به نظر می رسد که اردوغان در آستانه اقدام به بزرگترین «ریسک» یا «ماجراجویی» در حیات سیاسی اش است به ویژه آن که دیگر ریسک اش در سوریه برایش مشکلات و شکست های زیادی به بار آورد.
به گزارش جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در بخش سخن سردبیر روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد که کشورش آماده ورود به جنگی است که آتش آن اکنون در لیبی شعله ور شده است. اردوغان تأکید کرد که کشورش برای ایستادن به طور کامل در خندق دولت وفاق به رهبری آقای «فایز السراج»که توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است آمادگی دارد تا با ژنرال «خلیفه ختفر» که نیروهایش پایتخت لیبی را محاصره کرده اند و با حمایت مصر، امارات، ایتالیا، روسیه و فرانسه به سرعت در حال پیشروی هستند مقابله کند و می تواند رویارویی خونین را طی دو هفته آغاز کند.
اردوغان که دیداری فوری به تونس انجام داد و به همراه خودش هیأتی متشکل از وزرای خارجه، دفاع و رئیس سازمان اطلاعات و تعداد زیادی از مستشاران نظامی را برد نخستین و مهمترین گلوله را در این دخالت نظامی مستقیم شلیک کرد زمانی که گفت:« از دولت طرابلس حمایت کردیم و همه نوع حمایت را ارائه می کنیم». وی همچنین تأکید کرد که « پس از تصویب پارلمان ترکیه در دوره برگزاری اش در روزهای هشتم و نهم ماه ژانویه آینده، درخواست دولت طرابلس برای اعزام نیرو در چارچوب دخالت نظامی رسمی را برآورده می کند.»
اردوغان با این کارش به طور مستقیم با همپیمانان روس خود که متهم شان کرد 2هزار نظامی مزدور از طریق شرکت «واگنر» روسیه که نزدیک به کرملین است به لیبی فرستاده، وارد رویارویی نظامی می شود. اردوغان همچنین اشاره کرد که 5هزار نظامی سودانی که از حمایت مصر و امارات برخوردارند به لیبی فرستاده شدند. این در حالی است که طرف مقابل می گوید که هزاران فرد مسلح تندرو از «ادلب» سوریه به طرابلس منتقل شده اند.
این وخامت روابط دو همپیمان ترک و روس پس از شکست مذاکرات هیأتی که اردوغان به مسکو فرستاد تا به توافق آتش بس و راه حل سیاسی برای بحران های لیبی و سوریه برسد رخ داده است زیرا مذاکراتی که سه روز طول کشید و این طولانی تر از زمان مورد انتظار بود هیچ گونه تفاهمی در پی نداشت و برخی گزارش های خبری حکایت از آن دارد که هیأت ترک که شامل نظامیان و افسران برجسته اطلاعاتی می شد با عصبانیت به آنکار برگشت و ناامید شده است زیرا طرف روس بر موضع خود در ادلب و طرابلس غرب اصرار کرد و چه بسا با دخالت نظامی ترکیه در لیبی مخالفت کرده است.
موافقت پارلمان ترکیه با اعزام نیروی مجهز به زره پوش و هواپیماها یا «درونز» پهپاد و کشتی های جنگی «خودکار» خواهد بود زیرا حزب عدالت و توسعه حاکم که از حمایت حزب ملی راستگرای تندور برخوردار است اکثریت را به سادگی و به شیوه خودکار به دست می آورد. همین پارلمان با اعزام نیروهای ترکیه به سوریه و عراق بدون هر گونه مشکلی موافقت کرد. هر چیزی که اردوغان پیشنهاد کند با پایین ترین مخالفت تصویب می شود.
سفر اردوغان به تونس توفانی از مشکلات برای دوران جدید در این کشور به ریاست آقای«قیس سعید» به وجود آورد به ویژه پس از سخنان اردوغان و آقای «فتحی باشا آغا»وزیر کشور قدرتمند دولت وفاق درباره توافق بر سر تشکیل ائتلافی با حضور تونس، الجزایر و ترکیه برای «حمایت اقتصادی و ثبات سیاسی و اقتصادی در لیبی» ؛ امری که این تصور را به وجود آورد که تونس در صف دولت وفاق ملی ایستاده و دخالت نظامی ترکیه را تأیید می کند؛ امری که دکتر«رشیده النفیر» مشاور رسانه ای نهاد ریاست جمهوری تونس آن را تکذیب کرد و تأکید کرد که تونس وارد سیاست محورها نمی شود.
شایعه این روزها در تونس مثل آتش در خرمن زود منتشر می شود که بارزترین آنها این است که ترکیه می خواهد یک پایگاه نظامی در اراضی اش ایجاد کند و تبدیل به نقطه استقبال از نیروها و تجهیزات ترکیه و چه بسا هزاران فرد مسلح اسلامگرا می شود که برای جنگ در کنار دولت السراج گسیل می شوند و سناریوی سوریه تکرار می شود اما ریاست جمهوری تونس بار دیگر با قدرت این شایعه ها را تکذیب کرد و تلاش کرد زهر خشم بخش بزرگی از ملت تونس را بگیرد.
رسیدن نیروهای ترکیه به لیبی چه بسا فتیله جنگ منطقه ای در سراسر منطقه را شعله ور می کند و به نظر می رسد که اردوغان در آستانه اقدام به بزرگترین «ریسک» یا «ماجراجویی» در حیات سیاسی اش است به ویژه آن که دیگر ریسک اش در سوریه برایش مشکلات و شکست های زیادی به بار آورد زیرا او نه فقط موفق نشد «بشار اسد» و دولتش را براندازد و همپیمانانش را به جایش در کاخ ریاست جمهوری در دمشق بگمارد بلکه خطرناک تر از آن بیش از چهار میلیون آواره سوری به ترکیه وارد شدند و تبدیل به بار سنگین اقتصادی و امنیتی بر دوش دولت ترکیه شدند.می توان به این چهار میلیون دو میلیون پناهنده جدید را نیز اضافه کرد اگر روسیه تصمیم بگیرد همه ثقل خود را پشت حمله کنونی ارتش سوریه به منظور بازپس گیری ادلب و حومه آن را قرار دهد و این هرگز بعید نیست.
