خشونتی که این روزها در آمریکا علیه رسانه ها و معترضان به کار گرفته می شود، از خطر اضمحلال آزادی بیان حکایت می کند. ترامپ تنها نیست. دیگر کشورهای غربی نیز در حال الگوبرداری از او هستند.
به گزارش جماران، دویچه وله گزارش داد پوشش رسانه ای اعتراض های اخیر در آمریکا، در پی مرگ «جورج فلوید» شهروند سیاهپوست این کشور باردیگر نشان داد، حتی کشورهای غربی مدعی آزادی بیان هم آزادی مطبوعات را محدود می کنند؛ یکی از گزارشگران سی ان ان در حال گزارش دهی درباره اعتراضات، در برابر دوربین دستگیر شد، دو تن از کارکنان خبرگزاری رویترز و گزارشگری از یک روزنامه سوئدی با شلیک گلوله های پلاستیکی زخمی شدند و به تیم خبرنگاران رادیوتلویزیون برون مرزی آلمان (دویچه وله) نیز حمله شد.
اما دولت های غربی به ندرت به گونه ای عمل می کنند که مقصر جلوه کنند. نه تنها در آمریکا بلکه برای نمونه در برزیل، رهبران این کشورها به عمد، دست به سانسور دولتی نمی زنند یا در ظاهر محدودیتی در آزادی بیان اعمال نمی کنند. اما در عوض، ترامپ در آمریکا و بولسونارو در برزیل – که در این کشور به «ترامپ کوچک» مشهور است – با لفاظی های رسانه ستیزانه و گسترش اخبار جعلی، به شکاف اجتماعی و خشونت دامن می زنند.
این گرایش و این روش خطرناک اما تنها به این دو کشور محدود نمی شود و کشورهای اتحادیه اروپا مانند مالتا، مونته‌نگرو، اسلواکی، لهستان، مجارستان، انگلیس، جمهوری چک و ایتالیا را هم دربرمی گیرد.
حمله به خبرنگاران و اهالی رسانه را محکوم می کنیم
«کریستیان میر» مسئول شعبه آلمان گزارشگران بدون مرز در گفت و گو با دویچه وله، با اشاره به تلاش های ترامپ برای اهریمنی جلوه دادن رسانه ها و تعریف آنها به عنوان دشمن، می گوید: «در روزهای گذشته در آمریکا در مجموع 68 مورد حمله به خبرنگاران به ثبت رسیده است.»
با افزودن 26 مورد حمله دیگر به نمایندگان مطبوعات که در پلتفرم آنلاین «US Press Freedom Tracker» به ثبت رسیده است، خشونت علیه اهالی رسانه تنها در آمریکا از آغاز سال جدید میلادی، در مجموع به 94 مورد رسیده است.
مدیر گزارشگران بدون مرز در آلمان می گوید روسای جمهوری پوپولیستی مانند ترامپ و بولسونارو به عمد و آگاهانه تلقی «شیطانی» از رسانه را تقویت می کنند.
سازمان گزارشگران بدون مرز و اتحادیه ژورنالیست های آلمان با انتشار بیانیه ای حمله به خبرنگاران در جریان اعتراضات ضد نژاد‌پرستی در آمریکا را محکوم کردند.
در این بیانیه آمده است که اکثر این حملات توسط نیروهای پلیس صورت گرفته است.
اتحادیه ژورنالیست های آلمان این حملات را توجیه ناپذیر خوانده و خواستار پیگیری قضایی عاملان آن شده است.
پیام رئیس جمهور برزیل به رسانه ها: «خفه شوید!»
رسانه های اصلی برزیل روز 25 ماه مه اعلام کردند پوشش خبری در برابر کاخ ریاست جمهوری آلورادا را به دلیل نبود امنیت متوقف می‌کنند. از جمله یک شبکه تلویزیونی معروف برزیل به همراه روزنامه متروپولیس در این کشور اعلام کردند که کارکنان خود را دیگر به مقر ریاست جمهوری نخواهند فرستاد. دلیل این تصمیم تهدیداتی است که از سوی هواداران رئیس جمهور برزیل متوجه رسانه هاست.
اهالی رسانه پیوسته آماج حمله های لفظی رئیس جمهور برزیل هستند. در آغاز ماه مه و هنگامی که خبرنگاران در پی پاسخ این پرسش که چرا مدیرکل پلیس فدرال برزیل برکنار شده‌است بودند، بولسونارو به رسانه ها تاخت که خفه شوند. در پایان ماه مارس هنگامی که یک هوادار رئیس جمهور، رسانه ها را به شوراندن ملت علیه رئیس جمهور متهم کرد، بولسونارو با تکان دادن سر، گفته های او را تایید کرد.
هشدار شورای اروپا نسبت به فرسایش آزادی مطبوعات
در اروپا هم تعدی به خبرنگاران و دفاتر رسانه ها افزایش یافته است. شورای اروپا در گزارش خود به این نکته اشاره می کند و از مجموع 142 مورد حمله به خبرنگاران در 25 کشور عضو این شورا (مجموعا 47 کشور عضو این شورا هستند)، در سال 2019 خبر می دهد. یک سال پیش تر، 139 حمله در 32 کشور به ثبت رسیده بود.
گزارشگران بدون مرز در گزارش شاخص آزادی رسانه سال 2020، از خطر فزاینده برای رسانه ها در کشورهایی چون بلغارستان، رومانی، مجارستان، لهستان، یونان، کرواسی، مالت و انگلیس خبر می دهد.
در گزارش آمده است که در انگلیس مقامات و نهادهای رسمی، آزادی مطبوعات را محدود می کنند و در اعمال این محدودیت ها اغلب به امنیت ملی استناد می کنند. در سال 2018 دادگاه حقوق بشر اروپا جاسوسی گسترده از خبرنگاران در این کشور را نقض حق بنیادین آزادی بیان و مطبوعات ارزیابی کرد.
الگوبرداری از ترامپ
کریستیان میر از شعبه آلمان گزارشگران بدون مرز، برخورد با رسانه ها و برخی خبرنگاران در انگلیس - برای نمونه اخراج خبرنگاران از نشست های مطبوعاتی یا گفته های بوریس جانسون - را یادآور شیوه و اظهارات ترامپ در رویارویی با اهالی رسانه می داند.
«دافنه کاروآنا گالیتزیا» روزنامه نگار تحقیقی که در مالتا درباره رخدادها و فساد سیاسی گزارش می داد و در سال 2017 به قتل رسید، حمله به رسانه ها در کشورهای دموکراتیک را این گونه توضیح می دهد که این گزارش دهی از مناطق بحرانی/جنگی نیست که بیشترین خطر را برای خبرنگاران دارد، بلکه بیشترین خطر متوجه خبرنگارانی است که فساد را در کشور خود کشف می کنند.
«کورینه ولا» خواهر دافنه کاروآنا گالیتزیا در نوامبر سال 2019 در کنفرانسی در برلین گفته بود، اگر خبرنگاران در یک کشور عضو اتحادیه اروپا دیگر احساس امنیت نکنند، این خطر برای امنیت کل اروپاست.
کریستیان میر می گوید امکان دارد که ترامپ از ترس و نگرانی محافظه کاران از «شورش» به سود خود در کارزار انتخاباتی بهره برداری کند. به گفته او به همین دلیل واکنش رئیس جمهور و چهره های شاخص جمهوری خواهان در محکوم کردن خشونت پلیس بسیار خوددارانه بوده است. میر می گوید: «به نظر بدبینانه می رسد اما در کوتاه مدت ممکن است ترامپ از خشونت استقبال کند.»
