نشست سه روزه مونیخ نشان داد واگرایی و اختلافات بین ایالات متحده و قدرت های بزرگ اروپا - به ویژه آلمان و فرانسه - از هر زمان دیگری بیشتر شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، وب سایت پولتیکو گزارش داد نشست مونیخ از منظر تاریخی، محفلی برای هماهنگ سازی سیاست خارجی اروپا و آمریکا و تقویت ائتلاف غرب بوده است، اما در سه سالی که از استقرار دولت ترامپ می گذارد، هماهنگی، بیشتر به رویارویی بدل شده است.
اگر این رویداد سه روزه، که روز یکشنبه به پایان رسید، قرار بود چیزی را نشان دهد، این بود که واگرایی و اختلافات بین ایالات متحده و قدرت های بزرگ اروپا - به ویژه آلمان و فرانسه - از هر زمان دیگری بیشتر شده است.
دو طرف نه تنها در مورد مسائلی چون تهدیدها از سوی کشورهایی مانند چین و روسیه به اختلاف خورده اند، بلکه در دنیاهای موازی قرار گرفته اند.
دولت ترامپ در مسائل مهمی همچون برجام با اروپایی ها اختلاف جدی پیدا کرده است. البته به نظر می رسد که اروپایی ها تا حدود زیادی به ساکن کاخ سفید عادت کرده اند و امسال بعضی مقامات ارشد اروپایی، مثلا «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه بیش از آن که علیه مواضع دولت آمریکا سخن بگویند، به آن بی توجهی کردند. اما موضوعی که برای همایش امسال انتخاب شده بود، خود نشان از نگرانی های قاره سبز می دهد: «بی غربیّت».
بر خلاف ماکرون که حتی یک بار هم اسم ترامپ را نیاورد، «فرانک والتر اشتاین مایر» رئیس جمهور آلمان مستقیما ترامپ را به نقد کشید. او گفت: «نزدیک ترین متحد ما، آمریکا، اکنون دولتی دارد که نفس مفهوم جامعه بین المللی را رد می کند.»
«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان نیز با انتقاد از ترامپ گفت امروز چین و روسیه دارند جای خالی آمریکا را در نظام جهانی پر می کنند. ماس گفت: «تصمیمات راجع به آینده خاورمیانه به جای ژنو و نیویورک، در آستانه و سوشی گرفته می شوند.»
پومپئو اما در سخنان خود از پیشنهادهای آمریکا به اروپا گفت. از جمله این خواست از اروپایی ها که به شرکت چینی هوآوی اجازه ساختن زیرساخت های اینترنتی «5G» را ندهند و به گاز روسیه که با پروژه جدید «نورد استریم 2» راحت‌تر به اروپا خواهد رسید، بیش از حد اتکا نکنند.
پومپئو در سخنان خود تنها یک بار نام ترامپ را آورد، اما با زبان آشنای او سخن گفت: «خوشحالم گزارش دهم که در خبر مرگ ائتلاف اروپا و آمریکا، به شدت مبالغه شده است. غرب دارد پیروز می شود و ما داریم با هم پیروز می شویم.»
او گفت، «کشورهای آزاد» بیش از «هر الگوی دیگری در تاریخ تمدن» به موفقیت رسیده اند، و افزود: «مردم آسیب پذیر جهان جان خودشان را به خطر نمی اندازند تا غیرقانونی، به کشورهایی مثل کوبا برسند.»
وزیر خارجه آمریکا بخش عمده سخنرانی 16 دقیقه‌ای خود را به حمله به چین اختصاص داد. همکار او، «مارک اسپر» وزیر دفاع، نیز به پکن حمله کرد و گفت: «حزب کمونیست چین تحت رهبری رئیس جمهوری «شی جین پینگ» سریع تر و بیشتر به سوی جهت غلط می رود؛ افزایش سرکوب داخلی، سیاست های اقتصادی غارتگرانه تر …، و موضع نظامی تهاجمی تر.»
اسپر اما همچنین گفت که کشورش در پی تخاصم با چین نیست، و به کمک آمریکا به چین در زمینه ویروس کرونا اشاره کرد.
«رابرت منندز» سناتور نیوجرسی و دموکرات ارشد کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز در مونیخ حضور داشت. او گفت که روابط اروپا و آمریکا زمانی بهتر می شود که واشنگتن به آرمان های مشترک خود با اروپا بپردازد و «نه این که برایشان سخنرانی کنیم.»
چین پاسخ محکمی به آمریکا داد. «وانگ یی» وزیر خارجه چین در سخنان خود گفت: «غرب باید باور ناخودآگاهی را که به برتری تمدن خود دارد، کنار بگذارد و تعصبات و نگرانی هایش راجع به چین را رها کند. می بایست انتخاب های مردم چین را بپذیرد و از توسعه و رستاخیز یک کشور عمده در شرق که نظامی متفاوت از غرب دارد، استقبال کند.»
در بخش پرسش و پاسخ، وانگ تندتر سخن گفت و خطاب به «ولفگانگ ایشینگر» رئیس همایش مونیخ اظهار داشت: «نمی خواهم وقت مان را برای واکنش به تمام حرف های آنها تلف کنم. خیلی ساده می توانم بگویم که تمام تهمت های آنها علیه چین دروغ است.»
دیگر رویدادها
همایش شلوغ مونیخ از مهم ترین گردهمایی سران کشورها و دیپلمات ها و مقام های امنیتی و نظامی جهان است و در جنب آن، همیشه رویدادهای مهم متعددی رخ می دهد. در نشست امسال، شاهد حضور «مارک زوکربرگ» مدیرکل فیس بوک، و «ینس استولنبرگ» دبیرکل ناتو نیز بودیم.
ایشینگر در سخنان ابتدایی خود در روز جمعه، از «ناکامی نابخشودنی» جامعه جهانی در حل تخاصم های داخلی در سوریه و لیبی گفت. اما در بعضی زمینه ها خبرهای مثبت تری در مونیخ به گوش رسید. مثلا این که در جنب نشست، صربستان و کوزوو (با آن که صربستان، استقلال کوزوو را به رسمیت نمی شناسد و آن را بخشی از خاک خود می داند) توافقی امضا کردند که به موجب آن، ارتباطات جاده ای و ریلی بین پایتخت های دو کشور برقرار می شود.
وزرای دفاع ائتلاف علیه داعش، از جمله اسپر، نیز در دیدار با یکدیگر تاکید کردند که این گروه تروریستی هنوز نابود نشده است و تلاش ها علیه آن باید ادامه پیدا کند.
دیدار «سرگئی لاوروف» و «مولود چاووش‌اوغلو» وزرای خارجه روسیه و ترکیه در مورد سوریه هم در حاشیه این همایش صورت گرفت. آخرین مراحل جنگ در استان ادلب سوریه، باعث بروز اختلافات جدی بین آنکارا و مسکو شده است.
«جوزپ بورل» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از طرح ترامپ برای صلح بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها انتقاد کرد و گفت وزرای خارجه اتحادیه اروپا باید طرح های خود را ارائه دهند.
انگلیس غایب بزرگ امسال بود. نه تنها «بوریس جانسون» که وزرای خارجه و دفاع انگلیس نیز حاضر نبودند و دیپلمات هایی در سطوح پایین تر حضور داشتند.
