تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که یک سرفه مختصر چین برای بیمار کردن اقتصاد کل جهان کفایت می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، ایندیپندنت گزارش داد اقتصاددانان می گویند ویروس جدید می تواند تاثیر بیشتری نسبت به ویروس سارس روی اقتصاد جهانی بگذارد. سارس در سال های 2002 و 2003 میلادی بیش از 8 هزار نفر را مبتلا کرد و بیش از 700 نفر به دلیل ابتلا به آن جان باختند. هزینه های سارس برای اقتصاد جهانی بیش از 30 میلیارد دلار بود.
ویروس کرونا باعث شده تا شرکت های بین المللی از جمله غول های فناوری، تولیدکنندگان خودرو و خرده فروشان به طور موقت فعالیت های خود را در چین تعطیل کنند.
در تازه ترین مورد، شرکت آمریکایی اپل امروز شنبه اعلام کرد تمامی فروشگاه های خود در سراسر چین را تا 9 فوریه تعطیل کرده است. این غول تکنولوژی گفته است به علت نگرانی در مورد شیوع ویروس کرونا تمامی فروشگاه ها و دفاتر فروش خود در این کشور آسیایی را بسته نگه خواهد داشت.
در حالی که تمرکز اصلی بر جلوگیری از مرگ و میر و پیشگیری از وحشت عمومی است، اقتصاددانان و سرمایه گذاران ناچارند به دنبال این باشند که این وضعیت چه تاثیری بر رشد اقتصادی و بازارهای مالی می گذارد.
همان طور که «هولگر اشمیدینگ» اقتصاددان ارشد در بانک «برنبرگ» هوشمندانه خاطرنشان می کند اقتصاددانان صلاحیت ندارند درباره میزان خطر نهایی شیوع این ویروس قضاوت کنند.
اما آنها می توانند به موارد مشابه در گذشته نگاه کنند و مشخص ترین نمونه، شیوع بیماری سارس در سال 2003 است که در صدر عناوین خبری قرار گرفت و در فاصله ماه مارس تا مه همان سال، جان 800 نفر را گرفت و باعث اختلال شدید در کشور چین شد.
داده های اقتصادی سال 2003 حاکی از آن است که در اوج شیوع سارس، رشد تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه دوم سال 2003، به طور موقت 9.1 درصد کاهش یافت - در حالی که میزان رشد در سه ماه قبل از آن، 1.1 درصد بود. نرخ رشد در دو فصل پایانی همان سال، به 10 درصد رسید.
طبق برآورد شرکت «کپیتال اکونومیکس» رشد جهانی تقریبا یک درصد کاهش یافت، اما در پایان سال حدود سه درصد بیشتر از مدت قبل از شیوع سارس بود. تاثیرات اصلی عمدتا از کاهش خرده فروشی و مسافرت ناشی می شد، زیرا مردم به دلیل ترس از سرایت این بیماری از رفتن به اماکن شلوغ پرهیز می کردند.
حال سوال مهم این است که چه تغییراتی در ساختار اقتصادهای آسیایی و جهانی ایجاد شده است که احتمالا باعث شود شیوع بیماری این بار نتیجه متفاوتی - بهتر یا بدتر - داشته باشد. شاید سه تغییر اساسی ایجاد شده باشد.
اولین مورد، صرفا حجم اقتصاد چین است. در سال 2003، اقتصاد چین 6 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده بود؛ در حالی که اکنون بیش از 15 درصد آن را شامل می شود. این یعنی اگر چین عطسه کند، احتمال اینکه کل جهان مریض شود بیشتر است.
دومین مورد این که گسترش زیاد رسانه های اجتماعی باعث شده است که اخبار بد، حتی سریع تر از 17 سال پیش پخش شوند. این یعنی خطر ایجاد وحشت عمومی و بلاتکلیفی در نتیجه خبررسانی نادرست بیشتر است، که خود باعث می شود مردم کمتر سفر کنند و از هزینه کردن بکاهند.
همان‌طور که «پل دونووان» اقتصاددان ارشد شرکت مدیریت دارایی «یو بی اس» می گوید: «ظهور اخبار جعلی از طریق رسانه های اجتماعی، به این معناست که ترس می تواند با سرعت بیشتری در سطح جهان پخش شود. این ترس از بیماری است، نه خود بیماری، که بزرگ ترین عواقب اقتصادی را همراه دارد.»
کارشناسان امیدوارند تغییر سومی که ایجاد شده است - یعنی آمادگی بیشتر مسئولان نسبت به 17 سال پیش، هم از نظر اقدام برای مهار ویروس و هم از نظر پیشگام بودن در خبررسانی، بتواند آسیب های ناشی از دو تغییر قبلی را جبران کند.
در حالی که شمار قربانیان در چین بالاتر رفته است، پکن در مقابل شیوع این بیماری سریع و قاطعانه واکنش نشان داد. در مورد بیماری سارس چهار ماه طول کشید تا شیوع آن به طور رسمی گزارش شد.
کشورهایی که ساختار اقتصادی شان وابسته به صادرات است، در اثر شیوع ویروس کرونا آسیب بیشتری می بینند. این امر تنها به اقتصاد چین محدود نمی شود. کشورهایی همچون آلمان نیز در اثر کاهش نرخ رشد اقتصادی چین و از نفس افتادن داد و ستد بازرگانی و اقتصادی با آن کشور با مشکلات حاد اقتصادی روبرو خواهند شد.
مرکز اصلی شیوع بیماری کرونا شهر «ووهان» است. ووهان از منظر نقل و انتقال کالا از اهمیت بسیاری برخوردار است. بسیاری از شرکت های بزرگ جهان در این شهر شعبه دارند؛ شعباتی که برای حمل کالا برای این شرکت ها نقش مهمی ایفا می کنند.
اکنون این شرکت ها ناگزیر به تغییر مسیر حمل و نقل کالاهای خود شده اند.
در دوره شیوع بیماری سارس، نرخ رشد اقتصادی چین حدود یک درصد کاهش یافت. بر اساس ارزیابی تحلیگران مسائل اقتصادی این بار نیز ویروس کرونا می تواند باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی چین بین 0.5 تا 1.5 درصد شود. مهار ویروس سارس در چین 7 ماه طول کشید. هرگاه کنترل ویروس کرونا نیز چنین زمان بر باشد، می شود حدس زد که پیامدهای اقتصادی ناشی از آن گسترده تر از بحران ناشی از سارس شود.
در این بین، احتمال کاهش بیشتر بهای سهام در بازارهای جهانی هم منتفی نیست.
شیوع ویروس کرونا در چین و سرایت آن به چندین کشور دیگر، قیمت نفت را هم دچار نوساناتی کرد که واکنش هایی را از سوی سازمان اوپک در پی داشت تا جایی که این نهاد بین المللی تصمیم گرفته نشست خود را زودتر از موعد مقرر برگزار کند.
«فیل فلین» تحلیلگر بازار نفت در موسسه «فیلیپ فیوچرز» در شیکاگو گفت: «همه تغییرات قیمت به ویروس کرونا برمی گردد و ما هیچ نشانه ای از بهتر شدن اوضاع دریافت نکرده ایم».
به هیچ عنوان نمی توان این احتمال را رد کرد که تاثیر ویروس کرونا بدتر از سارس باشد و مسلما خوش بینی در این مورد خطرناک است. اما گسترش ترس و وحشت می تواند به همان اندازه زیان بار باشد و در حال حاضر، انتظار می رود که اقتصاد جهانی ضربه موقتی بخورد و پس از آن زود بهبود پیدا کند.