اردوغان نمی خواهد که سناریوی مصر در لیبی تکرار شود و ژنرال حفتر به «عبدالفتاح السیسی» دیگر تبدیل شود و در نهایت آخرین حکومت اسلام سیاسی حامی دولت السراج در طرابلس، در آفریقا و جهان عرب سرنگون شود به همین دلیل همه ثقل سیاسی و نظامی خود را پشت این دولت قرار داده است و این گزینه ای بسیار پر هزینه به لحاظ مادی، انسانی و سیاسی است.
این قابل توجه و تأمل بود که اردوغان برای نخستین بار و با وضوح تمام دم از حضور یک میلیون شهروند لیبیایی ترک تبار در لیبی می زند و اینکه برای حمایت از آنها دخالت می کند؛ امری که علامت سئوال های زیادی برانگیخته است. این نخستین بار است که چنین مساله ای با این وضوح و استفاده از آنها به عنوان پوششی برای دخالت نظامی پیش روی مطرح می شود، آیا اینها به عنوان شهروندان لیبی هستند که جان شان در عمل در خطر است؟ چه کسی جان آنها را به خطر انداخته است؟ چرا این شهروندان از دیگر شهروندان لیبی متمایز شده اند؟
طرابلس به مانند سوریه همسایه ترکیه نیست و نزدیک به دو هزار کیلومتر آب دریای مدیترانه با ترکیه فاصله دارد؛ امری که علامت سئوال های زیادی درباره فرصت های موفقیت این دخالت نظامی ترکیه با در نظر گرفتن معیارهای نظامی در جهان و با اشاره به خطوط امداد رسانی، جدای از حضور کشورهای بزرگ که در جبهه مقابل بین المللی و منطقه ای که بعضی از آنها مانند مصر و سودان به لحاظ جغرافیایی همجوار لیبی هستند و لیبی یکی از بارزترین حلقه های امنیت ملی آنهاست، بر می انگیزد.
جالب این جاست که دو طرف جنگ در لیبی یعنی ژنرال حفتر و دولت السراج مسئول اوضاع کنونی در لیبی و مسئول هرج و مرج و بی ثباتی هستند که این کشور از زمان دخالت نظامی پیمان ناتو و سرنگونی نظام سرهنگ«معمر قذافی» در آن به سر می برد زیرا هر دو زیر چتر این ائتلاف جنگیدند و پوشش و بهانه ها را برای این پیمان به منظور نابودی لیبی و نهادهای حاکم بر آن مهیا کردند به همین دلیل در خندق هیچ کدام از آنها نمی ایستیم. برای ما در این روزنامه سگ زرد برادر شغال است.
ملت لیبی که پیش از این و همچنان چشم به امنیت، ثبات و زندگی با کرامت دارد و قربانی دو طرف است همانطور که قربانی پیمان ناتو شده است از یک نظام راحت شد که متهم به فساد و دیکتاتوری شد و به بهانه و به نام دموکراسی و حقوق بشر و حاکمیت عاقلانه در کشورش دخالت شد تا کارش منتهی به این شود که نیمی از مردمش در کشورهای همجوار یعنی مصر و تونس و برخی پایتخت های تبعیدگاه های خارجی آواره شد و ثروت های کشورش در روز روشن غارت شد و کشورش تقسیم شد و کشورهای خارجی در آن دخالت کردند و زیر سیطره شبه نظامیانی رفت که حقوق بشر و دموکراسی را خارج از چارچوب توجه و اهتمام شان می دانند.
با دخالت ناتو در لیبی مخالفت کردیم زیرا این نتیجه فاجعه بار را به رغم مخالفت مان با همه نوع دیکتاتوری و نبود همه نشانه های اصلاح در کشور پیش بینی کردیم و بر این اصرار می کردیم که لیبی کشوری است که باید وحدت ارضی آن حفظ شود و اکنون نیز با همه دخالت های کنونی از دخالت ترکیه و روسیه و امارات گرفته تا دخالت قطر و مصر مخالفیم زیرا این دخالت ها فقط به مشکلات و رنج های ملت نیک و مظلوم و فریب خورده لیبی می افزاید.
هیچ کدام از دو طرف جنگ نمی تواند به لحاظ نظامی سرنوشت جنگ را تعیین کنند و هرکسی غیر از این را بگوید تاریخ جنگ ها در منطقه و جهان را نمی داند. اگر دخالت های نظامی خارجی در سوریه وارد سال نهم خود شده و در یمن نیز وارد سال پنجم خود شده است و دخالت قدیمی در لیبی وارد دهمین سال خود شده است حالا دخالت نظامی کنونی در لیبی که به مانند دخالت نظامی قدیمی که تجسد تلاش ها برای سیطره بر ثروت های نفتی کشور و باعث و بانی رنج های ملت لیبی است، چقدر طول می کشد؟
پاسخ را به ماه ها و چه بسا به سال های آینده واگذار می کنیم و به اذن خدا باز هم باز می گردیم زیرا دام با دقتی زیاد و در چارچوب بازی بین المللی جدیدی پهن شده است و عرب ها و مسلمانان و ثروت ها و ملت های شان بارزترین قربانی ها هستند.
