برگزاری اعتراضات به قتل «جورج فلوید» در آستانه انتخابات آمریکا این سوال را ایجاد کرده که جنبش اعتراضی به نفع کاندیدای کدام حزب خواهد بود.
به گزارش جماران، ایندیپندنت گزارش داد سال نفس گیر 2020 برای خیلی ها بیشتر شبیه فیلم علمی-تخیلی می ماند تا دنیای واقعی. این در آمریکا شاید بیش از همه جا صدق می کند. هنوز تازه در اوایل ماه ششم سال هستیم و سه بحران این کشور را فرا گرفته اند که دو تا جهانی هستند و یکی مخصوص آمریکا: همه‌گیری کرونا، رکود اقتصادی و حالا بحران سراسری که در پی کشته شدن «جورج فلوید» به دست پلیس «مینیاپولیس» درگرفته است.
همه این رویدادها در سالی رخ می دهد که سال انتخابات ریاست جمهوری است. آن هم انتخاباتی که از مهم ترین های تاریخ سالیان اخیر این کشور است، چرا که رئیس جمهوری غیرمعمول مثل دونالد ترامپِ جمهو‌ری‌خواه را داریم که دست به تغییراتی عمده و سیاست های غیرمترقبه زده است.
در ضمن با به 88 سالگی رسیدن «روت بِیدر گینزبورگ» رهبر جناح لیبرال در دیوان عالی آمریکا، احتمال درگذشت او مدام بیشتر می شود و این که رئیس جمهور بعدی چه کسی باشد بر ترکیب دیوان و در نتیجه بر قوانین آمریکا تاثیری دیرپا خواهد گذاشت.
حال سوال این جا است که تظاهرات های جاری، در کنار دو بحران دیگر، به نفع کدام یک از دو کاندیدای اصلی ریاست جمهوری، دونالد ترامپ و جو بایدن، تمام خواهد شد؟
صحنه سیاست
در حالی در فاصله پنج ماهه انتخابات قرار داریم که جو بایدن در تمامی نظرسنجی ها به طرز قابل توجهی پیشتاز است. هنگام نوشتن این خطوط پیشتازی او در نظرسنجی های سراسری از 5 تا 11 درصد است و در تمام ایالات اصلی مورد مناقشه نیز بایدن با درصد قابل توجهی پیشتاز است.
در ضمن ترامپ با بالاترین نرخ عدم محبوبیت در سال چهارم از زمانی که نظرسنجی ها در این مورد آغاز شده اند روبرو است. طبق آخرین آمار، ترامپ با نرخ عدم محبوبیت 54.2 درصد روبرو است. نرخ عدم محبوبیت جورج بوش پدر و جیمی کارتر در سال چهارم ریاست جمهوری شان به ترتیب 51.5 و 52 درصد بود و هر دو آنها در نهایت در انتخابات دوم شکست خوردند و رئیس جمهورهای تک دوره ای شدند. نرخ عدم محبوبیت ترامپ البته در سال اول ریاست جمهوری اش به 57.5 هم رسید. اما نگاهی به جزئیات نظرسنجی نشان می‌دهد که ترامپ دلایل جمعیت شناختی خاصی هم برای نگرانی دارد. مثلا در میان افراد بالای 65 سال و ساکنان حومه های شهری احتمال رای به بایدن افزایش یافته است.
با این همه تاریخ نشان می دهد که در دنیای چرخ و فلکی سیاست در آمریکا همه چیز می تواند ظرف چند هفته عوض شود. نظام انتخاباتی در ضمن طوری طراحی شده که رای چند صد هزار نفر در ایالت های کلیدی چرخشی تکلیف انتخابات را معلوم می کند و رای اکثر ایالات از همین حالا کم و بیش معلوم است (مثلا «نیویورک و کالیفرنیا» حتما به دموکرات ها رای می دهند و شکی در رای ایالاتی همچون «وایومینگ یا کارولینای جنوبی» به جمهوری خواهان نیست.)
عواقب غیرمنتظره اعمال سیاسی
جهان سیاست پر از آن چیزی است که می توان «عواقب غیرمنتظره» نام گذاشت. یعنی آن چه از رویداد و اعمال سیاسی حاصل می شود، بی این که کنشگران سیاست پیش بینی عواقب این اقدامات را کرده باشند.
با این حساب عواقب اعتراضات جاری چه خواهد بود و به نفع کدام کاندیدا تمام می شوند؟
می توان گفت این اعتراضات از جهاتی به نفع و ضرر هر دو کاندیدا تمام می شوند و باید در نهایت دید که کفه این نفع و ضرر به کدام طرف سنگینی می کند.
جنبش اعتراضی دهه 1960 در آمریکا، که همگام با تمام جهان بود، نهایتا در عرصه انتخاباتی بیشتر به نفع راست گرایان و حزب جمهوری خواه تمام شد. در سال طوفانی 1968 شاهد ترور «مارتین لوترکینگ» در ماه آوریل و شورش هایی که در پی آن آمد بودیم و آن فضا نهایتا به نفع «ریچارد نیکسون» محافظه کار تمام شد که توانست با شعار «اکثریت خاموش» پیروز انتخابات شود. از آن پس تا سال 1992 که بیل کلینتون به ریاست جمهوری رسید، دموکرات ها فقط چهار سال رنگ ریاست جمهوری را به خود دیدند و این با وجود افتضاحات بزرگ جمهوری خواهان در قدرت از واترگیت زمان نیکسون تا ماجرای ایران-کنترا در زمان ریگان بود. ریگان با شعارهایی که مردم را از «جنگل» ناآرامی می ترساند به برخی از قاطع ترین پیروزی های انتخاباتی تاریخ آمریکا رسید.
