احتیاج دارد اما نوع موفقیتی که ترامپ به دنبالش است برای ما دست‌آوردی نخواهد داشت. او بیشتر به ژست تبلیغاتی و ظاهرشدن جلوی دوربین و عکس احتیاج دارد. به عنوان نمونه در ماجرای کره‌ی شمالی دیدیم که او امتیاز مشخصی نداد و آن اتفاق تأثیر مثبتی بر معادلات کره شمالی نداشت. اگر مسائل مربوط به کره شمالی تاحدودی خوب جلو رفت به خاطر انتخابات کره‌ی جنوبی بود، نه اقدامات ترامپ.
وی یادآور شد: به هر حال تجربه نشان داده است که رویکردی که ترامپ به مذاکره دارد خیلی مناسب حال ما نیست و البته فرصتی هم برای این کار نیست. آنچه خواهد ماند مقداری ژست‌های تبلیغاتی برای ترامپ است. ژست هایی توام با تحقیر ایرانیان؛ ما مجموعا از ترامپ و اطرافیانش جز تحقیر نشنیدیم و به نظر من برای پرستیژ سیاسی ایران مناسب نیست در این شرایط برای مذاکره اشتیاقی نشان دهد.
او در ادامه گفت: اما در مواردی چون مبادله‌ی زندان که دستاورد مشخصی دارد مذاکره می‌تواند مفید باشد؛ یعنی مذاکره در مسائل محدود و مشخص و منتج به نتیجه. ما باید کاملا با نگاه به منافع خود وارد مذاکره شویم. مثلا در رابطه با موضوع مبادله‌ی زندانیان، مشخص است که چه چیزی داده و چه چیزی گرفته می‌شود. ترامپ در ماجرای کره‌ی شمالی نشان داد که چیز مشخصی روی میز نمی گذارد. بنابراین، وقتی مشخص نباشد برسر چه چیزی قرار است مذاکره کنیم منافع خاصی هم عاید ما نمی‌شود. البته ما مذاکره را مردود نمی‌دانیم اما نباید در دام‌های تبلیغاتی اطرافیان ترامپ گرفتار شویم.
دولت آمریکا فعلا آمادگی مذاکره با ایران را ندارد
فواد ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفتگو با خبرنگار جماران گفت: آمریکا آمادگی مذاکره با ایران را ندارد. زمانی که آقای ظریف صحبت از مذاکره کرد ترامپ گفت «نه مرسی!». البته ترامپ دائم در حال تغییر موضع است. مدتی قبل هم از ایران خواست تا مذاکره کند و منتظر نماند انتخابات تمام شود که این درخواست ترامپ از ایران به معنای آمادگی برای مذاکره نیست. ما تعریفی از مذاکره داریم؛ مذاکره یعنی دو طرف آمادگی دادن امتیاز دارند. ضمن اینکه علاقه مند به گرفتن امتیاز هم هستند. البته غیر از مذاکره ما روش‌های دیگری هم داریم. اینکه صرفا دیدار و گفتگو باشد و بعد هم عکسی گرفته شود. در حال حاضر ترامپ به گفتگو و عکس گرفتن با ایران علاقه‌مند است.
وی یادآور شد: بولتون هم در کتابش چندین بار اشاره کرد که ترامپ پیگیر دیدار و عکس گرفتن بود. آمریکا هیچ جا نگفته است که در صورت مذاکره امتیازی به ایران می‌دهد یا مثلا با غنی‌سازی سه درصد ایران موافقت می کنم و یا تحریم‌ها را برمی‌دارد. زمانی که کشو‌رها واقعا خواهان مذاکره هستند این موارد را مشخص می کنند. دولت اوباما آمادگی مذاکره داشت؛ اوباما از طریق عمان پیام داد که ما آمادگی این را داریم که ایران غنی‌سازی انجام دهد. و ایران هم زمانی که متوجه شد آمریکا آمادگی امتیاز دادن دارد مذاکره کرد و نتیجه‌ی آن برجام شد. پس باور من این است که آمریکا آمادگی مذاکره ندارد. صرفا تمایل به گفتگو، عکس گرفتن و شو برگذارکردن دارد.
این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: چون ترامپ در حوزه‌ی سیاست خارجه تاکنون موفقیتی نداشته است این عکس گرفتن و شروع گفتگو برای او اهمیت دارد و در انتخابات دستاوردی برایش به حساب می‌آید. اوباما هم در حوزه‌ی سیاست خارجه موفقیتی نداشت و ما این موفقیت را به او دادیم. حرف ترامپ این است که چرا این موفقیت را برای اوباما ایجاد کردید و برای من ایجاد نمی‌کنید. پس موضوع ایران در حوزه‌ی سیاست خارجی آمریکا مهم است. اگر به اسناد بالادستی در آمریکا رجوع شود ایران یکی از چهارکشو‌ری است که دغدغه‌ی اصلی آمریکاست. ایران موضوع مورد بحث و با اهمیتی در محافل سیاست خارجی آمریکا است؛ به همین دلیل ترامپ علاقه مند به دیدار با ایران است. اما این موضوع فعلا در حدّ دیدار و گفتگو است؛ دولت آمریکا در حال حاضر آمادگی مذاکره با ایران را ندارد. پس صحبت از مذاکره کردن یا نکردن با آمریکا موضوع خنده داری است چراکه طرف مقابل آمادگی این کار را ندارد. آمریکا قرار نیست به ما امتیازی بدهد؛ همانطور که با کره شمالی عکس گرفت اما امتیازی نداد.