همان سازوکارهایی که به نیکسون کمک می کرد می تواند امسال به ترامپ یاری کند. برخی از رای دهندگان که در شرایط عادی به دموکرات ها رای خواهند داد اگر این حزب را با برخی اعتراضات رادیکال تداعی کنند احتمالا به آغوش ترامپ خواهند رفت. همین است که مثلا برخی مسئولان حزب دموکرات در ایالت مینه سوتا از این گلایه کردند که کرسی های امن دو شهر دوقلوی مینیاپولیس و سنت پل که مدت ها است به دموکرات ها تعلق دارد امکان دارد حالا به حزب رقیب برسد، چرا که گروه های جمعیتی مثل زنان ساکن حومه شهرها احتمالا به حزبی رای خواهند داد که مثل ترامپ حرف از «قانون و نظم» بزند — اصطلاحی که ترامپ این روزها چند بار در توئیتر و در سخنرانی هایش مطرح کرده است.
اما همین روند شاید به ضد ترامپ هم تمام شود. مثلا برخی ها شاید ترامپ را زیادی جنجالی و اهل تقابل بدانند و بایدن را چهره ای متعادل تر و باتجربه تر که می تواند بیشتر مورد اعتماد باشد.
در زمینه شرایط اقتصادی نیز شاید اعتمادها به دموکرات ها بیشتر باشد. طبق نظرسنجی ها بیش از 54 درصد مردم بسیار نگران اقتصاد هستند و حدود 32 درصد هم کمی نگران اند. تعداد بیکاران اکنون به بیش از 21 میلیون رسیده و درصد بیکاری بالای 13.3 درصد است، یعنی بسیار بیشتر از زمان رکود بزرگ دهه 1930(که هرگز بیش از 10 درصد نشد.) در این میان ترامپ صحبت از رشد و احیای اقتصادی می کند و اگر مردم نتایج این صحبت ها را تا ماه نوامبر نبینند احتمالا علیه او خواهند شورید، چنان که وعده های اقتصادی اوباما و بایدن آن جور که باید تا نوامبر 2016 عملی نشده بود و این در گرایش برخی ها به ترامپ نقش داشت.
امید به خیابان
اما در گرفتن این جنبش یک نفع مهم برای دموکرات ها داشته که در نهایت می تواند پیروزی را برای آنها رقم بزند. آمار نشان می دهد که میزان ثبت نام رای دهندگان (در جمعیت هایی که احتمال گرایش شان به دموکرات ها بسیار بیشتر است)، فعالیت هواداران حزب و کمک های مالی دموکرات ها چندین برابر افزایش داشته است. از جمله گروه های ثبت نام رای دهندگان مخصوص افراد لاتین تبار و گروهی که «میشل اوباما» در این زمینه ایجاد کرده خبر از موفقیت چشمگیر خود داده اند.
گروه «ووتو لاتینو» در ایالات کلیدی همچون «آریزونا و تگزاس» نزدیک به 50 هزار رای دهنده جدید را ثبت نام کرده در حالی که هدفش 20 هزار نفر بود. ایالت آریزونا از سال 1972 تاکنون فقط یک بار به دموکرات ها رای داده و آن هم در سال 1996 به بیل کلینتون. اما رای آن به ترامپ در انتخابات گذشته برای تنها دومین بار در این بازه زمانی با کمتر از 5 درصد اختلاف بود (دفعه اول در سال 1992 بود که این ایالت با درصدی بسیار کم به جورج بوش پدر به جای کلینتون رای داد.) در ایالت کلیدی تگزاس آخرین بار سال 1976 بود که مردم به دموکرات ها (جیمی کارتر) رای دادند و تنها بیل کلینتون بود که موفق شد دو بار خود را به پنج درصدی جمهوری خواهان برساند.
اما تغییرات جمعیتی در تگزاس می تواند به نفع دموکرات ها تمام شود. از یک طرف جمعیت اسپانیایی زبان ها در این ایالت اکنون برای اولین بار در طول سالیان اخیر به اکثریت رسیده است و احتمالا حدود 54 درصد است (این میزان در همه پرسی 10 سال پیش یعنی 2010 حدود 38 درصد بود.) از سوی دیگر، حملات متعدد ترامپ به مهاجران و تلاشش برای کشیدن دیوار روی مرز آمریکا و مکزیک باعث شده میزان محبوبیت جمهوری خواهان در میان جمعیت کلیدی لاتین تبار از همیشه پایین تر بیاید. با این حساب جمعیت لاتین تبار می تواند در اثر جنبش کنونی رادیکالیزه شده و بیش از پیش پای صندوق های رای برود و این گونه شکست ترامپ را رقم بزند.
پنج ماه مانده به روز بزرگ انتخابات، رقابت نفس گیری که نتیجه اش بر تمام دنیا تاثیر خواهد گذاشت بی شک از اعتراضات سراسری تاثیر می گیرد؛ اما تاثیر غیرمستقیمی که پیش بینی آن دشوار است.
